Γράφει ο Γιώργος Κανέλης
Ένας ακόμη θάνατος εν ώρα εργασίας προστέθηκε στο μακρύ κατάλογο των εργατικών δυστυχημάτων, αυτή τη φορά με την πτώση ενός εργάτη οικοδομής στο κέντρο της Θεσσαλονίκης. Ο εργαζόμενος, ηλικίας 65 ετών, δούλευε στην ανακαίνιση του γνωστού «Κόκκινου Σπιτιού» (πλέον ιδιοκτησία Σαββίδη) στην πλατεία Αγίας Σοφίας, όταν έπεσε στο κενό από την πλευρά από όπου δεν υπήρχε σκαλωσιά. Διακομίστηκε στο νοσοκομείο, αλλά σύντομα υπέκυψε στα τραύματά του.
Για μας, δεν είναι μία ακόμα δυσάρεστη είδηση. Είναι άλλη μια σταγόνα αίμα στο ποτήρι του εργαζόμενου κόσμου. Κι αυτό το ποτήρι έχει ξεχειλίσει, ειδικά τα τελευταία χρόνια, από τη συστηματική αδιαφορία των κυβερνήσεων και την αυξημένη παρανομία των εργοδοτών σε ό,τι αφορά τα θέματα ασφάλειας στους εργασιακούς χώρους.
Με αφορμή το θάνατο του 65χρονου, δε μπορούμε να μη σταθούμε τουλάχιστον σε δύο πράγματα:
- Είναι επικίνδυνο να δουλεύεις όταν είσαι 65 ετών, ειδικά στη χειρωνακτική εργασία. Όχι επειδή δεν είναι ικανοί οι άνθρωποι αυτής της ηλικίας, αλλά γιατί έχουν διαφορετικές ανάγκες, οι οποίες πρέπει να λαμβάνονται υπόψη: χαμηλότερα αντανακλαστικά, ευαλωτότητα σε ασθένειες και εν γένει υπάρχουν περισσότεροι κίνδυνοι για την υγεία τους. Αυτό από μόνο του θα έπρεπε να αποτελεί πυρήνα της εργασιακής πολιτικής ενός κράτους που σέβεται και νοιάζεται τους ανθρώπους της. Αντ’ αυτού, η τάση που επικρατεί στη διεθνή πολιτική σκηνή και ήρθε να εφαρμοστεί στην Ελλάδα μέσα από τις μνημονιακές δεσμεύσεις είναι η αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης στα 67 έτη.
Ο σκοπός της σύνταξης κατά βάση είναι να υπάρχει μια κάλυψη, ένα εισόδημα για τις ηλικίες όπου πλέον ο άνθρωπος δεν μπορεί να εργαστεί. Βέβαια είναι πιθανόν να αποκτήσει κανείς προβλήματα υγείας πολύ νωρίτερα από την ηλικία συνταξιοδότησης που ορίζεται σήμερα.
Όταν ζεις σε μια χώρα υπό διάλυση, δουλεύεις για χαμηλούς μισθούς και με άγχος μη τυχόν απολυθείς 2-3 χρόνια πριν τη σύνταξη (γιατί αν μείνεις άνεργος σε μεγάλη ηλικία δεν έχεις ουδεμία πιθανότητα επαναπρόσληψης) ζεις με άγχος. Και το άγχος επιβαρύνει περισσότερο την υγεία. Δεν είναι τυχαίο ότι στην Ελλάδα της κρίσης αυξήθηκαν οι καρδιοαγγειακές παθήσεις, πράγμα που συνδέεται με την έκπτωση της ποιότητας ζωής, τη χειρότερη διατροφή και το στρες.
