Γράφει ο Γιώργος Κανέλης
Ως πού θα πάει αυτή η ιστορία;
Κάθε φορά που μαθαίνουμε για κάποιο εργατικό ατύχημα σκεφτόμαστε ενδεχομένως οι περισσότεροι/ες: έως που θα πάει αυτή η ιστορία; Ίσως, ακόμα, όταν είναι θανατηφόρο να γεμίζουμε με οργή για το γεγονός ότι κάποιος πήγε στη δουλειά του και δε γύρισε. Πως γίνεται, όμως, κάνοντας κάτι τόσο καθημερινό να κινδυνεύεις τόσο πολύ, αναρωτιόμαστε ξανά και ξανά.
Κι όμως, η πραγματικότητα της κρίσης δείχνει ραγδαία αύξηση των εργατικών ατυχημάτων από τα πρώτα χρόνια του μνημονίου ως σήμερα. Και ο λόγος ο εξής απλός: μείωση στα έξοδα. Τα πρώτα έξοδα που μειώνει μια επιχείρηση σχετίζονται πρώτα και κύρια με τη διαχείριση του ανθρώπινου δυναμικού. Από τις μειώσεις μισθών, την ανασφάλιστη εργασία, τη μείωση των εξόδων συντήρησης και τη συνεχή παραβίαση κανόνων ασφαλείας, που εκθέτουν όσους/ες εργάζονται σε πραγματικό καθημερινό κίνδυνο.
Τα εργατικά ατυχήματα μέσα στο καλοκαίρι
Η χρονιά που διανύουμε όχι μόνο δεν αποτέλεσε εξαίρεση στον παραπάνω κανόνα, αλλά μέσα στο καλοκαίρι τα ατυχήματα συνεχίστηκαν. Για παράδειγμα, οι εργαζόμενοι/ες στην καθαριότητα των δήμων που εν μέσω κινητοποιήσεων για καλύτερες συνθήκες δουλειάς είδαν συναδέλφους τους να χάνουν τις ζωές τους από τα εξωφρενικά ωράρια σε άθλιες συνθήκες εργασίας, χωρίς το κατάλληλο εξοπλισμό και μέσα στο καύσωνα (αλήθεια πόσο εύκολο είναι να δουλεύεις διπλοβάρδια, δηλαδή τουλάχιστον 16 ώρες ενώ έχεις ζητήσει να μην το κάνεις, στους 42ο βαθμούς;).
Αλήθεια, πόσο εύκολο είναι να είσαι εργαζόμενος/η στον επισιτισμό, να δουλεύεις σταθερά 12 ώρες τη μέρα σε πάρα πολύ υψηλές θερμοκρασίες και να αντέξεις; Εργαζόμενος σε καντίνα σε γνωστή περιοχή της Αθήνας έχασε τη ζωή του μέσα σε αυτές τις συνθήκες. Φέτος το καλοκαίρι, εργαζόμενος στο αεροδρόμιο της Κέρκυρας επίσης έχασε τη ζωή του μη μπορώντας να ανταπεξέλθει στις ασφυκτικές συνθήκες εργασίας.
Αλλά τι να πει κανείς και για κείνους που η δουλειά τους είναι μια συνεχής έκθεση σε κινδύνους, που εργάζονται κυριολεκτικά στο δρόμο; Τα παιδιά με τα μηχανάκια που τρέχουν να προλάβουν και δε φτάνουν; Που διαμαρτύρονταν και απέργησαν στην αρχή του καλοκαιριού ζητώντας κράνη, ασφάλεια, εξοπλισμό κ.α. Πάλι μέσα στο καλοκαίρι τα ατυχήματα σε αυτό το κλάδο ξεπέρασαν κάθε όριο. Σίγουρα αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι μάλλον επόμενο όταν βρίσκεσαι στο δρόμο για να ικανοποιήσεις από το αφεντικό σου που θέλει να σαι γρήγορος και καλός στη δουλειά σου μέχρι τον απαιτητικό πελάτη που αν αργήσεις λίγο τη παραγγελία του σε «δίνει στεγνά» ότι έχεις αργήσει.
Καλοκαιρινή σεζόν και αύξηση ατυχημάτων
Η καλοκαιρινή σεζόν σε μια χώρα όπως η Ελλάδα είναι πονοκέφαλος για το μεγαλύτερο κομμάτι των εργαζομένων. Είναι η περίοδος μέσα στο χρόνο που οι επιχειρήσεις αυξάνουν το τζίρο τους. Είναι η περίοδος που έχουμε δουλειά. Είναι η περίοδος που αυξάνονται οι ώρες εργασίας χωρίς να αλλάζουν οι αποδοχές. Είναι η περίοδος που τα επίπεδα ανασφάλιστης και ευκαιριακής εργασίας αυξάνονται κατά μεγάλο ποσοστό αρκεί να βγει η δουλειά.
