Η Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Ε­πι­τρο­πή ε­νέ­κρι­νε την Τε­τάρ­τη 2 Ι­ου­λί­ου προ­τά­σεις για να με­τα­τρα­πεί η Ευ­ρώ­πη σε πιο κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α και να ε­νι­σχυ­θεί η α­να­κύ­κλω­ση στα κρά­τη μέ­λη. Η ε­πί­τευ­ξη των νέ­ων στό­χων για τα α­πό­βλη­τα υ­πο­λο­γί­ζε­ται πως θα δη­μι­ουρ­γή­σει 580.000 νέ­ες θέ­σεις ερ­γα­σί­ας σε σύγ­κρι­ση με τις ση­με­ρι­νές ε­πι­δό­σεις.

Πα­ράλ­λη­λα θα αυ­ξή­σει την αν­τα­γω­νι­στι­κό­τη­τα της Ευ­ρώ­πης και θα μει­ώ­σει τη ζή­τη­ση δα­πα­νη­ρών και σπά­νι­ων πό­ρων. Οι προ­τά­σεις ε­πί­σης συ­νε­πά­γον­ται χα­μη­λό­τε­ρες πε­ρι­βαλ­λον­τι­κές ε­πι­πτώ­σεις και μεί­ω­ση των εκ­πομ­πών α­ε­ρί­ων του θερ­μο­κη­πί­ου.

Ζη­τεί­ται α­πό τους Ευ­ρω­παί­ους να α­να­κυ­κλώ­νουν το 70% των α­στι­κών α­πο­βλή­των και το 80% των α­πο­βλή­των συ­σκευ­α­σί­ας έ­ως το 2030. Ζη­τεί­ται ε­πί­σης, έ­ως το 2025, να α­πα­γο­ρευ­τεί η υ­γει­ο­νο­μι­κή τα­φή των α­να­κυ­κλώ­σι­μων α­πο­βλή­των.

Πε­ρι­λαμ­βά­νον­ται ε­πί­σης στό­χοι για τη μεί­ω­ση των θα­λάσ­σι­ων α­πο­βλή­των κα­θώς και τη μεί­ω­ση των α­πορ­ριμ­μά­των τρο­φί­μων.

Η ε­πα­νε­ξέ­τα­ση με σκο­πό την ε­νί­σχυ­ση των στό­χων για τα α­πό­βλη­τα των υ­φι­στά­με­νων ο­δη­γι­ών εν­τάσ­σε­ται στο πλαί­σιο μιας φι­λό­δο­ξης προ­σπά­θειας για θε­με­λι­ώ­δη με­τά­βα­ση α­πό μια γραμ­μι­κή προς μια πιο κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α. Αν­τί για την ε­ξό­ρυ­ξη πρώ­των υ­λών, τη χρη­σι­μο­ποί­η­σή τους μί­α φο­ρά και την α­πόρ­ρι­ψή τους, υ­πάρ­χει έ­να νέ­ο ό­ρα­μα για δι­α­φο­ρε­τι­κό οι­κο­νο­μι­κό μον­τέ­λο. Σε μια κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α η ε­πα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­ση, η ε­πι­δι­όρ­θω­ση και η α­να­κύ­κλω­ση α­πο­τε­λούν τον κα­νό­να, και τα α­πό­βλη­τα α­νή­κουν πλέ­ον στο πα­ρελ­θόν. Η χρη­σι­μο­ποί­η­ση των πό­ρων για πα­ρα­γω­γι­κούς σκο­πούς, για με­γα­λύ­τε­ρο χρο­νι­κό δι­ά­στη­μα, η ε­πα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­σή τους και με βελ­τί­ω­ση της α­πο­δο­τι­κό­τη­τάς τους θα βελ­τι­ώ­σουν ε­πί­σης την αν­τα­γω­νι­στι­κό­τη­τα της Ε­Ε στην παγ­κό­σμια α­γο­ρά.

