Οι θέσεις της νέα κυβέρνησης για την εργασία όπως αποτυπώθηκαν στο πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης
Η αριστερή κυβέρνηση, που αναμένεται να παρουσιάσει ακόμα και εντός της ημέρας ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, Αλέξης Τσίπρας, έχει δεσμευτεί να κάνει πράξη όλες τις εξαγγελίες που πραγματοποιήθηκαν στη ΔΕΘ, τον περασμένο Σεπτέμβριο και ενσωματώθηκαν στο πρόγραμμα του κόμματος.
Στο πλαίσιο αυτό σύμφωνα με τα dikaiologitika.gr, τα ζητήματα που αφορούν τον κρίσιμο τομέα της κοινωνικής ασφάλισης, αποτελούν πρώτη προτεραιότητα για τον νέο υπουργό Εργασίας. Ορίστε λοιπόν, οι δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τις αλλαγές που θα προωθήσει στο ασφαλιστικό:
Για την άμεση αντιμετώπιση του προβλήματος υποχρηματοδότησης, προετοιμάζεται η εισαγωγή νέων πόρων υπέρ του ασφαλιστικού συστήματος οι οποίοι είναι σε θέση να αποδώσουν άμεσα και αποτελεσματικά τα απαραίτητα έσοδα:
1. Κοινωνική ρήτρα στα δημόσια έργα: Ποσοστό επί της αξίας του αναλαμβανόμενου έργου με το οποίο θα επιβαρύνεται ο εργολήπτης σε κάθε περίπτωση συμβάσεων παραχώρησης δημοσίων έργων και συμβάσεων κρατικών προμηθειών.
2. Κοινωνική ρήτρα επί της δημόσιας ακίνητης περιουσίας: Ποσοστό υπέρ της κοινωνικής ασφάλισης των εκάστοτε αναπροσαρμογών της αντικειμενικής αξίας των ακινήτων και εκτάσεων γης του δημοσίου.
3. Εισφορά επί του συνόλου των συναλλαγών που πραγματοποιούνται μέσω των πάσης φύσεως (δημοσίων, ιδιωτικών ή συνεταιριστικών) πιστωτικών ιδρυμάτων.
4. Ειδικός φόρος υπέρ του ασφαλιστικού αποθεματικού στις δαπάνες συμμετοχής σε τυχερά παιγνίδια, λαχεία, λόττο, προπό, καζίνο, στην ίδια επίσης λογική μετακίνησης από το εισόδημα στις δαπάνες.
5. Πρόσθετος φόρος που θα επιβαρύνει με το ίδιο ποσοστό και τις επιχειρήσεις τυχερών παιχνιδιών (όπως παιχνίδια ΟΠΑΠ, λαχεία, καζίνο κα).
6. Από τμήμα των προστίμων που επιβάλλονται για φοροδιαφυγή κατά τους φορολογικούς ελέγχους των επιχειρήσεων.
7. Από τμήμα των προστίμων που επιβάλλονται από το Υπουργείο Εμπορίου ή από την Αρχή Ανταγωνισμού.
8. Από τμήμα των προστίμων που επιβάλλονται για παραβιάσεις του ΚΟΚ.
9. Από τμήμα των προστίμων που επιβάλλουν οι ανεξάρτητες αρχές (ΑΑΔΑΕ, ΕΕΤΤ, ΡΑΕ, ΕΣΡ κλπ).
10. Θεσμοθετούνται ειδικοί πόροι οι οποίοι θα επιμερίζονται άμεσα στα ασφαλιστικά ταμεία από τμήμα των φορολογικών εσόδων .
11. Από τους πόρους που προβλέπονται στο θεσπισμένο ΑΚΑΓΕ, εξαιρουμένων των πόρων από ιδιωτικοποιήσεις.
Οι εισφορές στην εργασία
Για τη μισθωτή εργασία η αναλογία διαμορφώνεται σε 2/9 από τον εργαζόμενο, 3/9 από τον κρατικό προϋπολογισμό και 4/9 από τον εργοδότη. Για την επικουρική και την εφάπαξ ασφάλιση θα ισχύει διμερής χρηματοδότηση από εργοδότες και εργαζομένους. Οι εισφορές και στις δύο περιπτώσεις θα υπολογίζονται επί του συνόλου των καταβαλλόμενων αποδοχών. Για τους αυτοαπασχολούμενους οι πόροι της κοινωνικής ασφάλισης θα προέρχονται κατά 6/9 από τους ασφαλισμένους και κατά 3/9 από το κράτος.
