Μια μεγάλη φωνή σίγησε σαν σήμερα – Δημήτρης Μητροπάνος

mitropanos1(2 Α­πρι­λί­ου 1948 – 17 Α­πρι­λί­ου 2012)

Ερ­μή­νευ­σε σπου­δαί­α τρα­γού­δια με­γά­λων στι­χουρ­γών και συν­θε­τών. Η φω­νή του μά­γε­ψε τις καρ­δι­ές ε­κα­τον­τά­δων χι­λιά­δων Ελ­λή­νων. Α­γα­πή­θη­κε πο­λύ α­πό ό­λες σχε­δόν τις η­λι­κί­ες.Προ­τού τε­λει­ώ­σει το γυ­μνά­σιο άρ­χι­σε να δου­λεύ­ει ως τρα­γου­δι­στής. Στην ί­δια η­λι­κί­α, έ­πει­τα α­πό πα­ρό­τρυν­ση του Γρη­γό­ρη Μπι­θι­κώ­τση, τον ο­ποί­ο γνώ­ρι­σε σε μί­α συγ­κέν­τρω­ση της ε­ται­ρί­ας του θεί­ου του, στην ο­ποί­α τρα­γού­δη­σε, ε­πι­σκέ­φτη­κε την Κο­λούμ­πια. Ε­κεί ο Τά­κης Λαμ­πρό­που­λος του γνώ­ρι­σε τον Γι­ώρ­γο Ζαμ­πέ­τα, δί­πλα στον ο­ποί­ο θα δου­λέ­ψει στα «Ξη­με­ρώ­μα­τα». Τον Ζαμ­πέ­τα τον μνη­μο­νεύ­ει ως με­γά­λο του δά­σκα­λο και δεύ­τε­ρο πα­τέ­ρα. Ό­πως έ­χει δη­λώ­σει, «ο Ζαμ­πέ­τας εί­ναι ο μό­νος άν­θρω­πος στο τρα­γού­δι ο ο­ποί­ος με βο­ή­θη­σε χω­ρίς να πε­ρι­μέ­νει κά­τι. Με ό­λους τους υ­πό­λοι­πους συ­νερ­γά­τες μου κά­τι πή­ρα και κά­τι έ­δω­σα»[εκ­κρε­μεί πα­ρα­πομ­πή]. Το 1966 ο Μη­τρο­πά­νος συ­ναν­τά­ται, τυ­χαί­α, για πρώ­τη φό­ρα με τον Μί­κη Θε­ο­δω­ρά­κη και ερ­μη­νεύ­ει, στη θέ­ση άλ­λου καλ­λι­τέ­χνη που τό­τε α­σθε­νού­σε, μέ­ρη α­πό τη «Ρω­μι­ο­σύ­νη» και το «Ά­ξιον Ε­στί» σε μια σει­ρά συ­ναυ­λι­ών στην Ελ­λά­δα και την Κύ­προ.Το 1967, ο Μη­τρο­πά­νος η­χο­γρα­φεί τον πρώ­το του 45άρη δί­σκο, με το τρα­γού­δι “Θεσ­σα­λο­νί­κη”. Εί­χε προ­η­γη­θεί η η­χο­γρά­φη­ση του τρα­γου­διού “Χα­μέ­νη Πα­σχα­λιά”, το ο­ποί­ο ό­μως λο­γο­κρί­θη­κε α­πό τη Χούν­τα και δεν κυ­κλο­φό­ρη­σε πο­τέ. Πα­ρά ταύ­τα στη διά­ρκεια της χούν­τας που υ­πη­ρέ­τη­σε στο στρα­τό εί­χε γνω­ρι­στεί με την κό­ρη κά­ποι­ου εκ των προ­ε­ξε­χόν­των στρα­τι­ω­τι­κών λαμ­βά­νον­τας πα­ρα­τε­τα­μέ­νες ά­δει­ες αλ­λά και πα­ρου­σί­ες στον ρα­δι­ο­φω­νι­κό και τη­λε­ο­πτι­κό σταθ­μό της τό­τε ΥΕΝΕΔ.