Σοβαρά προβλήματα στη λειτουργία της υπερχρεωμένης Νέας Δημοκρατίας και του υπερχρεωμένου ΠΑΣΟΚ και σφοδρή αντιπαράθεση με το ΚΚΕ θα προκαλέσουν οι ρυθμίσεις για τα οικονομικά των κομμάτων που προωθεί η κυβέρνηση και αποκαλύπτει το Real.gr.

Το κουαρτέτο των δανειστών, μάλιστα, ενόψει της ολοκλήρωσης της αξιολόγησης ζητά αυστηρότερα μέτρα, ενώ το Μέγαρο Μαξίμου πριν από οποιαδήποτε απόφαση θα διαβουλευτεί με τα πολιτικά κόμματα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟΝ ΠΙΝΑΚΑ ΜΕ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ

Οι συστάσεις των θεσμών και οι υποχρεώσεις από το Μνημόνιο

Οι θεσμοί ήδη από το Brussels Group και αργότερα στη διαπραγμάτευση το καλοκαίρι είχαν επισημάνει τέσσερα ζητήματα αναφορικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου, τα οποία έχουν ενσωματωθεί και ως υποχρεώσεις της Ελλάδας στο μνημόνιο και ειδικότερα τα ζητήματα αυτά αφορούν:

Α. Τη δυνατότητα διοργάνωσης κομματικών εξορμήσεων με σκοπό την οικονομική ενίσχυση (με ετήσιο ύψος των 150.000 ευρώ), στα πλαίσια των οποίων δεν είναι αναγκαία η ονομαστική αναφορά των χρηματοδοτών .

Β. Το ακατάσχετο του 40% της συνολικής κρατικής χρηματοδότησης.

Γ. Το ότι το ποσό «της ιδιωτικής χρηματοδότησης που δίδεται στους δικαιούχους χρηματοδότησης εκπίπτει ολόκληρο από το φορολογητέο εισόδημα του χρηματοδότη».

Δ. Τη σύνθεση της Επιτροπής Ελέγχου των οικονομικών των πολιτικών κομμάτων.

Με δεδομένες και τις συστάσεις της GRECO(βλέπε σχετική στήλη), οι προτάσεις της Γενικής Γραμματείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς ως προς την αναμόρφωση του νομοθετικού πλαισίου για την χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων έχουν ως εξής:

1.Περιορισμοί ανώνυμης χρηματοδότησης (Ανώνυμες δωρεές – κουπόνια): Σύμφωνα με την πρόταση «θα μπορούσε να προβλεφθεί ένας συνδυασμός που να προβλέπει τη δυνατότητα πραγματοποίησης ανώνυμης δωρεάς για ποσό που λ.χ. δεν υπερβαίνει τα 150 ευρώ (αντίστοιχο όριο υπάρχει σε Γαλλία) και η πρόβλεψη ανώτατου ορίου ανώνυμων δωρεών (στο σύνολο) που δεν θα υπερβαίνει τα 100.000 ευρώ». Όπως μάλιστα επισημαίνεται δεν παραβιάζεται η μυστικότητα της ψήφου από την κατάργηση των ανώνυμων δωρεών, καθώς ναι μεν οι δωρεές εμφανίζονται στα βιβλία των κομμάτων ανεξαρτήτως μάλιστα ποσού, αλλά στη δημοσιότητα δίνονται μόνο οι δωρεές που υπερβαίνουν τα 3.000 ευρώ σε υποψηφίους βουλευτές και τα 5.000 ευρώ στα κόμματα. Ενδιαφέρον δε παρουσιάζει η αποδοχή ότι «δεν υπάρχει τρόπος να αποφευχθεί η καταστρατήγηση των απαγορεύσεων της νομοθεσίας, όταν υπάρχουν ανώνυμες δωρεές (π.χ. σπασμένες σε μικρά ποσά δωρεές από ιδιοκτήτες ΜΜΕ)».

