Γράφει ο Παναγιώτης Κουφαλάκος*

Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ

Μέσα στο σημερινό πλαίσιο οι δημοτικές επιχειρήσεις για να μείνουν κερδοφόρες είναι υποχρεωμένες να αυξάνουν το βαθμό εκμετάλλευσης των εργαζόμενων τους, να μειώνουν τον αριθμό των εργαζόμενων και να επιβαρύνουν πολύμορφα τα λαϊκά νοικοκυριά . Αυτό φάνηκε ήδη από το 2011 με την πρόταση  σύναψης προγραμματικής σύμβασης με το Υπουργείο Εσωτερικών και  της Ένωσης Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης Αποχέτευσης (ΕΔΕΥΑ)  με την οποία η ΕΔΕΥΑ (Ενωση Δημοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης Αποχέτευσης Ελλάδος), πρότεινε στην ουσία αύξηση των τιμολογίων.

Όλα αυτά τα χρόνια μετά το 2009 οι απώλειές των εργαζομένων στις ΔΕΥΑ είναι τεράστιες.

Το 2010 με Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, είχαμε   μειώσεις μισθών 10%

Το 2012, με ΠΥΣ της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ – ΝΔ –ΔΗΜΑΡ, μειώθηκε επιπλέων κατά 25%. Καταργήθηκε ο13ος και 14ος μισθός.

Με τον ίδιο νόμο πάγωσαν τα επιδόματα που αφορούσαν τις τριετίες και το πάγωμα θα συνεχιστεί μέχρι το ποσοστό της ανεργίας να πέσει κάτω από το 10%.

Σήμερα, το ποσοστό της ανεργίας είναι περίπου στο 26% με ότι αυτό συνεπάγεται για τους μισθούς και τη ζωή της εργατικής τάξης

Με τον ίδιο νόμο και με το ίδιο χρονικό ορίζοντα αναστέλλεται η εφαρμογή διατάξεων, κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων.

–          Μείωση κατά τρεις μήνες της μετενέργειας κλαδικών και ομοιεπαγγελματικών συμβάσεων. Μετά την πάροδο του τριμήνου και εφόσον δεν υπογραφεί νέα ισχύουν μόνο οι όροι που αφορούν το βασικό μισθό και τα επιδόματα τριετιών, τέκνων, σπουδών, επικίνδυνης εργασίας, εφόσον αυτά προβλέπονταν στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας που έληξαν. Κάθε άλλο επίδομα παύει να ισχύει.

Για τις ΔΕΥΑ ισχύει το καθεστώς 65-35. Δηλαδή οι μισθοί δεν μπορούν να είναι μειωμένοι σε σχέση με το 2009, πάνω από 35%. Αν υπολογίσουμε και τα δώρα, οι μισθοί μας έχουν μειωθεί σε σχέση με το 2009 κατά 40%

Από 1/1/2016 εφαρμόζεται το ενιαίο μισθολόγιο. Η διαφορά σε σχέση με το μισθό της 31/12/2015, παραμένει ως προσωπική διαφορά με προοπτική να καταργηθεί. Για τους διευθυντές και τους προϊσταμένους των υπηρεσιών προβλέπεται αύξηση με τα επιδόματα πού τους χορηγούν.

Σ’ ανάλογη κατεύθυνση κινείται  η ΕΥΔΑΠ που είναι από το 2000 στο Χρηματιστήριο  και έχει  συρρικνωθεί ο αριθμός των εργαζόμενων με μείωση των μισθών πάνω από 35%. Ενώ οι τιμές λαϊκής κατανάλωσης τραβούν την ανηφόρα.

Παράλληλα αποτελούν βολική λύση για να αναλάβουν οι ιδιωτικοί όμιλοι τα πιο κερδοφόρα τμήματα των υπηρεσιών νερού., είτε άμεσα είτε έμμεσα.  Οι διάφοροι μονοπωλιακοί όμιλοι δεν επιδιώκουν  να  εμπλέκουν  σε αυτή την φάση με τη διαχείριση τμημάτων των επιχειρήσεων ύδρευσης που δεν είναι αποδοτικά γι’ αυτούς , όπως είναι η συντήρηση του παλαιού δικτύου ύδρευσης-αποχέτευσης και εστιάζουν στην πώληση υπηρεσιών και προϊόντων υψηλής τεχνολογίας, στην κατασκευή νέων έργων υποδομής, σε παράγωγα χρηματοοικονομικά προϊόντα κλπ.