Στην πο­ρεί­α που χά­ρα­ξε στο δρό­μο του λα­ϊ­κού έν­τε­χνου, το 1972 υ­πήρ­ξε έ­νας ση­μαν­τι­κός σταθ­μός: ο συν­θέ­της Δή­μος Μού­τσης και ο ποι­η­τής-στι­χουρ­γός Μά­νος Ε­λευ­θε­ρί­ου κυ­κλο­φο­ρούν τον «Ά­γιο Φε­βρουά­ριο», με ερ­μη­νευ­τές τον Μη­τρο­πά­νο και την Πε­τρή Σαλ­πέ­α, ση­μα­το­δο­τών­τας έ­να σταθ­μό στην ελ­λη­νι­κή μου­σι­κή. Τον Ι­ού­λιο του 1999, ο Μη­τρο­πά­νος και ο Μού­τσης θα ξα­να­βρε­θούν ε­πί σκη­νής στο Η­ρώ­δει­ο με την Δή­μη­τρα Γα­λά­νη και την σο­πρά­νο Τζού­λια Σου­γλά­κου για δυ­ο μου­σι­κές βρα­δι­ές στα πλαί­σια του Φε­στι­βάλ Α­θη­νών. Οι συ­ναυ­λί­ες αυ­τές η­χο­γρα­φούν­ται ζων­τα­νά και κυ­κλο­φο­ρούν σε δι­πλό CD δύ­ο μή­νες αρ­γό­τε­ρα. Α­κο­λου­θούν «Ο Δρό­μος για τα Κύ­θη­ρα» του Γι­ώρ­γου Κα­τσα­ρού και «Τα συ­να­ξά­ρια» του Γι­ώρ­γου Χα­τζη­νά­σιου, έρ­γα υ­ψη­λής ποι­ό­τη­τας αλ­λά και με­γά­λης α­πή­χη­σης στην ελ­λη­νι­κή κοι­νω­νί­α.Στη μα­κρό­χρο­νη πο­ρεί­α του στο ελ­λη­νι­κό τρα­γού­δι, ο Δη­μή­τρης Μη­τρο­πά­νος συ­νερ­γά­στη­κε με τους με­γα­λύ­τε­ρους δη­μι­ουρ­γούς του λα­ϊ­κού αλ­λά και του έν­τε­χνου τρα­γου­διού. Γι­ώρ­γος Ζαμ­πέ­τας, Μί­κης Θε­ο­δω­ρά­κης, Δή­μος Μού­τσης, Α­πό­στο­λος Καλ­δά­ρας, Τά­κης Μου­σα­φί­ρης (“Ε­μείς οι δυ­ο” κ.α.), Χρή­στος Νι­κο­λό­που­λος (“Πά­ρε Α­πο­φά­σεις” σε στί­χους Λευ­τέ­ρη Πα­πα­δό­που­λου), Γιά­ννης Σπα­νός (“Ο Μη­τρο­πά­νος τρα­γου­δά­ει Σπα­νό”) ή­ταν οι συν­θέ­τες με τους ο­ποί­ους συν­δέ­θη­κε ε­παγ­γελ­μα­τι­κά, χτί­ζον­τας μια κα­ρι­έ­ρα συ­νυ­φα­σμέ­νη με την ελ­λη­νι­κή λα­ϊ­κή μου­σι­κή πα­ρά­δο­ση, μέ­χρι και το τέ­λος της δε­κα­ε­τί­ας του ’80.Η συμ­με­το­χή του σε δί­σκους των Λά­κη Πα­πα­δό­που­λου (με το τρα­γού­δι “Για να σ’ εκ­δι­κη­θώ”) και Νί­κου Πορ­το­κά­λο­γλου (“Κλεί­νω κι έρ­χο­μαι”) α­να­δει­κνύ­ουν ε­κεί­νη την ε­πο­χή την ευ­ρεί­α γκά­μα της ερ­μη­νεί­ας του και προ­α­ναγ­γέλ­λουν μια στρο­φή στον τρό­πο ερ­μη­νεί­ας του, που θα ο­δη­γή­σει σε μια σει­ρά α­πό δί­σκους που άλ­λα­ξαν σε με­γά­λο βαθ­μό την έν­νοι­α του κα­λού σύγ­χρο­νου λα­ϊ­κού τρα­γου­διού. Οι συ­νερ­γα­σί­ες με το Μά­ριο Τό­κα και το Φί­λιπ­πο Γρά­ψα (“Η ε­θνι­κή μας μο­να­ξιά” και “Πα­ρέ­α με έ­ναν ή­λιο”) συν­δυά­ζουν τη λα­ϊ­κή υ­φή και συ­ναί­σθη­μα με τη πιο βα­θιά έν­νοι­α στί­χων και τη χρη­σι­μο­ποί­η­ση λέ­ξε­ων πιο ε­πι­τη­δευ­μέ­νων. Πα­ράλ­λη­λα, η α­πή­χη­ση των τρα­γου­δι­ών στην κοι­νω­νί­α και η εμ­πο­ρι­κή ε­πι­τυ­χί­α α­να­δει­κνύ­ουν αυ­τές τις δη­μι­ουρ­γί­ες ως ερ­γα­λεί­α αλ­λά και συμ­πτώ­μα­τα της ε­ξέ­λι­ξης της ελ­λη­νι­κής κοι­νω­νί­ας.