Η προ­σέγ­γι­ση αυ­τή κα­θο­ρί­ζε­ται σε α­να­κοί­νω­ση η ο­ποί­α ε­ξη­γεί τον τρό­πο με τον ο­ποί­ο η και­νο­το­μί­α στις α­γο­ρές α­να­κυ­κλω­μέ­νων υ­λών, τα νέ­α ε­πι­χει­ρη­μα­τι­κά μον­τέ­λα, ο οι­κο­λο­γι­κός σχε­δια­σμός και η βι­ο­μη­χα­νι­κή συμ­βί­ω­ση μπο­ρούν να μας κα­τευ­θύ­νουν προς μια οι­κο­νο­μί­α και μια κοι­νω­νί­α με μη­δε­νι­κά α­πό­βλη­τα.

Ο ε­πί­τρο­πος αρ­μό­διος για το πε­ρι­βάλ­λον J­a­n­ez P­o­t­o­č­n­ik, δή­λω­σε: «Ζού­με με γραμ­μι­κά οι­κο­νο­μι­κά συ­στή­μα­τα τα ο­ποί­α κλη­ρο­νό­μη­σε α­πό τον 19ο αι­ώ­να ο κό­σμος του 21ου αι­ώ­να με τις α­να­δυ­ό­με­νες οι­κο­νο­μί­ες, τα ε­κα­τομ­μύ­ρια των νέ­ων κα­τα­να­λω­τών της με­σαί­ας τά­ξης και τις δι­α­συν­δε­δε­μέ­νες α­γο­ρές. Ε­άν θέ­λου­με να εί­μα­στε αν­τα­γω­νι­στι­κοί πρέ­πει να ε­πι­τύ­χου­με τη μέ­γι­στη α­ξι­ο­ποί­η­ση των πό­ρων μας, δη­λα­δή την α­να­κύ­κλω­σή τους σε πα­ρα­γω­γι­κή χρή­ση, ό­χι την τα­φή τους σε χώ­ρους υ­γει­ο­νο­μι­κής τα­φής ως α­πό­βλη­των. Η με­τά­βα­ση σε κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α εί­ναι ό­χι μό­νο δυ­να­τή αλ­λά και ε­πι­κερ­δής, ω­στό­σο αυ­τό δεν ση­μαί­νει ό­τι θα συμ­βεί χω­ρίς ορ­θές πο­λι­τι­κές. Οι στό­χοι που προ­τεί­νου­με για το 2030 α­φο­ρούν την α­νά­λη­ψη δρά­σης σή­με­ρα προ­κει­μέ­νου να ε­πι­τα­χυν­θεί η με­τά­βα­ση σε κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α κα­θώς και την α­ξι­ο­ποί­η­ση των ε­πι­χει­ρη­μα­τι­κών ευ­και­ρι­ών και δυ­να­το­τή­των α­πα­σχό­λη­σης που προ­σφέ­ρει.»

Η ε­πί­τρο­πος αρ­μό­δια για την έ­ρευ­να, την και­νο­το­μί­α και την ε­πι­στή­μη M­á­i­re G­e­o­g­h­e­g­an-Q­u­i­nn, δή­λω­σε: «Η έ­ρευ­να και η και­νο­το­μί­α α­πο­τε­λούν ση­μαν­τι­κούς πα­ρά­γον­τες για την ε­πι­τυ­χί­α της κυ­κλι­κής οι­κο­νο­μί­ας· αυ­τός εί­ναι ο λό­γος για τον ο­ποί­ο προ­τεί­νου­με σή­με­ρα κοι­νή προ­σέγ­γι­ση. Πα­ράλ­λη­λα με έ­να ευ­νο­ϊ­κό ρυθ­μι­στι­κό πλαί­σιο, το νέ­ο μας πρό­γραμ­μα «Ο­ρί­ζον­τας 2020» θα συμ­βά­λει στην τε­χνο­γνω­σί­α που εί­ναι α­ναγ­καί­α για τη δι­α­μόρ­φω­ση α­πο­δο­τι­κής ως προς τη χρή­ση των πό­ρων, πρά­σι­νης και αν­τα­γω­νι­στι­κής οι­κο­νο­μί­ας χα­μη­λών εκ­πομ­πών δι­ο­ξει­δί­ου του άν­θρα­κα στην Ε­Ε.»

