Οι συνεχιζόμενες διαβουλεύσεις μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των συνομιλητών της αναφορικά με τη χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας και τις συνθήκες που θα την πλαισιώνουν βρίσκονται στο επίκεντρο των οικονομικών συζητήσεων, όπως αναφέρει το ΚΕΠΕ στο Μηνιαίο Οικονομικό του Δελτίο.
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, είναι απόλυτα σαφές ότι η τελική έκβαση των εν εξελίξει διαπραγματεύσεων θα είναι αποφασιστικής σημασίας για την ομαλή μελλοντική πορεία της χώρας. Ταυτόχρονα όμως, καθοριστικές εξακολουθούν να παραμένουν όλες οι επιμέρους στρατηγικές δράσεις που δύνανται να εξασφαλίσουν την οριστική έξοδο της ελληνικής οικονομίας από την κρίση και μια σταθερή διαδρομή στην κατεύθυνση της διατηρήσιμης ανάπτυξης.
Με άλλα λόγια, μια πρώτη βασική προϋπόθεση παραμένει η διαχρονική διασφάλιση των συνθηκών ομαλότητας που είναι αναγκαίες για την προώθηση των καίριων οικονομικών και κοινωνικών πολιτικών στη χώρα.
Μια δεύτερη, αλληλένδετη με την προηγούμενη, προϋπόθεση κλειδί για την ευνοϊκή πορεία της οικονομίας σε μεσο-μακροπρόθεσμο ορίζοντα αφορά στην εξειδίκευση και ενίσχυση εκείνων των οικονομικών μεγεθών και διαστάσεων της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας που αναλαμβάνουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση των συνθηκών ανάπτυξης και κοινωνικής συνοχής, αλλά και των παραγόντων που τις επηρεάζουν.
Στα μεγέθη με σημαίνουσα βαρύτητα για τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας συγκαταλέγονται, μεταξύ άλλων, οι εξαγωγές, η ισχυροποίηση των οποίων συνδέεται και εξαρτάται από τη βελτίωση των συνθηκών αναφορικά με μια πληθώρα παραγόντων (π.χ. χρηματοδότηση, θεσμοί, συνθήκες εγχώριας και εξωτερικής ζήτησης κ.ά.).
Μια από τις πιο κρίσιμες διαστάσεις, παράλληλα, της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας αποτελούν οι συνθήκες που επικρατούν στην αγορά εργασίας και συνδέονται με τη στόχευση και τις προοπτικές ως προς τα καθοριστικής σημασίας μεγέθη της απασχόλησης και της ανεργίας Το ΚΕΠΕ στο δελτίο του παρουσιάζει αρχικά, ως είθισται, τις πλέον πρόσφατες εξελίξεις στο διεθνές και εγχώριο περιβάλλον, καλύπτοντας ένα ιδιαίτερα ευρύ φάσμα οικονομικών παραμέτρων.
Βασικές προκλήσεις για την Ευρώπη παραμένουν ο χαμηλός πληθωρισμός, που ενισχύει τον κίνδυνο του αποπληθωρισμού, η αδυναμία προσέλκυσης επενδύσεων και η υψηλή ανεργία, που περιορίζουν τις παραγωγικές δυνατότητες των οικονομιών. Ταυτόχρονα, η αβεβαιότητα αναφορικά με την περίπτωση της Ελλάδας δημιουργεί προβληματισμό όσον αφορά την ολοκλήρωση του υφιστάμενου ή την υιοθέτηση νέου προγράμματος και, γενικότερα, την επίτευξη συμφωνίας με τους εταίρους.
Σύμφωνα με τις χειμερινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ιδιαίτερα ευνοϊκούς παράγοντες αποτελούν η πτώση των διεθνών τιμών του πετρελαίου, η υποχώρηση του ευρώ έναντι των υπολοίπων νομισμάτων, που ενισχύει την ανταγωνιστικότητα των οικονομιών και η υλοποίηση του φάσματος μεταρρυθμίσεων που έχει συντελεστεί και αποτελεί βάση για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Στα στοιχεία αυτά θα πρέπει να περιληφθούν και η χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής από πλευράς της ΕΚΤ και το επενδυτικό σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ύψους 315 δισ. ευρώ που έχει ανακοινωθεί.
Δημοσιοποιήθηκε η έκθεση του ΟΟΣΑ με τίτλο: Economic Policy Reforms: Going for Growth 2015, η οποία αξιολογεί και συγκρίνει την πρόοδο των μεταρρυθμίσεων σε όλες τις χώρες από το 2013 και αναπτύσσει προτάσεις πολιτικής για την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.
Γενική τάση, όπως διαπιστώνεται, είναι η κάμψη του ρυθμού υιοθέτησης μεταρρυθμίσεων στις ανεπτυγμένες οικονομίες, μετά τη βελτίωση που σημείωσαν από το ξέσπασμα της κρίσης, ενώ αντίθετα φαίνεται πλέον να επιταχύνεται ο ρυθμός εφαρμογής μεταρρυθμίσεων στις αναπτυσσόμενες οικονομίες.
