Περισσότερη δημοκρατία, περισσότερη αλληλεγγύη σε Ελλάδα και Ευρώπη

papadimoulis2Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Εποχή» της Κυριακής ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης, επεσήμανε τα εξής:

1. Τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία ηχούν σαν σήμα κινδύνου. Αν οι εξελίξεις στον ευρωπαϊκό Νότο δείχνουν στροφή προς τα αριστερά, εδώ έχουμε την αντίθετη ακριβώς τάση. Ποιοι είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν αυτές τις αντιθετικές τάσεις στην Ευρώπη;

Η Ευρώπη είναι σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η σημαντική αύξηση των ποσοστών της Λεπέν και η άνοδος της άκρας Δεξιάς, κυρίως στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, είναι καμπάνα κινδύνου και βήμα πίσω για όλη τη Δημοκρατική Ευρώπη. Η ήττα της παντού στον Β’ γύρο των περιφερειακών εκλογών προκαλεί ανακούφιση, χάρη και στους επιπλέον 6 εκατομμύρια δημοκρατικών πολιτών που κινητοποιήθηκαν στον Β’ γύρο. Αλλά ο εφησυχασμός θα ήταν ολέθριο λάθος.

Η εμμονή της συντηρητικής Ευρώπης στη μονομερή λιτότητα τροφοδοτεί την άνοδο της ακροδεξιάς και απειλεί με διάλυση την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Έχει φέρει μόνο ανεργία, όξυνση των ανισοτήτων και συντηρητικοποίηση. Η Λεπέν είναι το καμπανάκι που πρέπει να ξυπνήσει όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις στην Ευρώπη.

Η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι η αιτία του δημοκρατικού ελλείμματος στην Ευρώπη, άλλα το αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα μίας συνεχιζόμενης προσπάθειας να κερδίσουν οι λίγοι εις βάρος των πολλών, τελικά δυναμώνει εκείνες τις φωνές που μιλούν για διάλυση της Ευρώπης και επιστροφή στην εθνική και εθνικιστική αναδίπλωση.

Η ακροδεξιά δείχνει να εκμεταλλεύεται τα κοινωνικά προβλήματα για να μοιράσει διχασμό και μίσος. Ούτε αντισυστημική είναι, ούτε και φιλολαϊκή. Το ρατσιστικό και φυλετικό μίσος και ο σκληρός νεοφιλελευθερισμός, οι ιδιωτικοποιήσεις και τα λιγότερα δικαιώματα βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής της. Είναι λοιπόν μία πρόταση που έρχεται από πολύ παλιά και δεν έχει σχέση ούτε με την Ειρήνη ούτε με τη Δημοκρατία.

Αντίστροφα, στον Ευρωπαϊκό Νότο κάτι κινείται διαφορετικά, σε προοδευτική κατεύθυνση. Μετά την Ελλάδα, είχαμε θετικές ανακατατάξεις στην Πορτογαλία και σήμερα ακολουθεί με θετικές προσδοκίες και η Ισπανία. Κάτι κινείται. Οι κοινωνίες του Νότου από την άλλη, όντας τα πειραματόζωα της Ευρώπης τα τελευταία 5 χρόνια, κατάφεραν και έχτισαν ισχυρές αντιστάσεις υπερασπιζόμενες τα δικαιώματά τους και δίνοντας δύναμη στην Αριστερά.

Η ανάγκη για επιστροφή στην ανάπτυξη και στη δημοκρατία όχι μόνο στον Νότο, άλλα σε όλη την Ευρώπη είναι επιτακτική. Όχι μόνο γιατί πρέπει να επανέλθουν οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης, άλλα γιατί πρέπει να επιστρέψει η πραγματική δημοκρατία. Αν δεν αλλάξει ρότα η Ευρώπη τότε φοβάμαι πως την Λεπέν θα ακολουθήσουν και άλλα ακροδεξιά κόμματα από άλλες χώρες, σενάριο εφιαλτικό για το μέλλον όλων μας. Μόνο η δημοκρατική εγρήγορση και συνεργασία των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων θα σημάνει την ήττα των φασιστών.

2. Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στην Ευρώπη μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι; Αλλάζει το πολιτικό κλίμα, κινδυνεύουν οι δημοκρατικές ελευθερίες στον βωμό μιας ζητούμενης ασφάλειας;

Η Ευρώπη υποτίμησε το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύχθηκαν φαινόμενα ισλαμικού εξτρεμισμού. Οι μαχητές του ISIS δεν διεκδικούν απλά χώρο στην Ιστορία, άλλα απαιτούν την εξαφάνιση όσων διαφωνούν.