Γι’ αυτό και στη περιβόητη στροφή σε ορισμένες χώρες της ΕΕ απ’ την πλήρη ιδιωτικοποίηση στις συμπράξεις ΣΔΙΤ και στη λεγόμενη επαναδημοτικοποίηση πρωταγωνιστούν τμήματα του κεφαλαίου του κλάδου του νερού  και άλλων κλάδων που η κερδοφορία τους εμπλέκεται με την διαχείριση του.

Πλήθος μελετών του ΟΟΣΑ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και άλλων ιμπεριαλιστικών οργανισμών αναζητούν  τα «βέλτιστα μοντέλα» σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, με τη συμβολή δημοτικών επιχειρήσεων και ΜΚΟ.

Η ΕΕ τηρεί  στάση ουδετερότητας  στο ζήτημα  δημόσιας ή ιδιωτικής ιδιοκτησίας των υπηρεσιών ύδατος.  Προτάσσει το κύριο ζήτημα  επιμένει  σταθερά στη βασική στρατηγική της εμπορευματοποίησης και της επιχειρηματικής δράσης με γνώμονα το κέρδος.

Η ουσιαστική ιδιωτικοποίηση μπορεί να υλοποιηθεί εύκολα και απ’ την «πίσω πόρτα» των δημοτικών επιχειρήσεων, ιδιαίτερα σήμερα με  τις συμβάσεις παραχώρησης που είναι στην ημερησία διάταξη κράτους και δήμων  .

Ο εγκλωβισμός του κινήματος στην αναζήτηση της «λιγότερο επώδυνης διαχείρισης» μεταξύ  δηλαδή της πλήρους ιδιωτικοποίησης ή της σύμπραξης δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, η της παροχής υπηρεσιών με εργολαβίες η της σύμπραξης δημοτικών φορέων με  ΜΚΟ ή   δημόσιων και δημοτικών επιχειρήσεων που λειτουργούν με κριτήριο το ποσοστό κέρδους , έχει ως κοινό παρανομαστή την αποδοχή της θυσίας των λαϊκών αναγκών στο βωμό της ανταγωνιστικότητας και της διαχείρισης του νερού ως εμπόρευμα . Την λογική αυτή ενθαρρύνει η «πρώτη φορά αριστερά», αφού φορολογεί την ΔΕΥΑΚ με ποσοστό 29% + προκαταβολή φόρου για φέτος και 100%

Η καθήλωση του κινήματος στην αναζήτηση του μικρότερου κακού οδήγησε το λαϊκό κίνημα από ήττα σε ήττα. Τα λεγόμενα κινήματα αυτοδιαχείρισης ή επαναδημοτικοποίησης που εμφανίσθηκαν  και σε ορισμένες ευρωπαϊκές πόλεις δεν αμφισβητούν την εμπορευματοποίηση, την επιχειρηματική δράση με γνώμονα το κέρδος. Διατηρούν την ανταποδοτική λειτουργία των δημοτικών επιχειρήσεων όπου η πρόσβαση στο νερό εξαρτάται απ’ την οικονομική δυνατότητα του καταναλωτή . Στο Παρίσι που παρουσιάζεται ως εμβληματικό παράδειγμα επαναδημοτικοποίησης εμφανίσθηκε μια μεσοσταθμική ελάχιστη μείωση των τιμολογίων κατά 8%, μετά από μια θεαματική αύξηση που ξεπέρασε το 200% τα 30 περίπου χρόνια  που προηγήθηκαν.

Στη Θεσσαλονίκη πρωτοβουλίες που εμφανίσθηκαν με τη σημαία του κοινωνικού ελέγχου όπως η κίνηση 136 (με σύνθημα 136 ευρώ ανά πολίτη για εξαγορά της ΕΥΑΘ) βρέθηκαν τελικά να υποστηρίζονται από το ίδρυμα Μπιλ Γκέιτς και Αμερικάνους επενδυτές κοινωνικές ευθύνης, όπως συνεταιριστικές τράπεζες (πχ Charity Bank, Amalgamated Bank of New York).

