Χαμηλές προσδοκίες για το σύνολο του έτους και από την Κομισιόν

Συνεχείς διακυμάνσεις και εναλλαγές προσήμων καταγράφονται για έναν ακόμη μήνα του 2016 σε επίπεδο εξωτερικού εμπορίου της χώρας. Σύμφωνα με ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, για τον Μάρτιο του 2016, στο α’ τρίμηνο του έτους η συνολική αξία των εξαγωγών εμφανίζεται μειωμένη κατά 8,9% (στα 5,72 δις ευρώ από 6,28 δις στο α’ τρίμηνο του 2015). Οριακή μείωση προκύπτει και μετά από την εξαίρεση των πετρελαιοειδών, και συγκεκριμένα κατά 0,2% ή μόλις 8 εκατ. ευρώ, σε σχέση με το περυσινό τρίμηνο. Να σημειωθεί ότι στο α’ τρίμηνο του 2015 σε σχέση με το 2014 είχε καταγραφεί εκρηκτική αύξηση της τάξης του 14%.

Σχολιάζοντας τα ευρήματα της ανάλυσης, η Πρόεδρος του ΠΣΕ, κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη τόνισε ότι «η συνεχιζόμενη αβεβαιότητα γύρω από τη διαπραγμάτευση και η συνεπαγόμενη καθυστέρηση στην ενεργοποίηση μέτρων ουσιαστικής στήριξης της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα αποτυπώνεται και στις έντονες διακυμάνσεις που προκύπτουν σε μηνιαία βάση στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας. Τη στιγμή που οι οφειλές του Δημοσίου σε επιστροφές ΦΠΑ προς τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, οι περισσότερες εκ των οποίων εξωστρεφείς, αγγίζει ξανά το 1 δις ευρώ και οι καθυστερήσεις επιστροφών τα 3,5 χρόνια, η αναμονή νέων φορολογικών επιβαρύνσεων, μεταξύ των οποίων και του ΦΠΑ, καθηλώνει την πραγματική οικονομία σε ένα τέλμα στασιμότητας. Υπό την προϋπόθεση ευνοϊκής κατάληξης των διαπραγματεύσεων με τους δανειστές, σε συνδυασμό με την προώθηση δράσεων, όπως η ενεργοποίηση του Νέου Αναπτυξιακού Νόμου, που αναμένεται να κατατεθεί προς ψήφιση στη Βουλή τις προσεχείς εβδομάδες, ενδέχεται να προκύψει βελτίωση του κλίματος. Ωστόσο, οι θετικές αυτές ειδήσεις θα πρέπει να συνοδευτούν από την ενεργοποίηση μίας συνολικής Εθνικής Στρατηγικής ενίσχυσης της εξωστρέφειας και προσέλκυσης επενδύσεων, προκειμένου να αναστραφεί το κλίμα. Ήδη, η Κομισιόν στις εαρινές προβλέψεις εκτιμά ότι η στασιμότητα αυτή θα διαρκέσει ως το τέλος του 2016, πριν την ανάκαμψη των εξαγωγών το 2017».

Να σημειωθεί ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, χαμήλωσε σημαντικά τον πήχυ των προσδοκιών για την πορεία των ελληνικών εξαγωγών, προβλέποντας πλέον οριακή αύξηση κατά 0,5% για το σύνολο του έτους, στα έσοδα της Ελλάδας από εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, έναντι προηγούμενης πρόβλεψης για αύξηση κατά 1,9%. Αντίθετα, η Κομισιόν μεταθέτει την ανάκαμψη των εξαγωγών για το 2017, οπότε και αναμένει αύξηση κατά 4,2%.

Σε ότι αφορά τα πιο πρόσφατα στοιχεία, οι συνολικές εξαγωγές τον περασμένο Μάρτιο περιορίστηκαν 11,4% στα 2,09 δις ευρώ από τα 2,36 εκατ. ευρώ του Μαρτίου του 2015. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών (που δέχονται εκ νέου ισχυρές πιέσεις σε επίπεδο διεθνών τιμών), οι εξαγωγές του Μαρτίου εμφανίζονται οριακά μειωμένες κατά 0,3% ή κατά 5,2 εκατ. ευρώ.

Η μείωση του περασμένου Μαρτίου στη συνολική αξία των εξαγωγών προέρχεται κατά αποκλειστικό λόγο από τις Τρίτες Χώρες η οποία εμφανίζεται μειωμένη κατά -24,3%, ενώ η αξία των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ εμφανίζεται οριακά αυξημένη (+0,7%). Ωστόσο, χωρίς τα πετρελαιοειδή, προκύπτουν ισχυρότεροι αυξητικοί ρυθμοί εξαγωγών προς τις Χώρες της ΕΕ (+4,3%), ενώ προς τις Τρίτες Χώρες η μείωση που καταγράφεται είναι μικρότερη (-9,3%).

