Τη Δευτέρα 18 Ιουνίου στο Κεντρικό Κτήριο του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, παρουσία του Πρύτανη κ. Μελετίου Αθανασίου Δημόπουλου, έγινε η παρουσίαση των αποτελεσμάτων του InHeriT, ενός τριετούς διεπιστημονικού προγράμματος ERASMUS+.
Σκοπός του InHeriT είναι η ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την οικονομική και κοινωνική αξία της αρχιτεκτονικής κληρονομιάς και τον καίριο ρόλο της στη δημιουργία τοπικής και περιφερειακής ανάπτυξης, συμβάλλοντας, έτσι, στην οικοδόμηση μιας «έξυπνης, βιώσιμης και χωρίς αποκλεισμούς οικονομίας» στην Ευρώπη με υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής.
Οι εταίροι του InHeriT είναι τέσσερα πανεπιστήμια, η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πολυτεχνείου Κρήτης (συντονιστής), ο Τομέας Ανάπτυξης και Διεθνούς Οικονομικής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ, το Business School του Πανεπιστημίου Middlesex του Λονδίνου και η Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου Νεάπολις Πάφου, Κύπρος, καθώς και τρία κοινωφελή ιδρύματα, το Μανιατάκειον Ίδρυμα, Αθήνα και Μεσσηνία, το Κέντρο Αρχιτεκτονικής Μεσογείου, Χανιά, και το Fondazione Flaminia, Ραβέννα, Ιταλία. Το πρόγραμμα ενώνει τις προσπάθειες επτά φορέων από τέσσερις χώρες προκειμένου να μελετήσουν την αρμονική σύζευξη αρχιτεκτονικής πολιτιστικής κληρονομιάς και βιώσιμης ανάπτυξης.
Στην παρουσίαση συμμετείχαν ο Καθηγητής της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ Παναγιώτης Τουρνικιώτης, η Καθηγήτρια του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του ΕΚΠΑ και πρώην Υπουργός Λούκα Κατσέλη, η Αντιπρόεδρος του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού Σοφία Εφραίμογλου και η Αναπληρώτρια Καθηγήτρια της Σχολής Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πολυτεχνείο Κρήτης Αμαλία Κωτσάκη, η οποία αντικατέστησε τον Καθηγητή Πέτρο Θέμελη που λόγω κωλύματος δε μπόρεσε να παρευρεθεί. Το συντονισμό της παρουσίασης ανέλαβε η Λίνα Μενδώνη Αρχαιολόγος στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, πρώην Γενική Γραμματέας του Υπουργείου Πολιτισμού, ενώ την παρουσίαση των αποτελεσμάτων του προγράμματος έκανε εκ μέρους των εταίρων ο Ομότιμος Καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών Γεώργιος Μέργος.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυνε ο Πρύτανης του ΕΚΠΑ Μελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος, ο οποίος τόνισε τη μεγάλη σημασία της πολιτιστικής κληρονομιάς για την Ελλάδα και την Ευρώπη και την ένθερμη στήριξη του Πανεπιστημίου Αθηνών σε ερευνητικές και εκπαιδευτικές πρωτοβουλίες που έχουν στόχο την προστασία, ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Το κεντρικό αποτέλεσμα του προγράμματος είναι ένα πενθήμερο σεμινάριο που απευθύνεται στο ευρύ κοινό με τίτλο «Η Πολιτιστική Κληρονομιά ως Πηγή Βιώσιμης Ανάπτυξης». Το σεμινάριο αναπτύχθηκε και βελτιώθηκε από όλους τους εταίρους του προγράμματος σε διαδοχικές συναντήσεις στο Λονδίνο, τη Ραβέννα, την Κορώνη, την Πάφο και τα Χανιά. Το υλικό είναι διαθέσιμο δημόσια και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ελεύθερα σε εκπαιδευτικές δράσεις μιας ή περισσότερων ημερών από φορείς και ιδρύματα. Τα διάφορα αποτελέσματα και πνευματικά προϊόντα του προγράμματος (συνέδρια, βιβλία, εκπαιδευτικοί οδηγοί, χαρτογράφηση πολιτιστικού κεφαλαίου σε τρείς περιοχές, εκθέσεις αρχιτεκτονικών έργων φοιτητών, πλατφόρμα επιχειρηματικότητας στον πολιτισμό, κλπ) έχουν ετοιμασθεί ως υλικό και ως εκπαιδευτικά βοηθήματα για το σεμινάριο αυτό. Όμως, ταυτόχρονα αυτά τα πνευματικά προϊόντα μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αυτοτελώς για ερευνητικούς και διδακτικούς σκοπούς και σε άλλες συναφείς δραστηριότητες.