2.Ακατάσχετο κρατικής χρηματοδότησης: «Ως προς τη διάταξη που προβλέπει το ακατάσχετο της κρατικής χρηματοδότησης σε ποσοστό 40% της συνολικής κρατικής χρηματοδότησης, που λαμβάνει κάθε κόμμα και συνασπισμός κομμάτων, (βλ. αρ. 1 παρ. 7 του ν. 3023/2002, όπως τροποποιήθηκε με το αρ. 1 του ν. 4304/2014), η Γενική Γραμματεία προτείνει την ολοσχερή κατάργηση αυτής της διάταξης. Ακόμα κι αν υποθέσουμε ότι αυτό αφορά τους μισθούς των εργαζομένων θεωρούμε ότι το ακατάσχετο δεν πρέπει να ξεπερνά ποσοστό 15% επί της κρατικής χρηματοδότησης (αντί 40% που ισχύει τώρα), ποσό που θα πρέπει αυστηρά να δικαιολογείται αν πρόκειται για μισθούς».

3.Φορολογική έκπτωση του ποσού της δωρεάς: «Θα πρέπει να εξεταστεί η εναρμόνιση του ποσοστού της έκπτωσης φόρου που προβλέπεται για τις δωρεές σε πολιτικά κόμματα με την γενική ισχύουσα φορολογική νομοθεσία για δωρεές απέναντι σε κοινωφελή ιδρύματα, ΝΠΔΔ, φορείς του Δημοσίου κτλ. Σε κάθε περίπτωση, θεωρούμε ότι πρέπει να παρέχεται ένα φορολογικό κίνητρο προς τους δωρητές και εισφέροντες σε πολιτικά κόμματα να δηλώνουν το ποσό της δωρεάς τους, έτσι ώστε να δηλώνεται το ποσό της δωρεάς και να ενισχύεται με τον τρόπο αυτό η διαφάνεια. Η έκπτωση φόρου θα μπορούσε να μειωθεί σε ποσοστό 50% επί του ποσού της δωρεάς που σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 20.000 ευρώ προς τα κόμματα και τα 5.000 ευρώ προς τους υποψήφιους βουλευτές».

4.Σύνθεση της επιτροπής ελέγχου: Η Επιτροπή σύμφωνα με την προτεινόμενη ρύθμιση προτείνεται από εννέα μέλη με ισάριθμους αναπληρωτές και συγκροτείται από: α) τον Αντιπρόεδρο της Βουλής, β) τον Δ΄ Αντιπρόεδρο της Βουλής, ως μέλος, γ) Αρεοπαγίτη ως τακτικό μέλος, δ) Σύμβουλο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ως τακτικό μέλος, ε) Σύμβουλο της Επικρατείας, ως τακτικό μέλος, στ) Υποδιοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, ως τακτικό μέλος, ζ) Τον Πρόεδρο της Αρχής Καταπολέμησης της Νομιμοποίησης Εσόδων από Εγκληματικές Δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και ελέγχου των Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης η) Το Συνήγορο του Πολίτη ως τακτικό μέλος και θ) Τον Πρόεδρο της Μόνιμης Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής ως τακτικό μέλος με τον αναπληρωτή του.

Η εν λόγω ρύθμιση-τονίζουν οι συγγραφείς της πρότασης- αυξάνει την ανεξαρτησία της Επιτροπής, η οποία αποτελείται πλέον από 6 μη πολιτικά πρόσωπα και τρεις θεσμικούς εκπροσώπους της Βουλής. Επιπλέον η Επιτροπή αποτελείται από τρεις ανώτατους δικαστικούς λειτουργούς.

5.Αύξηση της διαφάνειας: Είναι πράγματι εντυπωσιακό ότι η Επιτροπή Ελέγχου που ελέγχει τους ετήσιους προϋπολογισμούς των κομμάτων ενώ υποχρεούται να «τηρεί και διαχειρίζεται επίσημη ιστοσελίδα στο διαδίκτυο στην οποία η πρόσβαση στην ενημέρωση είναι ελεύθερη» δεν το έχει ενεργοποιήσει!!! Η Επιτροπή προτείνει πως θα πρέπει πλέον τα ανωτέρω στοιχεία να δημοσιοποιούνται σε ειδικές φόρμες στο επίσημο site της Βουλής ( κρατική επιχορήγηση, δάνεια σε τράπεζες, δωρεές, που υπερβαίνουν ένα ορισμένο ποσό, ισολογισμοί).