Το αποτέλεσμα αυτών των μεταβολών είναι να αυξηθεί το μερίδιο στη συνολική αξία εξαγωγών για τις χώρες της ΕΕ στο 58,8%, έναντι ποσοστού 41,2% των Τρίτων Χωρών. Αν εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των χωρών της ΕΕ εκτοξεύεται πλέον στο 76,7%, έναντι ποσοστού μόλις 23,3% των Τρίτων Χωρών.

Επισημαίνεται ότι οι εμπορικές συναλλαγές Μαρτίου και Απριλίου συχνά επηρεάζονται σημαντικά και από την εποχικότητα των εορτών του Πάσχα, για Καθολικούς και Ορθόδοξους πληθυσμούς.

Η πορεία ανά κλάδο

Ενδεικτικό γεγονός της αστάθειας των εξαγωγών τους τελευταίους μήνες είναι το μήνα Μάρτιο, καταγράφεται ισορροπία μεταξύ κλάδων με ανοδική κίνηση και κλάδων που υποχώρησαν υπό το βάρος των πιέσεων στη ζήτηση. Συγκεκριμένα, σε όρους ανόδου ξεχώρισαν οι κλάδοι των ποτών/καπνού (+12,4%), των τροφίμων (+9,8%) και των μηχανημάτων (+8,6%). Αντίθετα, πέραν των πετρελαιοειδών (-36,2%), σημαντική είναι η υποχώρηση του ελαιολάδου (-24,7%), σε σχέση με την περυσινή εκρηκτική άνοδο, αλλά και των πρώτων υλών (-11,8%), ενδεικτική των δυσχερειών της παγκόσμιας βιομηχανίας.

Οι κλάδοι των εξαγωγών – Μάρτιος 2016/2015

 Οι κλάδοι των εξαγωγών – Α’ τρίμηνο έτους 2016/2015

 Αντίστοιχη είναι η εικόνα και σε επίπεδο α’ τριμήνου του έτους, όπου ξεχωρίζουν οι κλάδοι των ποτών/καπνού (+20,6%), των τροφίμων (+9,7%) και των διάφορων βιομηχανικών προϊόντων (+6,5%). Αρνητικές επιδόσεις σε σχέση με το α’ τρίμηνο του 2015 εμφανίζουν κυρίως οι κλάδοι των πετρελαιοειδών (-30,5%), των πρώτων υλών (-18,6%) και του ελαιολάδου (-9,7%).

Υποχώρηση εισαγωγών

Καθολική είναι η υποχώρηση και σε επίπεδο εισαγωγών, καθώς τον περασμένο Μάρτιο η συνολική τους αξία διαμορφώθηκε στα 3,63 δις ευρώ έναντι των 4,37 δις του Μαρτίου του 2015 (-17%). Η επίδοση των 3,63 δις ευρώ αποτελεί τη χαμηλότερη αξία εισαγωγών σε απόλυτες τιμές και μηναία βάση, από το 2013 και έπειτα. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών προκύπτει μικρότερη μείωση της τάξης του 2,4% (ή κατά 72,7 εκατ. ευρώ).

Η μείωση της συνολικής αξίας των εισαγωγών προήλθε κατά κύριο λόγο από τις Τρίτες Χώρες (-32%), την ώρα που οι εισαγωγές από τις Χώρες της ΕΕ εμφανίζονται μειωμένες κατά 1,8%. Εάν εξαιρεθούν από τον υπολογισμό τα πετρελαιοειδή, οι εισαγωγές εξακολουθούν να εμφανίζονται μειωμένες από τις Τρίτες Χώρες (-7,5%), ωστόσο προκύπτει οριακή αύξηση (+0,1%) για τις εισαγωγές από τις Χώρες της ΕΕ.

Σε επίπεδο τριμήνου, οι ελληνικές εισαγωγές μειώθηκαν 8,1% (στα 10,12 δις ευρώ από 11,12 δις ευρώ στο πρώτο τριίμηνο του 2015). Ωστόσο, η αντίστοιχη μεταβολή, χωρίς τα πετρελαιοειδή δείχνει αύξηση κατά 3,3% ή κατά 271,3 εκατ. ευρώ.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων ήταν να μειωθεί για το α’ τρίμηνο του έτος το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 6,9%, στα 4,4 δις ευρώ (από 4,73 δις ευρώ στο α’ τρίμηνο του 2014). Όμως, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά 279,3 εκατ. ευρώ ή κατά 7,6%.