Αντιπλημμυρικά έργα Καλαμάτας – Πρόταση ΜΟΡΕΑ

Γράφει ο Γιώργος Καραμπάτος

Ανοικτή Επιστολή (μετά το 15οΔημοτικό Συμβούλιο Καλαμάτας της 8ηςΙουλίου 2022).

Παρακολουθώντας με την δέουσα προσοχή την συνεδρίαση του ΔΣ Καλαμάτας  για την μελέτη – πρόταση αντιπλημμυρικών έργων του «ΜΟΡΕΑ» μου γεννήθηκαν απορίες και προβληματισμοί για το τρόπο  με τον οποίο το κράτος  εφευρίσκει για να αντιμετωπίσει τις διαχρονικές εγκληματικές αυθαιρεσίες όπως η καταπάτηση και το κλείσιμο ρεμάτων με τις καταστροφικές συνέπειες που όλοι γνωρίζουμε.

Από όσα άκουσα από τους εισηγητές τεχνοκράτες του υπουργείου και του ΜΟΡΕΑ συγκράτησα τα εξής 6:

  1. Ακόμη και πολυκατοικίες έχουν κτιστεί πάνω σε ρέματα,
  2. Έγιναν επεκτάσεις σχεδίων πόλης χωρίς προηγούμενα ο Δήμος και το κράτος να έχουν εξασφαλίσει τις χρηματοδοτήσεις που απαιτούνται για να κατασκευαστούν οι απαραίτητες υποδομές (αντιπλημμυρικά, δίκτυο ύδρευσης &αποχέτευσης, δίκτυο όμβριων, δίκτυα ΔΕΗ, τηλεφώνου κ.λπ.)
  3. Η αντιπλημμυρική πρόταση μελέτη του «ΜΟΡΕΑ» παρουσιάζεται ως η φθηνότερη λύση,
  4. Το κόστος του έργου εκτιμάτε στα 78 εκατομμύρια ευρώ με εξασφαλισμένη χρηματοδότηση εάν το έργο κατασκευαστεί από το «ΜΟΡΕΑ».
  5. Στο πλαίσιο του έργου θα τοποθετηθούν υπόγειες υδροσωλήνες μεγάλου διαμετρήματος, σε βάθος περίπου 30 μέτρα με την βοήθεια ειδικών μηχανημάτων (τυφλοπόντικες),
  6. Για τις απαραίτητες εμβαθύνσεις θα ξεσκεπάσουν προσωρινά τον ποταμό Νέδοντα και μετά την ολοκλήρωση θα είναι ο κεντρικός αγωγός όμβριων προς την θάλασσα.

Σχολιάζοντας όσα άκουσα θα ξεκινήσω  από το τέλος :

Τελικά ο ΜΟΡΕΑΣ συνεπικουρούμενος από την δημοτική αρχή και το αρμόδιο υπουργείο αποφάσισαν ότι,  ο ποταμός Νέδοντας είναι χρήσιμος μόνο ως κεντρικός αγωγός όμβριων και όχι ως εργαλείο και μοχλός ανάπτυξης της Καλαμάτας και της ευρύτερης περιοχής, άρα το ΟΡΑΜΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑ μετά το 2050 δεν τους αφορά, λογικό για την κατασκευαστική εταιρεία αλλά η δημοτική αρχή και το υπουργείο έχουν την ίδια άποψη;

Ο ΜΟΡΕΑΣ ακολουθώντας αυτό που λέει ο λαός «πριν πεινάσεις μαγειρεύεις» σκέφτηκαν ότι οι “γιγαντοσωλήνες” σε 30 μέτρα βάθος μας εξασφαλίζουν δουλειά “εσαεί” γιατί μετά από ένα σεισμό – μικρό ή μεγάλο – πάλι το ΜΟΡΕΑ θα φωνάξουν να τις επισκευάσουμε.

