Νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης που τέθηκε σε δημόσια διαβούλευση δίνει τη δυνατότητα σε όσους χρωστάει το Δημόσιο, να στραφούν για την είσπραξη των απαιτήσεών τους κατά του Δημοσίου με διαταγή πληρωμής και εκτελείται άμεσα,ενώ σε περίπτωση μη είσπραξης των οφειλόμενων, δρομολογείται διαδικασία κατάσχεσης δημόσιας περιουσίας.
Οι ρυθμίσεις αυτές που έπρεπε να έχουν από χρόνια γίνει νόμος του κράτους –καθώς η κοινοτική οδηγία που τις προβλέπει και ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός Κανονισμός ισχύουν από το 2004– αποτελούν ισχυρότατο όπλο πίεσης στο Δημόσιο για να πληρώσει άμεσα χρηματικά ποσά, που οφείλει σε προμηθευτές του αλλά και σε χιλιάδες επιχειρηματίες που συναλλάσσονται για διάφορους λόγους με το κράτος. Εξαιρούνται ρητά οι απαιτήσεις που προέρχονται από φορολογικές υποχρεώσεις, όπως, για παράδειγμα, επιστροφή φόρων ή καταβολή ΦΠΑ.
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΕΚΔΟΣΗΣ ΔΙΑΤΑΓΗΣ ΠΛΗΡΩΜΗΣ
Προϋποθέσεις για την έκδοση διαταγής πληρωμής
Η έκδοση διαταγής πληρωμής για χρηματικές αξιώσεις μη αμφισβητούμενες κατά την έννοια του άρθρου 3 παρ. 1 του Κανονισμού (ΕΚ) 805/2004 (EE L 143) μπορεί να ζητηθεί εφόσον: α) πηγάζουν από διοικητική σύμβαση που έχει συναφθεί στο πλαίσιο εμπορικής συναλλαγής, κατά την έννοια της υποπαραγράφου Ζ.3 της παραγράφου Ζ του άρθρου πρώτου του ν. 4152/2013 (Α΄ 107) και β)έχει ολοκληρωθεί ο προληπτικός έλεγχος της σχετικής δαπάνης και έχει αποβεί θετικός για την πληρωμή της.
Καθύλην και κατά τόπο αρμοδιότητα
Αρμόδιος να εκδώσει διαταγή πληρωμής είναι το Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο της έδρας του αντισυμβαλλόμενου φορέα, κατά του οποίου ζητείται η έκδοσή της και προκειμένου για το Δημόσιο, της έδρας της υπηρεσίας που συμβλήθηκε για λογαριασμό του (εφεξής «αντισυμβαλλόμενος»).
Αίτηση, κοινοποίηση, αποδεικτικά έγγραφα
1. Η διαταγή πληρωμής εκδίδεται ύστερα από αίτηση του δικαιούχου της αξίωσης. Η αίτηση υπογράφεται από τον αιτούντα ή τον πληρεξούσιο δικηγόρο και κατατίθεται στη γραμματεία του δικαστηρίου. Για την κατάθεση συντάσσεται πράξη πάνω στην κατατιθέμενη αίτηση, η οποία διαλαμβάνει τη χρονολογία της κατάθεσης, το ονοματεπώνυμο του υπαλλήλου που την παρέλαβε και του προσώπου που την κατέθεσε, καθώς και τον αριθμό της καταχώρισης της αίτησης στο οικείο βιβλίο ή στο ειδικό πρωτόκολλο κατάθεσης, κατά περίπτωση, υπογράφεται δε από τον υπάλληλο που την παραλαμβάνει και από τον καταθέτη.
2. Η αίτηση πρέπει να περιέχει: α) το Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο στο οποίο απευθύνεται και τα λοιπά στοιχεία της παρ. 1 του άρθρου 45, β) τα πλήρη στοιχεία εκείνου, κατά του οποίου ζητείται η έκδοση διαταγής πληρωμής, γ) αίτημα για την έκδοση διαταγής πληρωμής και δ) την αιτία πληρωμής και το ακριβές ποσό, κατά κεφάλαιο και τόκους.