Στην έκθεση αυτή τονίζεται ότι η υιοθέτηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων αναμένεται να έχει σημαντική συμβολή στην οικονομική ανάπτυξη, στις περιπτώσεις όπου η νομισματική και δημοσιονομική πολιτική δεν μπορούν να οδηγήσουν στα επιθυμητά αποτελέσματα.
Σύμφωνα με την έκθεση, οι προτάσεις πολιτικής για όλες τις χώρες στοχεύουν στην αύξηση του ΑΕΠ των χωρών κατά 2%, για τα επόμενα πέντε χρόνια, βελτιώνοντας το θεσμικό πλαίσιο στις αγορές προϊόντων και εργασίας και αντιμετωπίζοντας τα εμπόδια στο διασυνοριακό εμπόριο και τις επενδύσεις.
Σύμφωνα με την έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι προοπτικές για την ελληνική οικονομία παρουσιάζονται ιδιαιτέρως θετικές σε μακροοικονομικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, υπό τη θεώρηση ότι θα ολοκληρωθεί το πρόγραμμα και θα επέλθει συμφωνία, οι βασικές συνιστώσες που θα στηρίξουν την ανάπτυξη της οικονομίας θα είναι η τόνωση της ιδιωτικής κατανάλωσης και η ενίσχυση των εξαγωγών. Σημαντικές προκλήσεις εντούτοις παραμένουν οι συνθήκες χρηματοδότησης της οικονομικής δραστηριότητας, η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στους θεσμούς και στη δημόσια διοίκηση και το πλαίσιο που θα διαμορφωθεί αναφορικά με την αξιοποίηση της περιουσίας του Δημοσίου
Αναφορικά με τις εκτιμήσεις για τα υπόλοιπα μακροοικονομικά μεγέθη, το συνολικό έλλειμμα του Προϋπολογισμού εκτιμάται στο 2,5% για το 2014, ενώ σύμφωνα με το πρόγραμμα προβλέπεται πλεονασματικό κατά 1,1% του ΑΕΠ το 2015 και 1,6% το 2016. Ενθαρρυντικό στοιχείο είναι οι προβλέψεις για την αποκλιμάκωση του δημοσίου χρέους, το οποίο αναμένεται να διαμορφωθεί στο 176,3% του ΑΕΠ το 2014, στο 170,2% του ΑΕΠ το 2015, και στο 159,2% του ΑΕΠ, το 2016. Ταυτόχρονα, προβλέπεται σταδιακή αποκλιμάκωση της ανεργίας στο 22% για το 2016.
Εθνική προτεραιότητα θα πρέπει να είναι η διαμόρφωση ενός αναπτυξιακού σχεδίου για την ελληνική οικονομία και την ευημερία της κοινωνίας, μέσω της συμφωνίας σε ένα μακρόπνοο πλαίσιο οικονομικής πολιτικής για την αναδιάρθρωση του παραγωγικού μοντέλου της χώρας και την υιοθέτηση των αναγκαίων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων για την αναβάθμιση της λειτουργίας των θεσμών και αγορών.
Οι άξονες του πλαισίου αυτού θα πρέπει να αφορούν σε ολοκληρωμένες στρατηγικές για την τόνωση των εξαγωγών και την προσέλκυση επενδύσεων, στο ιδιαίτερα ανταγωνιστικό διεθνές περιβάλλον, στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της δημόσιας διοίκησης, της δικαιοσύνης και των ελεγκτικών και φορολογικών μηχανισμών, αλλά και στη βέλτιστη αξιοποίηση του ανθρωπίνου δυναμικού.
Στο πλαίσιο των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων ο ΟΟΣΑ, στην έκθεση «Going for Growth 2015», συνιστά για την ελληνική οικονομία μεταρρυθμίσεις σε 5 άξονες:
- Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας στη δημόσια διοίκηση: προτείνεται η υιοθέτηση ενός ενιαίου συστήματος αξιολόγησης των επιδόσεων του προσωπικού, που θα βασίζεται σε σαφείς στόχους και ανάπτυξη της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης.
- Ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του φορολογικού συστήματος: προτείνεται η βελτίωση της αποδοτικότητας των φοροεισπρακτικών μηχανισμών και των ελέγχων.
- Άρση των θεσμικών εμποδίων και ενίσχυση του ανταγωνισμού: προτείνεται ο περιορισμός της γραφειοκρατίας, η αντιμετώπιση της διαφθοράς και η άρση των εμποδίων για την επιχειρηματικότητα (μείωση διοικητικών βαρών, απλοποίηση διαδικασιών, άνοιγμα κλειστών επαγγελμάτων και συνέχιση αποκρατικοποιήσεων).
