«Ό,τι είναι παρελθόν είναι πρόλογος” με αυτή την έκφραση ξεκίνησε την συνέντευξη του, με θέμα τα αρχαία της Υπαπαντής ο πρόεδρος της Κοινότητας Καλαμάτας Παναγιώτης Λύρας ο οποίος τάχθηκε υπέρ της ανασκαφής τονίζοντας ότι θα συστρατευθεί με όσους αγωνίζονται για να έρθει στο φως το απώτερο παρελθόν του τόπου μας.
Αναλυτικά στην τοποθέτησή του ο κ. Λύρας υπογράμμισε τα εξής:
“Εδώ και πολλά χρόνια (από τη δεκαετία του ’60) έχει επιβεβαιωθεί η ύπαρξη αρχαιοτήτων στην ευρύτερη περιοχή που ξεκινά τουλάχιστον από την πλατεία της Υπαπαντής μέχρι την πλατεία της Φραγκόλιμνας. Οι ειδικοί αποφαίνονται ότι πρόκειται για ευρήματα τουλάχιστον του 4ου π.Χ. αιώνα που επιβεβαιώνουν κατά πάσα πιθανότητα την ύπαρξη μιας αρχαίας πόλης στην περιοχή νοτίως του κάστρου της Καλαμάτας, με την ονομασία Φαραί.
Εξήντα χρόνια από τότε, καμία σχεδόν πρωτοβουλία δεν ελήφθη για την ανάδειξη αυτών των τόσο σημαντικών ευρημάτων, που θάβονταν άρον-άρον κάθε φορά που οι δημοτικές αρχές επιχειρούσαν μια υποτυπώδη ανάπλαση του χώρου. Η δικαιολογία γνωστή και χιλιοπαιγμένη: αντιδρά η τοπική Εκκλησία που δεν επιθυμεί να «μπλέξει» με την Αρχαιολογική Υπηρεσία. Έτσι ήταν όλοι ευχαριστημένοι: η ίδια η Αρχαιολογική Υπηρεσία για την ανεπάρκειά της να αναδείξει το θέμα και να ζητήσει χρηματοδότηση από το αρμόδιο Υπουργείο καθώς και οι εκάστοτε τοπικοί άρχοντες (δήμαρχοι, νομάρχες, αντιπεριφερειάρχες και περιφερειάρχες κ.ο.κ.) οι οποίοι δήλωναν αδύναμοι να αντισταθούν στη «δύναμη» της Εκκλησίας.
Έφτανε μια απλή δήλωση του Μητροπολίτη Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου ότι όχι μόνο δεν έχει αντίρρηση για την αρχαιολογική ανάδειξη του χώρου, αλλά επιπλέον την επιθυμεί και μάλιστα από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε τη διαποίμανση του λαού της Μεσσηνίας.
Η δήλωση αυτή ήταν αρκετή για να αναταράξει τα λιμνάζοντα ύδατα της στασιμότητας και της μεταβίβασης των ευθυνών από τον έναν στον άλλον και όλων μαζί σε έναν.
Είχε προηγηθεί πλούσια αρθρογραφία στον τοπικό τύπο που είχε φέρει στο προσκήνιο το όλο ζήτημα και το επιτακτικό της διάσωσης του αρχαίου παρελθόντος της Καλαμάτας. Και αυτές τις μέρες αναπτύσσεται ένας ενδιαφέρων διάλογος μέσω διαδικτύου.
Θεωρούμε αυτονόητη υποχρέωση τη συστράτευσή μας με όσους αγωνίζονται για να έρθει επιτέλους στο φως το απώτερο παρελθόν του τόπου μας.
Μια τέτοια ενέργεια, θα έχει πολλαπλές (θετικές) συνέπειες τόσο για την ευρύτερη περιοχή του ιστορικού θρησκευτικού κέντρου, όσο και για ολόκληρη την Καλαμάτα. Απαριθμούμε ορισμένες από αυτές, τις οποίες θεωρούμε ως πιο σημαντικές:
α) Η ανασκαφή της πλατείας Υπαπαντής αρχικά και σταδιακά των υπόλοιπων σημείων που φέρονται ως πολύ πιθανές αρχαιολογικές θέσεις, θα μεταθέσει την ιστορία της πόλης μας αρκετούς αιώνες πίσω. Χωρίς να απεμπολήσουμε ούτε τη μεσαιωνική μας ιστορική περίοδο (Φραγκοκρατία, Βιλλεαρδουίνοι, Ιζαμπώ, κ.ά.) ούτε την αποφασιστική συμβολή της πόλης μας σε εποχές-σταθμούς της νεώτερης (Τουρκοκρατία, Επανάσταση 1821 κ.ο.κ.), θα έχουμε την ευκαιρία της ανάδειξης και του αρχαίου μας παρελθόντος, κάτι που ως τώρα ουσιαστικά δεν είχαμε τη δυνατότητα να κάνουμε.