Η πο­λύ ση­μαν­τι­κή συ­νερ­γα­σί­α με τον Θά­νο Μι­κρού­τσι­κο με τον δί­σκο «Στου Αι­ώ­να την Πα­ράγ­κα», σε στί­χους Άλ­κη Αλ­καί­ου, Κώ­στα Λα­χά, Λί­νας Νι­κο­λα­κο­πού­λου και Γι­ώρ­γου Κα­κου­λί­δη, α­πο­τε­λεί στρο­φή του ερ­μη­νευ­τή σε α­κό­μα πιο “έν­τε­χνες” δι­α­δρο­μές, δι­α­τη­ρών­τας και πά­λι την ταυ­τό­τη­τα του λα­ϊ­κού.Ο Μη­τρο­πά­νος συ­νε­χί­ζει στα ί­δια μο­νο­πά­τια, με τρα­γού­δια των Μι­κρού­τσι­κου, Κο­ρα­κά­κη, Μου­κί­δη, Πα­πα­δη­μη­τρί­ου κ.α. στο δεύ­τε­ρο μι­σό της δε­κα­ε­τί­ας του 1990 και στις αρ­χές του 2000. Α­πό τις τε­λευ­ταί­ες δου­λει­ές του Θεσ­σα­λού α­οι­δού, ξε­χω­ρί­ζει το “Πες μου τ’ ά­λη­θι­νά σου σε μου­σι­κή Στέ­φα­νου Κορ­κο­λή και στί­χους Ε­λε­ά­νας Βρα­χά­λη και Νί­κου Μω­ρα­ΐ­τη, αλ­λά και η ζων­τα­νή η­χο­γρά­φη­ση “Υ­πάρ­χει και το ζε­ϊμ­πέ­κι­κο”, α­πό το πρό­γραμ­μα – ω­δή στον ε­θνι­κό χο­ρό της Ελ­λά­δας μα­ζί με τους Θέ­μη Α­δα­μαν­τί­δη και Δη­μή­τρη Μπά­ση, κα­θώς ε­πί­σης και ο δί­σκος “Στη Δι­α­πα­σών”, ο ο­ποί­ος πε­ρι­έ­χει 12 λα­ϊ­κά τρα­γού­δια και μια μπλουζ μπα­λάν­τα. Α­πό τα τρα­γού­δια του δί­σκου ξε­χω­ρί­ζει το τρα­γού­δι “Η εκ­δρο­μή” του Γιά­ννη Μη­λι­ώ­κα, το ο­ποί­ο γρά­φτη­κε για την ε­πι­στρο­φή του ερ­μη­νευ­τή στη δι­σκο­γρα­φί­α με­τά α­πό έ­να σο­βα­ρό πρό­βλη­μα υ­γεί­ας.Τε­λευ­ταί­ες δι­σκο­γρα­φι­κές δου­λει­ές του Δη­μή­τρη Μη­τρο­πά­νου, ή­ταν η ζων­τα­νή η­χο­γρά­φη­ση της συ­ναυ­λί­ας του στο Η­ρώ­δει­ο (Σε­πτέμ­βριος 2009), α­πο­τε­λού­με­νη α­πό 2 CD με τον τί­τλο “Τα τρα­γού­δια της ζω­ής μου”, και ο δί­σκος “Ε­δώ Εί­μα­στε” με τρα­γού­δια του Στα­μά­τη Κρα­ου­νά­κη σε στί­χους του ί­διου, της Λί­νας Νι­κο­λα­κο­πού­λου, του Μά­νου Ε­λευ­θε­ρί­ου, του Λά­κη Λα­ζό­που­λου και έ­να ποί­η­μα του Κω­στή Πα­λα­μά.

left.gr