Η α­να­κοί­νω­ση δεί­χνει τον τρό­πο με τον ο­ποί­ο οι νέ­ες ευ­και­ρί­ες α­νά­πτυ­ξης και α­πα­σχό­λη­σης θα προ­έλ­θουν α­πό πιο α­πο­δο­τι­κή χρή­ση των πό­ρων. Με­γα­λύ­τε­ρη α­πο­τε­λε­σμα­τι­κό­τη­τα θα ε­πι­τευ­χθεί με και­νο­τό­μο σχε­δια­σμό, βελ­τί­ω­ση των ε­πι­δό­σε­ων και πιο βι­ώ­σι­μα προ­ϊ­όν­τα και δι­α­δι­κα­σί­ες πα­ρα­γω­γής, προ­σα­να­το­λι­σμέ­να στο μέλ­λον ε­πι­χει­ρη­μα­τι­κά μον­τέ­λα και τε­χνι­κή πρό­ο­δο που κα­θι­στά δυ­να­τή τη με­τα­τρο­πή των α­πο­βλή­των σε πό­ρους.

Η δέ­σμη μέ­τρων που συ­νο­δεύ­ει την α­να­κοί­νω­ση α­πο­σκο­πεί στη δη­μι­ουρ­γί­α πλαι­σί­ου ώ­στε η κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α να κα­τα­στεί πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, με πο­λι­τι­κές που συν­δέ­ον­ται κα­λύ­τε­ρα με­τα­ξύ τους, έ­ξυ­πνη νο­μο­θε­σί­α και ε­νερ­γό στή­ρι­ξη α­πό την έ­ρευ­να και την και­νο­το­μί­α. Το γε­γο­νός αυ­τό θα δώ­σει τη δυ­να­τό­τη­τα α­πε­λευ­θέ­ρω­σης των ε­πεν­δύ­σε­ων και προ­σέλ­κυ­σης χρη­μα­το­δό­τη­σης και πα­ράλ­λη­λα θα ε­νι­σχύ­σει τον ρό­λο των ε­πι­χει­ρή­σε­ων και τη συμ­με­το­χή των κα­τα­να­λω­τών. Η δέ­σμη προ­τεί­νει ε­πί­σης τη μέ­τρη­ση της πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας των πό­ρων με βά­ση τη σχέ­ση κα­τα­νά­λω­σης πρώ­των υ­λών/Α­ΕγχΠ, κα­θώς και ό­τι η βελ­τί­ω­ση κα­τά 30% έ­ως το 2030 μπο­ρεί να θε­ω­ρη­θεί πι­θα­νός πρω­ταρ­χι­κός στό­χος κα­τά την προ­σε­χή ε­πα­νε­ξέ­τα­ση της στρα­τη­γι­κής «Ευ­ρώ­πη 2020» .

Οι πρω­το­βου­λί­ες αυ­τές εγ­κρί­νον­ται ταυ­τό­χρο­να με τις α­κό­λου­θες συμ­πλη­ρω­μα­τι­κές α­να­κοι­νώ­σεις:

-Πρω­το­βου­λί­α για την πρά­σι­νη α­πα­σχό­λη­ση

-Πρά­σι­νο σχέ­διο δρά­σης για τις ΜΜΕ

-Ευ­και­ρί­ες α­πο­δο­τι­κής χρή­σης των πό­ρων στον οι­κο­δο­μι­κό το­μέ­α

Οι πρω­το­βου­λί­ες και οι α­να­κοι­νώ­σεις αυ­τές θα δρο­μο­λο­γή­σουν α­πό κοι­νού μια νέ­α α­τζέν­τα για α­πο­δο­τι­κή χρή­ση των πό­ρων κα­τά τα ε­πό­με­να έ­τη

Τα ε­πό­με­να βή­μα­τα

Οι νο­μο­θε­τι­κές προ­τά­σεις θα υ­πο­βλη­θούν τώ­ρα στο Ευ­ρω­πα­ϊ­κό Συμ­βού­λιο και το Ευ­ρω­κοι­νο­βού­λιο.

