Της Παναγιώτας Κοζομπόλη*
Ψηφίστηκε στις 28.01.2016, στη Βουλή ο νόμος που αφορά στις μεταθέσεις οπλιτών, και σε θέματα του προσωπικού των Ενόπλων Δυνάμεων.
Η εισηγήτρια Παναγιώτα Κοζομπόλη μεταξύ άλλων τόνισε, ότι πρόκειται για ένα νομοσχέδιο που για πρώτη φορά αντιμετωπίζει σοβαρά τη πελατειακή σχέση που έχει διαμορφωθεί γύρω από τις τοποθετήσεις και μεταθέσεις των πολιτών που υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία και λύνει κοινωνικά προβλήματα των μονίμως υπηρετούντων στο στρατό.
Για τις τοποθετήσεις και μεταθέσεις των οπλιτών, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει νομοθετικό πλαίσιο, υπάρχει ένα ηθελημένο, για ευνόητους λόγους κενό. Αυτό το κενό έρχεται να καλύψει το νομοσχέδιο αυτό με ισονομία και δικαιοσύνη. Καθιερώνεται για πρώτη φορά ένα συνολικό, τυποποιημένο, εύχρηστο, λειτουργικό και δίκαιο σύστημα τοποθετήσεων και μεταθέσεων οπλιτών, που κλείνει την πόρτα της ευνοιοκρατίας στο στράτευμα, της πελατειακής σχέσης μεταξύ του πολιτικού συστήματος, των οπλιτών και των οικογενειών τους.
Θεσμοθετείται ένα σύστημα μοριοδότησης, που βασίζεται σε:
- υπηρεσιακά κριτήρια [γραμματικές γνώσεις, επαγγελματική εμπειρία, προσόντα και ειδικές δεξιότητες, που μπορούν να αξιοποιηθούν για τις ανάγκες της υπηρεσίας], ώστε να μην παραβλάπτεται η δομή και ο σχεδιασμός των Ενόπλων Δυνάμεων.
- οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια, που φορούν στην κατάσταση του στρατευμένου [Απώλεια συγγενούς Α ́ βαθμού, ανεργία γονέων, παθήσεις με ποσοστό αναπηρίας 67% μελών της οικογενείας του οπλίτη, ύπαρξη τέκνου, οπλίτης μέλος τρίτεκνης και πολύτεκνης οικογένειας κλπ]
- αντικειμενικά κριτήρια, που καθορίζονται από παράγοντες που επηρεάζουν τις συνθήκες διαβίωσης των οπλιτών και κατηγοριοποιούν τις μονάδες, ανάλογα με το βαθμό δυσκολίας[απόσταση της Μονάδας από τη Μεθόριο, ή τουριστική περιοχή κλπ]
Για τη διασφάλιση της διαφάνειας δημοσιοποιούνται οι 50 οπλίτες, που μετατίθενται και συγκέντρωσαν την χαμηλότερη βαθμολογία και στην οποία θα έχουν πρόσβαση όλοι οι ενδιαφερόμενοι.
Εξαιρέσεις υπάρχουν μόνο για τους οπλίτες που είναι δικαιούχοι κοινωνικών προγραμμάτων, λόγω του γεγονότος ότι, οι ίδιοι ή οικογένειά τους ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Οι οπλίτες αυτοί, έχουν τη δυνατότητα, μετά το πέρας της βασικής εκπαίδευσης, να τοποθετηθούν στην πλησιέστερη Μονάδα του τόπου επιθυμίας τους. Ανάλογη μέριμνα λαμβάνεται και για εξαρτημένους από ναρκωτικές ουσίες οπλίτες, που έχουν ολοκληρώσει επιτυχώς πρόγραμμα θεραπείας. Εδώ υπάρχει μεροληπτική συμπεριφορά υπέρ των αδυνάτων.
Επίσης, εξίσου σημαντικό, οι γιατροί‐οπλίτες θα μπορούν να καλύπτουν τα κενά των αγροτικών ιατρείων, στη διάρκεια της θητείας τους. Κατ’ αυτό τον τρόπο καλύπτονται θέσεις ιατρείων σε δυσπρόσιτα μέρη και οι Ενοπλες Δυνάμεις επιτελούν και κοινωνικό έργο, πέρα από αυτό της ασφάλειας της χώρας.
