Γράφει ο Βασίλης Τζαμουράνης
Διαβάσαμε πρόσφατα στον τύπο ότι«Ο επικεφαλής της Ιταλικής Πολιτικής Προστασίας δήλωσε ότι «θεωρεί πιθανή την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης σε όλη την χώρα, όπως και την υιοθέτηση περιορισμών στην ύδρευση λόγω της λειψυδρίας».
«Τους τελευταίους δώδεκα μήνες οι βροχοπτώσεις μειώθηκαν κατά σχεδόν 50% και οι χιονοπτώσεις κατά 70%», πρόσθεσε και εξήγησε ότι «σε πολλές περιοχές η κατάσταση αυτή έχει ουσιαστικές συνέπειες σε ό,τι αφορά την γεωργική παραγωγή, τα υδάτινα αποθέματα, αλλά και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας».
Στην χώρα μας που είναι κλιματολογικά πιο θερμή από την γειτονική Ιταλία ,άρα και πιο ευάλωτη,δυστυχώς παρά τα όποια μέτρα έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα και την πληθώρα των νομοθετημάτων που έχουν θεσπισθεί για τον σκοπό αυτό,η εικόνα που παρουσιάζει το υδατικό δυναμικό (όπως προκύπτει από σχετική μελέτη του ΕΜΠ) είναι οριακή.Στην περιοχή δε της Πελοποννήσου η σύγκριση ανάμεσα στην προσφορά και την ζήτηση ύδατος , είναι ελλειματική.
Το πρόβλημα της λειψυδρίας , αν δεν ληφθούν έγκαιρα μέτρα,θ’ αποτελέσει τεράστια απειλή τόσο για την ζωή μας όσο και για την οικονομία ιδιαίτερα δε για την γεωργία μας.
Μεταξύ αυτών είναι αναγκαία η διαχείρηση των υδατικών πόρων κάθε μορφής και η τεχνοοικονομική και περιβαλλοντική διερεύνηση έργων για την αύξηση των διαθέσιμων υδατικών πόρων με παράλληλο σχεδιασμό έργων και πολιτικών που θα στοχεύουν στην εξοικονόμηση και μείωση των αναγκών σε νερό.
Ο Δήμος μας τα τελευταία χρόνια ευτυχώς δεν αντιμετώπισε κρίσεις ανεπάρκειας νερού. Παρ’ όλα αυτά οι συνεχώς αυξανόμενες θερμοκρασίες,η μείωση των βροχοπτώσεων και τα έντονα καιρικά φαινόμενα(καύσωνες ,πλημμύρες κ.α.) απόρροια της κλιματικής αλλαγής και των αλόγιστων ανθρωπογενών παρεμβάσεων στην φύση,αποτελούν πρόσφορο υπόστρωμα για μελλοντικά (εύχομαι όχι σύντομα) προβλήματα που αναγκαστικά θα επιφέρουν πολλούς περιορισμούς στην χρήση του νερού, υπέρμετρη αύξηση στην τιμή του και άλλες σοβαρές και απευκτέες συνέπειες.
Μεταξύ των μέτρων που πρέπει να ληφθούν σε ευρεία κλίμακα στο πλαίσιο της διαχείρησης των υδάτινων πόρωνείναι ο εμπλουτισμός των υπόγειων υδροφορέων και η αξιοποίηση τω επιφανειακών απορροών.
Ο εμπλουτισμός του υπόγειου υδροφορέα που σε άλλες χώρες γίνεται συστηματικά και οργανωμένα στην χώρα μας δυστυχώς υστερεί, ενώ τα πλεονάσματα νερού που απορρέουν επιφανειακά συνήθως καταλήγουν στην θάλασσα ενώ θα μπορούσαν ν’αξιοποιηθούν κατάλληλα με την κατασκευή έργων υδρομάστευσης,συγκέντρωσης και μερικής αποθήκευσης (φράγματα,λιμνοδεξαμενές,ταμιευτήρες κλπ).
Η κατασκευή τέτοιων έργων ,χαμηλού σχετικά κόστους και ο συνδυασμός τους με την προστασία των παράκτιων περιοχών που απειλούνται με υφαλάτωση και υπεράντληση, είναι ιδιαίτερα αποδοτική όταν εκτελούνται σε ξηροθερμικές περιοχές με ανισοκατανεμημένες ατμοσφαιρικές κατακρημνίσεις (βροχοπτώσεις), όπως είναι η περιοχή μας.
Σε λίγες μέρες θα συζητηθεί στο ΔΣ Καλαμάτας για γνωμοδότηση η ΜΠΕ (Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων) για τα αντιπλημμυρικά της Καλαμάτας. Πρόκειται ως γνωστόν για την μελέτη που συνέταξε η εταιρεία ΜΟΡΕΑΣ(που στην συνέχεια θα κατασκευάσει και τα έργα) κατ’ εντολή του Υπουργείου Υποδομών το οποίο απ’ ότι φαίνεται με βεβαιότητα, συμφωνεί και αποδέχεται τις προτάσεις της μελέτης, η οποία σχεδιάζει την επιφανειακή απορροή των ομβρίων στη θάλασσα ,μέσω του Νέδοντα με την κατασκευή σημαντικών έργων στην κοίτη του χειμάρου.
Στην πόλη όμως η οποία εντάχθηκε πρόσφατα στις 100 ουδέτερες πόλεις της Ευρώπης μέχρι το 2030, έχει αναπτυχθεί μία άλλη φιλοσοφία ,η οποία πιστεύει ότι η λύση και για την αντιπλημμυρική προστασία της είναι η ορθολογική διαχείρηση των ομβρίων και των πλημμυρικών παροχών,αντί της κατάληξής τους στη θάλασσα. Τα οφέλη μιάς τέτοιας διαχείρησης ( δηλαδή συνδυασμού έργων ανάσχεσης και μερικής αποθήκευσης,κατασκευή φραγμάτων κλπ) είχα αναπτύξει πρόσφατα σε δημοσίευμα μου με τίτλο « Αντιπλημμυρικό:Μία άλλη εναλλακτική προσέγγιση ».
Πρόσφατα μάλιστα διάβασα σε σχετικό άρθρο του κ. Ηλά Μπιτσάνη ότι ομάδα μελετητών του ΕΜΠ(φοιτητές και καθηγητές) εξετάζουν μεταξύ των άλλων την δυνατότητα υδροδότησης της Δυτ. Μάνης από τον Νέδοντα με την κατασκευή τέτοιων έργων που έχω και εγώ προτείνει (φράγματακαι ταμιευτήρες νερού).
Μετά από αυτά ελπίζω και εύχομαι για τα αντιπλημμυρικάτης Καλαμάτας να πρυτανεύσει η λογική και το μακροπρόθεσμο συμφέρον της περιοχής και τελικά να επιλεγεί λύση με χαρακτηριστικά αειφορίας ,με θετικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα ,που θ’απαντά στις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης καιστο κίνδυνοτυχόν λειψυδρίας και δεν θα επικρατήσουν προαποφασισμένες (ίσως) λύσεις.
Ο Βασίλης Τζαμουράνης είναι Πολ. Μηχανικός – Δημοτικός Σύμβουλος – Επικεφαλής της παράταξης «Πρότυπος Δήμος».