Η πρό­ο­δος ό­σον α­φο­ρά την ε­πί­τευ­ξη του στό­χου της πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τας των πό­ρων θα πα­ρα­κο­λου­θεί­ται στο πλαί­σιο του ευ­ρω­πα­ϊ­κού ε­ξα­μή­νου οι­κο­νο­μι­κής δι­α­κυ­βέρ­νη­σης. Ο εν λό­γω στό­χος πρέ­πει να ε­ξε­τά­ζε­ται στο πλαί­σιο της εν­δι­ά­με­σης ε­πα­νε­ξέ­τα­σης της στρα­τη­γι­κής «Ευ­ρώ­πη 2020». Οι προ­σπά­θει­ες έ­ρευ­νας και και­νο­το­μί­ας στον το­μέ­α της κυ­κλι­κής οι­κο­νο­μί­ας θα ε­πι­τα­χυν­θούν. Το πλαί­σιο πο­λι­τι­κής για την προ­ώ­θη­ση της κυ­κλι­κής οι­κο­νο­μί­ας θα α­να­πτυ­χθεί πε­ραι­τέ­ρω κα­τά τα προ­σε­χή έ­τη.

Το ι­στο­ρι­κό

Οι νο­μο­θε­τι­κές προ­τά­σεις α­φο­ρούν κυ­ρί­ως την ο­δη­γί­α πλαί­σιο για τα α­πό­βλη­τα, την ο­δη­γί­α για τους χώ­ρους υ­γει­ο­νο­μι­κής τα­φής και την ο­δη­γί­α για τις συ­σκευ­α­σί­ες και τα α­πορ­ρίμ­μα­τα συ­σκευ­α­σί­ας.

Ε­κτός α­πό την ε­πα­νε­ξέ­τα­ση των στό­χων, η νο­μο­θε­σί­α για τα α­πό­βλη­τα θα α­πλου­στευ­θεί και η συ­νερ­γα­σί­α με­τα­ξύ της Ε­πι­τρο­πής και των κρα­τών με­λών θα ε­νι­σχυ­θεί, ώ­στε να ε­ξα­σφα­λι­στεί η κα­λύ­τε­ρη ε­φαρ­μο­γή των νο­μο­θε­τι­κών δι­α­τά­ξε­ων.

Θα κα­θο­ρι­στούν ε­λά­χι­στες συν­θή­κες λει­τουρ­γί­ας για συ­στή­μα­τα δι­ευ­ρυ­μέ­νης ευ­θύ­νης των πα­ρα­γω­γών.

Θα ε­φαρ­μο­στούν προ­σαρ­μο­σμέ­νες προ­σεγ­γί­σεις για συγ­κε­κρι­μέ­νες κα­τη­γο­ρί­ες α­πο­βλή­των, ό­πως τα θα­λάσ­σια α­πό­βλη­τα, ο φώ­σφο­ρος, τα α­πό­βλη­τα κα­τα­σκευ­ών και κα­τε­δα­φί­σε­ων, τα τρό­φι­μα, τα ε­πι­κίν­δυ­να και τα πλα­στι­κά α­πό­βλη­τα.

Η με­τά­βα­ση προς μια κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α βρί­σκε­ται στο ε­πί­κεν­τρο της α­τζέν­τας για α­πο­δο­τι­κή χρή­ση των πό­ρων στο πλαί­σιο της στρα­τη­γι­κής «Ευ­ρώ­πη 2020» για έ­ξυ­πνη, βι­ώ­σι­μη και χω­ρίς α­πο­κλει­σμούς α­νά­πτυ­ξη.

Με τον «χάρ­τη πο­ρεί­ας για μια α­πο­δο­τι­κή, α­πό πλευ­ράς πό­ρων, Ευ­ρώ­πη» του 2011 η Ευ­ρω­πα­ϊ­κή Ε­πι­τρο­πή πρό­τει­νε έ­να πλαί­σιο δρά­σης και υ­πο­γράμ­μι­σε την α­νάγ­κη για ο­λο­κλη­ρω­μέ­νη προ­σέγ­γι­ση σε πολ­λούς το­μείς πο­λι­τι­κής και ε­πί­πε­δα.

