Την περφόρμανς της Μαίρης Ζυγούρη Το Περικύκλωμα: Κοκκινιά 1979-Κοκκινιά 2017 Μ.Κ/Μ.Ζ παρουσιάζει η documenta 14 σε συνεργασία με τον Δήμο Νίκαιας- Αγ. Ι. Ρέντη την Κυριακή 9 Απριλίου στο Μνημείο Μάντρας Μπλόκου Κοκκινιάς στις 5 το απόγευμα.
Με βάση την εμβληματική περφόρμανς με τίτλο Κ ο κ κ ι ν ι ά που έκανε στη Νίκαια η Μαρία Καραβέλα (1938-2012) και την απαγορευμένη της ταινία Α ν τ ί σ τ α σ η, η εικαστικός Μαίρη Ζυγούρη στήνει ένα μακροπρόθεσμο εγχείρημα σε συνεργασία με την τοπική κοινότητα που καταπιάνεται με την ατμόσφαιρα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης στην Ελλάδα. H ίδια επιλέγει να γράψει την Ιστορία του παρόντος, ξαναπλησιάζοντας την περιοχή με τους δικούς της όρους και εντοπίζοντας το νόημα ενός καλλιτεχνικού έργου πάλι στην ενεργή παρουσία της κοινότητας της Νίκαιας.
Όπως και η Μαρία Καραβέλα, η Μαίρη Ζυγούρη παρουσιάζει τα αποτελέσματα της δουλειάς της σ’αυτή την περφόρμανς η οποία συνοδεύεται από προβολή ταινίας καθόλη τη διάρκεια της documenta 14.
Η καλλιτέχνης διοργάνωσε το εργαστήριο περφόρμανς «Μέθοδοι επιτέλεσης/Η performance και η δουλειά της Μαρίας Καραβέλα» με τη συμμετοχή μαθητών από λύκεια της Νίκαιας. Το εργαστήριο φιλοξενήθηκε στο 14ο Δημοτικό Νίκαιας ως ένα ακόμα μάθημα που λάμβανε χώρα μετά το σχολικό ωράριο.
Δουλεύοντας με μια μέθοδο την οποία ονομάζει «παιδαγωγική του έργου ανοιχτής έκβασης», η Μαίρη Ζυγούρη σκηνοθετεί ένα συμμετοχικό έργο που επαναπροσδιορίζει την έννοια του συλλογικού και παράγει εκείνη την κοινωνική γνώση που μόνο η σύγχρονη τέχνη μπορεί να προσφέρει μέσα από τη δυναμική της. Φτιάχνει εν μέσω της Κοκκινιάς του σήμερα μια πηγή ελεγχόμενης έντασης, για να αναδυθούν οι προσωπικές και συλλογικές μνήμες, πάνω από όλα όμως για να περικυκλώσει τη συνθήκη που καίει το σήμερα, την Κοκκινιά του 2017, και ευρύτερα την κοινωνική πραγματικότητα που βιώνουμε αυτή τη στιγμή.
Μαρία Καραβέλα- παρελθόν
Στις 27 Ιουνίου 1979, στην πλατεία Αγίου Νικολάου, η εικαστικός Μαρία Καραβέλα ξεδίπλωσε μια πολύμορφη συμμετοχική δράση με τη σύμπραξη των κατοίκων της περιοχής. Προσφεύγοντας στο Δήμο Νίκαιας ύστερα από την απαγόρευση παρουσίασης του έργου της σε διάφορους άλλους Δήμους, η καλλιτέχνις αφηγήθηκε το κεφάλαιο της Εθνικής Αντίστασης σε πέντε πράξεις, φτάνοντας στην κορύφωση με το Μπλόκο της Κοκκινιάς και πρωταγωνιστές τις μητέρες των εκτελεσμένων νέων του 1944. Η ιδιότυπη αυτή τελετουργία, με στοιχεία από πειραματικό θέατρο και ηλεκτρονικούς ήχους, πλαισιώθηκε από την προβολή του απαγορευμένου φιλμ της καλλιτέχνιδας Αντίσταση, στο οποίο αγωνιστές εξιστορούσαν τις εμπειρίες τους από τον Εμφύλιο Πόλεμο και τη μετέπειτα εξορία τους. Παρά τις απειλές απαγόρευσης από την αστυνομία, ένα αναπάντεχα μεγάλο πλήθος από άντρες, γυναίκες και παιδιά συνέρρευσε στην πλατεία.
