Γράφουν: Τόνια Κουζή, Βασίλη Παπαευσταθίου και Βασίλη Πουλόπουλου

Πριν από λίγους μήνες διατυπώσαμε μια θεώρηση για την κινητικότητα στην Καλαμάτα, στοχεύοντας να τοποθετήσουμε στην δημόσια σφαίρα, μια σειρά προτάσεων για το κυκλοφοριακό μέλλον της πόλης.

Ανάμεσα στις προτάσεις που βρήκαν πολύ θετικό αντίκτυπο, ξεχώριζε για πρώτη ίσως φορά η πρότασή για εξασφάλιση θέσεων στάθμευσης για τους μόνιμους κατοίκους.

Τα τελευταία χρόνια, μια σειρά από πεζοδρομήσεις και ήπιες αναπλάσεις, απαραίτητες για τις φορτισμένες αστικές περιοχές, οδήγησε σε μέτρα περιορισμού της εκμεταλλεύσιμης επιφάνειας των οδών, και στην μείωση των θέσεων στάθμευσης στις κεντρικές και νότιες περιοχές.

Θα έπρεπε όμως πρώτα να καταγραφούν οι ανάγκες στάθμευσης των μονιμων κατοίκων των περιοχών αυτών και να εξασφαλίζεται με ετήσια κάρτα μια θέση ανά οικογένεια σε διακριτό ξεχωριστό χώρο για κατοίκους στα υφιστάμενα ή νέα παρακείμενα parking ή παρά την οδό, όπως γίνεται στα περισσότερα αστικά κέντρα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Ο αριθμός των θέσεων θα προκύψει από εντατική καταγραφή του ζητήματος (ζήτησης και προσφοράς θέσεων) για να προκύψει και ο ανάλογος σχεδιασμός.

Δεν μπορεί να λαμβάνονται στην πόλη μέτρα περιορισμού της στάθμευσης (είτε με ελεγχόμενη στάθμευση, είτε με το περιπεπλεγμένο και διόλου εξυπηρετικό σύστημα των μονών-ζυγών μηνών) μειώνοντας τις προσφερόμενες θέσεις στάθμευσης, χωρίς πρώτα να έχει εξασφαλισθεί η στάθμευση των μόνιμων κατοίκων.

Η εξασφάλιση θέσεων θα προσφέρει σημαντική ανάσα στους μόνιμους κατοίκους του κέντρου της Καλαμάτας, του Ιστορικού Κέντρου και άλλων φορτισμένων περιοχών και θα βελτιώσει την ποιότητα της ζωής τους, ενώ η ύπαρξη αυστηρά μιας προσφερόμενης θέσης ανά νοικοκυριό, θα περιορίσει την χρήση πολλών οχημάτων στην ίδια την οικογένεια.

Εξάλλου, το κυκλοφοριακό αποτελεί ένα από τα κυριότερα ζητήματα που απασχολεί την καθημερινότητα των πολιτών στην Καλαμάτα, όπως και σε κάθε ελληνική πόλη που δυσκολεύεται χρόνο με το χρόνο να εξυπηρετήσει όλο και περισσότερα αυτοκίνητα.

Αντίθετα, βρίσκεται προς την λάθος κατεύθυνση μια ιδέα που ανακυκλώνεται, ευτυχώς όχι από την δημοτική αρχή που αντιστάθηκε εξαρχής, η κατασκευή υπογείου σταθμού αυτοκινήτων στην κεντρική πλατεία της πόλης, μια ιδέα που

_ θα προσελκύσει ακόμη περισσότερα οχήματα σε μια επικίνδυνα κορεσμένη περιοχή,

_ θα δημιουργήσει μεγάλα κυκλοφοριακά προβλήματα σε παρακείμενους δρόμους που έχουν περιορισμένο πλάτος, όπως οι οδοί Φραντζή και Σιδηροδρομικού Σταθμού,

_ θα προκαλέσει σημαντική και μακροχρόνια ταλαιπωρία στους κατοίκους, και

– θα λειτουργήσει ημιτελώς, αφού δεν θα αποτελεί κομμάτι μιας συνολικής, τεχνολογικά ανεπτυγμένης, συγκοινωνιακής υποδομής, όπως γίνεται σε πόλεις του εξωτερικού, που τα προσφερόμενα μέσα μετεπιβίβασης είναι πολλά, και διαβαθμίζονται τιμολογιακά, από σχεδόν δωρεάν στάθμευση σε σταθμούς εκτός της πόλης μέχρι πολύ ακριβή στάθμευση στις κεντρικές περιοχές.