Το κόστος του έργου σύμφωνα με τον ΜΟΡΕΑ, την δημοτική αρχή και το υπουργείο έχει αρχικό προϋπολογισμό τα 78 εκατ. ευρώ και όπως λένε είναι η φτηνότερη λύση,  χωρίς όμως να παρουσιάζουν άλλη εναλλακτική πρόταση. Το γεγονός ότι δεν παρουσίασαν κάποια ακριβότερη μελετητικά πρόταση μας παραπέμπει στην παροιμία του σοφού λαού “το φτηνό κρέας τα σκυλιά το τρώνε”, εκτός και εάν στην πορεία υλοποίησης του έργου από φτηνότερη λύση γίνει η ακριβότερη και τότε μπλέξαμε επειδή δεν θα  «φτάνουν τα λεφτά» για να τελειώσει το έργο και το – χειρότερο – ούτε για να ξαναχώσουμε τις γούβες που άνοιξαν (30 μέτρα).

Και  φτάνουμε σ’ αυτό που είπε ο Γενικός Διευθυντής του υπουργείου ότι, “…οι επεκτάσεις σχεδίων πόλης που γίνονται χωρίς εξασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις για την κατασκευή των  απαραίτητων υποδομών (τις προανέφερα), μεταξύ των οποίων και έργα  αντιπλημμυρικής προστασίας έχουν τις συνέπειές τους και μια εξ’ αυτών είναι οι καταλήψεις ρεμάτων”.

Το κράτος γνωρίζει τις συνέπειες αλλά μεταφέρει το πρόβλημα στους οικονομικά ανήμπορους δήμους και ότι “βρέξει ας κατεβάσει” για να έρθει στην συνέχεια το συστημικό πελατειακό κράτος για την τακτοποίηση, όπως στην περίπτωση της Καλαμάτας.

Και καταλήγουμε στην δική μας πρόταση:

Η κυβέρνηση με γνώμονα το μακροπρόθεσμο συμφέρον της Ελλάδος βάζει τέλος στα περιβαλλοντικά εγκλήματα του παρελθόντος και στις πελατειακές συστημικές νοοτροπίες ξεκινώντας από την Καλαμάτα με τον εξής απλό τρόπο:

  • Καταγράφει τις καταπατήσεις που έχουν γίνει στα ρέματα της Καλαμάτας και της ευρύτερης περιοχής με την συνεργασία των υπηρεσιών του Δήμου και της Κτηματικής υπηρεσίας.
  • Όπου υπάρχουν πολυκατοικίες, σπίτια ή οικοδομές τα απαλλοτριώνει και χρηματοδοτεί τους χρήστες για να αποκτήσουν αντίστοιχα οικήματα σε νόμιμα οικοδομικά τετράγωνα οπουδήποτε στην Ελλάδα.
  • Προχωράει άμεσα στην κατεδάφιση όλων των παράνομων κτισμάτων στις ρεματιές και τα καθαρίζει.

Ενδεχόμενα το κόστος της πρότασής μας να υπολείπεται των 78 εκατ. ευρώ, αλλά  ακόμη και εάν είναι μεγαλύτερο το όφελος θα είναι τεράστιο από κάθε άποψη, κοινωνική, πολιτική, οικονομική. Το κράτος οφείλει να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα προς κάθε κατεύθυνση ότι αποφάσισε να οριοθετήσει τα ρέματα, να τα ελευθερώσει και να τα χρησιμοποιήσει για την αντιπλημμυρική προστασία  της πόλης.  Να αναλάβει τις ευθύνες του για την κατάσταση που επικρατεί και – χωρίς τιμωρητική πρόθεση – να γυρίσει σελίδα και να βάλει τέλος στα περιβαλλοντικά εγκλήματα του παρελθόντος για τα οποία καλείται κάθε φορά να πληρώσει ο λαός, στερώντας ταυτόχρονα πολύτιμους αναπτυξιακούς πόρους για την προστασία του περιβάλλοντος και την βιώσιμη ανάπτυξη.

Τέλος οφείλω να συγχαρώ της αντιπολίτευση του Δήμου Καλαμάτας που καταψήφισε την πρόταση ΜΟΡΕΑ και θα συμβούλευα την δημοτική αρχή την επόμενη φορά, να έχει κατά νου την παροιμιώδη φράση «Φοβού τους Δαναούς και δώρα φέροντας».


Ο Γιώργος Καραμπάτος είναι Εκτελ. Δ/ντής Πολιτιστικού Οργανισμού «Δρόμοι της Ελιάς» – τέως Πρόεδρος Επιμελητηρίου Μεσσηνίας.