Η απορρόφηση των πιέσεων και οι επιπτώσεις του ρωσικού εμπάργκο

Ισχυρές αντοχές παραδοσιακών κλάδων της οικονομίας και τάσεις απορρόφησης πιέσεων καταγράφει ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων για το 9μηνο του 2014, περίοδο κατά την οποία διατηρήθηκαν σε επίπεδα κοντά στα 20 δις ευρώ. Το αποτέλεσμα ήταν, να προκύπτει μεν υποχώρηση της συνολικής αξίας των εξαγωγών κατά 4,6%, σε σχέση με το 9μηνο του 2013, ήτοι απώλειες της τάξης των 949 εκατ. ευρώ. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι ελληνικές εξαγωγές μειώθηκαν κατά 238 εκατ. ευρώ (στα 11,92 δις ευρώ).

Στην εξεταζόμενη περίοδο, Ιανουάριος-Σεπτέμβριος 2014, προκύπτει μείωση των συνολικών εξαγωγών κατά 3,1% προς τις χώρες της ΕΕ και κατά 5,7% προς τις Τρίτες Χώρες.

Επιχειρώντας μία αναγωγή ως προς το κλείσιμο του έτους, τα στοιχεία προοιωνίζουν μείωση της συνολικής αξίας των εξαγωγών στα επίπεδα του 2-2,5%. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών αναμένονται οριακές μεταβολές, σε σχέση με το σύνολο του 2013 (στην περιοχή 0-1%). Ωστόσο, σε επίπεδο εισπράξεων από τις εξαγωγές προβλέπεται διατήρηση των ανοδικών ρυθμών στα επίπεδα άνω του 4%

Να σημειωθεί ότι για το 2015, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ο ΟΟΣΑ προβλέπουν περαιτέρω αύξηση των εισπράξεων από εξαγωγές κατά 5-5,5%, ήτοι περίπου 23 δις ευρώ.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της ανάλυσης, η Πρόεδρος του ΠΣΕ κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη, τόνισε ότι «στα 6 χρόνια της κρίσης, η πορεία των εξαγωγών επιβεβαιώνει ότι συνθήκες αβεβαιότητας και κλίμα αποδόμησης των πραγματικών δυνατοτήτων της ελληνικής οικονομίας, υπό το βάρος καταστροφικών φημών, επηρεάζουν άμεσα και αρνητικά το εξωτερικό εμπόριο της χώρας, σε όρους πληρωμών, ρευστότητας των επιχειρήσεων και μεριδίων στην παγκόσμια αγορά.

Όλα αυτά τα χρόνια, οι Έλληνες Εξαγωγείς απέδειξαν πως με πείσμα, πρόγραμμα, σχεδιασμό και υψηλό αίσθημα ευθύνης κατάφεραν να ανταποκριθούν στις πιο απαιτητικές ξένες αγορές, αλλά και να προσφέρουν τόνωση ηθικού και ψυχολογίας ως προς τις κατευθύνσεις ανάκαμψης της οικονομίας.

Ανάλογη αποτελεσματικότητα, υπευθυνότητα και ομοψυχία αναμένουν οι εξαγωγικές επιχειρήσεις από το πολιτικό προσωπικό της χώρας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προκειμένου η σύντομη προεκλογική περίοδος, να μην υπονομεύσει τις αιματηρές θυσίες των τελευταίων ετών, αλλά αντίθετα να εδραιώσει την ευρωπαϊκή πορεία της Ελλάδας και να προεξοφλήσει τη δημιουργία προοπτικών οικονομικής ανάκαμψης και κοινωνικής συνοχής.

Το όραμα για μία πιο εξωστρεφή οικονομία ενέπνευσε όλες τις υγιείς δυνάμεις της χώρας. Πλέον θα πρέπει και η ιδέα της πολιτικής συναίνεσης να κυριαρχήσει στο πεδίο της πολιτικής αντιπαράθεσης και η Ελλάδα να εξάγει πολιτικό πολιτισμό, σύνεση, συνέπεια και υπευθυνότητα, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα προς όλες τις κατευθύνσεις, εντός κι εκτός συνόρων»

Ο χάρτης των εξαγωγών

Σε μία περίοδο που σημαδεύτηκε αφενός από το ρωσικό εμπάργκο στα ευρωπαϊκά προϊόντα και αφετέρου τις πρώτες ενδείξεις χαλάρωσης της ισοτιμίας του ευρώ έναντι του δολαρίου, οι μεταβολές ως προς τους κύριους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών, ήταν σχετικά περιορισμένες. Η Τουρκία εξακολουθεί να βρίσκεται στην πρώτη θέση σε ότι αφορά τους προορισμούς των ελληνικών εξαγώγιμων προϊόντων. Ακολουθούν κατά σειρά η Ιταλία, η Γερμανία, η Βουλγαρία, η Κύπρος ενώ στην 6η θέση (από την 7η) ανήλθε ο Εφοδιασμός Πλοίων από Τρίτες Χώρες. Στην 7η θέση ανήλθε (από την 8η στο αντίστοιχο περσινό 9μηνο) , το Ηνωμένο Βασίλειο ενώ την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν η Αίγυπτος (από 15η), το Γιβραλτάρ (από 6η) και οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (από 9η θέση).