Αυτή την περίοδο αυξάνονται και τα εργατικά ατυχήματα με ένα μεγάλο ποσοστό από αυτά να είναι θανατηφόρα. Συγκεκριμένα, στην Ελλάδα το 2017 παρατηρείται αύξηση 15% στα εργατικά ατυχήματα σε σχέση με το αντίστοιχο αριθμό του 2016 ενώ εκτιμάται ότι θα φτάσουν τα 7000 μέχρι το τέλος του χρόνου.
Η Ελλάδα έρχεται πρώτη στο βαθμό εργασιακής έντασης ως αποτέλεσμα ενός εκρηκτικού συνδυασμού αφενός υψηλών απαιτήσεων των εργοδοτών προς τους εργαζομένους και αφετέρου μικρής πρόσβασης των τελευταίων σε πόρους που είναι αναγκαίοι για την επιτυχή εκτέλεση της εργασίας τους. Είναι ιδιαίτερα αποθαρρυντικό να σημειώσουμε ότι η κατηγορία των υψηλών απαιτήσεων από την εργασία σχετίζεται όχι μόνο με το χρόνο τον οποίο έχει στη διάθεσή του ο εργαζόμενος για να εκτελέσει την εργασία του, ο οποίος, σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, στην περίπτωση της χώρας μας είναι ανε- παρκής, αλλά και με τον κίνδυνο για την υγεία που προκύπτει κατά την εκτέλεση της εργασίας, ο οποίος είναι ιδιαίτερα υψηλός. (έκθεση ΙΝΕ-ΓΣΕΕ για το 2017)
Τελικά υπάρχει κάποιος υπεύθυνος;
Υπεύθυνοι για αυτή τη κατάσταση υπάρχουν. Σίγουρα πάντως δεν είναι οι ίδιοι οι εργαζόμενοι που αναγκάζονται να δουλέψουν κάτω από αυτές τις συνθήκες. Είναι αυτή και οι προηγούμενες κυβερνήσεις που προτιμούν να μη χαλάσουν χατίρι σε επενδυτές και επιχειρηματίες, σε διεθνή κέντρα όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΔΝΤ.
Είναι οι ίδιες κυβερνήσεις που κυριολεκτικά έχουν παραιτηθεί από την εγγύηση της ασφάλειας των εργαζομένων. Που κάνουν για πολλούς το μεροκάματο επικίνδυνη συνθήκη. Που υποτιμούν με κάθε ευκαιρία το ασφαλιστικό σύστημα. Είναι οι ίδιες οι επιχειρήσεις που κάνουν εγκληματικές επιλογές προκειμένου να φτάσουν μεγαλύτερα επίπεδα κέρδους. Αυτά είναι τα αποτελέσματα των μεταρρυθμίσεων στην εργασιακή και ασφαλιστική νομοθεσία που προωθούνται τόσα χρόνια προκειμένου να εναρμονιστεί η Ελλάδα με τα διεθνή πρότυπα και να ξεπεράσει τη κρίση.
Να σταματήσει το παιχνίδι με τις ζωές μας, εντός ή εκτός ωραρίου
Για αυτό το λόγο σήμερα έχει ακόμα νόημα να παλεύουμε για αξιοπρεπείς όρους δουλειάς ενάντια σε όσους συνεχίζουν το ίδιο τροπάρι.
Γι αυτό έχει νόημα να διεκδικούμε να αυξηθεί ο κατώτατος μισθός και να μην προσαρμόσουμε τη ζωή μας στα όρια που μας έχουν φτάσει μισθολογικά.
Γι αυτό δεν δεχόμαστε να δουλεύουμε ανασφάλιστοι έστω βάζοντας ένα τάλιρο παραπάνω στη τσέπη. Η ασφάλιση είναι δικαίωμα και συνάμα υποχρέωση.
Γι αυτό δεν κάνουμε παζάρια στις ώρες που θα δουλεύουμε για να βγει μια ακόμα βάρδια.
Γι αυτό θέλουμε τον αναγκαίο εξοπλισμό χωρίς επιβάρυνση για τον εργαζόμενο, ώστε να υπάρχει η μεγαλύτερη δυνατή πρόληψη ατυχημάτων.
Η προσφορά μας αξίζει πολλά περισσότερα από αυτά που παίρνουμε σήμερα για να μείνουμε άπραγοι μπροστά στο μέλλον.
Ο Γιώργος Κανέλης είναι Γ.Γ. του Εργατικού Κέντρου Καλαμάτας