Οι κύ­ρι­ες ι­δέ­ες του χάρ­τη πο­ρεί­ας α­να­πτύ­χθη­καν πε­ραι­τέ­ρω στο γε­νι­κό ε­νω­σια­κό πρό­γραμ­μα δρά­σης για το πε­ρι­βάλ­λον (7ο ΠΔΠ), που α­πο­σκο­πεί πρω­τί­στως στη με­τα­τρο­πή της Ε­Ε σε α­πο­δο­τι­κή α­πό πλευ­ράς πό­ρων, πρά­σι­νη και αν­τα­γω­νι­στι­κή οι­κο­νο­μί­α χα­μη­λών εκ­πομ­πών άν­θρα­κα.

Η υ­ψη­λού ε­πι­πέ­δου ευ­ρω­πα­ϊ­κή πλατ­φόρ­μα για την α­πο­δο­τι­κή χρή­ση των πό­ρων, στην ο­ποί­α συμ­με­τέ­χουν οι κυ­βερ­νή­σεις, οι ε­πι­χει­ρή­σεις και οι ορ­γα­νώ­σεις της κοι­νω­νί­ας των πο­λι­τών, έ­χει α­πευ­θύ­νει έκ­κλη­ση για δρά­ση για τη με­τά­βα­ση σε πιο κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α, πράγ­μα που προ­ϋ­πο­θέ­τει πε­ρισ­σό­τε­ρη ε­πα­να­χρη­σι­μο­ποί­η­ση και α­να­κύ­κλω­ση υ­ψη­λής ποι­ό­τη­τας για τη μεί­ω­ση της ε­ξάρ­τη­σης α­πό τις πρω­το­γε­νείς πρώ­τες ύ­λες.

Στο 7ο ΠΔΠ τα κρά­τη μέ­λη και το Ευ­ρω­πα­ϊ­κό Κοι­νο­βού­λιο α­πο­φά­σι­σαν να θε­σπί­σουν δεί­κτες και να θέ­σουν στό­χους για την α­πο­δο­τι­κό­τη­τα των πό­ρων κα­θώς και να α­ξι­ο­λο­γή­σουν τη σκο­πι­μό­τη­τα της εν­σω­μά­τω­σης βα­σι­κού δεί­κτη και στό­χου στο ευ­ρω­πα­ϊ­κό ε­ξά­μη­νο. Με­τά α­πό ευ­ρεί­ες δι­α­βου­λεύ­σεις, η πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τα των πό­ρων, που με­τρεί­ται ως σχέ­ση του Α­ΕγχΠ και της κα­τα­νά­λω­σης πρώ­των υ­λών, α­να­γνω­ρί­στη­κε ως ο πλέ­ον κα­τάλ­λη­λος δεί­κτης για πι­θα­νό στό­χο της α­πο­δο­τι­κής χρή­σης των πό­ρων.

Η Ε­Ε α­να­μέ­νε­ται ό­τι θα αυ­ξή­σει κα­τά 15% την πα­ρα­γω­γι­κό­τη­τα των πό­ρων της κα­τά την πε­ρί­ο­δο 2014-2030, στο πλαί­σιο σε­να­ρί­ου δι­α­τή­ρη­σης της υ­φι­στά­με­νης κα­τά­στα­σης. Οι πο­λι­τι­κές για την προ­ώ­θη­ση της με­τά­βα­σης σε πιο κυ­κλι­κή οι­κο­νο­μί­α, ό­πως ζή­τη­σε η ευ­ρω­πα­ϊ­κή πλατ­φόρ­μα για την α­πο­δο­τι­κή χρή­ση των πό­ρων, μπο­ρούν να ο­δη­γή­σουν σε δι­πλα­σια­σμό του εν λό­γω πο­σο­στού, πα­ράλ­λη­λα με την προ­ώ­θη­ση της δη­μι­ουρ­γί­ας θέ­σε­ων ερ­γα­σί­ας και της ε­νί­σχυ­σης της α­νά­πτυ­ξης.