Η Ευρώπη δεν έδωσε σημασία όταν έπρεπε στις αιτίες που ριζοσπαστικοποιούν μεγάλα τμήματα στη Μέση Ανατολή, με αποτέλεσμα πλέον να νομίζει ότι με βομβαρδισμούς θα λύσει το πρόβλημα.

Η πολιτική πίεση που ασκεί η ισχυροποιημένη ακροδεξιά αφορά στην περαιτέρω καταστρατήγηση των δικαιωμάτων και την καταστολή και πρέπει να μας απασχολήσει περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν. Η ίδια η Επίτροπος Μογκερίνι παραδέχτηκε πρόσφατα ότι δεν είναι δυνατόν η Ευρώπη να ποδηγετείται από τον φόβο και σήμανε το καμπανάκι.

Πρέπει να μεριμνήσουμε για την ενσωμάτωση των κοινωνικών και εθνοτικών ομάδων που βρίσκονται στο περιθώριο και για τη διεθνή οικονομική και γεωπολιτική απομόνωση αυτών των ακραίων ομάδων. Η Ευρώπη, σε συνδυασμό με μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, οφείλει να ξεπεράσει τις νεοφιλελεύθερες εμμονές της και να στρέψει το βλέμμα της σε πολιτικές ανάπτυξης, ώστε να αποδυναμώσει τις ακραίες φωνές που μιλούν για διάλυσή της.

Η Δημοκρατία πρέπει να διαφυλαχθεί. Είναι η πυξίδα που θα μας δείξει τον τρόπο να νικήσουμε τον εξτρεμισμό και τη μισαλλοδοξία.

3. Υπάρχει ο κίνδυνος, καθώς το τρομοκρατικό χτύπημα ήρθε σε μια στιγμή που το πρόσφατο μεγάλο προσφυγικό κύμα βάζει την ΕΕ μπροστά σε τεράστια προβλήματα, ισλαμιστές και πρόσφυγες να ταυτιστούν σε μια καθοδηγούμενη κοινή γνώμη. Η ευρωπαϊκή Αριστερά πώς μπορεί να αντιδράσει;

Αυτή η ταύτιση επιχειρείται ήδη. Είναι η βολική απάντηση εκ μέρους της ακροδεξιάς. Αυτή η ταύτιση και ο δημόσιος διάλογος που αναπτύσσεται είναι το λίπασμα που δυναμώνει τις ρίζες της ακροδεξιάς. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι δράστες του Παρισιού ήταν Ευρωπαίοι πολίτες, κοινωνικά και οικονομικά περιθωριοποιημένοι, δεν ήταν πρόσφυγες.

Οφείλουμε λοιπόν να βάλουμε ένα φρένο. Ως Ευρωπαϊκή Αριστερά, ως δημοκρατικοί πολίτες, ως κοινωνίες που δεν ξεχνάμε ότι έχουμε γνωρίσει τον φασισμό στο παρελθόν. Η προσήλωση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ σε μία Ευρώπη που προστατεύεται από τον φασισμό του ISIS, άλλα ταυτόχρονα προστατεύει τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών της, είναι απαρέγκλιτη.

4. Μπορεί η ΕΕ να παίξει ιδιαίτερο ρόλο στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος στη ρίζα του, με μια πολιτική λύση για τη Συρία; Πώς μπορεί η ευρωπαϊκή Αριστερά να επηρεάσει τις εξελίξεις προς αυτήν την κατεύθυνση;

 Για μια πολιτική λύση στη Συρία απαιτείται συνεννόηση ΗΠΑ και Ρωσίας με τη συμμετοχή και Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και ενεργότερη εμπλοκή του ΟΗΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει ρόλο-κλειδί στην αντιμετώπιση του προσφυγικού, οφείλει να το επιδιώξει. Υπάρχουν ωστόσο κάποιες προϋποθέσεις για να μπορέσει να παίξει τον εποικοδομητικό ρόλο που της αναλογεί.

Ανάμεσα στους ηγεμονισμούς της Τουρκίας και σε αυτούς της Ρωσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κρατήσει στάση υπευθυνότητας, πρέπει να εγγυηθεί την ομαλότητα. Η διασφάλιση της ειρήνης στην περιοχή οφείλει να είναι πρώτιστο καθήκον. Ήδη έχει εγκριθεί ευρωπαϊκό κονδύλι, ύψους 350 εκατομμυρίων ευρώ, που αναμένεται να δώσει σε πάνω από 1,5 εκατομμύριο Σύριους πρόσβαση στα βασικά αγαθά.