Στην πόλη μας εμφάνισαν την αύξηση ως μείωση, παραπλανώντας την κοινή γνώμη.

Εχουν την δυνατότητα να παρουσιάζουν το μαύρο άσπρο. Εχουν την εξουσία και τα μέσα στα χέρια τους.

Γενικότερα το καπιταλιστικό κράτος και  η τοπική  διοίκηση (δήμοι, περιφέρειες κλπ) υπηρετούν πολύμορφα τα συμφέροντα του μονοπωλιακού κεφαλαίου τόσο με τις ιδιωτικοποιήσεις και τις συμπράξεις (ΣΔΙΤ), όσο και με τις δημόσιες η δημοτικές  επιχειρήσεις . Σε συνθήκες βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης και περιορισμού των κρατικών δαπανών κοινωνικής πολιτικής αυξάνει  η επιβάρυνση των λαϊκών οικογενειών και επιδεινώνεται η  θέση των εργαζόμενων σε αυτές .

Ο αγώνας ενάντια στην ιδιωτικοποίηση των εταιρειών ύδρευσης – αποχέτευσης δεν πρέπει να περιορισθεί στην διατήρηση της σημερινής κατάστασης. Η ιδιωτικοποίηση έχει περάσει από το παράθυρο. Όλα γίνονται με εργολαβίες και το προσωπικό σκόπιμα απαξιώνεται.  Χαρακτηριστικό παράδειγμα η πρόσφατη συνεδρίαση της επιτροπής για την τροποποίηση του ΟΕΥ,, αλλά και η πολιτική διαχείρισης. στην ΔΕΥΑ Μεσσήνης. Στην Καλαμάτα σύμφωνα με την πρόταση του Προέδρου της, καλύπτονται με τις εργολαβίες και δεν χρειάζονται προσωπικό. Στην Μεσσήνη σκέπτονται να δώσουν ακόμα και εργασίες διοικητικές σε ιδιωτικό γραφείο.

Για να είμαστε καθαροί κάνουμε γνωστή σε κάθε κατεύθυνση τόσο στην ΔΕΥΑ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ  όσο και στην ΔΕΥΑ ΜΕΣΣΗΝΗΣ, αλλά και στις υπόλοιπες ΔΕΥΑ του Νομού μας, πού καλύπτει το Σωματείο μας, την πρόταση μας και καλούμε όλους τους εργαζόμενους να κινηθούμε ενωμένοι όλοι στην ίδια κατεύθυνση.

Είμαστε ανυποχώρητοι και διεκδικούμε. Οι υπηρεσίες λειτουργίας , «Ύδρευσης, – Αποχέτευσης ακαθάρτων , ομβρίων και άρδευσης», νέες συνδέσεις ύδρευσης αποχέτευσης, η εικοσιτετράωρη λειτουργία του Βιολογικού, καθώς και οι διοικητικές – οικονομικές υπηρεσίες,

( Διοίκηση Λογιστήριο, μισθοδοσία, καταμέτρηση, τιμολόγηση, είσπραξη), τεχνικές υπηρεσίες να στελεχωθούν με μόνιμο προσωπικό και με πλήρη  εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα.

Δεν μπαίνουμε στην λογική της διαχείρισης. Δεν θεωρούμε την επιχείρηση μαγαζί μας. Προσληφθήκαμε να διαχειριστούμε τις υπηρεσίες ύδρευσης αποχέτευσης για λογαριασμό των συνδημοτών μας και από αυτήν μας την εργασία πού προσπαθούμε να προσφέρουμε ευσυνείδητα και με τον καλύτερο τρόπο, προσδοκούμε να συντηρήσουμε την οικογένεια μας και απαιτούμε ένα αξιοπρεπή μισθό για να ζήσουμε με αξιοπρέπεια. Όπως έχουν χρέος να κάνουν όλοι οι εργαζόμενοι.