3. Στην αίτηση πρέπει να αναφέρονται και να επισυνάπτονται όλα τα έγγραφα από τα οποία προκύπτει η αξίωση και το ύψος της.
4. Η αίτηση συνοδεύεται, επί ποινή απαραδέκτου, από παράβολο σε ποσοστό ίσο προς το ένα τοις χιλίοις επί του ζητούμενου ποσού, με ελάχιστο ύψος το ποσό των εκατό (100,00) ευρώ και ανώτατο το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000,00) ευρώ.
5. Αντίγραφο της αίτησης κοινοποιείται στον αντισυμβαλλόμενο με επιμέλεια του αιτούντος, μέσα σε πέντε (5) ημέρες από την κατάθεσή της. Ο αντισυμβαλλόμενος οφείλει να προσκομίσει στη γραμματεία του δικαστηρίου, εντός τριών (3) μηνών από την κοινοποίηση της αίτησης, βεβαίωση της υπηρεσίας, που είναι αρμόδια για την εκκαθάριση και την έκδοση της εντολής πληρωμής, ως προς την ολοκλήρωση ή μη και το αποτέλεσμα του προληπτικού ελέγχου. Αν παρέλθει άπρακτη η προθεσμία του προηγούμενου εδαφίου τεκμαίρεται ότι ο προληπτικός έλεγχος έχει ολοκληρωθεί και αποβεί θετικός. Σε περίπτωση εφαρμογής του τεκμηρίου του προηγουμένου εδαφίου, η συνδρομή της συγκεκριμένης προϋπόθεσης μπορεί να αμφισβητηθεί με την ανακοπή του άρθρου 272Η.
Έκδοση διαταγής πληρωμής
1. Για την έκδοση της διαταγής πληρωμής δεν γίνεται συζήτηση στο ακροατήριο.
2. Το δικαστήριο εκδίδει το ταχύτερο, και πάντως μέσα σε ενενήντα (90) ημέρες από την κατάθεση της κατά την παράγραφο 5 του προηγούμενου άρθρου βεβαίωσης ή από την άπρακτη παρέλευση της οριζόμενης από την ίδια παράγραφο προθεσμίας, τη διαταγή πληρωμής, κατά το μέρος που πληρούνται οι προϋποθέσεις για την έκδοσή της και διατάσσει τον καθού να πληρώσει το οφειλόμενο ποσό και τα δικαστικά έξοδα.
3. Το δικαστήριο απορρίπτει την αίτηση εάν δεν συντρέχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις για την έκδοσή της. Η απόρριψη της αίτησης σημειώνεται επ’ αυτής με σύντομη αναφορά του λόγου απόρριψης.
4. Σε περίπτωση συνολικής ή μερικής απόρριψης της αίτησης δεν αποκλείεται η άσκηση αγωγής ή προσφυγής ή η υποβολή νέας αίτησης.
Περιεχόμενο της διαταγής πληρωμής
1. Η διαταγή πληρωμής καταρτίζεται εγγράφως και πρέπει να περιέχει: α) το δικαστήριο και το ονοματεπώνυμο του δικαστή που την εκδίδει, β) το ονοματεπώνυμο, το πατρώνυμο, τη διεύθυνση κατοικίας, καθώς και τον αριθμό φορολογικού μητρώου εκείνου που ζήτησε την έκδοσή της και , εάν πρόκειται για νομικό πρόσωπο, την επωνυμία, τη διεύθυνση της έδρας και τον αριθμό φορολογικού μητρώου, γ) τα πλήρη στοιχεία του καθ’ ου, δ) την αιτία της πληρωμής, ε) το ποσό που πρέπει να καταβληθεί, στ) διαταγή πληρωμής, ζ) υπόμνηση προς τον καθού ότι έχει το δικαίωμα να ασκήσει ανακοπή μέσα στην προθεσμία που ορίζεται στο άρθρο 272 Η και η) υπογραφή του δικαστή.