6.Απαγόρευση ιδιωτικής δωρεάς – χρηματοδότησης από εταιρείες και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου: Η Επιτροπή προτείνει να επανέλθει η απαγόρευση ιδιωτικής χρηματοδότησης από Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου και πάσης μορφής επιχειρήσεων-ημεδαπές,αλλοδαπές και εξωχώριες. «Η χρηματοδότηση των κομμάτων από εταιρείες αφενός δεν αντιστοιχεί στο προσωποπαγές δικαίωμα έκφρασης της πολιτικής βούλησης των εκλογέων και αφετέρου οδηγεί σε επικίνδυνες για τη δημόσια ζωή και διαφάνεια εξαρτήσεις της πολιτικής από το κεφάλαιο και μάλιστα από εταιρείες αγνώστου προέλευσης και νομιμότητας (π.χ. offshore)» αναφέρεται χαρακτηριστικά.

7.Απαγορεύσεις και ρύθμιση της τραπεζικής χρηματοδότησης: «Θα πρέπει να προστεθούν στο νόμο δύο περαιτέρω προβλέψεις που να ορίζουν ότι: α. η αποπληρωμή των δανείων των πολιτικών κομμάτων γίνεται σύμφωνα με τους όρους με τους οποίους χορηγήθηκαν και β. Να οριστεί ρητά ότι σε περίπτωση που υπάρξει διαγραφή μέρους ή του συνόλου τραπεζικού δανείου αυτό αποτελεί έμμεση χρηματοδότηση και θα πρέπει να ενημερώνεται εγγράφως τόσο ο πρόεδρος της Επιτροπής Ελέγχου όσο και ο υποδιοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, που συμμετέχει στην επιτροπή ελέγχου.

Παράλληλα, θα μπορούσε να συμφωνηθούν τρόποι μεταξύ των υπερδανεισμένων κομμάτων, των Τραπεζών και του Υπουργείου Οικονομικών, ώστε τα επόμενα χρόνια να υπάρξει μία παρακράτηση μέρους της ετήσιας επιχορήγησης των κομμάτων, η οποία να παραδίδεται απευθείας στις τράπεζες για τη μείωση του δανεισμού.

8.Οικονομικά κομμάτων: «Θεωρούμε ότι θα βοηθούσε η πρόβλεψη στο νόμο της υποχρεωτικής χρήσης Ορκωτών Ελεγκτών στη σύνταξη των οικονομικών λογαριασμών και του ετήσιου απολογισμού των κομμάτων. Επίσης θα καλό θα ήταν να υπάρχει ρητή δέσμευση για τήρηση λογιστικών και φορολογικών αρχείων για διάστημα τουλάχιστον δέκα ετών».

9.Περίοδος ελέγχου προεκλογικών δαπανών: «Όπως επισημαίνεται και στην έκθεση της Greco το διάστημα ελέγχου των προεκλογικών δαπανών περιλαμβάνει το χρονικό διάστημα έξι μηνών πριν από την προκήρυξη των τακτικών βουλευτικών εκλογών ή των εκπροσώπων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ωστόσο θα πρέπει να τροποποιηθεί ο νόμος, ώστε το διάστημα αυτό να μην αφορά τον έλεγχο μόνο των δαπανών αλλά και των εσόδων υποψηφίων και κομμάτων».

10.Χρόνος υποχρέωσης υποβολής στοιχείων εσόδων και δαπανών: Η Έκθεση της GRECO επισημαίνει ότι δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη στον νόμο αναφορικά με τη χρονική στιγμή της υποβολής των στοιχείων (εσόδων και δαπανών) των κομμάτων μετά το πέρας της προεκλογικής περιόδου, ούτε για το χρόνο δημοσίευσης των πληροφοριών αυτών. Σύμφωνα με την Έκθεση θα πρέπει να προβλεφθεί ότι: « Τα πολιτικά κόμματα και οι υποψήφιοι αντιπρόσωποι της Βουλής των Ελλήνων και του Ευρωκοινοβουλίου, υποχρεούνται να προσκομίσουν τα πάσης φύσεως βιβλία, παραστατικά και λοιπά έγγραφα που προσκομίζουν τα ελεγχόμενα πρόσωπα εντός προθεσμίας δύο μηνών από το πέρας της εκλογικής διαδικασίας».