β) Η δημιουργία ενός εκτεταμένου αρχαιολογικού πάρκου που θα μπορεί να είναι επισκέψιμο για τους επισκέπτες της πόλης μας και για τους ειδικούς ερευνητές είτε μέσω εσωτερικών διαδρομών ειδικά διαμορφωμένων είτε μέσω αφ’ υψηλού παρατήρησης με τη μεσολάβηση διαφανούς άθραυστου τζαμιού κατά τα πρότυπα του μουσείου της Ακρόπολης, θα δώσει την ευκαιρία στους χιλιάδες επισκέπτες της Καλαμάτας να επισκεφτούν τον χώρο, να θαυμάσουν τις αρχαιότητες, και να δώσουν ζωή στην περιοχή. Ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες που η περιοχή ερημώνει από επισκέπτες, θα αποτελούσε μια πρώτης τάξεως ευκαιρία για την προβολή και αυτού του σημείου της Καλαμάτας.
γ) Παράλληλα, η ανάδειξη της περιοχής θα προσφέρει και οικονομικές ευκαιρίες για όλους τους κατοίκους της, καθώς η αύξηση της επισκεψιμότητας είναι προφανές ότι θα συνοδευτεί και από αύξηση των εργασιών στις επιχειρήσεις της παλιάς πόλης, καθώς θα αναδειχθεί σε σημαντικό πόλο έλξης επισκεπτών.
δ) Για όσους ανησυχούν για τον ναό της Υπαπαντής, θα πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι δεν θα πάψει να αποτελεί σημείο αναφοράς για όλους τους Καλαματιανούς∙ -όπου γης- τουναντίον, θα αναδειχθεί έτι περαιτέρω, καθώς οι επισκέπτες του αρχαιολογικού χώρου οπωσδήποτε θα επιθυμούν να δουν από κοντά και τον ναό αλλά και την εφέστια εικόνα της Παναγίας που βρίσκεται εντός του, ενδεχομένως και ναούς ή μονές που βρίσκονται πέριξ του χώρου (Μονή Καλογραιών κ.ά.).
Από μια τέτοια προσπάθεια, δεν πρόκειται να βγει κανείς ζημιωμένος. Για τον λόγο αυτό καλούμε τον κ. Δήμαρχο να αναλάβει πρωτοβουλίες, έτσι ώστε να αναδειχθεί ακόμη περισσότερο το όλο ζήτημα, συνδέοντας το όνομά του με ένα τόσο εμβληματικό έργο για την πόλη, αλλά και την Περιφέρεια Πελοποννήσου .
Ομοίως η Αρχαιολογική Υπηρεσία της πόλης μας οφείλει να αφουγκραστεί τον σφυγμό της τοπικής κοινωνίας και να διεκδικήσει περισσότερες χρηματοδοτήσεις για την έναρξη και ολοκλήρωση του μεγαλεπίβολου αυτού έργου.
Ταυτόχρονα και το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου με το Τμήμα Ιστορίας Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών που έχει την έδρα μερικές δεκάδες μέτρα ανατολικότερα από την πλατεία Υπαπαντής μπορεί και πρέπει να προσφέρει με τον πρωτοποριακό χαρακτήρα του στην αειφόρο διαχείριση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.
Αρωγοί στις προσπάθειες αυτές θα πρέπει να σταθούν απαραίτητα και οι Μεσσήνιοι βουλευτές (ιδιαίτερα οι κυβερνητικοί) οι οποίοι είναι ανάγκη να «κρούσουν θύρες» και να εισακουστούν.
Προ πάντων όμως, τον λόγο έχουν και οι πολίτες της Καλαμάτας, περίοικοι και μη, οι οποίοι έχουν με τη σειρά τους την υποχρέωση να πιέσουν προς όλες τις κατευθύνσεις έτσι ώστε αυτή η δυναμική που έχει αναπτυχθεί, να μην αποτελέσει μια ακόμα χαμένη ευκαιρία για την Καλαμάτα”.