2. Υπόδειγμα διαταγής πληρωμής με το ως άνω περιεχόμενο μπορεί να καθορίζεται με απόφαση του Γενικού Επιτρόπου της Επικρατείας των Τακτικών Διοικητικών Δικαστηρίων, η οποία αναρτάται σε πίνακα ανακοινώσεων ή στην οικεία ιστοσελίδα.
Επίδοση της διαταγής πληρωμής
Η διαταγή πληρωμής επιδίδεται στον καθ’ ου, μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την έκδοσή της, με επιμέλεια του αιτούντος. Όταν αντισυμβαλλόμενος φορέας είναι το Δημόσιο, η διαταγή πληρωμής επιδίδεται και στον Υπουργό Οικονομικών, μέσα στην ίδια προθεσμία. Αν η επίδοση δεν γίνει μέσα στην παραπάνω προθεσμία, η διαταγή πληρωμής παύει αυτοδικαίως να ισχύει. Αντίγραφο της σχετικής έκθεσης επίδοσης κατατίθεται, μέσα στην ίδια προθεσμία, στη γραμματεία του δικαστηρίου, ο δικαστής του οποίου εξέδωσε τη διαταγή πληρωμής. Ο αρμόδιος γραμματέας υποχρεούται να καταχωρίσει την ημεροχρονολογία της επίδοσης της διαταγής πληρωμής στο οικείο βιβλίο δημοσιεύσεων.
Εκτελεστότητα της διαταγής πληρωμής
Η διαταγή πληρωμής αποτελεί εκτελεστό τίτλο.
Ανακοπή κατά της διαταγής πληρωμής
1. Εκείνος κατά του οποίου εκδίδεται η διαταγή πληρωμής έχει το δικαίωμα, μέσα σε προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την επίδοσή της, να ασκήσει ανακοπή ενώπιον του δικαστηρίου, που είναι αρμόδιο κατά τις γενικές διατάξεις για την αξίωση, η οποία αποτελεί τη νόμιμη αιτία έκδοσης της διαταγής πληρωμής. Αντίγραφα των εγγράφων, τα οποία αποδεικνύουν την αξίωση, παραμένουν στη γραμματεία του δικαστηρίου, ο δικαστής του οποίου εξέδωσε τη διαταγή πληρωμής έως την πάροδο της προθεσμίας για την άσκηση ανακοπής ή έως την άσκηση αυτής, κατά την παρούσα παράγραφο.
2. Η ανακοπή ασκείται με δικόγραφο, το οποίο, μαζί με τρία (3) αντίγραφα, κατατίθεται στη γραμματεία της κύριας έδρας του δικαστηρίου, στο οποίο απευθύνεται. Το δικόγραφο της ανακοπής, εκτός από τα στοιχεία που προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 45, πρέπει απαραιτήτως να περιέχει σαφείς και συγκεκριμένους λόγους, καθώς και συγκεκριμένο αίτημα.
3. Ως προς την προδικασία, που πρέπει να τηρηθεί, εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 126 έως και 128 και 130 έως και 131. Ως προς την κύρια διαδικασία εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 132 έως και 137 και 139 έως και 143. Υπομνήματα των διαδίκων για την ανάπτυξη των ισχυρισμών τους κατατίθενται στη γραμματεία το αργότερο μία (1) εργάσιμη ημέρα μετά τη συζήτηση. Μέσα σε προθεσμία μιας (1) ημέρας από τη λήξη της παραπάνω προθεσμίας, ο αντίδικος εκείνου που κατέθεσε το υπόμνημα μπορεί να αντικρούσει τις απόψεις που αναπτύχθηκαν με το υπόμνημα του αντιδίκου του. Η γραμματεία βεβαιώνει στο σώμα του υπομνήματος την ημερομηνία της κατάθεσής του.