…Και μια εύστοχη παρατήρηση: Ιδιαίτερη πολιτική σημασία έχει ο επίλογος του Πορίσματος της Γενικής Γραμματείας για την Καταπολέμηση της Διαφθοράς: «Ολοκληρώνοντας θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι το πρόβλημα της νομοθεσίας για τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων ήταν και παραμένει όχι αυτή καθ’ εαυτή η νομοθετική πρόβλεψη αλλά η εφαρμογή της.

Και τούτο, διότι μολονότι ο νόμος μέχρι σήμερα περιλαμβάνει εξαντλητικές προβλέψεις η Επιτροπή Ελέγχου, ουδέποτε μέχρι σήμερα έχει επιβάλλει κάποια κύρωση για παράβαση της νομοθεσίας που αφορά τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων, περιοριζόμενη μέχρι σήμερα σ’ έναν καθαρά τυπικό και όχι ουσιαστικό έλεγχο, γεγονός που ενισχύει την δυσπιστία της κοινής γνώμης απέναντι στο πολιτικό σύστημα. Επίσης, υπάρχει ισχυρό έλλειμμα διαφάνειας και κοινωνικού ελέγχου, ενώ τα πολιτικά κόμματα λαμβάνουν εξαιρετικά ευνοϊκές ρυθμίσεις στους όρους αποπληρωμής των τραπεζικών τους δανείων».

Οι προτάσεις της Greco

Η Greco, σε εφαρμογή της Σύστασης Rec (2003) 4 της επιτροπής υπουργών των κρατών μελών σε σχέση με τους κοινούς κανόνες για την καταπολέμηση της διαφθοράς ως προς την χρηματοδότηση των Πολιτικών Κομμάτων και των Εκλογικών Εκστρατειών, και στο πλαίσιο του τρίτου γύρου αξιολόγησης (third evaluation round), που αφορούσε την χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων για όλες τις χώρες που συμμετέχουν στην Επιτροπή Greco ( Ομάδα κρατών κατά της διαφθοράς-Group of States Against Corruption) απηύθυνε προς την Ελλάδα 16 συστάσεις. Ειδικότερα οι συστάσεις αυτές αφορούν:

1. Την επέκταση της περιόδου οικονομικής αναφοράς που εφαρμόζεται στις προεκλογικές εκστρατείες, έτσι ώστε η οικονομική δραστηριότητα κατά τη διάρκεια της οριζόμενης περιόδου αυτής να καταγράφεται με ακρίβεια και πληρότητα.

2. Την κατάργηση της δυνατότητας χρήσης ανώνυμων κουπονιών για δωρεές σε πολιτικά κόμματα, συνασπισμούς και υποψηφίους και την θέσπιση υποχρέωσης όλες οι δωρεές οι οποίες υπερβαίνουν ένα ορισμένο όριο να πραγματοποιούνται μέσω τραπεζικού εμβάσματος .

3. Την λήψη κατάλληλων μέτρων, προκειμένου αφενός να διασφαλιστεί ότι τα δάνεια που χορηγούνται σε πολιτικά κόμματα, συνασπισμούς και υποψηφίους δεν χρησιμοποιούνται για την παράκαμψη των κανονισμών πολιτικής χρηματοδότησης, εξακριβώνοντας ιδίως κατά πόσον τα δάνεια αποπληρώνονται σύμφωνα με τους όρους υπό τους οποίους χορηγήθηκαν.

4. Να διασφαλιστεί ότι όλα τα αγαθά και οι υπηρεσίες που παρέχονται σε είδος προς πολιτικά κόμματα, συνασπισμούς, μέλη του ελληνικού και του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και προς υποψηφίους προς εκλογές (πλην της εθελοντικής εργασίας από μη επαγγελματίες) προσδιορίζονται ορθά και καταγράφονται πλήρως στην αγοραία αξία τους, τόσον όσον αφορά στις λειτουργικές δραστηριότητες των κομμάτων και συνασπισμών, όσο και όσον αφορά στις προεκλογικές εκστρατείες.