Μαίρη Ζυγούρη-παρόν
Η Μαίρη Ζυγούρη πραγματεύεται ζητήματα σχετικά με την ταυτότητα και την κρίση στον σύγχρονο πολιτισμό. Οι δημόσιες δράσεις της και οι περφόρμανς της επί σκηνής αποτελούν στοχασμούς για τα συστήματα εξουσίας, την παρακολούθηση, τη λογοκρισία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις σχέσεις μεταξύ ανθρώπων και ζώων. Το συλλογικό σώμα που αποτελείται από την καλλιτέχνιδα και το κοινό της/συμμετέχοντες είναι οι κύριοι πρωταγωνιστές σε ένα κοινωνικό τελετουργικό μεταξύ διαμαρτυρίας, πορείας και ομαδικού παιχνιδιού. Τα βίντεο αποτελούν ποιητικά συνοδευτικά στις περφόρμανς. Οι πιο πρόσφατες περφόρμανς και εκθέσεις της Ζυγούρη περιλαμβάνουν: Τρίτη Venice International Performance Art Week ( 10-17 Δεκεμβρίου 2016)· «Ottomans & Europeans», IKSV, (Κωνσταντινούπολη, 5 – 27 Μαρτίου 2016)· «Art, Struggle, and the City:, ROAMING ASSEMBLY #7», Dutch Art Institute, Άρνεμ (Ολλανδία, 18 Σεπτεμβρίου 2016)· «A trilogy», Galleria Alberto Peola (Τορίνο, 5 Φεβρουαρίου – 25 Μαρτίου 2016)· «Ομόνοια», 6η Μπιενάλε Αθηνών, Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης (Αθήνα, 23 Απριλίου 2016)· Carnaval/Visual Art, Museo Pino Pascali (Μπάρι, 3 Ιουλίου 2015)· «Αφροδίτη των κουρελιών σε μετάβαση», περφόρμανς, με τον Michelangelo Pistoletto, Αισχύλεια (Ελευσίνα, 30 Αυγούστου – 5 Οκτωβρίου 2014)· «Laborintus», Gallery Dino Morra Arte Contemporanea (Νάπολη, 21 Δεκεμβρίου2013)· «Archive Rights 1», OPERA APERTA- Μαρία Καραβέλα, Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης, Αθήνα, 2012. Βραβεύτηκε από το Ελληνικό Τμήμα της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Τέχνης (ΑICA) το 2012. Η Ζυγούρη ζει και εργάζεται μεταξύ Eλλάδας και Ιταλίας.
Μπλόκο – ιστορία
Το πρωινό της 17ης Ιουνίου 1944, οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής αποκλείουν την ευρύτερη περιοχή της Νίκαιας και συγκεντρώνουν άντρες μεταξύ 14-60 ετών στην Πλατεία της Οσίας Ξένης. Λίγες ώρες αργότερα και με τις υποδείξεις Ελλήνων δωσίλογων, εκτελούν ομαδικά μέρος των συγκεντρωμένων ως αντίποινα στην ενεργή στήριξη και συμμετοχή της κοινότητας στην Αντίσταση, ενώ οι υπόλοιποι στέλνονται με τρένα σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Το σημείο της εκτέλεσης τότε ήταν το παλαιό ταπητουργείο της αγγλικής εταιρείας Oriental Carpet, το σημερινό Μνημείο Μάντρα Μπλόκου Κοκκινιάς. Ένα αρχείο θανάτου δημιουργείται εδώ, με τον ακριβή αριθμό των νεκρών να παραμένει απροσδιόριστος μέχρι και σήμερα.
Κυριακή 9 Απριλίου 2017
Μνημείο Μάντρα Μπλόκου Κοκκινιάς
Ηλιουπόλεως 102 και Κιλικίας
Ώρα: 17:00 – 18:30
Διάρκεια documenta 14 : 9 Απριλίου – 16 Ιουλίου
Μέρες & ώρες επισκέψεων:
Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή: 09:00-13:00
Τετάρτη: 09:00-20:00
Σάββατο, Κυριακή: 12:00-20:00