Για ένα μεταβατικό στάδιο και ειδικά εν μέσω κρίσης πρέπει να δοθεί η δυνατότητα στους ελεύθερους επαγγελματίες να επιλέγουν ελεύθερα την ασφαλιστική κλάση, στην οποία μπορούν να ανταποκριθούν και η μετάβασή τους σε ανώτερη κλάση να έχει προαιρετικό χαρακτήρα. Με αυτήν την πρόβλεψη υπολογίζεται μάλιστα ότι θα ενεργοποιηθούν ακόμη περισσότεροι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ και στο ΕΤΑΑ, που λόγω των σημερινών οικονομικών δυσχερειών βρίσκονται σε ουσιαστική αναστολή της ασφαλιστικής τους ικανότητας. Μακροπρόθεσμα, ο ΣΥΡΙΖΑ σχεδιάζει τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών των ελεύθερων επαγγελματιών και αυτοαπασχολούμενων με τρόπο που να αντανακλά με δίκαιο τρόπο την πραγματική εισφοροδοτική ικανότητα αυτών των ασφαλισμένων.
Εγγυημένη σύνταξη
O ΣΥΡΙΖΑ προωθεί ένα συνταξιοδοτικό σύστημα δημόσιου χαρακτήρα κύριας και επικουρικής ασφάλισης στο οποίο τα ασφαλιστικά ταμεία και το κράτος εγγυώνται ενεργά την επάρκεια και την κοινωνική αποτελεσματικότητα των συντάξεων. Βασική θέση του ΣΥΡΙΖΑ είναι η κύρια σύνταξη στον 80% του συντάξιμου μισθού και επικουρική σύνταξη, ως κάτω βάση, στο 20%. Για τη σύνταξη θα χρειαστεί καταργηθούν άμεσα οι προϋποθέσεις 40 ετών ασφάλισης και ηλικίας 67 ετών ως προϋποθέσεις πλήρους σύνταξης.
Τίθεται προϋπόθεση ασφάλισης 35 έτη για πλήρη σύνταξη στα 60 έτη και των 37 ετών ασφάλισης χωρίς όριο συνταξιοδότησης.
Διατηρείται για τους εναπομείναντες ασφαλισμένους πριν το ’82 η δυνατότητα θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος με 35 έτη ασφάλισης χωρίς όριο ηλικίας.
Ως συντάξιμος μισθός θα οριστεί ο μ.ο. της καλύτερης δεκαετίας, αποφεύγοντας τους τελευταίους συντάξιμους μισθούς (που συχνά δεν είναι οι υψηλότεροι) και εγκαταλείποντας το μ.ο. όλων των συντάξιμων ετών.
Στον υπολογισμό των συντάξιμων αποδοχών θα υπολογίζονται και οι αποδοχές δώρων και αδείας.
Για την ανεργία, θα αναπροσδιοριστούν τα ουσιαστικά και χρονικά κριτήρια απόδοσης του επιδόματος ανεργίας για την στήριξη των ανέργων. Η χρηματοδότηση θα γίνεται και από τις ασφαλιστικές εισφορές και από τον κρατικό προϋπολογισμό για την περίοδο που η ανεργία θα παραμένει σε υψηλά ποσοστά.
Θα επανεξεταστούν σύμφωνα με τις ανάγκες των εργαζομένων στη σύγχρονη αγορά εργασίας οι ρυθμίσεις του Κανονισμού για τα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα.
Για τους ασφαλισμένους στο ΙΚΑ με 10500 ημέρες ασφάλισης εκ των οποίων 7500 στο ΚΒΑΕ το όριο της πλήρους σύναξης επανακαθορίζεται στο 55ο έτος και μειωμένη στο 53ο έτος.
Ώριμα συνταξιοδοτικά δικαιώματα για μητέρες με ανήλικο είναι αναγκαίο να εξακολουθήσουν να γίνονται σεβαστά χωρίς τις απότομες ανατροπές των τελευταίων ετών.
Δικαιώματα για τις μητέρες
Θα σχεδιαστούν ολοκληρωμένες πολιτικές στήριξης της ανατροφής των τέκνων με δημόσιες υποδομές καθολικού χαρακτήρα και θα προσαρμοστούν τα εργασιακά δικαιώματα στις ανάγκες των γονέων την χρονική περίοδο που τα χρειάζονται. Παράλληλα, πρέπει να προβλεφθούν μεταβατικές διατάξεις που δε θα αφήνουν απροστάτευτες τις μητέρες ασφαλισμένες που εθίγησαν υπέρμετρα από την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης.
Θα σχεδιαστεί ένα πλήρες και σύγχρονο μοντέλο προστασίας κατά των εργατικών ατυχημάτων και θα ενισχύσουμε τους όρους υγιεινής και ασφάλειας στην εργασία.
