Τα νέα πρόστιμα, τα οποία προέκυψαν με τις διατάξεις του νόμου 4337 του περασμένου Οκτωβρίου, θεωρούνται από πολλούς υπερβολικά χαμηλά. «Μα παρέμεναν ανείσπρακτα», είναι ο αντίλογος αρμοδίων στελεχών του υπουργείου Οικονομικών… «Στόχος δεν είναι να κυνηγάμε το πρόστιμο, αλλά το φόρο» συμπληρώνουν αρμόδιες πηγές.

Αυτή είναι πράγματι μια προσέγγιση η οποία φαίνεται σωστή. Από την άλλη πλευρά όμως, δεν μπορεί να παραγνωριστεί το γεγονός ότι εάν ένας ιδιοκτήτης μπαρ εντοπιστεί να μην έχει εκδώσει αποδείξεις για κατανάλωση ποτών αξίας 500 ευρώ συν ΦΠΑ 115 ευρώ, μετά τις αλλαγές θα «καθαρίσει» με πρόστιμο 57,5 ευρώ.

Επιπλέον γεννάται ένα ζήτημα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο οι ελεγκτές θα προσδιορίζουν το ύψος του ΦΠΑ που εκλάπη, μέσω της μη έκδοσης αποδείξεων.

Με το προηγούμενο καθεστώς, σε μια επιχείρηση με απλογραφικά στοιχεία στα τραπέζια που δεν είχαν αποδείξεις ο ελεγκτής μετρούσε το πλήθος τους (π.χ δέκα τραπέζια) και έβγαζε το πρόστιμο. Δέκα επί 250 ευρώ, 2.500 ευρώ.

Με το νέο καθεστώς θα πρέπει να υπολογίσει την κατανάλωση, να βγάλει το ΦΠΑ και να βάλει πρόστιμο ίσο με το μισό του ΦΠΑ που επιχείρησε να κλέψει ο παραβάτης.

Ο νέος χάρτης των προστίμων, περιγράφεται σε μια πολυσέλιδη εγκύκλιο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων, η οποία χαρακτηρίζεται από έναν λαβύρινθο παραπομπών σε άρθρα, παραγράφους και διατάξεις οι οποίες ίσχυαν, άλλαξαν και μετά άλλαξαν ξανά. Ο Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας ψηφίστηκε το 2013, τέθηκε σε ισχύ από τις αρχές του 2014 αλλά άλλαξε την άνοιξη του 2014, καθώς τα αρχικά του πρόστιμα ήταν «τρελά» και τώρα άλλαξε ξανά.

Αν αναζητήσει στην ιστοσελίδα της ΓΓΔΕ κανείς τι πραγματικά ισχύει σήμερα, χάνεται. Θα βρει αναρτημένο τον αρχικό Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας, ο οποίος πολύ απλά σήμερα δεν ισχύει σε πολλά άρθρα του. Αν επιχειρήσει να διαβάσει την εγκύκλιο της ΓΓΔΕ, μη εξειδικευμένος νομικός με γνώση επί των φορολογικών, επίσης χάνεται.

Η γενική διαπίστωση είναι ότι τα πρόστιμα γίνονται σαφώς ηπιότερα. Αν ακόμα και αυτά τα ηπιότερα πρόστιμα, θα εισπράττονται τους επόμενους μήνες, μένει να φανεί. Όπως μένει να φανεί αν τα μέτρα για την έκδοση αποδείξεων θα περιοριστούν στο ψαλίδισμα των προστίμων ή θα συμπληρωθούν το 2016 με διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS και το υπουργείο Οικονομικών και τις υποχρεωτικές πληρωμές με πλαστικό χρήμα, το οποίο θα ήταν ικανό να περιορίσει σημαντικά το… μαύρο χρήμα.