Γνωρίζουμε πολύ καλά. Δεν τρέφουμε αυταπάτες

Η διαχείριση του νερού προς όφελος των εργαζομένων και του λαού προϋποθέτει ένα ριζικά διαφορετικό δρόμο ανάπτυξης, με κοινωνικοποιημένα τα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, με κεντρικό σχεδιασμό της οικονομίας και εργατικό έλεγχο. Αυτός είναι ο νέος, ο λαϊκός μονόδρομος που πρέπει να ανοίξουμε με τους αγώνες μας

Στο πλαίσιο αυτής της οικονομίας και ανάπτυξης   η γη, οι υδάτινοι πόροι τα δάση, τα εργοστάσια επεξεργασίας νερού, τα δίκτυα ύδρευσης, άρδευσης, η υποδομή αποχέτευσης και επεξεργασίας λυμάτων, οι υδροηλεκτρικοί σταθμοί θα αποτελούν κοινωνική κρατική ιδιοκτησία, και ο επιστημονικός σχεδιασμός θα μπορεί να προβλέπει και να ικανοποιεί το σύνολο των λαϊκών αναγκών και στο συγκεκριμένο τομέα.

Μέσα σε  αυτό το πλαίσιο, ο  Ενιαίος Κρατικός Φορέας Διαχείρισης του νερού, θα κατοχυρώνει το νερό ως κοινωνικό αγαθό και θα μπορεί να υλοποιεί ολοκληρωμένη πολιτική διαχείρισης του με γνώμονα τη λαϊκή ευημερία, αξιοποιώντας  τα αποτελέσματα της επιστημονικής έρευνας και των τεχνολογιών .

Θα μπορεί να  ελέγχει και να μεριμνά για την προστασία των ποταμών, λιμνών και θαλασσών από τη βιομηχανική ρύπανση, για τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό αντιπλημμυρικών έργων, για τη συντήρηση των δικτύων όμβριων υδάτων στις πόλεις.

Να εξασφαλίζει την ολοκληρωμένη διαχείριση, προστασία και οικολογική ανόρθωση των δασικών οικοσυστημάτων ,  την ανάδειξη του υδρονομικού τους ρόλου.

Προς αυτή τη μόνη ελπιδοφόρα διέξοδο και  προοπτική  είναι ανάγκη να συνδράμουν , οι σημερινοί αγώνες ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις των υπηρεσιών ύδρευσης, αποχέτευσης, ο αγώνας για την αντιπλημμυρική προστασία, για φθηνό, ελεγμένο, ποιοτικό νερό, για την ολοκληρωμένη και προς όφελος του λαού διαχείριση των υδάτινων πόρων, για  κατάργηση του νομοθετικού πλαισίου και της οδηγίας της ΕΕ για το νερό, για πλήρη σταθερή εργασία για το σύνολο των εργαζόμενων στον κλάδο, για άμεση υλοποίηση αναγκαίων τεχνικών έργων εξασφάλισης επάρκειας και ορθολογικής διαχείρισης του νερού απ’ το κράτος, χωρίς ΣΔΙΤ και συμβάσεις παραχώρησης,

Να  στοχεύσουν οι αγώνες μας  στη συνολική ανατροπή της πολιτικής εμπορευματοποίησης του νερού, που επιτρέπει την επιχειρηματική δράση με κριτήριο το κέρδος τόσο από ιδιωτικούς ομίλους όσο και από δημοτικές και μικτές επιχειρήσεις και κοινοπραξίες.

Σήμερα, υπάρχουν όλες οι προϋποθέσεις, παραγωγικές, επιστημονικές και τεχνολογικές, για να υπάρχει φιλολαϊκή ανάπτυξη, για να υπάρχει αξιοπρεπής ζωή, δουλειά με δικαιώματα. Παρόλα αυτά όμως σήμερα δεν υπάρχει εργαζόμενος στις ΔΕΥΑ που να μην προβληματίζεται για το μέλλον του, για την ίδια του τη δουλειά, βιώνοντας καθημερινά τα μεγάλα προβλήματα που δημιουργεί η εφαρμογή της  πολιτικής του κεφαλαίου και της ΕΕ .

