Γράφει ο Σταύρος Στραβόλαιμος
Όσο κι αν είναι αλήθεια ότι, η σημερινή εποχή θέλει μια ευρύτατη, παγκόσμια συμμαχία προοδευτικών δυνάμεων, τόσο περισσότερο γίνεται φανερό ότι, οι δυνάμεις που καλλιεργούν το ρατσισμό, τη μισαλλοδοξία, τον αρνητισμό ενός εθνικιστικού αφηγήματος και τον λαϊκισμό, θα κατακερματίζουν δυνάμεις, θα διαιρούν έθνη και κοινωνίες και θα επιτρέπουν στα ισχυρότερα κατεστημένα να επιβιώνουν και να επιβάλλονται.
Μπροστά στις μεγάλες αυτές προκλήσεις, σήμερα, συγκρούονται δύο αντιλήψεις γύρω από τον «εθνικισμό».
Η μία, είναι η πολιτική του φόβου. Της αναζήτησης δηλαδή, μιας δήθεν ασφάλειας με το κλείσιμο των συνόρων, την επιστροφή στις παραδοσιακές φοβίες και ανασφάλειες, της αναζήτησης εξιλαστήριων θυμάτων για τα προβλήματα της εποχής, της επίρριψης κατηγοριών στον πολιτικό αντίπαλο, της κατασκευής ενόχων.
Αυτός ο εθνικισμός, οδεύει όμως αποδειγμένα και νομοτελειακά σε αποτυχημένες, αδιέξοδες πολιτικές. Γιατί τα προβλήματα δεν αντιμετωπίζονται ποτέ με μια παρόμοια αντίληψη και πρακτική, αντιθέτως οξύνονται περαιτέρω οι αντιθέσεις, κάνοντας πολύ πιο δύσκολη την προσπάθεια για την ενότητα λαών και πολιτών.
Η άλλη, ταυτίζεται με την ανάδειξη των καλύτερων στοιχείων του κάθε λαού, την ουσιαστική προσφορά και συμμετοχή στην ευρωπαϊκή και διεθνή κοινότητα, την αλληλεγγύη με τον πολίτη σε κάθε γωνιά του κόσμου, και μαζί, με την αναζήτηση της πολιτικής της ελπίδας, που συνδυάζει γνώσεις, εμπειρίες και θετικές παραδόσεις κάθε λαού για την εμπέδωση της συνεργασίας, απέναντι στα μεγάλα, παγκόσμια πια, προβλήματα.
Η μία πολιτική, είναι του αυτοαποκλεισμού, της απομόνωσης, του ρατσισμού, η άλλη, της δυναμικής συμμετοχής, συνεργασίας και αλληλεγγύης πέραν των συνόρων.
Με λίγα λόγια για να υπάρξει αλλαγή σε παγκόσμιο επίπεδο, μια ουσιαστική παγκόσμια επανάσταση, απαιτείται παράλληλα να δρούμε εθνικά και τοπικά, αναδεικνύοντας με τον πλέον χαρακτηριστικό τρόπο αρχές, αξίες, ιδανικά.
Έτσι συμβάλλουμε σε μια παγκόσμια αλλαγή. Έτσι αναλαμβάνουμε εντέλει τις ευθύνες μας. Έτσι παύουμε να είμαστε εκ του ασφαλούς σχολιαστές της εσωτερικής και διεθνούς πραγματικότητας.
Και οι ευθύνες μας γίνονται ακόμη μεγαλύτερες, όσο γίνεται πλέον φανερό ότι, τα έθνη που θα αντέξουν τις παγκόσμιες αλλαγές, είναι εκείνα που θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν τις προκλήσεις ως ευκαιρίες, όπως π.χ. λόγω της κλιματικής αλλαγής να περάσουν στην εποχή της πράσινης ανάπτυξης, είναι τα έθνη που έχουν βαθύτερες δομές δημοκρατίας, ανοιχτής παιδείας, όπου συμμετέχουν οι πολίτες, που συμβάλλουν δημιουργικά και απολαμβάνουν των δικαιωμάτων τους αλλά και αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους έναντι της κοινωνίας.
Στο πλαίσιο αυτό οι προοδευτικές δημοκρατικές δυνάμεις έχουν πατριωτικό χρέος να παράξουν καινούργιες ιδέες για την προοδευτική ατζέντα.
Τα παραδοσιακά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα στην Ευρώπη έχουν ενσωματώσει πολιτικές και πρακτικές της συντήρησης, ακόμη και του νεοφιλελευθερισμού, με αποτέλεσμα να χάνουν έδαφος. Τα υπόλοιπα αριστερά, καινούργια δήθεν αντισυστημικά κόμματα, χαρακτηρίζονται συχνά από ένα μίγμα παλαιοκομμουνιστικής αντίληψης, λαϊκισμού και ανέξοδου εθνικισμού.
Αυτό όμως που χρειάζεται σήμερα περισσότερο από ποτέ, είναι ένας συνεκτικός προοδευτικός λόγος που μπορεί να εμπνεύσει, να αφυπνίσει και να κινητοποιήσει την κοινωνία, συνδέοντας την παράδοση με το μέλλον, μέσα από μια ρεαλιστική αλλά καινοτόμο εθνική αφήγηση. Τι Ελλάδα θέλουμε τα επόμενα 15-20 χρόνια και τι δεν θέλουμε να είναι;
Ο Σταύρος Στραβόλαιμος είναι μέλος της Νομαρχιακής Συντ. Γραμματείας Κινήματος Δημοκρατών Σοσιαλιστών Μεσσηνίας
