“Λίγοι ιστορικοί, με την ματιά τους εστιασμένη στο παρελθόν συνεισέφεραν στο παρόν, όσο ο Βασίλης Κρεμμυδάς. Στα πρώτα χρόνια της κρίσης, σε διάφορες συνεντεύξεις του, μας θύμιζε ότι έχουμε ξανακάνει, ως εθνική οντότητα, τα ίδια λάθη στο πρόσφατο παρελθόν μας, αλλά κι ότι υπήρχαν μαθήματα για να αντληθούν”. Επισημαίνει μεταξύ άλλων η βουλευτής Μεσσηνίας Γιώτα Κοζομπόλη σε συλλυπητήριο μήνυμά της για τον θάνατο Βασίλη Κρεμμυδά.
Αναλυτικά το μήνυμα:
Ο Βασίλης Κρεμμυδάς, παιδί της Μεσσηνιακής γης, που μας αποχαιρέτησε πρόσφατα, σε ηλικία 82 ετών, δεν χρειάζεται νεκρολογίες. Μιλούν και θα μιλούν για πολύ ακόμα, τα τουλάχιστον δεκαπέντε έργα του που διαπραγματεύονται, με τη δική του, διακριτή από άλλους ιστορικούς, προσέγγιση, τους τελευταίους τρεις αιώνες της ελληνικής ιστορίας, καθώς και οι δεκάδες συνεισφορές του σε συλλογικές ιστορικές εκδόσεις. Η ξεχωριστή, διαφωτιστική, ματιά του ήταν κυρίως εστιασμένη στα πριν και στα μετά την Επανάσταση του 1821 χρόνια. Η συνεισφορά του στη μελέτη αυτής της περιόδου είναι ανεκτίμητη.
Λίγοι ιστορικοί, με την ματιά τους εστιασμένη στο παρελθόν συνεισέφεραν στο παρόν, όσο ο Βασίλης Κρεμμυδάς. Στα πρώτα χρόνια της κρίσης, σε διάφορες συνεντεύξεις του, μας θύμιζε ότι έχουμε ξανακάνει, ως εθνική οντότητα, τα ίδια λάθη στο πρόσφατο παρελθόν μας, αλλά κι ότι υπήρχαν μαθήματα για να αντληθούν.
Ίσως τις καλύτερες αναμνήσεις που θα έπρεπε να διατηρήσουμε από τον Βασίλη Κρεμμυδά είναι οι δικές του, όπως σκιαγραφούνται στο έργο του “Πέρασαν 70 χρόνια”. Με κοντό παντελονάκι το ’45 στη Μεσσήνη, φοιτητής στην Αθήνα του ’50 με έντονες τις αναμνήσεις από “τον φόβο” που διέτρεχε την μετεμφυλιακή κοινωνία της εποχής και “την πείνα” που διέτρεχε τη μεγάλη πλειοψηφία της. Στα 12 αυτά μεγάλα κείμενα ανασυντίθεται το κλίμα των δεκαετιών ’50 και ’60 της ελληνικής ιστορίας και ο “θρήνος” του για τα παιδικά και εφηβικά χρόνια που, όπως και εκατοντάδες χιλιάδες άλλοι νέοι, δεν τα κατάλαβε ότι υπήρξαν.
Ίσως αξίζει να κλείσουμε αυτή την αναφορά στον Βασίλη Κρεμμυδά, με την ανάμνησή του από τον καθηγητή του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τον Γ. Σακελλαρίου, που υποχρέωνε όλη την τάξη, στις 8 η ώρα το πρωί, να ψάλει μαζί του το “Τη υπερμάχω στρατηγό τα νικητήρια”. Αυτόν τον συντηρητισμό και την προγονοπληξία, συνδυασμένη με μια σχετική φαιδρότητα, σε όλες τις εκφάνσεις της, αντιπάλεψε όλη του τη ζωή ο Βασίλης Κρεμμυδάς και αυτή είναι η βασική παρακαταθήκη που αφήνει πίσω του και δίνει κατεύθυνση και δυνάμεις στις νεότερες γενιές.