Όλα τα προηγούμενα χρόνια εργαζόμενοι και λαϊκά στρώματα πλήρωσαν και ξαναπλήρωσαν ακριβά για να στηθούν τα δίκτυα και να οργανώσουμε τις ΔΕΥΑ. Σήμερα σειρά από αυτές είναι στο χείλος της κατάρρευσης , χωρίς καμία  κρατική χρηματοδότηση και  δημοσιές επενδύσεις για την συντήρηση , την ανανέωση και την διεύρυνση  των δικτύων, συνεχίζουν να αρμέγουν και αυτές από  το ήδη λεηλατημένο λαϊκό εισόδημα (με ανταπόδοση και χαράτσια που διαιωνίζονται) αδυνατώντας  να διασφαλίσουν μια σειρά από αυτές  μακροπρόθεσμα  το νερό ως δημόσιο αγαθό, με επάρκεια και ποιότητα .

Σήμερα που έχουμε όλες τις εξελίξεις της τεχνολογίας στο αντικείμενο που δουλεύουμε, που τα μέσα που υπάρχουν θα έπρεπε να είχαν λύσει πολλά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε, και ο λαός να απολάμβανε ποιοτικές και αναβαθμισμένες και φθηνές υπηρεσίες,   δίνουμε καθημερινά αγώνα επιβίωσης, πολλές φορές σε άθλιες συνθήκες, με εντατικοποίηση της εργασίας, χωρίς στοιχειώδη μέτρα ασφάλειας, με ανύπαρκτο προσωπικό, με την εκχώρηση όλων και περισσότερων δομών σε ιδιώτες.

Σήμερα περισσότερο από κάθε άλλη φορά, συνειδητοποιούμε ότι, η επίθεση που δέχεται η εργατική τάξη και τα φτωχά λαικά στρώματα είναι γενική και σε όλους τους τομείς. ΥΓΕΊΑ,ΠΑΙΔΕΊΑ, ΑΣΦΑΛΙΣΗ, ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΠ.

Καλούμαστε να δώσουμε τον αγώνα μας σε όλους τους τομείς.

Να συμβάλλουμε όλοι μαζί από κοινού στην ανασύνταξη του κινήματος, στις μάχες για να μην περάσει η εξαθλίωση, η ανέχεια, και η  σφαγή των δικαιωμάτων μας.

Μπορούμε και πρέπει  να φτιάξουμε την δική μας , λαϊκή συμμαχία απέναντι στην συμμαχία  κεφαλαίου , κυβερνήσεων των κομμάτων της πλουτοκρατιας,  τροικας .  Να δυναμώσουμε την στρατιά των αγώνων μας  που δεν είναι  ούτε θα είναι  έργο μονόπρακτο  , ούτε χωρίς θυσίες .

Θα είναι όμως οι θυσίες που επιλέγουμε εμείς , για να ανοίξει ο δικός μας δρόμος ανάπτυξης και όχι οι θυσίες που επιβάλει το κεφάλαιο για την ανάπτυξη της κερδοφορίας του.

Παλεύουμε για :

– Μόνιμη  σταθερή δουλειά για όλους, με πλήρη μισθό  και δικαιώματα.

– Άμεσες προσλήψεις μόνιμου προσωπικού για να καλυφθούν τα τεράστια κενά στις ΔΕΥΑ  και τις υπηρεσίες ύδρευσης των Δήμων  . Η μισθοδοσία των εργαζομένων υποχρέωση του κράτους,   με πόρους από τον κρατικό προϋπολογισμό. Να επανέλθουν τωρα οι συλλογικές συμβάσεις

– Φθηνό , με επάρκεια και  υγιεινό νερό για το λαό. Να καταργηθεί η ανταποδοτικότητα και τα χαράτσια ,  το νερό είναι κοινωνικό αγαθό .

–  Καμιά   διακοπή νερού σε ευπαθείς κοινωνικές  ομάδες, όπως είναι οι άνεργοι .

–  Έξω κάθε  επιχειρηματική δράση  από τις  ΔΕΥΑ και τους Δήμους  .

– Άμεσο  πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων για διεύρυνση και στήριξη των υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης . Ένταξη των κονδυλίων του ΕΣΠΑ σε αυτές τις λαϊκές προτεραιότητες και ανάγκες  .

– Πλήρη κρατική χρηματοδότηση όλων των υπηρεσιών της Τοπικής Διοίκησης από τον κρατικό προϋπολογισμό  με την φορολόγηση του μεγάλου  κεφαλαίου.

Να δυναμώσουμε τους αγώνες μας για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών μας.

*Πρόεδρος Σωματείου Εργαζομένων στις ΔΕΥΑ Μεσσηνίας