Επιδείνωση της εκφύλισης μεσοσπονδυλίου δίσκου της αυχενικής μοίρας επιφέρει το κάπνισμα, καθώς η χρήση νικοτίνης ενέχει τον κίνδυνο εμφάνισης μικροαγγειακής νόσου – μιας ασθένειας των μικρών αιμοφόρων αγγείων, σύμφωνα με τον Mitchel Leavitt, MD, του Τμήματος Φυσικής Ιατρικής και Αποκατάστασης του Πανεπιστημίου Emory, κύριο συγγραφέα μελέτης για την επίδραση της βλαβερής συνήθειας στους σπονδύλους του αυχένα.

«Ο ρόλος των μεσοσπονδύλιων δίσκων είναι να απορροφούν τους κραδασμούς που δέχεται η σπονδυλική στήλη, οπότε η φθορά τους δυσκολεύει τη  στήριξη του βάρους του σώματος και την εκπόνηση ευρέος φάσματος κινήσεων. Φυσιολογικά, όσο ο άνθρωπος γερνά, οι δίσκοι σταδιακά φθείρονται, εξαιτίας της αφυδάτωσης, προκαλώντας, μεταξύ άλλων, σμίκρυνση της απόστασης των σπονδύλων, στένωση του μεσοσπονδυλίου διαστήματος, των μεσοσπονδυλίων και εγκάρσιων τρημάτων και των οπισθίων αρθρώσεων. Η απώλεια υγρών του δίσκου μπορεί να οδηγήσει σε σχηματισμό ρωγμών και ρήξεων, μέσω των οποίων ένα μέρος της γέλης που περιέχει ο δίσκος εξέρχεται αυτού, ερεθίζοντας τα τοπικά νεύρα, με συνέπεια ο ασθενής να νοιώθει πόνο στους ώμους, τα χέρια και τα δάχτυλα. Οι μεσοσπονδύλιοι δίσκοι θρέφονται από το μικροαγγειακό σύστημα που βρίσκεται γύρω του και όταν αυτά τα αιμοφόρα αγγεία υποστούν βλάβη, οι δίσκοι δεν λαμβάνουν τροφή και αυτό μπορεί να επιταχύνει την εκφυλιστική διαδικασία», μας εξηγεί ο φυσιοθεραπευτής – χειροθεραπευτής κ. Γιώργος Κακαβάς του Fysiotek Sports and Spine Lab (www.fysiotek.gr).

Οι ερευνητές, προκειμένου να διαπιστώσουν κατά πόσον το κάπνισμα σχετίζεται με την επιδείνωση της διαδικασίας εκφύλισης των μεσοσπονδυλίων δίσκων της αυχενικής μοίρας -όπως έχουν καταδείξει παλαιότερες μελέτες για τη σχέση του με τον εκφυλισμό στην οσφυϊκή μοίρα, αξιολόγησαν την αξονική τομογραφία 182 ασθενών. Από αυτούς το 57% ήταν γυναίκες και το 34% καπνιστές. Οι αξονικές τομογραφίες μελετήθηκαν από ακτινολόγο με εκπαίδευση στη νευροακτινολογία και από φυσίατρο (γιατρό που ειδικεύεται στη φυσική ιατρική και αποκατάσταση), οι οποίοι και αποφάνθηκαν για τη σοβαρότητα της εκφύλισης των αυχενικών δίσκων. Η κατηγοριοποίηση της σοβαρότητας της πάθησης έγινε με βάση την απώλεια ύψους του κάθε δίσκου (από μηδενική έως 66% απώλεια ή με φαινόμενο κενού μεσοσπονδυλίου δίσκου, όπου ενδοδισκικά συσσωρεύεται αέρας). Η ομάδα του Δρ. Leavitt αξιολόγησε και άλλους παράγοντες, μεταξύ αυτών ο αριθμός των pack years (ο αριθμός των πακέτων που καπνίζει ο ασθενής κάθε μέρα πολλαπλασιαζόμενο με τον αριθμό των ετών που καπνίζει) και η κατάσταση της υγείας των συμμετεχόντων στην έρευνα και συγκεκριμένα η ηλικία, ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ), η υπέρταση, η υψηλή χοληστερόλη και ο διαβήτης.