Νέοι και ασφαλισμένοι του ιδιωτικού τομέα
Αν με τις παλαιότερες προσπάθειες απαξίωσης της κοινωνικής ασφάλισης ο αδύναμος κρίκος ήταν οι νέοι ασφαλισμένοι και οι ασφαλισμένοι του ιδιωτικού τομέα, οι απορρυθμιστικές παρεμβάσεις των μνημονιακών συγκυβερνήσεων θίγουν μόνιμα όλους ανεξαιρέτως τους ασφαλισμένους, παλιούς, νέους και μελλοντικούς.
Οι αλλεπάλληλες και βίαιες περικοπές των παροχών δεν ωφέλησαν ούτε για λίγους μήνες το ασφαλιστικό σύστημα, αντίθετα απαξιώνοντας την εμπιστοσύνη των πολιτών στη δημόσια ασφάλιση, ενισχύουν την ύφεση καθώς και την εισφοροδιαφυγή. Η πολιτική λιτότητας επιφέρει περισσότερη λιτότητα και καθόλου νοικοκύρεμα. Τα συνεχόμενα ασφαλιστικά νομοθετήματα των τελευταίων ετών που επικαλούνται την επίλυση των προβλημάτων καταλήγουν φυσιολογικά να τα επιδεινώνουν φέρνοντας το σύστημα όλο και πιο κοντά στην κατάρρευση.
Συγκεκριμένα σύμφωνα με το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ που παρουσιάζει το dikaiologitika.gr, οι κοινωνικές δαπάνες μειώθηκαν από 55,2 δισ. ευρώ το 2009 (23,9% ΑΕΠ) σε 40,3δισ. ευρώ το 2013 (22% ΑΕΠ παρά τη δραστική μείωσή του) και οι συντάξεις, κύριες και επικουρικές περικόπηκαν αφού περικόπηκε σημαντικά η κρατική χρηματοδότηση αλλά και τα έσοδα από ασφαλιστικές εισφορές. Πρόκειται για μειώσεις συντάξεων που μεσοσταθμικά φτάνουν το 32%- (μέση μείωση 423 ευρώ) με βάση τις ακαθάριστες συντάξεις, αλλά που ξεπερνούν το 40% εάν συνυπολογιστούν η αύξηση της φορολογίας και οι “ειδικές” και “προσωρινές” παρακρατήσεις των συντάξεων.
Βασικός στόχος αυτών των αλλαγών είναι η συγκέντρωση των αναγκαίων πόρων, ώστε να εξασφαλιστούν οι συντάξεις του μέλλοντος και να βελτιωθεί το επίπεδο της παρεχόμενης κοινωνικής προστασίας και των κοινωνικών-ασφαλιστικών παροχών. Η διεκδίκηση του ΣΥΡΙΖΑ για ένα δημόσιο και αλληλέγγυο σύστημα κοινωνικής ασφάλισης δεν περιορίζεται στις εγγυήσεις για την επαρκή χρηματοδότηση.
Η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος δεν μπορεί να ιδωθεί αποκομμένη από τη συνολική προσπάθεια για την ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, την καταπολέμηση των κοινωνικών ανισοτήτων και την εξάλειψη της φτώχειας στη χώρα. Η επάρκεια, η λειτουργία και η κατανομή των κοινωνικών παροχών διαμορφώνουν σε καθοριστικό βαθμό τη συγκεκριμένη μορφή που θα χρειαστεί να πάρει άμεσα, μεσοπρόθεσμα αλλά και μακροπρόθεσμα το όραμά μας για την κοινωνική ασφάλιση. Η μεμονωμένη προσήλωση στα έσοδα και την αποφυγή περικοπών δεν μπορεί από μόνη της να προσεγγίσει την αναχρηματοδότηση της ελληνικής κοινωνικής ασφάλισης, είναι αναγκαία αλλά όχι επαρκής προϋπόθεση. Αντίθετα, η μεταρρύθμιση του ασφαλιστικού συστήματος συνδέεται στενά με τις υπόλοιπες προτάσεις του ΣΥΡΙΖΑ για τη θεσμοθέτηση του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος, την προάσπιση των εργασιακών δικαιωμάτων, το 35ωρο, την πολύπλευρη στήριξη των ανέργων, την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των γυναικών στην εργασία και στην οικογένεια.