Στις τοποθετήσεις τους οι ομιλητές ανέδειξαν τη σημασία της διεπιστημονικής προσέγγισης αυτού του πολύπλοκου θέματος με διάφορες διαστάσεις, την αρχαιολογική, την αρχιτεκτονική και την οικονομική, τονίζοντας ότι η πολιτιστική κληρονομιά αποτελεί ένα τεράστιο κεφάλαιο για την Ελλάδα με εντυπωσιακές αναπτυξιακές δυνατότητες που παραμένει ακόμα μάλλον αναξιοποίητο. Από τη συζήτηση προέκυψε ότι στις σύγχρονες αντιλήψεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη η πολιτιστική κληρονομιά αναγνωρίζεται ταυτόχρονα ως ατμομηχανή, αλλά και ως καταλύτης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης, όπου προστασία και χρήση μπορούν να συνδυαστούν αρμονικά ως εταίροι στην αναπτυξιακή διαδικασία. Επίσης, ότι η πρόκληση για την Ελλάδα της κρίσης είναι να αξιοποιήσει το τεράστιο πολιτιστικό κεφάλαιο πού έχει, ιδιαίτερα στην περιφέρεια, ώστε να πετύχει βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και ανασυγκρότηση, ακολουθώντας τα επιτυχημένα παραδείγματα πολλών άλλων χωρών, ιδιαίτερα της Ιταλίας.
Η συντονίστρια της συζήτησης Λίνα Μενδώνη αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στην ανάγκη αρμονικής συνεργασίας δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και χρησιμοποίησε ως παράδειγμα την υποδειγματική συνεργασία του Υπουργείου Πολιτισμού, του Δήμου Πύλου-Νέστορος και του Μανιατακείου Ιδρύματος το 2013, όταν το Μανιατάκειον Ίδρυμα χρηματοδότησε την υποβρύχια έρευνα στο κάστρο της Κορώνης, προκειμένου να ολοκληρωθούν οι απαιτούμενες μελέτες και να δοθούν στις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού για να τις εντάξουν στο ΕΣΠΑ και να γίνουν οι εργασίες υποστήριξης του κάστρου, στο έργο που χαρακτηρίσθηκε «παρέμβαση σωτηρίας για το κάστρο της Κορώνης». Τέλος, ο Δημήτρης Μανιατάκης, Πρόεδρος του Μανιατακείου Ιδρύματος, αναφέρθηκε στην σημαντικότητα της πολιτιστικής κληρονομιάς και τον ρόλο της στη βιώσιμη τοπική και περιφερειακή ανάπτυξη και κάλεσε τους παραβρισκόμενους να επισκεφθούν το επερχόμενο Φεστιβάλ Μεσογειακής στην Κορώνη, την ανακηρυγμένη από την UNESCO Εμβληματική Κοινότητα για τη Μεσογειακή Διατροφή, που θα πραγματοποιηθεί 28-30 Ιουνίου.
Πρέπει να τονισθεί ότι σε φάκελο που διανεμήθηκε στους συμμετέχοντες περιλαμβανόταν μια αναλυτική σύνοψη των αποτελεσμάτων του προγράμματος και ένα DVD με όλα τα προϊόντα, τα συνέδρια, τα βιβλία σε pdf, τις παρουσιάσεις του σεμιναρίου σε power point, τις έρευνες, τα εγχειρίδια οδηγιών για εκπαιδευτές και εκπαιδευομένους, η αναλυτική χαρτογράφηση του πολιτιστικού κεφαλαίου τριών περιοχών, καθώς και το πρόγραμμα μιας Εβδομάδος Βιώσιμης Πολιτιστικής Κληρονομιάς που οργανώθηκε στα Χανιά από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πολυτεχνείου Κρήτης και το Κέντρο Αρχιτεκτονικής της Μεσογείου, την οποία συμπεριέλαβε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο στις διεθνείς εκδηλώσεις για το Ευρωπαϊκό Έτος Πολιτιστικής Κληρονομιάς 2018.
Την εκδήλωση παρακολούθησε πλήθος επιστημόνων με ενδιαφέροντα στην πολιτιστική κληρονομιά και τίμησε με την παρουσία του ο Βουλευτής Γιώργος Κουμουτσάκος.