Ειδικότερα, οι εξαγωγές της Ελλάδας προς την ΕΕ (27) εμφανίζουν μείωση (-3,1%) και συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών καταλαμβάνουν το 44,5% των συνολικών εξαγωγών.

Πτωτική πορεία καταγράφεται για τις εξαγωγές προς τη Β. Αμερική κατά -14,6%, προς τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ (Ισλανδία, Νορβηγία, Ελβετία, Τουρκία, -3,2%),  προς τη Μ. Ανατολή & Β. Αφρική (-4,4%), προς τη Λατινική Αμερική (-58,9%) κυρίως λόγω μεγάλης μείωσης των εξαγωγών προς Βραζιλία και για τις εξαγωγές προς την Κίνα κατά -34,9%. Οριακές μειώσεις καταγράφονται στις εξαγωγές προς τα Βαλκάνια κατά -1,7%.

Σε ότι αφορά τις επιπτώσεις του ρωσικού εμπάργκο, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το αρνητικό της συγκυρίας επιβολής μέτρων κατά των ευρωπαϊκών προϊόντων, σε μία περίοδο κατά την οποία, προς την Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών (ΚΑΚ) οι εξαγωγές αυξήθηκαν σημαντικά κατά 11,1% (από 569,5εκ.€ σε 632,5 εκ.€). Η άνοδος αυτή οφείλεται στις μεγάλες αυξήσεις των εξαγωγών προς την Ουκρανία κατά 54,6% (από 82,9 εκ.€ σε 128,1 εκ.€), προς τη Μολδαβία που υπερτετραπλασιάστηκαν (από 17,1 εκ.€ σε 70 εκ.€), αλλά και προς το Αζερμπαϊτζάν (σε 6,3 εκ.€ από 16,8 εκ.€), οι οποίες υπερκάλυψαν και την αξιοσημείωτη μείωση των εξαγωγών προς τον κυριότερο πελάτη στην περιοχή, τη Ρωσία (από 311,1 εκ.€ σε 272,7 εκ.€ ή -12,4%), αλλά και τη μικρότερη μείωση προς τον άλλο σημαντικό πελάτη της περιοχής, τη Γεωργία κατά -6,5% (από 121,5 εκ.€ σε 113,6 εκ.€).

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι, παρά την υποχώρηση η Ρωσία βρέθηκε ξανά στις 20 πρώτες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα (από την 21η θέση κατά την αντίστοιχη περυσινή περίοδο).

Οι 20 κυριότερες αγορές για τα ελληνικά προϊόντα – 9μηνο 2014

Σε ότι αφορά νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 κυριότερων αγορών-στόχων, ξεχωρίζουν οι: Μαλαισία (74^η θέση), Δομινικανή Δημοκρατία (84^η θέση), Παναμάς (67^η θέση), Παραγουάη (88^η θέση), Αιθιοπία (93^η θέση), Καζακστάν (96^η θέση), Μαυριτανία (97^η θέση), Βενεζουέλα (98^η θέση), Μπαχρέιν (99^η θέση).

Άνοδος εξαγωγών για βιομηχανικά προϊόντα

Με βάση τα προσωρινά στοιχεία του εννιαμήνου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2014 κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η μείωση των ελληνικών εξαγωγών οφείλεται στη σημαντική υποχώρηση των εξαγωγών αγροτικών προϊόντων κατά -9,6% και στη μείωση κατά -8,3% των εξαγωγών καυσίμων. Μικρή αύξηση καταγράφεται για τις εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων (+2%), που αποτελούν πλέον το 38% του συνόλου των ελληνικών εξαγωγών ενώ αυτές των πρώτων υλών υποχωρούν κατά -3,8%). Τέλος μειωμένες (-3,1%) εμφανίζονται οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένες κατά κατηγορίες.