- Υιοθέτηση ενεργών πολιτικών για την εργασία και την κοινωνική προστασία: προτείνεται η αναδιοργάνωση του ΟΑΕΔ, η ενίσχυση των ενεργητικών προγραμμάτων απασχόλησης, η εφαρμογή πιλοτικού προγράμματος κατώτατου εισοδήματος, και η ευρεία καθιέρωση ενός προγράμματος ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
- Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας του εκπαιδευτικού συστήματος: προτείνεται η αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων και του προσωπικού, η παροχή αυτονομίας στα σχολεία και τα ιδρύματα και η σύνδεση της εκπαίδευσης με την πραγματική οικονομία με στόχο την ενίσχυση της παραγωγικότητας.
Όσον αφορά τις εξαγωγές στο Δελτίο του το ΚΕΠΕ αναφέρει ότι μπορούν να συμβάλλουν αποφασιστικά στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και στη δημιουργία ενός υγιούς παραγωγικού ιστού. Η χρηματοπιστωτική κρίση και η έλλειψη ρευστότητας δυσχέρανε ακόμα περισσότερο το όχι φιλικό προς τις εξαγωγικές επιχειρήσεις περιβάλλον. Ωστόσο, όπως αντικατοπτρίζεται και στην Εθνική Στρατηγική για τη Διευκόλυνση του Εμπορίου, έχουν αρχίσει να γίνονται βήματα βελτίωσης.
Είναι σημαντικό όμως η προσπάθεια να είναι συνολικότερη και να συμπεριλάβει όλους τους τομείς που συμβάλλουν στην ενίσχυση της εξωστρέφειας και της ανταγωνιστικότητας της χώρας όπως είναι οι υποδομές, το περιβάλλον λειτουργίας των επιχειρήσεων, το θεσμικό περιβάλλον, η έρευνα και η καινοτομία.
Η Ελλάδα φαίνεται να υστερεί σε σχέση όχι μόνο με χώρες όπως η Γερμανία και η Ολλανδία, που παραδοσιακά έχουν κυρίαρχο ρόλο στο παγκόσμιο εμπόριο, αλλά και με χώρες του Νότου που αντιμετώπισαν παρόμοια δημοσιονομικά προβλήματα, όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία, και με τις οποίες ανταγωνιζόμαστε συχνά στις διεθνείς αγορές. Οι χώρες αυτές προχωρούν με γρήγορους ρυθμούς στη βελτίωση των συνθηκών που διευκολύνουν την εξωστρέφεια και ενισχύουν τις εξαγωγές τους, ενώ η Ελλάδα παραμένει ουραγός.
Το θετικό συμπέρασμα που προκύπτει από την ανάλυση που προηγήθηκε είναι ότι, στην περίπτωση της Ελλάδας, οι σημαντικότεροι παράγοντες που δυσχεραίνουν τις εξαγωγές μπορούν να αντιμετωπιστούν είτε με τη συνδρομή της πολιτείας (βελτίωση υποδομών, διαδικασιών, χρηματοπιστωτικών συνθηκών, θεσμών, γραφειοκρατίας κλπ.) είτε μέσω της καλύτερης οργάνωσης των επιχειρήσεων (έρευνα και καινοτομία, δημιουργία clusters, κλπ.). Επομένως είναι προβλήματα τα οποία μπορούν να αντιμετωπιστούν σε ένα μεσο-βραχυχρόνιο ορίζοντα.
Στην κρίσιμη αυτή συγκυρία είναι σημαντικό να μπορέσει η χώρα να εκμεταλλευτεί τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει, ενδεχομένως να δημιουργήσει και νέα, να βελτιώσει την ανταγωνιστικότητά της και την εξωστρέφεια της, να αναστρέψει τη διαρροή επιστημονικού δυναμικού και να τα μετατρέψει σε βιώσιμη ανάπτυξη, σε νέες και «καλύτερες» θέσεις εργασίας και σε καλύτερες συνθήκες διαβίωσης για τους πολίτες της.
Συνοψίζοντας, τα αποτελέσματα από τον υπολογισμό ενός Δείκτη Εξαγωγικών Δυνατοτήτων για τον τομέα των αγαθών στην Ελλάδα καταδεικνύουν δυνατότητες ουσιαστικής βελτίωσης των εξαγωγικών επιδόσεων σε σημαντικό αριθμό κλάδων.
Όπως προκύπτει, οι δυνατότητες αυτές υφίστανται τόσο σε κλάδους με συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι της ΕΕ28, όσο και κάποιους κλάδους χωρίς συγκριτικό πλεονέκτημα. Εντούτοις, οι επιδόσεις των κλάδων ως προς το συγκριτικό πλεονέκτημα σχετίζονται στενά με τις αντίστοιχες επιδόσεις τους σε όρους μεριδίων στην παγκόσμια αγορά, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία που λαμβάνει για τις εξαγωγικές δυνατότητες της χώρας η ενίσχυση των υφιστάμενων συγκριτικών πλεονεκτημάτων και η παράλληλη προσπάθεια δημιουργίας νέων πλεονεκτημάτων.
agronews.gr