Πέρα από τα μέτρα, η πολιτική λύση στη Συρία και η σταθεροποίηση της κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή είναι μονόδρομος, αν θέλουμε να κοπάσει το προσφυγικό πρόβλημα. Μην ξεχνάμε ότι στην περιοχή της Συρίας και του Αφγανιστάν ισλαμικές εξτρεμιστικές ομάδες ανταγωνίζονται μεταξύ τους και διεκδικούν πολιτικό ρόλο, με θύματα χιλιάδες οικογένειες που στρέφουν το βλέμμα τους στην Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν μπορεί να κοιτάζει αμέτοχη αυτήν την ανθρωπιστική κρίση.

Ούτε η Ευρώπη-φρούριο, ούτε οι βομβαρδισμοί θα καταφέρουν να δώσουν λύση. Αντίθετα θα ρίξουν λάδι στην φωτιά και θα επιδεινώσουν την ήδη ασφυκτική κατάσταση.

Εκεί οφείλει η Ευρωπαϊκή Αριστερά, άλλα και συνολικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, να παρέμβει και να προχωρήσει στην απομόνωση των ακραίων φασιστικών στοιχείων καθώς και να έρθει σε διάλογο με τις περιφερειακές δυνάμεις, ώστε να αναζητηθεί πολιτική και διπλωματική διέξοδος.

Η Ευρωπαϊκή Αριστερά αναλαμβάνει πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση και ασκεί πολιτική πίεση στα πλαίσια του Ευρωκοινοβουλίου, άλλα και στα εθνικά Κοινοβούλια προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική στην αντιμετώπιση της κατάστασης, πάντα σε απόσταση από τις ακραίες φωνές, είναι sine qua non για την επιδιωκόμενη λύση.

συνέντευξή του στην εφημερίδα «Εποχή» της Κυριακής ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ και Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Δημήτρης Παπαδημούλης, επεσήμανε τα εξής:

1. Τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών στη Γαλλία ηχούν σαν σήμα κινδύνου. Αν οι εξελίξεις στον ευρωπαϊκό Νότο δείχνουν στροφή προς τα αριστερά, εδώ έχουμε την αντίθετη ακριβώς τάση. Ποιοι είναι οι παράγοντες που διαμορφώνουν αυτές τις αντιθετικές τάσεις στην Ευρώπη;

Η Ευρώπη είναι σε κρίσιμο σταυροδρόμι. Η σημαντική αύξηση των ποσοστών της Λεπέν και η άνοδος της άκρας Δεξιάς, κυρίως στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη, είναι καμπάνα κινδύνου και βήμα πίσω για όλη τη Δημοκρατική Ευρώπη. Η ήττα της παντού στον Β’ γύρο των περιφερειακών εκλογών προκαλεί ανακούφιση, χάρη και στους επιπλέον 6 εκατομμύρια δημοκρατικών πολιτών που κινητοποιήθηκαν στον Β’ γύρο. Αλλά ο εφησυχασμός θα ήταν ολέθριο λάθος.

Η εμμονή της συντηρητικής Ευρώπης στη μονομερή λιτότητα τροφοδοτεί την άνοδο της ακροδεξιάς και απειλεί με διάλυση την ευρωπαϊκή ενοποίηση. Έχει φέρει μόνο ανεργία, όξυνση των ανισοτήτων και συντηρητικοποίηση. Η Λεπέν είναι το καμπανάκι που πρέπει να ξυπνήσει όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις στην Ευρώπη.

Η άνοδος της ακροδεξιάς δεν είναι η αιτία του δημοκρατικού ελλείμματος στην Ευρώπη, άλλα το αποτέλεσμα. Το αποτέλεσμα μίας συνεχιζόμενης προσπάθειας να κερδίσουν οι λίγοι εις βάρος των πολλών, τελικά δυναμώνει εκείνες τις φωνές που μιλούν για διάλυση της Ευρώπης και επιστροφή στην εθνική και εθνικιστική αναδίπλωση.

Η ακροδεξιά δείχνει να εκμεταλλεύεται τα κοινωνικά προβλήματα για να μοιράσει διχασμό και μίσος. Ούτε αντισυστημική είναι, ούτε και φιλολαϊκή. Το ρατσιστικό και φυλετικό μίσος και ο σκληρός νεοφιλελευθερισμός, οι ιδιωτικοποιήσεις και τα λιγότερα δικαιώματα βρίσκονται στον πυρήνα της πολιτικής της. Είναι λοιπόν μία πρόταση που έρχεται από πολύ παλιά και δεν έχει σχέση ούτε με την Ειρήνη ούτε με τη Δημοκρατία.

