Η περίοδος μετά τις διακοπές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς έχει αποδειχθεί διαχρονικά, ότι ωθεί μεγάλη μερίδα ανθρώπων να αναζητήσουν ψυχολογική υποστήριξη από ειδικούς, ψυχολόγους και ψυχιάτρους.

Περισσότερο ευάλωτοι είναι όσοι έχουν καταθλιπτικό υπόβαθρο, δηλαδή, την προδιάθεση να υποκύψουν ευκολότερα στην κατάθλιψη (ή την παρατεταμένη θλίψη) απ’ ότι οι υπόλοιποι άνθρωποι. Σύμφωνα με έρευνες ο ένας στους έξι από εμάς, έχει αυξημένη τάση να εμφανίσει ψυχολογικά προβλήματα μετά τις διακοπές.

Το γεγονός επιβεβαιώνει ο κ. Γιώργος Παπαγεωργίου, Bsc (Psychology) University of London, MSc (Health Psychology) University of Central Lancashire, μέλος της Διεθνούς Ένωσης Σχεσιακής Ψυχανάλυσης (IARPP) – ΗΠΑ, διευθυντής και επόπτης επιστημονικού προσωπικού στην ΨΥΧΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ :

«Το αίσθημα της “κατάθλιψης” (για να αποδοθεί ο όρος χρειάζεται βάθος χρόνου) εντείνεται μετά από τις διακοπές των Χριστουγέννων και όχι μόνο, καθώς συχνά συμβαίνει και μετά τις διακοπές του Πάσχα και του καλοκαιριού. Κυρίως εμφανίζεται σε μια συγκεκριμένη μερίδα του πληθυσμού, σε όσους δηλαδή έχουν προδιάθεση. Η αναλογία ένας στους έξι ανθρώπους να έχουν τέτοια προδιάθεση, είναι τεράστιο νούμερο αν το σκεφτείτε στον γενικό πληθυσμό. Έτσι, έχουμε επιβεβαιώσει διαχρονικά τη μεγάλη ανάγκη που υπάρχει για ψυχολογική υποστήριξη σε συγκεκριμένες περιόδους, όπως αυτή που διανύουμε, καθώς οι κλήσεις για ραντεβού και οι επισκέψεις στα γραφεία μας πυκνώνουν. Αυτό δείχνει πολύ άμεσα, ότι είναι μία περίοδος που προβληματίζει ιδιαίτερα κάποιους ανθρώπους, οι οποίοι αναζητούν από εμάς βοήθεια», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Παπαγεωργίου.

Ο ρόλος της “ματαίωσης” στην ψυχική μας ισορροπία

Αισθήματα στεναχώριας κατακλύζουν πολλούς ανθρώπους όταν επιστρέφουν στην εργασία -ή και στην οικογένειά τους- μετά από κάποιο ταξίδι ή διακοπές. Αυτό οφείλεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, σε δύο λόγους:

Ο πρώτος είναι ότι νιώθουν ματαίωση, για όσες προσδοκίες διαψεύστηκαν σε σχέση με τις διακοπές τους.

«Όσο πλησιάζουμε στις γιορτές των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, υποκύπτουμε στην κοινωνική πίεση ότι οφείλουμε να ζήσουμε μια χαρούμενη και ξέγνοιαστη περίοδο», εξηγεί ο κ. Γιώργος Παπαγεωργίου και συνεχίζει: «Υποκύπτουμε δηλαδή στον ψυχαναγκασμό ότι πρέπει να περάσουμε καλά, να είμαστε ευτυχισμένοι, να κάνουμε ταξίδια, να περιστοιχιζόμαστε από φίλους και παρέες. Πρέπει να ζήσουμε υποχρεωτικά πολύ διαφορετικά από το υπόλοιπο διάστημα του έτους. Άρα οι προσδοκίες μας, ακόμα και αν δεν το συνειδητοποιούμε, εντείνονται, μεγαλώνουν, αυξάνουν. Μετά τις γιορτές, όμως, συχνά διαπιστώνουμε ότι οι προσδοκίες μας διαψεύστηκαν!».

Μειώνονται οι ψυχικές αντοχές

Ο δεύτερος λόγος που μας ωθεί στην απογοήτευση, είναι η μικρή ψυχική αντοχή και ανεκτικότητά μας στην ματαίωση. Την ευρύτερη περίοδο των εορτών οι ευαισθησίες μας αυξάνονται και βιώνουμε πιο έντονα την απελπισία για ό, τι συμβαίνει γύρω μας, για το ποια είναι η πραγματικότητα της ζωής μας και οι αληθινές σχέσεις μας, οι οποίες διαπιστώνουμε ότι δεν λειτουργούν όπως θα θέλαμε, αναφέρει ο Διευθυντής της Ψυχικής Φροντίδας:

«Οι ευαισθησίες για την ποιότητα της ζωής μας, τις καταστάσεις και τους ανθρώπους που μας περιτριγυρίζουν, είναι περισσότερο αυξημένες αυτήν την περίοδο: ένας δύσκολος ή όχι και τόσο φροντιστικός σύζυγος, οι τυχόν σχέσεις με τα παιδιά, οι επιρροές και εντάσεις από το γραφείο και την εργασία μας, για π.χ. project που δεν έγιναν ή που έχουν καθυστερήσει ή οτιδήποτε άλλο μας κυνηγάει επαγγελματικά. Όλα αυτά την περίοδο των γιορτών εντείνονται. Γινόμαστε πιο ευαίσθητοι για να το πούμε απλά».

Σημαντική βαρύτητα, ως προς τα αισθήματα ματαίωσης που βιώνουμε, έχουν και οι υπαρξιακές μας ανησυχίες, ως απόρροια της ευαισθησίας που αναφέρθηκε προηγουμένως: Μεγαλώνουμε, νοιώθουμε τον χρόνο να περνά, μειώνονται οι φυσικές αντοχές μας, ενώ στις σκέψεις αυτές εμπλέκεται για να μας “παγιδεύσει” και η αναπόληση παλαιότερων εποχών, καλύτερων ή πιο ευτυχισμένων (όπως νομίζουμε).

«Συνοπτικά, λοιπόν, μετά τις γιορτές βιώνουμε την διάψευση των ελπίδων μας (περισσότερο αν αγωνιστήκαμε γι’ αυτές και δεν ευοδώθηκαν) σε συνδυασμό με το γεγονός ότι επιστρέφουμε στην κανονικότητα με λιγότερη ανοχή για ό,τι δεν πήγε καλά, ή δεν μας ικανοποίησε. Ο συνδυασμός αυτός ρίχνει την ψυχική μας διάθεση πολύ χαμηλά. Αυτή είναι η “κατάθλιψη”, λοιπόν, που έχουμε μετά τις γιορτές και βάζω τον όρο σε εισαγωγικά για να δείξω ότι από άποψη ιατρικής ορολογίας δεν είναι ακόμη “καθαρή κατάθλιψη”, αλλά βεβαίως τείνει προς τα εκεί», τονίζει ο κ. Παπαγεωργίου.

Στους ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένους και ευάλωτους ανθρώπους που θα περάσουν πιο δύσκολα από τους γύρω τους όταν επιστρέψουν στην εργασία ή την καθημερινή ρουτίνα μετά τις γιορτές, ο ειδικός ψυχικής υγείας μπορεί να προσφέρει σημαντική φροντίδα και ανακούφιση, ίσως και σε λίγες μόνο συνεδρίες.