Τα ευρήματα, που παρουσιάστηκαν στο Ετήσιο Συνέδριο της Ένωσης Ακαδημαϊκών Φυσιάτρων (ΗΠΑ), κατέδειξαν ότι οι καπνιστές έχουν σοβαρότερη εκφύλιση αυχενικών δίσκων, καθώς και ότι η αυξημένη ηλικία σχετίζεται με επιδείνωση της νόσου, χωρίς όμως να συμβαίνει το ίδιο με τις συνυπάρχουσες ασθένειες, όπως ο διαβήτης, η υπέρταση, η υψηλή χοληστερόλη και ο υψηλός ΔΜΣ.

«Η ελάττωση του διαστήματος μεταξύ των σπονδύλων διαταράσσει τη σταθερότητα της σπονδυλικής στήλης. Προκειμένου να διορθώσει το πρόβλημα ο οργανισμός δημιουργεί οστικούς σχηματισμούς, τα λεγόμενα οστεόφυτα, τα οποία ασκούν πίεση στις ρίζες των νωτιαίων νεύρων ή τον νωτιαίο μυελό, προκαλώντας πόνο τοπικά ή/και κατά μήκος των χεριών -ο οποίος επιδεινώνεται με την κίνηση- αλλά και επηρεάζοντας τη λειτουργία των νεύρων. Στα “όπλα” των ορθροπεδικών για την προχωρημένη  αυχενική σπονδύλωση, όπως ονομάζεται η εκφύλιση των δίσκων του αυχένα, περιλαμβάνεται η υποβολή του ασθενή σε πρόσθια αυχενική δισκεκτομή και σπονδυλοδεσία, η οποία αποσκοπεί στη αφαίρεση του δίσκου και των οστεοφύτων που πιέζουν τα νεύρα και το νωτιαίο μυελό και στην ακινητοποίηση του μεσοσπονδύλιου διαστήματος με τη χρήση μοσχεύματος και μεταλλικής πλάκας.

Στην πλειοψηφία όμως των ασθενών η συντηρητική θεραπεία αποδίδει. Έτσι, η χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων, η φυσικοθεραπεία, καθώς και η τοπική εφαρμογή ζεστών/κρύων επιθεμάτων, απαλλάσσουν το 90% των ασθενών από τα συμπτώματα εντός 30 ημερών. Οι νέες μέθοδοι φυσιοθεραπείας, όπως η Fysiotek, δεν στοχεύουν μόνο στην ανακούφιση των συμπτωμάτων αλλά και στη θεραπεία της αιτίας που τα προκαλεί. Το σύστημα Fysiotek αποτελεί το πλέον προηγμένο σύστημα για συντηρητική θεραπεία της εκφύλισης μεσοσπονδυλίου δίσκου και άλλων παθήσεων της σπονδυλικής στήλης, όπως η σπονδυλική στένωση, αλλά και για την αποκατάσταση μετά το χειρουργείο. Ο αριθμός των θεραπειών και η συχνότητα τους εξαρτάται από την ηλικία του ασθενούς, τη χρονιότητα και τη σοβαρότητα του προβλήματος. Σε καμία περίπτωση όμως δεν ενέχει τον παραμικρό κίνδυνο για την υγεία», επισημαίνει ο κ. Κακαβάς.

Υπάρχουν όλο και υψηλότερης ποιότητας μελέτες που δημοσιεύονται οι οποίες δείχνουν τη σχέση μεταξύ του υγιεινού τρόπου ζωής και της βελτίωσης της ποιότητας και της ποσότητας ζωής, καθώς και την καλύτερη διαχείριση της νόσου. Η υγεία της σπονδυλικής στήλης δεν είναι διαφορετική και η συγκεκριμένη μελέτη ενισχύει τα ευρήματα προϋπαρχουσών που έχουν εξετάσει τον σχετιζόμενο με την υγεία των αιμοφόρων αγγείων χρόνιο πόνο στη σπονδυλική στήλη, δήλωσε ο Δρ. Leavitt, προσθέτοντας ότι απαιτείται η διεξαγωγή περαιτέρω έρευνας για άλλους παράγοντες του τρόπου ζωής (π.χ. η υψηλή σε λιπαρά διατροφή συγκριτικά με μια διατροφή που περικλείει περισσότερα λαχανικά και φρούτα, η χρήση αλκοόλ, η παχυσαρκία, κ.λπ) που έχουν σχέση με τον πόνο στην πλάτη και τον αυχένα.