Του Μανώλη Γαλενιανού
Οι πολιτικές εξελίξεις της εβδομάδας που μας πέρασε είχαν άμεσο αντίκτυπο στις αγορές: το χρηματιστήριο έπεσε κατά 23% και το επιτόκιο του πενταετούς ομολόγου ανέβηκε από το 6,5% στο 10%. Η πιο διαδεδομένη ερμηνεία για την αντίδραση των αγορών είναι η ανησυχία που τους δημιουργεί η επικείμενη έλευση του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Η σημαντικότερη, όμως, εξέλιξη αυτής της εβδομάδας δεν είναι η επίσπευση των εκλογών αλλά η ανακοίνωση ότι η αξιολόγηση της τρόικας θα ολοκληρωθεί μετά τις εκλογές.
Μια κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ δεν αποτελεί είδηση για τις αγορές. Εδώ και αρκετούς μήνες, οι δημοσκοπήσεις δείχνουν σταθερό προβάδισμα του ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος έχει διακηρύξει επανειλημμένα ότι σκοπεύει να χρησιμοποιήσει την προεδρική εκλογή για να γίνει κυβέρνηση. Συνεπώς, οι αγορές είχαν άφθονο χρόνο να «χωνέψουν» την, όλο και πιο πιθανή, άνοδό του στην εξουσία και να τη συνυπολογίσουν στις τιμές μετοχών και ομολόγων πριν ακόμα τις πρόσφατες εξελίξεις. Επιπλέον, η επίσπευση της προεδρικής εκλογής φέρνει απλώς δύο μήνες πιο μπροστά μια ενδεχόμενη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και η διαφορά αυτή δεν αρκεί για να προκαλέσει τόσο μεγάλη αντίδραση στις αγορές.
Για να κατανοήσουμε, λοιπόν, την αντίδραση των αγορών πρέπει να επικεντρωθούμε στις υπόλοιπες εξελίξεις της εβδομάδας: την αποτυχία ολοκλήρωσης της αξιολόγησης από την τρόικα και την παράταση του μνημονίου για δύο μήνες. Η σημασία αυτών των δύο γεγονότων οφείλεται στο χρηματοδοτικό κενό του 2015, που ανέρχεται στα 12 δισ. Όπως είδαμε τον Οκτώβριο, η εύρεση των 12 δισ. από τις αγορές είναι ανέφικτη και συνεπώς η στήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι απαραίτητη. Η στήριξη αυτή, όμως, προϋποθέτει την ολοκλήρωση της αξιολόγησης από την τρόικα και τη διαπραγμάτευση νέας συμφωνίας μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των εταίρων της.
Η προσδοκία των αγορών ήταν να ολοκληρωθεί η διαπραγμάτευση από την παρούσα κυβέρνηση. Αυτή ακριβώς η προσδοκία ανατράπηκε λόγω του γεγονότος ότι η αξιολόγηση θα ολοκληρωθεί μετά την προεδρική εκλογή. Όμως, στην πολύ πιθανή περίπτωση που δεν εκλεγεί Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον Δεκέμβρη, θα πάμε σε βουλευτικές εκλογές. Αυτή η εξέλιξη δημιουργεί μεγάλους κινδύνους επειδή η νέα κυβέρνηση θα χρειαστεί να ολοκληρώσει την αξιολόγηση και να διαπραγματευτεί συμφωνία στήριξης αμέσως μετά την εκλογή της. Αυτό είναι δύσκολο αφενός λόγω της πιθανής ανάγκης σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας και αφετέρου λόγω της αβεβαιότητας για τη διαπραγματευτική θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Η επίτευξη συμφωνίας, όμως, είναι επιτακτική καθώς δάνεια αξίας 2,5 δισ. πρέπει να αποπληρωθούν μέσα στον Μάρτιο.
Για πρώτη φορά, λοιπόν, μετά από πολλούς μήνες, η απεμπόληση ευθύνης από την κυβέρνηση και η καιροσκοπική αντιμετώπιση ενός πολύ σοβαρού ζητήματος από την αντιπολίτευση επαναφέρουν τον κίνδυνο ενός ατυχήματος. Αυτή ακριβώς η εξέλιξη φόβισε τις αγορές και μάλλον πρέπει να μας φοβίσει όλους.
protagon.gr