5. Να απεικονίζεται σωστά στους κομματικούς λογαριασμούς η αξία των υπηρεσιών που παρέχονται από δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι αποσπώνται για την παροχή συνδρομής προς μέλη του ελληνικού ή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και να βεβαιώνεται ότι οι πληροφορίες αυτές είναι άμεσα διαθέσιμες στο κοινό.

6. Την ενίσχυση της διαφάνειας των λογαριασμών και των δραστηριοτήτων των οντοτήτων που σχετίζονται, άμεσα ή έμμεσα με πολιτικά κόμματα ή βρίσκονται με οποιοδήποτε τρόπο υπό τον έλεγχο τους.

7. Την πρόβλεψη υποχρέωσης για την έγκαιρη δημοσίευση των ιδιωτικών δωρεών προς πολιτικά κόμματα, συνασπισμούς και υποψηφίους, πάνω από ένα ορισμένο όριο.

8. Την αύξηση της διαφάνειας της χρηματοδότησης των προεκλογικών εκστρατειών, ιδίως καθιστώντας εμφανή την οικονομική υποστήριξη από πολιτικά κόμματα και συνασπισμούς προς υποψηφίους σε δημοτικές και περιφερειακές εκλογές, θεσπίζοντας παράλληλα υποχρέωση υποβολής εκθέσεων και δημοσίευσης για όλους τους υποψηφίους των εκλογών ή τους καταλόγους των υποψηφίων σε όλα τα επίπεδα.

9. Διευκόλυνση της πρόσβασης του κοινού σε δημοσιευμένες πληροφορίες σχετικά με τη χρηματοδότηση των πολιτικών κομμάτων και των προεκλογικών εκστρατειών.

10. Διασφάλιση ανεξάρτητου ελέγχου όσον αφορά στα πολιτικά κόμματα που υποχρεούνται να τηρούν βιβλία και λογαριασμούς.

11. Να ενισχυθεί σημαντικά η ανεξαρτησία της επιτροπής ελέγχου έναντι των πολιτικών κομμάτων και συνασπισμών.

12. Να διασφαλιστεί μία ουσιαστικότερη και συνεχής παρακολούθηση των οικονομικών εγγράφων των πολιτικών κομμάτων, συνασπισμών και υποψηφίων.

13. Να διασφαλιστεί η δημοσίευση και η εύκολη πρόσβαση του κοινού στις εκθέσεις της επιτροπής ελέγχου, συμπεριλαμβανομένων και των προσαρτημάτων που εμπεριέχουν τις εκθέσεις των ορκωτών λογιστών και να θεσπιστεί η δυνατότητα για τα μέλη της επιτροπής ελέγχου να δημοσιεύουν διιστάμενες ή μειοψηφικές απόψεις σχετικά με την έκθεση της επιτροπής.

14. Να διασφαλιστεί ότι οι φάκελοι θα μπορούν να ανοίγουν εκ νέου, όταν έρχονται στο φως νέες πληροφορίες και να τροποποιηθούν οι κανόνες σχετικά με την τήρηση των οικονομικών εγγράφων από κόμματα συνασπισμούς υποψηφίους καθώς και από την ίδια την Επιτροπή Ελέγχου κατά περίπτωση.

15. Να διασφαλιστεί ότι η πολιτική χρηματοδότηση σε υπο-εθνικό επίπεδο θα αποτελεί αντικείμενο ελέγχου από ανεξάρτητο και αποτελεσματικό μηχανισμό ελέγχου, κατά προτίμηση υπό την επίβλεψη της επιτροπής ελέγχου.

16. Να θεσπιστεί υποχρέωση έναντι της επιτροπής ελέγχου και των ελεγκτών να αναφέρουν εικαζόμενες παραβιάσεις των κανόνων σχετικά με την πολιτική χρηματοδότηση προς τις αρχές επιβολής του νόμου και να διασφαλιστεί ότι ο μηχανισμός με τον οποίο επιβάλλονται κυρώσεις και παραβιάσεις των κανόνων πολιτικής χρηματοδότησης λειτουργεί αποτελεσματικά στην πράξη.

Πηγή: real.gr