Η πρώτη ισχυρή σύγκρουση στο εσωτερικό της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος μεταξύ των αντίπαλων πόλων αναμένεται να σημειωθεί την Παρασκευή, με διακύβευμα τη συμφωνία του Αρχιεπισκόπου κ. Ιερωνύμου με τον πρωθυπουργό κ. Αλέξη Τσίπρα. Η αμφισβήτηση των επιλογών του κ. Ιερωνύμου τις προηγούμενες ημέρες ήταν σαφής και οξεία, σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που το «στρατόπεδο» όσων μητροπολιτών υποστηρίζουν τη συμφωνία να εμφανίζεται χαμένο επικοινωνιακά. Θα συμβεί το ίδιο και μετά την ολοκλήρωση της έκτακτης συνεδρίασης της Ιεραρχίας αύριο, ή ο κ. Ιερώνυμος – στον οποίο πολλοί προσδίδουν πολιτικά χαρακτηριστικά ανάλογα του Ανδρέα Παπανδρέου– θα καταφέρει να αντιστρέψει υπέρ αυτού το κλίμα, οδηγώντας την Ιεραρχία σε καταλαγή;
Μεταξύ των σημείων της συμφωνίας, όπως παρουσιάστηκε από τον κ. Τσίπρα και τον κ. Ιερώνυμο το απόγευμα της Δευτέρας 6/11, τις περισσότερες αντιδράσεις προκαλεί η ρύθμιση για τη μισθοδοσία των κληρικών και το νομικό πλαίσιο της εργασιακής τους θέσης. Συγκεκριμένα, η κυβέρνηση θα συνεχίσει να εγγυάται την πληρωμή των 8.760 κληρικών της χώρας – επί της ουσίας θα τους μισθοδοτεί, με το κονδύλι να ανέρχεται περί τα 198 εκατ. ευρώ ετησίως. Παράλληλα, οι κληρικοί δεν θα νοούνται στο εξής ως δημόσιοι υπάλληλοι και ως εκ τούτου διαγράφονται από την Ενιαία Αρχή Πληρωμών.
Οι αντιδράσεις των κληρικών βρήκαν εκφραστές μητροπολίτες. Αυτό επιτρέπει τη διαμόρφωση διακριτικών συμμαχιών εντός της Ιεραρχίας των 82 μητροπολιτών της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι οποίες κατά ορισμένους αντικατοπτρίζουν και τις φιλοδοξίες των υποψήφιων δελφίνων του κ. Ιερωνύμου. Σαφώς ο μητροπολίτης Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος έχει σηκώσει υψηλά τους τόνους κατά της συμφωνίας. Στην άλλη πλευρά στέκουν στενοί συνεργάτες του κ. Ιερωνύμου που μετείχαν στη διαμόρφωση της συμφωνίας (έστω κι αν δεν παρέστησαν στη συνάντηση του κ. Ιερωνύμου με τον κ. Τσίπρα).
Είναι η πρώτη φορά που ορθώνεται ένα μέτωπο εσωτερικής αντιπολίτευσης στον κ. Ιερώνυμο (ορισμένοι θυμούνται την αντιπολίτευση στον Μακαριστό Χριστόδουλο από την ομάδα των λεγόμενων «Πατριαρχικών»), ενώ οι «συγγραφείς» και ιθύνοντες της συμφωνίας βρίσκονται σε δύσκολη θέση λόγω της αναταραχής που προκλήθηκε στην Εκκλησία. Μάλιστα, η ζημιά είναι σημαντική, διότι ενώ αρχικά εμφανίστηκε η Εκκλησία κερδισμένη από τη συμφωνία με τον πρωθυπουργό, τελικά η αναταραχή στους κόλπους της δίνει το δικαίωμα στον κ. Τσίπρα να εμφανίζεται στο αριστερό ακροατήριό του ως κερδισμένος, έστω και στα σημεία. Άλλωστε, ο ίδιος από την αρχή επιχείρησε να εκμεταλλευθεί πολιτικά την προοπτική 10.000 διορισμών στο Δημόσιο, καθώς αντίστοιχες θέσεις θα αποδεσμευθούν από μισθοδοτούμενους κληρικούς.
Στην αυριανή τοποθέτησή του ο κ. Ιερώνυμος θα επιχειρήσει να λύσει απορίες. Ενδεικτικά φέρεται ότι ο Αρχιεπίσκοπος θα προβάλει το επιχείρημα πως καθώς η συμφωνία μιλάει για 10.000 θέσεις και οι κληρικοί είναι 8.760, αυτό δίνει τη δυνατότητα να γίνουν σε μητροπόλεις 1.240 διορισμοί συμβασιούχων έως τις 10.000 θέσεις. Επίσης, δεν αποκλείεται ο κ. Ιερώνυμος να αναζητήσει, μέσω της λύσης μιας επιτροπής που θα μελετήσει περαιτέρω το θέμα, να βρει συμβιβαστική λύση. Άλλωστε, οι ιεράρχες προτάσσουν την αγάπη, έστω κι αν, στο παρασκήνιο, ακονίζουν τα μαχαίρια.
Προσφυγή για το Ιδρυμα Τήνου
Τη στιγμή που η κυβέρνηση προτείνει την καθιέρωση της θρησκευτικής ουδετερότητας στην Ελλάδα μέσω της συνταγματικής αναθεώρησης, χθες η Εκκλησία της Ελλάδος προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας ζητώντας να κηρυχθεί αντισυνταγματική ρύθμιση με την οποία καθαιρέθηκε από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ η τέως διοίκηση του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματος Ευαγγελιστρίας Τήνου (ΠΙΙΕΤ), και ορίστηκε ότι ο εκάστοτε μητροπολίτης Σύρου, παρότι ex oficcio πρόεδρος του ιδρύματος, δεν μπορεί να ψηφίζει στην εκλογή του αντιπροέδρου και του γενικού γραμματέα του. Η Εκκλησία υποστηρίζει ότι η κυβέρνηση παραβιάζει τη θρησκευτική αυτονομία της Εκκλησίας έναντι του κράτους και την αρχή της θρησκευτικής ουδετερότητας του κράτους. Αντίστοιχες προσφυγές έχουν κατατεθεί από τη Μητρόπολη Σύρου και από τα μέλη της τέως ηγεσίας του ΠΙΙΕΤ. Η προσφυγή θα συζητηθεί από την ολομέλεια του ΣτΕ στις 7 Δεκεμβρίου.