Αντίστροφα, στον Ευρωπαϊκό Νότο κάτι κινείται διαφορετικά, σε προοδευτική κατεύθυνση. Μετά την Ελλάδα, είχαμε θετικές ανακατατάξεις στην Πορτογαλία και σήμερα ακολουθεί με θετικές προσδοκίες και η Ισπανία. Κάτι κινείται. Οι κοινωνίες του Νότου από την άλλη, όντας τα πειραματόζωα της Ευρώπης τα τελευταία 5 χρόνια, κατάφεραν και έχτισαν ισχυρές αντιστάσεις υπερασπιζόμενες τα δικαιώματά τους και δίνοντας δύναμη στην Αριστερά.

Η ανάγκη για επιστροφή στην ανάπτυξη και στη δημοκρατία όχι μόνο στον Νότο, άλλα σε όλη την Ευρώπη είναι επιτακτική. Όχι μόνο γιατί πρέπει να επανέλθουν οι θετικοί ρυθμοί ανάπτυξης, άλλα γιατί πρέπει να επιστρέψει η πραγματική δημοκρατία. Αν δεν αλλάξει ρότα η Ευρώπη τότε φοβάμαι πως την Λεπέν θα ακολουθήσουν και άλλα ακροδεξιά κόμματα από άλλες χώρες, σενάριο εφιαλτικό για το μέλλον όλων μας. Μόνο η δημοκρατική εγρήγορση και συνεργασία των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων θα σημάνει την ήττα των φασιστών.

2. Πώς διαμορφώνεται η κατάσταση στην Ευρώπη μετά το τρομοκρατικό χτύπημα στο Παρίσι; Αλλάζει το πολιτικό κλίμα, κινδυνεύουν οι δημοκρατικές ελευθερίες στον βωμό μιας ζητούμενης ασφάλειας;

Η Ευρώπη υποτίμησε το πλαίσιο μέσα στο οποίο αναπτύχθηκαν φαινόμενα ισλαμικού εξτρεμισμού. Οι μαχητές του ISIS δεν διεκδικούν απλά χώρο στην Ιστορία, άλλα απαιτούν την εξαφάνιση όσων διαφωνούν.

Η Ευρώπη δεν έδωσε σημασία όταν έπρεπε στις αιτίες που ριζοσπαστικοποιούν μεγάλα τμήματα στη Μέση Ανατολή, με αποτέλεσμα πλέον να νομίζει ότι με βομβαρδισμούς θα λύσει το πρόβλημα.

Η πολιτική πίεση που ασκεί η ισχυροποιημένη ακροδεξιά αφορά στην περαιτέρω καταστρατήγηση των δικαιωμάτων και την καταστολή και πρέπει να μας απασχολήσει περισσότερο από ό,τι στο παρελθόν. Η ίδια η Επίτροπος Μογκερίνι παραδέχτηκε πρόσφατα ότι δεν είναι δυνατόν η Ευρώπη να ποδηγετείται από τον φόβο και σήμανε το καμπανάκι.

Πρέπει να μεριμνήσουμε για την ενσωμάτωση των κοινωνικών και εθνοτικών ομάδων που βρίσκονται στο περιθώριο και για τη διεθνή οικονομική και γεωπολιτική απομόνωση αυτών των ακραίων ομάδων. Η Ευρώπη, σε συνδυασμό με μία πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, οφείλει να ξεπεράσει τις νεοφιλελεύθερες εμμονές της και να στρέψει το βλέμμα της σε πολιτικές ανάπτυξης, ώστε να αποδυναμώσει τις ακραίες φωνές που μιλούν για διάλυσή της.

Η Δημοκρατία πρέπει να διαφυλαχθεί. Είναι η πυξίδα που θα μας δείξει τον τρόπο να νικήσουμε τον εξτρεμισμό και τη μισαλλοδοξία.

3. Υπάρχει ο κίνδυνος, καθώς το τρομοκρατικό χτύπημα ήρθε σε μια στιγμή που το πρόσφατο μεγάλο προσφυγικό κύμα βάζει την ΕΕ μπροστά σε τεράστια προβλήματα, ισλαμιστές και πρόσφυγες να ταυτιστούν σε μια καθοδηγούμενη κοινή γνώμη. Η ευρωπαϊκή Αριστερά πώς μπορεί να αντιδράσει;

Αυτή η ταύτιση επιχειρείται ήδη. Είναι η βολική απάντηση εκ μέρους της ακροδεξιάς. Αυτή η ταύτιση και ο δημόσιος διάλογος που αναπτύσσεται είναι το λίπασμα που δυναμώνει τις ρίζες της ακροδεξιάς. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι δράστες του Παρισιού ήταν Ευρωπαίοι πολίτες, κοινωνικά και οικονομικά περιθωριοποιημένοι, δεν ήταν πρόσφυγες.