Αξιοπιστία των ταμείων
Κομβική για το ΣΥΡΙΖΑ είναι η προσπάθεια για την αποκατάσταση της αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης του ασφαλιστικού συστήματος στις σχέσεις του με τους ασφαλισμένους, ιδιαίτερα των νέων γενεών. Για να το πετύχουμε αυτό, επιλέγουμε την αλλαγή πορείας ώστε:
.Να επανέλθει η λογική εγγύησης των παροχών έναντι του μοντέλου “καθορισμένων εισφορών”,
.Να μπει τέλος στην ανασφάλεια καθιερώνοντας σταθερούς, κωδικοποιημένους και ξεκάθαρους κανόνες για τους ασφαλισμένους και τις επιχειρήσεις,
.Να μετατραπούν οι σχέσεις καχυποψίας της κοινωνικής διοίκησης με τους πολίτες σε σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας,
.Να αντιμετωπιστούν αποφασιστικά τα φαινόμενα διαφθοράς όπου αυτά εμφανίζονται,
.Να διευκολυνθούν οι επιχειρήσεις με την κατάλληλη υποδομή για να μπορούν να τηρούν τις υποχρεώσεις τους έναντι των ασφαλιστικών ταμείων,
.Να δοθούν θετικά κίνητρα στον εργαζόμενο ώστε να διεκδικεί μαχητικά το δικαίωμά του σε δηλωμένη και πλήρως ασφαλισμένη εργασία,
.Να προβλεφθεί το δικαίωμα των εκπροσώπων των εργαζομένων για παρέμβαση και έλεγχο μέσα στις επιχειρήσεις και στα εργοτάξια.
Στα πλαίσια της αποκατάστασης της αξιοπιστίας και εμπιστοσύνης του ασφαλιστικού συστήματος στις σχέσεις του με τους ασφαλισμένους, ο ΣΥΡΙΖΑ δηλώνει σταθερά προσανατολισμένος στην απόφαση να αντιμετωπιστούν άμεσα η έκταση αλλά και οι ρίζες της εισφοροδιαφυγής και της ανασφάλιστης εργασίας. Σε συνδυασμό με την αλλαγή των προβληματικών διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας που καθιερώνουν κανόνες εργασίας χωρίς δικαιώματα, θα καταργηθούν όλες τις διατάξεις κοινωνικής ασφάλισης:
.που αφήνουν “παραθυράκια” υπέρ της αδήλωτης εργασίας,
.που δυσχεραίνουν αδικαιολόγητα τον έλεγχο των υπηρεσιών,
.που βάζουν υπέρμετρα εμπόδια στην είσπραξη βεβαιωμένων εισφορών,
.που αντιμετωπίζουν προνομιακά τους εργοδότες οι οποίοι δε σέβονται τις υποχρεώσεις τους,
.που αφήνουν ατιμώρητους όσους παραβιάζουν την εργατική και κοινωνικο-ασφαλιστική νομοθεσία.
Για να επιτευχθεί αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ προτίθεται να αλλάξει ριζικά το χαρακτήρα του Κέντρου Είσπραξης Ασφαλιστικών Οφειλών (ΚΕΑΟ) το οποίο εξαντλεί την αυστηρότητά του στα θύματα της κρίσης και όχι στους μεγαλο-οφειλέτες και τους γνωστούς ή τους νεόκοπους μπαταχτσήδες.
Παράλληλα με τα παραπάνω μέτρα, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει και δεσμεύεται να προωθήσει:
.ασφάλιση όχι μόνο για περίθαλψη αλλά και για σύνταξη όλου του χρόνου συμμετοχής σε προγράμματα STAGE ή σε προγράμματα εξειδίκευσης σε θέματα ειδικής υποστήριξης υπηρεσιών,
.κατάργηση όλων των διατάξεων που προβλέπουν μειωμένες ή μηδενικές εργοδοτικές εισφορές (εισφοροαπαλλαγές) προς τα ασφαλιστικά ταμεία για ανάπτυξη επιχειρήσεων και αύξηση της απασχόλησης,
.θεσμοθέτηση των ίδιων ασφαλιστικών δικαιωμάτων με αυτά των πλήρως εργαζομένων στους ελαστικά και μερικά εργαζόμενους και σε όσους δουλεύουν με συμβάσεις παροχής υπηρεσιών που υποκρύπτουν συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας.
Η διασφάλιση των συντάξεων και της επάρκειάς τους πρέπει να συνδυαστεί με διεύρυνση των κοινωνικών παροχών και ενίσχυση των όσων ήδη τυπικά υπάρχουν ακόμα. Επομένως, παράλληλα με την εξασφάλιση των συντάξεων πρέπει να βρεθούν οι τρόποι για επαρκή χρηματοδότηση των ανέργων, για την προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων στην αγορά εργασίας, για εξασφάλιση δωρεάν παροχών περίθαλψης και φαρμάκων, για επανασύσταση των ΟΕΚ/ΟΕΕ με διευρυμένες αρμοδιότητες και σχεδιασμένη στήριξη της οικογενειακής πολιτικής και της μητρότητας/πατρότητας.
