Οι κατασκηνώσεις και ο καταλυτικός τους ρόλος στην αναγέννηση του Ταϋγέτου

Γράφει ο Γιάννης Λάσκαρης

Όσοι από παιδιά έχουν βιώσει τις προηγούμενες δεκαετίες  τον Ταΰγετο μέσα από την εμπειρία των κατασκηνώσεων έχουν συνδεθεί μαζί του και στα χρόνια της ωριμότητας, ενώ δεν παρέλειψαν να μεταλαμπαδεύουν αυτή τους τη λαχτάρα για τη ζωή στο βουνό στις επόμενες γενιές. Στην καρδιά του αγέρωχου Ταϋγετου λειτουργούν η λειτούργησαν  τέσσερις κατασκηνώσεις στη μεριά της Μεσσηνίας και μια στη μεριά της Λακωνίας. Τα παλαιότερα χρόνια κάποιοι από εμάς θυμούνται κοντά στις ΣΙΛΙΜΠΟΒΕΣ να διαμένουν οικογένειες όπως και στο δάσος της ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ. Τροφοδότης για το βουνό αλλά και για όσους διέθεταν προϊόντα προς πώληση και καταστήματα εστίασης υπήρξε η ανθρώπινη παρουσία στο βουνό. Παράλληλα η μόνιμη παρουσία κατά το θέρος είχε δημιουργήσει και μια «ασπίδα» άτυπης πυροπροστασίας καθώς η  έντονη κινητικότητα στους δασικούς και η παρουσία των δασοπυροσβεστών εξάλειψε κάθε πιθανότητα ανεξέλεγκτης πυρκαγιάς. Κάτι που βιώσαμε και ζήσαμε έντονα μετά το 98.  Μέχρι και τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2007 πολλές οικογένειες από τα αστικά κέντρα ακόμη και τον χειμώνα επισκέπτονταν τα γραφικά και όμορφα χωριά του Ταϋγέτου και την ευρύτερη περιοχή. Δράσεις συλλόγων και κατοίκων συνέβαλλαν να μη χαθεί στο πέρασμα των πολύ δύσκολων χρόνων η επαφή έστω και λίγων από εμάς που ζούμε στα αστικά κέντρα με το βουνό. Μετά από δύο χρόνια δυσκολιών στην λειτουργία των κατασκηνώσεων αυτό το καλοκαίρι με ιδιαίτερη χαρά ανακαλύψαμε πως απέκτησαν ζωή οι κατασκηνώσεις μαζί και το βουνό. Η ζωή στη κατασκήνωση ήταν μια εκδοχή βιωματικού τουρισμού όπως τα τελευταία χρόνια θα αποκαλούσαμε όσοι ανακαλύπτουμε τις νέες μορφές τουρισμού. Στην ουσία όμως είναι μια μοναδική εμπειρία στη φύση και μια βιωματική προσέγγιση και διείσδυση από μικρή ηλικία στην ομαδική ζωή. Αυτό που θα αποκαλούσαμε διαβούλευση στις τοπικές κοινωνίες κάποιοι το κληρονομήσαμε από τις βραδινές συζητήσεις με τις ομάδες κάτω από τον έναστρο ουρανό. Κάτω από ατελείωτες ώρες συζητήσεων ο καθένας μπορούσε να καταθέσει τις απόψεις του για θέματα της καθημερινότητας αλλά και ζητήματα που αφορούσαν τη σφαίρα της κοινωνιολογίας η της θρησκείας.  Οι κατασκηνωτές μάθαιναν και μαθαίνουν τα παιδιά  να περιηγούνται στο βουνό να «συνομιλούν» και να συνδέονται μαζί του σε τέτοιο βαθμό που καλλιεργείται μια σχέση σχεδόν ερωτική με αποτέλεσμα οι μικροί κατασκηνωτές του σήμερα να είναι οι συχνοί επισκέπτες του αύριο. Πέρα της ζωής που δίνουν στο βουνό τα επισκεπτήρια στις κατασκηνώσεις λειτουργούν και ως τρόπος  έλξης και άλλων συγγενικών η φιλικών προσώπων για να γνωρίσουν τη λειτουργία των κατασκηνώσεων να επισκεφθούν τα γύρω χωριά τα μοναστήρια και να σταθούν σε  μια ταβέρνα. Οι κατασκηνώσεις θα μπορούσαν να λειτουργήσουν και σαν ένα ανοιχτό μουσείο φυσικής ιστορίας του Ταϋγέτου τις Κυριακές του φθινοπώρου ή και του χειμώνα. Θα μπορούσαν να ξαναδώσουν ζωή όλες τις εποχές αν  μπορούσε να ασκηθεί η ελάχιστη μορφή δραστηριότητας σε αυτές όπως πολύ σωστά γίνεται μέσα από θρησκευτικές εορτές. Αυτό το καλοκαίρι το βουνό ζωντάνεψε καθώς υπήρξαν σπουδαίες και σημαντικές δράσεις  μετά από δύο χρόνια αναγκαστικής «άπνοιας» τόσο στα χωριά όσο και στις κατασκηνώσεις. Σήμερα υπάρχουν εκατοντάδες παλιοί κατασκηνωτές που ζουν στη Καλαμάτα στη Μεσσήνη στη Τριφυλία στη Μάνη στη Πυλία αλλά και σε όλη την Ελλάδα χωρίς να έχουν ξεχάσει τη καλοκαίρια που πέρασαν στον Ταϋγετο. Κάνω έκκληση στους υπευθύνους των κατασκηνώσεων  να εξετάσουν την προσέγγιση όλων αυτών μέσα από σύντομες και μικρής διάρκειας λειτουργίας θερινών ή φθινοπωρινών περιόδων παλαιών κατασκηνωτών (ήδη σε κάποιες υλοποιείται.) Η ανταπόκριση θα είναι τόσο μεγάλη που το βουνό θα ξαναζωντανέψει. Η λειτουργία μικρών περιόδων στις κατασκηνώσεις  με τη δυνατότητα της σύντομης διαμονής παλαιών κατασκηνωτών με τις οικογένειες τους θα τροφοδοτήσουν και τη λειτουργία τους αλλά και το βουνό. Θεωρώ πως η τοπική αυτοδιοίκηση θα μπορούσε να συμβάλει με σεβασμό στις ιδιαιτερότητες της κάθε κατασκήνωσης  φυσικά, στην χάραξη μιας κοινής στρατηγικής σε θέματα προβολής και διευκόλυνσης στην πρόσβαση σε αυτές ενώ απαιτείται μια μελέτη σε επίπεδο περιφέρειας της ολιστικής προσέγγισης που δεν θα αφήνει τα χωριά έξω από αυτή.

 Ο Γιάννης Ανδρ. Λάσκαρης είναι μέλος «Πρωτοβουλία για την Αναγέννηση της Υπαίθρου –  Δημοτικός Σύμβουλος