Μια παρόμοια ρύθμιση θα ισχύει για τους απόφοιτους των Νομικών Σχολών που θα μπορούν να προσμετρούν το χρόνο της υπηρεσίας τους, ως νομικοί σύμβουλοι σε νομικά γραφεία των Ενόπλων Δυνάμεων, στον αναγκαίο χρόνο αποκτήσης της άδειας άσκησης του επαγγέλματός τους.
Με Προεδρικά Διαταγμάτα θα αναγνωρίζεται η εργασιακή εμπειρία και σε μια σειρά άλλες κατηγορίες και ειδικότητες επαγγελμάτων, έτσι ώστε ο χρόνος της θητείας τους, όχι μόνο να μην είναι κενός, αλλά να δημιουργεί προσόντα για την μετέπειτα εργασιακή ζωή τους.
Επίσης ρυθμίζονται οι υποχρεώσεις των ανυποτάκτων. Οι ανυπότακτοι με το ισχύον καθεστώς έχουν τρεις επιπτώσεις: Ασκείται ποινική δίωξη σε βάρος τους, έχουν στρατολογικές εκκρεμότητες και επιβάλλονται σε βάρος τους διοικητικά πρόστιμα. Τώρα εξαιρούνται από την πρόσκληση για την οποία κηρύχθηκαν ανυπότακτοι, όσοι διετέλεσαν ή διατελούν σε ανυποταξία, εκπλήρωσαν ή θα εκπληρώσουν τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις, έως τις 31‐12‐2017.
Το αξιόποινο της ανυποταξίας, όσων εμπίπτουν στις ρυθμίσεις του νόμου , εξαλείφεται, αίρονται οι ποινικές συνέπειες και διαγράφονται αυτοδίκαια τα διοικητικά πρόστιμα που έχουν επιβληθεί και βεβαιωθεί στο σύνολό τους. Σε περίπτωση δε, που μέρος αυτών έχει αποπληρωθεί, διαγράφεται το υπολειπόμενο ποσό. Οι σχετικές δικογραφίες τίθενται στο αρχείο.
Στις ίδιες ρυθμίσεις υπάγονται και οι αντιρρησίες συνείδησης, ενώ μειώνεται η διάρκεια της ένοπλης/εναλλακτικής στρατεύσιμης στρατιωτικής υποχρέωσης, , που οφείλουν να εκπληρώσουν, όσοι επιθυμούν να εξαγοράσουν το υπόλοιπο των στρατιωτικών τους υποχρεώσεων.
Καινοτόμος, είναι και η δημιουργία Γραφείων Στήριξης Οπλιτών, που θα στελεχωθούν από εξειδικευμένο προσωπικό για να παρέχουν συναισθηματική υποστήριξη στους οπλίτες. Το συγκεκριμένο γραφείο θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για την παρακολούθηση σε καθημερινό επίπεδο και από την πρώτη ημέρα κατάταξης, των συνθηκών διαβίωσης και υπηρεσίας των οπλιτών, με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής τους θητείας. Το γραφείο αυτό θα λειτουργεί παράλληλα με τις υπάρχουσες υποστηρικτικές δομές.
Προβλέπονται διευκολύνσεις για τη συμμετοχή του στρατιωτικού προσωπικού των Ε.Δ. σε προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές και γενικά αναβαθμίζεται η εκπαίδευση των μονίμως υπηρετούντων στις Ένοπλες Δυνάμεις.
Όλες οι διατάξεις του νομοσχεδίου διαπνέονται από τις αρχές της Δημοκρατίας, της ισονομίας και της δικαιοσύνης. Αναβαθμίζεται ο κοινωνικός ρόλος των ΕΔ και οι υπηρετούντες τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις πολίτες, δεν αντιμετωπίζονται ως αριθμοί, αλλά ως άνθρωποι με συγκεκριμένες ανάγκες και υποχρεώσεις κοινωνικές, οικογενειακές, επαγγελματικές.
Βελτιώνεται, έτσι, ο βαθμός της υπηρεσιακής και της επιχειρησιακής ικανότητας των ενόπλων δυνάμεων ‐ σε μια χρονική περίοδο, που η κατάσταση είναι ιδιαίτερα ρευστή για την ειρήνη και την ασφάλεια στην ευρύτερη γεωγραφική περιοχή.
*Βουλευτής Μεσσηνίας ΣΥΡΙΖΑ