Φαντάσου λοιπόν να φτάσεις στα 60 σου ήδη με προβλήματα υγείας που σου δημιουργούν δυσκολίες στην καθημερινότητα και χρειάζονται την επίβλεψή τους, κι εσύ να εργάζεσαι σε μια δουλειά που σε εξαντλεί και σε εξουθενώνει περισσότερο σωματικά. Κι όλα αυτά για να πάρεις μία σύνταξη που δεν επαρκεί ούτε για τις βασικές σου ανάγκες, πόσω μάλλον για τα έξοδα που θα χρειάζεσαι για την υγεία.
- Τα εργατικά ατυχήματα και ιδίως τα θανατηφόρα έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Βέβαια, οι ίδιες οι στατιστικές γνωρίζουν ότι 4 στα 10 εργατικά ατυχήματα δεν δηλώνονται ως εργατικά ατυχήματα. Η αύξηση που παρατηρείται οφείλεται αφενός στους εργασιακούς ρυθμούς που έχουν εντατικοποιηθεί μέσα στην κρίση και αφετέρου στην έλλειψη πλαισίου προστασίας στους χώρους δουλειάς.
Οι συνθήκες εργασίας τα τελευταία χρόνια υποβαθμίζονται συνεχώς. Ως εργαζόμενοι δουλεύουμε εκταταμένα ωράρια και προγράμματα, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το ζήτημα της κούρασης, που αποτελεί παράγοντα κινδύνου για λάθη και ατυχήματα. Πολλοί από μας αναλαμβάνουμε αρμοδιότητες που δεν αντιστοιχούν στη θέση εργασίας μας, γιατί «δεν μπορούν να γίνουν προσλήψεις, αλλά πρέπει να βγαίνει η δουλειά». Για παράδειγμα, μπορεί να έχεις θέση πωλητή, αλλά θα είσαι κατά το ήμισυ και αποθηκάριος.
Σε συγκεκριμένες περιστάσεις όπου ο φόρτος εργασίας ξεφεύγει των φυσιολογικών και των λογικών ορίων, βλέπε Black Friday, βλέπουμε συχνά φαινόμενα κρίσεων πανικού, λιποθυμίες, μέχρι και ποδοπατήματα των ίδιων των εργαζομένων.
Οι εργοδότες, προκειμένου να αυξήσουν την κερδοφορία, θα εξοικονομήσουν χρήματα από παντού και είναι εύκολη επιλογή περικοπής στο θέμα της ασφάλειας. Εξάλλου, δεν κινδυνεύουν από κάποιο πρόστιμο καθώς έλεγχοι για τις συνθήκες εργασίας, την τήρηση πρωτοκόλλων για την προστασία και τη διασφάλιση της υγείας δε γίνονται. Οι εργαζόμενοι είμαστε εντελώς εκτεθειμένοι, ειδικά όσοι δουλεύουμε ανασφάλιστοι, και είμαστε πολλοί δεδομένης της κατάστασης που επικρατεί στην ελληνική αγορά εργασίας ως προς την ελαστική και ανασφάλιστη εργασία.
Έχουμε σιχαθεί να ακούμε τραγικά νέα για συναδέλφους μας, εργάτες, υπαλλήλους, που χάνουν τη ζωή τους, την ώρα που κόπιαζαν για έναν μισθό – κοροϊδία. Είμαστε αποφασισμένοι να μη το βάλουμε κάτω. Να σηκώσουμε ανάστημα στην εκμετάλλευση. Να καταγγείλουμε τις συνθήκες που μας επιβάλλουν να δουλεύουμε, οι οποίες δε μας εξασφαλίζουν όχι απλά ένα καλύτερο αύριο, αλλά ούτε μια σιγουριά για το αν θα γυρίσουμε το βράδυ σπίτι μας υγιείς. Για χάρη όλων των ανθρώπων που η ίδια η δουλειά τους δολοφόνησε, να διεκδικήσουμε το αυτονόητο δικαίωμα μας σε μια αξιοπρεπή εργασία.
Ο Γιώργος Κανέλης είναι Γ. Γραμματέας Εργατικού Κέντρου Καλαμάτας
