Γράφει ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης
Η ιστορία της Ελλάδας είναι γεμάτη με μικρές ή μεγαλύτερες ιστορίες προσφυγιάς και μετανάστευσης, με πολλές αφηγήσεις φιλοξενίας και ρατσιστικής συμπεριφοράς . Χαρακτηριστικά τα λόγια των μικρασιατών για τον τρόπο που τους αντιμετώπισαν οι ντόπιοι περίπου ένα αιώνα πριν. « Πήγαινε ο θείος να πάρει ζάχαρη για το τσάι και δεν του δίναν. Κάρβουνα δεν δίναν σε πρόσφυγα! Να, ο ρατσισμός πώς ήταν!…», λέει μια μικρασιάτισσα . Ξαναδιαβάζοντας αυτές τις διηγήσεις είναι αναπόφευκτοι οι παραλληλισμοί και οι συγκρίσεις. Η χώρα δέχεται ξανά χιλιάδες πρόσφυγες μόνο που τώρα δε συνδέονται με κάποια δική μας τραγωδία, όπως έγινε το 1922, αλλά με τα οδυνηρά γεγονότα της Συρίας.
Είναι αλήθεια πως η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια λόγω της γεωγραφικής της θέσης πρέπει να αντιμετωπίσει ένα τεράστιο ζήτημα που λέγεται προσφυγικό. Βρέθηκε, όμως, παντελώς απροετοίμαστη, έγιναν λαθεμένες εκτιμήσεις για το μέγεθος του προβλήματος, κάκιστοι χειρισμοί από την κυβέρνηση και υψώθηκαν φράχτες και τείχη για να μη μολυνθούν οι κεντροευρωπαίοι από το «μουσουλμανικό ιό». Η χώρα μετατράπηκε, έτσι, σε ένα απέραντο hotspot. Εξ αρχής φάνηκε ότι δεν υπήρχε συντονισμός, έλειπαν οι υποδομές για την υποδοχή, καταγραφή , περίθαλψη και φιλοξενία τόσων χιλιάδων ανθρώπων και ότι δεν αρκούσε η αλληλεγγύη των ντόπιων, η φιλανθρωπία και το ελληνικό φιλότιμο. Ούτε ο ελλιπής κρατικός μηχανισμός, ούτε η βοήθεια των ΜΚΟ και των αλληλέγγυων, μπόρεσαν να καλύψουν τις ανάγκες που υπήρχαν.
Όλοι παρακολουθήσαμε τις ουρές των χιλιομέτρων που σχημάτιζαν οι πρόσφυγες στους κεντρικούς αυτοκινητόδρομους για να βρεθούν στα σύνορα. Θυμόμαστε τις εικόνες από την Ειδομένη, την Αμυγδαλέζα, το Ελληνικό. Τους θανάτους στη Μόρια, τις πλακωμένες από χιόνι σκηνές στους καταυλισμούς, τα ξυλιασμένα από το κρύο παιδιά, τους ανθρώπους που προσπαθούν να φύγουν με κάθε τρόπο. Νιώσαμε το ρατσισμό κάποιων γονιών, οι οποίοι αντέδρασαν στη φοίτηση προσφυγόπουλων στα σχολεία και είδαμε τη Χ.Α να παίρνει την υπόθεση στα χέρια της και να προπηλακίζει εκπαιδευτικούς. Το τελευταίο διάστημα δε γίναμε μάρτυρες δύο ακόμη χαρακτηριστικών συμβάντων.
Το πρώτο στη Μυτιλήνη ήταν συγκλονιστικό. Μια μάνα μετέφερε σε μια βαλίτσα το γιο της για να φύγει κρυφά από το νησί. Εκεί βρίσκονται εγκλωβισμένοι περίπου 4000 άνθρωποι πολλοί από τους οποίους πάνω από 8 μήνες. Οι ρυθμοί καταγραφής και παροχής ασύλου είναι πάρα πολύ αργοί. Το πρόβλημα αναμένεται να διογκωθεί από δω και πέρα καθώς ο καιρός βελτιώνεται και αυτό θα επιτρέψει στους διακινητές να δράσουν με μεγαλύτερη άνεση. Στην Ελλάδα και στην Ευρώπη ελάχιστα πια ασχολούνται με το θέμα. Μόνο αν υπάρξουν πνιγμοί και θάνατοι, ιδίως μικρών παιδιών , θα χυθούν ξανά κροκοδείλια δάκρυα . Τα μεγάλα λόγια και η υποκρισία περίσσεψαν, όμως.
Το δεύτερο περιστατικό προσβάλλει βαθύτατα τη φιλόξενη Μεσσηνία στην οποία ζω με διαλείμματα τα τελευταία 18 χρόνια. Είναι δυνατόν να μη βρισκόταν χώρος για την προσωρινή στέγαση 87 ταλαιπωρημένων προσφύγων και μεταναστών ; Αλήθεια δεν υπήρχε σε κάποιον Δήμο; Αυτό το κρυφτούλι μεταξύ των δημάρχων πώς μεταφράζεται; Την τιμή της περιοχής έσωσε, βεβαίως, η αντιπεριφερειάρχης, κα Αλειφέρη, η οποία διέθεσε χώρο στο Διοικητήριο, εντούτοις , ο βασιλιάς αποδείχτηκε γυμνός. Είναι απαράδεκτο ολόκληρη Καλαμάτα, η οποία φιλοδοξούσε να γίνει και πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, να μη διαθέτει μια τέτοια δομή φιλοξενίας. Και τελικά έπρεπε να μεταφερθούν οι άνθρωποι στον Ταϋγετο , στις κατασκηνώσεις της Αγίας Μαρίνας, όπου το βράδυ η θερμοκρασία πλησιάζει στο μηδέν; Αλλά ξέχασα. Πολλοί από αυτούς έχουν ψώρα, οπότε ας έχουμε το κεφάλι μας ήσυχο. «Να. Ο ρατσισμός πώς είναι!….., θα έλεγαν μετανάστες και πρόσφυγες, αν μιλούσαν τη γλώσσα μας.
Η προσφυγιά καλά κρατεί αιώνες και ένα από τα καλύτερα παραδείγματα αλληλεγγύης και ανθρωπιάς μας το αναφέρει ο Ξενοφώντας στα Ελληνικά. Οι Θηβαίοι , αν και αντίπαλοι των Αθηναίων, δέχτηκαν , περιέθαλψαν και φιλοξένησαν πολιτικούς πρόσφυγες από την αντίπαλη πόλη, οι οποίοι ήταν διωγμένοι από τους τριάντα τυράννους και μάλιστα αρνήθηκαν να τους παραδώσουν στους Σπαρτιάτες. Ας διδαχτούμε όλοι από τέτοια και άλλα παραδείγματα και ειδικά όσοι κατέχουν δημόσια αξιώματα σε τούτη τη χώρα και ας αφήσουν τις μεγαλοστομίες και τις δικαιολογίες. Οι πράξεις καταξιώνουν και ξεμασκαρώνουν. Όλα τα άλλα λόγια… λόγια… λόγια….
Ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης είναι εκπαιδευτικός στο 6ο Λύκειο Καλαμάτας