Οι 20 κυριότερες αγορές για ελληνικά προϊόντα- 9μηνο 2014

Σε ότι αφορά τις νέες εισόδους στην κατάταξη των 100 πιο εξαγώγιμων προϊόντων της χώρας, ξεχωρίζουν οι: μηχανές επεξεργασίας πληροφοριών (9^η θέση), χάρτινα είδη υγιεινής (70^η θέση), ντομάτες παρασκευασμένες (77^η θέση), μετρητές αερίων και υγρών (78^η θέση), ράβδοι από κράματα χαλκού (84^η θέση), ψάρια καπνιστά (93^η θέση), δίχτυα αλιείας (94^η θέση), νερά με προσθήκη ζάχαρης ή αρωματικών υλών (99^η θέση), κοσμήματα (100^η θέση).

Αύξηση των εισαγωγών

Όσον αφορά στις εισαγωγές, η οριακή αύξηση κατά 0,4% (από 34.843,9 εκ.€ σε 34.989,2 εκ.€) στο εννεάμηνο Ιανουάριος-Σεπτέμβριος του 2014 σε σχέση με το αντίστοιχο του 2013, οφείλεται στη σημαντική ανάκαμψη των εισαγωγών βιομηχανικών προϊόντων που αποτελούν, στο εξεταζόμενο εξάμηνο το 50,9% του συνόλου των ελληνικών εισαγωγών, οι οποίες αυξήθηκαν κατά 9,3%  (σε 17.815,3 εκ.€ από 16.302,6 εκ.€). Οι υπόλοιπες κατηγορίες προϊόντων παρουσιάζουν μείωση εισαγωγών και για αυτό το εννεάμηνο με εξαίρεση τη χαμηλή σε αξία εξαγωγών κατηγορία προϊόντων «είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα κατά κατηγορίες» που εμφάνισαν άνοδο 7,5% (στα 9,5 εκ.€ από 8,8 εκ.€).

Πιο αναλυτικά για τα βιομηχανικά προϊόντα, η αύξηση των εισαγωγών προκύπτει από την πολύ μεγάλη άνοδο της υποκατηγορίας «μηχανήματα & υλικό μεταφορών» κατά 22,6% (σε 6.234,4 εκ.€ από 5.084,9 εκ.€), ενώ και οι άλλες υποκατηγορίες έχουν ανοδικές τάσεις: τα «χημικά προϊόντα & συναφή (μ.α.κ.)» κατά 1,2% (σε 4.890,3 εκ.€ από 4.832,1 εκ.€), τα «βιομηχανικά είδη ταξινομημένα κατά πρώτη ύλη» κατά 2,1% (σε 3.443,8 εκ.€ από 3.373,6 εκ.€). και τα «διάφορα βιομηχανικά είδη» κατά 7,8% (σε 3.246,8 εκ.€ από 3.012,1 εκ.€).

Η πιο σημαντική μείωση εισαγωγών παρατηρείται στην κατηγορία των καυσίμων κατά -9,1% (σε 12.021,8 εκ.€ από 13.228,7 εκ.€), οι οποίες όμως διατηρούν σε υψηλό επίπεδο (αν και σαφώς μειωμένο) το ποσοστό συμμετοχής τους στο σύνολο των ελληνικών εισαγωγών (από 38% σε 34,4% στο εξεταζόμενο διάστημα). Οι εισαγωγές της κατηγορίας «πρώτες ύλες», είχαν επίσης μείωση κατά -3,2%, στα 874,2 εκ.€ από 903,2 εκ.€, ενώ το μερίδιό τους στο σύνολο των ελληνικών εισαγωγών έπεσε στο 2,5%.

Οι εισαγωγές αγροτικών προϊόντων μειώθηκαν κατά -3% (σε 4.268,4 εκ.€ από 4.400,5 εκ.€). Η μείωση αυτή οφείλεται στη συρρίκνωση των εισαγωγών των δύο εκ των τριών υποκατηγοριών. Η σημαντικότερη υποκατηγορία αγροτικών προϊόντων, τα «τρόφιμα & ζώα ζωντανά» υποχώρησαν κατά -2,7% (σε 3.712,2 εκ.€ από 3.814,9 εκ.€). Μεγαλύτερη ποσοστιαία μείωση εμφανίζουν οι εισαγωγές για την υποκατηγορία «ποτά και καπνός» κατά -8,6% (σε 346,8 εκ.€ από 379,5 εκ.€), ενώ οι εισαγωγές της υποκατηγορίας «λάδια και λίπη ζωικής ή φυτικής προέλευσης» παρουσιάζουν αύξηση της τάξης του 1,6% (σε 209,4 εκ.€ από 206,1 εκ.€).