Εξάλλου, θα πρέπει οι αστικές αναπλάσεις και χρηματοδοτήσεις να κατευθυνθούν πλέον όχι μόνο στην κεντρική πλατεία της πόλης, αλλά σε πυκνοδομημένες περιοχές που έχουν περισσότερο ανάγκη, όπως για παράδειγμα στη Βόρεια Συνοικία και στη Ράχη, στη Ναυαρίνου και σε παραλιακούς παρόδους, αλλά και σε νέες περιοχές επέκτασης και σε έργα υποδομής.

Αντίθετα στόχος για την κεντρική αστική περιοχή θα έπρεπε να είναι η απομάκρυνση του αυτοκινήτου από την καρδιά της πόλης, με την δημιουργία σταθμών αυτοκινήτων στις πύλες και στους περιμετρικούς δακτυλίους (Νέα Είσοδος Καλαμάτας, Πάρκο Νέδοντα, Δυτική Παραλία), όπως για παράδειγμα στην Αθήνα το υπόγειο parking – σταθμός μετεπιβίβασης που λειτουργεί στο Φιξ. Θα πρέπει να προκαλεί τον επισκέπτη να σταθμεύει το αυτοκίνητό του εκτός κέντρου και από εκεί να κινείται σε μέσα μαζικής μεταφοράς και σε ενοποιημένες διαδρομές πεζού ή ποδηλάτου προς τις κεντρικές περιοχές.

Η εφαρμογή τέτοιων μέτρων οφείλει να είναι ολιστική και να προικοδοτεί την πόλη με μια σειρά από πεζοδρόμους και ποδηλατοδρόμους, που θα βελτιώσουν την προσπελασιμότητά της, και θα επαναπροσδιορίσουν με ανθρωποκεντρικό τρόπο τις αρτηρίες της, μεταφέροντας έτσι την χρησιμότητά τους από την χαοτική κλίμακα του αυτοκινήτου στην κλίμακα του πεζού.

Παράλληλα, με την χρήση της τεχνολογικής καινοτομίας, έξυπνες ηλεκτρονικές εφαρμογές μέσω κινητού μπορούν να πληροφορούν σε πραγματικό χρόνο πόσοι κενοί χώροι στάθμευσης υπάρχουν και ποιος είναι ο πλησιέστερος χώρος σε σχέση με την τοποθεσία του οδηγού, να εξαγοράζουν χρόνο στάθμευσης ή να πιστοποιούν την χρήση θέσης από μόνιμο κάτοικο.

Ένας συνολικός σχεδιασμός στάθμευσης με προσφερόμενες θέσεις για μόνιμους κατοίκους και πρόβλεψη για την στάθμευση επισκεπτών και διασύνδεσή τους με τα σημεία ενδιαφέροντός τους, θα αποσυμφορήσει τις κεντρικές αστικές περιοχές και θα εξορθολογήσει την ιεράρχηση του δικτύου τους,  σεβόμενη εκτός των άλλων την ζωή των κατοίκων στο κέντρο της πόλης.

Βασίλης Παπαευσταθίου

διπλ. πολ. μηχανικός ΕΜΠ, MSc Αρχιτεκτονική, ΜSc Περιβαλλοντικός Σχεδιασμός Πόλεων και Κτηρίων

Τόνια Κουζή

διπλ. αρχιτέκτων μηχανικός ΕΜΠ

Βασίλης Πουλόπουλος,

διπλ. ηλ/γος μηχ/κος Πατρών MSc, phd