Οφείλουμε λοιπόν να βάλουμε ένα φρένο. Ως Ευρωπαϊκή Αριστερά, ως δημοκρατικοί πολίτες, ως κοινωνίες που δεν ξεχνάμε ότι έχουμε γνωρίσει τον φασισμό στο παρελθόν. Η προσήλωση της Ευρωπαϊκής Αριστεράς και του ΣΥΡΙΖΑ σε μία Ευρώπη που προστατεύεται από τον φασισμό του ISIS, άλλα ταυτόχρονα προστατεύει τα δημοκρατικά δικαιώματα των πολιτών της, είναι απαρέγκλιτη.

4. Μπορεί η ΕΕ να παίξει ιδιαίτερο ρόλο στην αντιμετώπιση του προσφυγικού προβλήματος στη ρίζα του, με μια πολιτική λύση για τη Συρία; Πώς μπορεί η ευρωπαϊκή Αριστερά να επηρεάσει τις εξελίξεις προς αυτήν την κατεύθυνση;

 Για μια πολιτική λύση στη Συρία απαιτείται συνεννόηση ΗΠΑ και Ρωσίας με τη συμμετοχή και Σαουδικής Αραβίας και Ιράν και ενεργότερη εμπλοκή του ΟΗΕ.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση που έχει ρόλο-κλειδί στην αντιμετώπιση του προσφυγικού, οφείλει να το επιδιώξει. Υπάρχουν ωστόσο κάποιες προϋποθέσεις για να μπορέσει να παίξει τον εποικοδομητικό ρόλο που της αναλογεί.

Ανάμεσα στους ηγεμονισμούς της Τουρκίας και σε αυτούς της Ρωσίας, η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κρατήσει στάση υπευθυνότητας, πρέπει να εγγυηθεί την ομαλότητα. Η διασφάλιση της ειρήνης στην περιοχή οφείλει να είναι πρώτιστο καθήκον. Ήδη έχει εγκριθεί ευρωπαϊκό κονδύλι, ύψους 350 εκατομμυρίων ευρώ, που αναμένεται να δώσει σε πάνω από 1,5 εκατομμύριο Σύριους πρόσβαση στα βασικά αγαθά.

Πέρα από τα μέτρα, η πολιτική λύση στη Συρία και η σταθεροποίηση της κατάστασης στην ευρύτερη περιοχή είναι μονόδρομος, αν θέλουμε να κοπάσει το προσφυγικό πρόβλημα. Μην ξεχνάμε ότι στην περιοχή της Συρίας και του Αφγανιστάν ισλαμικές εξτρεμιστικές ομάδες ανταγωνίζονται μεταξύ τους και διεκδικούν πολιτικό ρόλο, με θύματα χιλιάδες οικογένειες που στρέφουν το βλέμμα τους στην Ευρώπη. Η Ευρώπη δεν μπορεί να κοιτάζει αμέτοχη αυτήν την ανθρωπιστική κρίση.

Ούτε η Ευρώπη-φρούριο, ούτε οι βομβαρδισμοί θα καταφέρουν να δώσουν λύση. Αντίθετα θα ρίξουν λάδι στην φωτιά και θα επιδεινώσουν την ήδη ασφυκτική κατάσταση.

Εκεί οφείλει η Ευρωπαϊκή Αριστερά, άλλα και συνολικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, να παρέμβει και να προχωρήσει στην απομόνωση των ακραίων φασιστικών στοιχείων καθώς και να έρθει σε διάλογο με τις περιφερειακές δυνάμεις, ώστε να αναζητηθεί πολιτική και διπλωματική διέξοδος.

Η Ευρωπαϊκή Αριστερά αναλαμβάνει πρωτοβουλίες προς αυτήν την κατεύθυνση και ασκεί πολιτική πίεση στα πλαίσια του Ευρωκοινοβουλίου, άλλα και στα εθνικά Κοινοβούλια προς αυτήν την κατεύθυνση. Η ενιαία ευρωπαϊκή στρατηγική στην αντιμετώπιση της κατάστασης, πάντα σε απόσταση από τις ακραίες φωνές, είναι sine qua non για την επιδιωκόμενη λύση.