H υπόθεση των διεκδικήσεων της Μονής Βατοπεδίου στη Λίμνη Βιστωνίδα συζητήθηκαν την Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2014 στο Τριμελές Εφετείο Κομοτηνής. Πρόκειται για μια από τις τελευταίες και σημαντικές πράξεις της πολυσυζητημένης υπόθεσης, που αποτελεί την βασική παράμετρο του σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου.
Το περίεργο είναι όμως ότι η συζήτηση της Έφεσης που έχουν ασκήσει το Δημόσιο και η Μονή εναντίον της απόφασης του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης του 2008 για την κυριότητα της λίμνης, δεν συγκεντρώνει κανένα ενδιαφέρον και δεν τυγχάνει καμίας προβολής, παρότι η υπόθεση έχει οδηγήσει στην πτώση μιας ολόκληρης κυβέρνησης και αποτέλεσε το μεγαλύτερο πολιτικό σκάνδαλο των τελευταίων ετών στη χώρα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η νομιμότητα των περίφημων ανταλλαγών, η κρίση για τις οποίες εκκρεμεί σε άλλα δικαστήρια, θα κριθεί από την έκβαση της υπόθεσης και την τελεσίδικη απόφαση για την κυριότητα της λίμνης, που χρησιμοποιήθηκε ως αντάλλαγμα από τη Μονή για την παραχώρηση ακινήτων του Ελληνικού Δημοσίου σε όλη τη χώρα !
Παρέμβαση της Εκκλησίας της Ελλάδος και του Πατριαρχείου υπέρ της Μονής !
Παρέμβαση υπέρ της Μονής άσκησαν κατά τη συζήτηση της υπόθεσης η Εκκλησίας της Ελλάδος και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Η Εκκλησία υιοθετεί τις θέσεις της Μονής πλήρως ενώ το Πατριαρχείο παρεμβαίνει μόνο για το θέμα της ισχύος των Χρυσόβουλων, που απασχολούν τον Οικουμενικό Θρόνο. Το επίμαχο ζήτημα, που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον, είναι η πλέον στάση του Δημοσίου στη συνέχεια της υπόθεσης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Μητροπολίτες των δύο Μητροπόλεων Ξάνθης και Κομοτηνής, παραμένουν σταθερά αντίθετοι στις διεκδικήσεις της Μονής και βρίσκονται στο πλευρό των τοπικών κοινωνιών. Η στάση της Μητρόπολης Ξάνθης ( ο τότε Πρωτοσύγκελός της είναι ο νυν Μητροπολίτης Κομοτηνής) και το ενδιαφέρον των δύο δικηγορικών συλλόγων Ξάνθης και Κομοτηνής ήταν η βασική αιτία αποκάλυψης του σκανδάλου το 2004.
Το χρονικό της υπόθεσης και η βαρύτητα των τελευταίων εξελίξεων!
Τον Ιανουάριο 2003 κατατίθεται στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Ροδόπης αγωγή της Μονής Βατοπεδίου κατά του Ελληνικού Δημοσίου, με την οποία η Μονή ζητά να αναγνωριστεί η κυριότητά της σε έκταση, εμβαδού 27.044 τ.μ., που βρίσκεται στους δύο Νομούς Ξάνθης και Ροδόπης. Πρόκειται για την έκταση, που περιλαμβάνεται στις τρεις «αμφισβητούμενης νομιμότητας» αποφάσεις των τότε Υφυπουργών Οικονομίας και Οικονομικών Γεωργίου Δρυ και Απόστολου Φωτιάδη, με τις οποίες αναγνωρίστηκαν δικαιώματα κυριότητας της Μονής Βατοπεδίου. Η παραπάνω αγωγή συζητήθηκε στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Ροδόπης στις 5 Νοεμβρίου 2003 και η απόφαση, παρόλο που εκδόθηκε στις 21 Απριλίου 2004, δημοσιεύτηκε στις 6 Νοεμβρίου 2008, 4,5 χρόνια μετά. Είχε μεσολαβήσει στις 22-6-2004 η «πρωτοφανής» στα δικαστικά χρονικά αποδοχή από τον αρμόδιο Υφυπουργό Οικονομίας και Οικονομικών Πέτρο Δούκα του αιτήματος της Μονής Βατοπεδίου για μη έκδοση απόφασης επί της παραπάνω αγωγής της Μονής κατά του Ελληνικού Δημοσίου, η αφετηρία, δηλαδή, του μεγάλου σκανδάλου.
Τελικά με τη με αριθμό 87/2008 απόφαση του Πολυμελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης έγινε δεκτή η αγωγή της Μονής Βατοπεδίου αλλά μόνο για έκταση 1.720 τ.μ., ενώ απορρίφθηκε ως προς την υπόλοιπη έκταση, αφού είχε ξεσπάσει το πολυσυζητημένο σκάνδαλο. Κατά της παραπάνω απόφασης του Μονομελούς Πρωτοδικείου Ροδόπης τόσο το Ελληνικό Δημόσιο όσο και η Μονή Βατοπεδίου άσκησαν εφέσεις ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Θράκης, οι οποίες δικάστηκαν στις 24 Οκτωβρίου 2014.
Οι διαφορετικές προσεγγίσεις στις παρεμβάσεις της Εκκλησίας και του Πατριαρχείου
Το ενδιαφέρον είναι ότι στη δίκη ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Θράκης άσκησαν πρόσθετη παρέμβαση υπέρ της Μονής Βατοπεδίου και κατά του Ελληνικού Δημοσίου τόσο η Εκκλησία της Ελλάδος όσο και το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, όπως προκύπτει από τα σχετικά δικόγραφα, η Εκκλησία της Ελλάδος στην πρόσθετη παρέμβασή της αποδέχεται πλήρως όλους τους ισχυρισμούς της Μονής Βατοπεδίου για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της συγκεκριμένης έκτασης, ενώ το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν φαίνεται να αναμιγνύεται στη συγκεκριμένη υπόθεση, ενδιαφέρεται όμως για τη νομική ισχύ των τίτλων ιδιοκτησίας επί Βυζαντινής και Οθωμανικής περιόδου (Χρυσόβουλλοι Λόγοι και Πατριαρχικά Συγίλλια), δεδομένου ότι και το ίδιο είναι κύριο εκτάσεων με βάση ανάλογους τίτλους ιδιοκτησίας.
Νομικοί κύκλοι εκτιμούν ότι η παρέμβαση του Πατριαρχείου δεν έχει ουσιαστικό αντίκρυσμα αφού με βάση το Δίκαιο οι τίτλοι που κατέχει το Πατριαρχείο και ρυθμίζουν τα θέματα της κυριότητάς του σε διάφορα σημεία, δεν έχουν ιδιαίτερη συνάφεια, αφενός γιατί στις περιπτώσεις εκείνες η κυριότητα διασφαλίζεται από τη διακατοχή των συγκεκριμένων ακινήτων που ήταν συνεχής στην πορεία των αιώνων (σε αντίθεση με τη Λίμνη Βιστωνίδα) αφετέρου γιατί ο τίτλος που ισχυρίζεται ότι κατέχει η Μονή προέρχεται από Σλάβο Ηγεμόνα και και όχι από τη Βυζαντινή ή την Οθωμανική Αυτοκρατορία.
Παρόλα αυτά όμως και η πρόσθετη παρέμβαση του Οικουμενικού Πατριαρχείου στη σχετική δίκη υπέρ της Μονής Βατοπεδίου και κατά του Ελληνικού Δημοσίου έχει τη σημειολογία της .
