Γράφει η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Γιώτα Κοζομπόλη
Μετά από την ψήφιση του νομοσχεδίου για την διαφάνεια και την αξιοκρατία στη δημόσια διοίκηση, τέθηκε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις, που είναι επίσης ένα νομοσχέδιο που αλλάζει δομές του κράτους. Πρόκειται για μια από τις βαθύτερες μεταρρυθμίσεις που έγιναν ποτέ στο ελληνικό Δημόσιο.
Με το νομοσχέδιο για τις δημόσιες συμβάσεις, θεσμοθετείται, για πρώτη φορά στην Ελλάδα, ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο για όλες τις προμήθειες και τις συμβάσεις του Δημοσίου, τίθενται ενιαίοι κανόνες διαγωνισμών και συμβάσεων, για την προμήθεια αγαθών, υπηρεσιών και έργων στο Δημόσιο, που θα γίνονται, σε όλες τις περιπτώσεις ηλεκτρονικά και με ενιαίο τρόπο. Στόχος του νέου νομοθετικού πλαισίου, είναι να χτυπηθεί η διαφθορά και οι υπερτιμολογήσεις, που κοστίζουν δισεκατομμύρια ευρώ στους έλληνες φορολογούμενους ετησίως. Ταυτόχρονα στοχεύει στην καθιέρωση ενός συστήματος δημόσιων προμηθειών, που θα λειτουργεί με διαφάνεια, σε αντίθεση με όσα ισχύουν μέχρι σήμερα, όπου οι σκοτεινές ζώνες ενισχύουν τη διαπλοκή επιχειρηματικών συμφερόντων και εκτρέφουν ένα σύστημα κρατικοδίαιτων επιχειρηματιών, με μοναδικό πελάτη το κράτος, ενώ χιλιάδες άλλες εταιρείες αποκλείονται. Επιπλέον τα στοιχεία δείχνουν, ότι μέχρι σήμερα το Δημόσιο αγοράζει ακριβά προϊόντα και υπηρεσίες, εξαιτίας ενός πολυδαίδαλου νομοθετικού συστήματος, που δίνει τη δυνατότητα μόνο σε λίγους να συμμετέχουν στις διαδικασίες.
Μια από τις καινοτομίες του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου, είναι η δυνατότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, με μικρές οφειλές στο Δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, να συμμετάσχουν σε δημόσιους διαγωνισμούς. Προβλέπονται τρεις Εθνικές Αρχές Αγορών/Προμηθειών: μία για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που προμηθεύεται το δημόσιο, μία για τον τομέα της υγείας και μια τρίτη για τα δημόσια έργα. Σε κάθε εθνική αρχή θα ανήκουν οι κεντρικές αρχές αγορών και οι αναθέτουσες αρχές, οι οποίες θα περιοριστούν στις 800 – 1.000 από 5.000 που είναι σήμερα. Προβλέπονται επίσης ανεξάρτητες αρχές εξωδικαστικής αντιμετώπισης προσφυγών, δηλαδή εξωδικαστικοί μηχανισμοί που διαμορφώνονται από το υπουργείο Δικαιοσύνης, ώστε να αντιμετωπίζονται οι προδικαστικές προσφυγές και να προχωρούν γρηγορότερα οι διαδικασίες των διαγωνισμών. Θεσπίζονται για πρώτη φορά διατάξεις για τον συνοπτικό (πρόχειρο) διαγωνισμό, καθώς και για την απευθείας ανάθεση και εκτέλεση συμβάσεων. Τέλος το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο προβλέπει δικλίδες για την διασφάλιση των έργων και του δημοσίου συμφέροντος, απέναντι στις υπερβολικές εκπτώσεις των εργολάβων στους διαγωνισμούς για τα δημόσια έργα.
Διαμορφώνεται έτσι ένα νέο λειτουργικό περιβάλλον για τις κρατικές αγορές και αξιόπιστοι μηχανισμοί σχεδιασμού και εκτέλεσής τους, καθώς και δομές υποστήριξης και αξιολόγησης του συστήματος. Αυτό επιτυγχάνεται με:
- την ενοποίηση του κανονιστικού πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων.
- την υποχρεωτική διαίρεση των διαγωνισμών με διάφορα κριτήρια, π.χ. γεωγραφικά, ώστε να διευκολυνθεί η συμμετοχή περισσότερων επιχειρήσεων.
- την απλοποίηση διαδικασιών υποβολής με ελάχιστα πιστοποιητικά και εκ των υστέρων κατάθεση.
- τη μείωση των προθεσμιών υποβολής προσφορών από τις 52 ημέρες σε 35 με δυνατότητα περαιτέρω μείωσης.
- τη δημιουργία νέων μορφών προμηθειών, όπως οι συμφωνίες πλαίσιο τετραετούς διάρκειας για συχνά χρησιμοποιούμενες υπηρεσίες του Δημοσίου, οι πράσινες συμβάσεις, οι κοινωνικές συμβάσεις κ.λπ.
Με το προτεινόμενο νομοθετικό πλαίσιο, οι δημόσιες συμβάσεις, από εστία διαφθοράς και διαπλοκής, μετατρέπονται σε συντελεστή της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας, σε μηχανισμό στήριξης των ΜμΕ και σε εργαλείο εξυγίανσης του δημόσιου βίου και στήριξης της υγιούς επιχειρηματικότητας. Το υπό διαβούλευση νομοσχέδιο, είναι μέρος του προγράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, που όπως υποσχέθηκε στις εκλογές της 20-09—2015, θα υλοποιεί παράλληλα με την εφαρμογή της δανειακής συμφωνίας.