4.Όποιος έχει σχετικό έννομο συμφέρον μπορεί να ασκήσει κύρια ή πρόσθετη παρέμβαση στην επί της ανακοπής δίκη. Για την άσκηση της παρέμβασης εφαρμόζονται αναλόγως οι διατάξεις των άρθρων 112 έως και 114 του Κώδικα αυτού.
5.Το δικαστήριο ελέγχει την προσβαλλόμενη διαταγή πληρωμής κατά το νόμο και την ουσία στα όρια της ανακοπής, τα οποία προσδιορίζονται από τους λόγους και το αίτημά της. Κατ’ εξαίρεση, ο κατά το νόμο έλεγχος της προσβαλλόμενης διαταγής πληρωμής χωρεί και αυτεπαγγέλτως, εκτεινόμενος στο σύνολό της, προκειμένου να διακριβωθεί: α) αν η διαταγή εκδόθηκε αναρμοδίως ή β) αν υπάρχει παράβαση δεδικασμένου. Ισχυρισμοί, που αφορούν την καθ’ οιονδήποτε τρόπο απόσβεση, την παραγραφή ή το χαρακτήρα ως μη αμφισβητούμενης της αξίωσης, για την ικανοποίηση της οποίας εκδόθηκε η διαταγή πληρωμής, μπορούν να προβάλλονται με την ανακοπή και πρέπει να αποδεικνύονται αμέσως.
6. Η προθεσμία και η άσκηση της ανακοπής δεν αναστέλλουν την εκτέλεση της διαταγής πληρωμής. Το δικαστήριο, όμως, ενώπιον του οποίου εκκρεμεί η ανακοπή, μπορεί, κατά τη διαδικασία των άρθρων 206 επ. να χορηγήσει αναστολή έως την έκδοση οριστικής απόφασης επί της ανακοπής, για τους λόγους που ορίζονται στο άρθρο 208 του Κώδικα αυτού.
7. Η επίδοση της ανακοπής και της αίτησης αναστολής μπορεί να γίνει είτε στο δικηγόρο που υπέγραψε την αίτηση για την έκδοση της διαταγής πληρωμής είτε σε εκείνον κατά του οποίου στρέφεται, στη διεύθυνση που αναφέρεται στη διαταγή πληρωμής, εκτός αν γνωστοποιήθηκε εγγράφως μεταβολή της στη γραμματεία του δικαστηρίου, ο δικαστής του οποίου εξέδωσε τη διαταγή πληρωμής.
Απόφαση επί της ανακοπής
1. Αν η ανακοπή έχει ασκηθεί παραδεκτά και είναι βάσιμη, το δικαστήριο ακυρώνει εν όλω ή εν μέρει τη διαταγή πληρωμής. Διαφορετικά απορρίπτει την ανακοπή και επικυρώνει τη διαταγή πληρωμής.
2. Αν παρέλθει άπρακτη η κατά το άρθρο 272Η προθεσμία για την άσκηση ανακοπής κατά της διαταγής πληρωμής ή ο ανακόπτων παραιτηθεί από την ασκηθείσα ανακοπή, πριν την εκδίκασή της, η διαταγή πληρωμής υπόκειται μόνο σε αίτηση αναθεώρησης, εφαρμοζομένων αναλόγως των άρθρων 101 επ. .
Διακοπή και αναστολή της παραγραφής
1. Η επίδοση της διαταγής πληρωμής διακόπτει την παραγραφή της σχετικής αξίωσης.
2. Αν ακυρωθεί η διαταγή πληρωμής, η παραγραφή θεωρείται ότι έχει ανασταλεί από την επίδοση της διαταγής πληρωμής έως τη δημοσίευση οριστικής απόφασης επί της ανακοπής του άρθρου 272Η.
dikaiologitika.gr