Ο νέος χάρτης

* Τόκος εκπρόθεσμης καταβολής: 0,73% σε μηνιαία βάση για κάθε εκπρόθεσμη καταβολή οποιουδήποτε φόρου, τέλους , προστίμου ή εισφοράς μετά την 1η Ιανουαρίου 2014

* Εκπρόθεσμες δηλώσεις ή μη υποβολή δηλώσεων από τις οποίες προκύπτει φόρος για καταβολή καθώς και δηλώσεων απόδοσης παρακρατούμενων φόρων: 100 ευρώ όταν ο φορολογούμενος δεν είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων, 250 ευρώ για απλογραφικά βιβλία ,500 ευρώ για διπλογραφικά. Επιπρόσθετα προβλέπονται πρόστιμα ίσα με 10% έως και 50% του φόρου που αποφεύχθηκε να πληρωθεί λόγω ανακριβούς υποβολής ή μη υποβολής δήλωσης. Δεν επιβάλλονται πρόστιμα σε περίπτωση υποβολής εκπρόθεσμης τροποποιητικής δήλωσης ΦΠΑ ή παρακρατούμενου φόρου εφόσον η αρχική δήλωση έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα.

* Παραβάσεις μη ανταπόκρισης φορολογουμένων σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων: 100-250-500 ευρώ ανάλογα με τον τύπο των τηρούμενων βιβλίων

* Άρνηση συνεργασίας στη διάρκεια φορολογικού ελέγχου: 2.500 ευρώ

* Μη εγγραφή στο φορολογικό μητρώο ή εγγραφή περισσότερες φορές: 2.500 ευρώ

* Μη τήρηση αξιόπιστου λογιστικού συστήματος για πρόσωπα με επιχειρηματική δραστηριότητα: 2.500 ευρώ

* Μη έκδοση ή ανακριβής έκδοση φορολογικών στοιχείων (αποδείξεις – τιμολόγια): Για παραβάσεις οι οποίες διαπράχθηκαν από 17 Οκτωβρίου 2015 και μετά δεν επιβάλλονται αυτοτελή πρόστιμα (250-500 ευρώ με πλαφόν τα 30.000 ευρώ). Επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 50% επί του ΦΠΑ που θα προέκυπτε από το μη εκδοθέν στοιχείο ή επί της διαφοράς.

* Εκπρόθεσμη υποβολή, ελλιπής υποβολή ή μη υποβολή δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου (γονικών παροχών, κληρονομιών, δωρεών, κερδών από τυχερά παιχνίδια, μεταβίβασης ακινήτων, ΕΝΦΙΑ φόρος off shore και δηλώσεις Ε9) και κερδών από τυχερά παιχνίδια: πρόστιμο 100 ευρώ

* Επανάληψη της ίδιας παράβασης εντός πενταετίας, μετά από νέο φορολογικό έλεγχο: διπλασιασμός του αρχικού προστίμου και σε περίπτωση νέας υποτροπής τετραπλασιασμός

* Παραβάσεις συμβολαιογράφων, φυλάκων μεταγραφών και προϊστάμενοι κτηματολογικών γραφείων για παραβάσεις σχετικές με τον ΕΝΦΙΑ: Πρόστιμο ένα τοις χιλίοις επί της αξίας του ακινήτου- δεν μπορεί να είναι χαμηλότερο από 300 ευρώ ή υψηλότερο από 1.000 ευρώ

* Εγκλήματα φοροδιαφυγής: Τέλος (από 17 Οκτωβρίου 2015 και μετά) τα πρόστιμα για παραβάσεις φοροδιαφυγής για μη έκδοση αποδείξεων πάνω από 5.000 ευρώ, έκδοση πλαστών φορολογικών στοιχείων έκδοση –λήψη εικονικών φορολογικών στοιχείων, νόθευση φορολογικών στοιχείων. Θα επιβάλλονται, διευκρινίζουν αρμόδιες πηγές, πρόστιμα σχετικά με το εισόδημα ή τον ΦΠΑ που προκύπτει με βάση αυτά τα στοιχεία. Έρχονται όμως αυτεπάγγελτες ποινικές διώξεις για υποθέσεις μη έκδοσης αποδείξεων άνω των 10.000 ευρώ και για απόκρυψη φορολογητέας ύλης που οδηγεί σε φόρο πάνω από 100.000 ευρώ ή 50.000 ευρώ ειδικά για ΦΠΑ.

euro2day.gr