Γράφει ο Κυριάκος Κισκηρέας
Ο Αύγουστος είναι ο μήνας της Παναγίας μας. Για δεκαπέντε μέρες συρρέουμε στις εκκλησιές και την υμνολογούμε , ζητώντας την ψυχική μας κάθαρση και την νίκη κατά των πειρασμών μέσω της Μικρής Παράκλησης ,αλλά και την προστασία, την αμεριμνησία, τη διαφύλαξη από τους εχθρούς μέσω της Μεγάλης Παράκλησης, που εναλλάξ ψάλλονται στους ναούς. Οι όροι Μικρή και Μεγάλη Παράκληση απλά διαφοροποιούν τους δυο κανόνες. Η Μεγάλη Παράκληση είναι λίγο εκτενέστερη της Μικρής. Η Μικρή Παράκληση είναι ποίημα του Θεοστηρίκτου Μοναχού, ενώ η Μεγάλη έργο του Θεοδώρου Δούκα Λασκάρεως, βασιλέα της αυτοκρατορίας της Νίκαιας. Ο μοναχός μεταφέρει στο ποίημα του τον εσωτερισμό και τον ασκητικό αγώνα έναντι των παθών, «πολλοίς συνεχόμενος πειρασμοίς, προς Σε καταφεύγω…». Θλίβεται για τη νόσο της ψυχής και του σώματος, έχει «πολλή αθυμία» ζητά ίασιν. Ο βασιλιάς είναι στη Νίκαια μα το βλέμμα του είναι στην υπόδουλη από τους Φράγκους Κωνσταντινούπολη γι’ αυτό και η ταπεινή του ψυχή χειμάζεται, ταλαιπωρείται από τις επαγωγές ( εδώ εφόδους ή καλύτερα στρατιωτικούς σχηματισμούς) των λυπηρών και τα σύννεφα των συμφορών καλύπτουν την καρδιά του. Και τον κύκλωσαν οι μέριμνες του βίου , «εκύκλωσαν αι του βίου με ζάλαι ώσπερ μέλισσαι κηρίον» , όπως οι μέλισσες την κερήθρα. Και φυσικά ως βασιλιάς κινδυνεύει αφού όσοι τον μισούν , φυσικά χωρίς λόγο, άδικα, «μάτην» , έχουν ετοιμάσει «βέλεμνα και ξίφος και λάκκον», δηλαδή τα σύνεργα του μονομάχου, δίκτυ , σπαθί και τάφο. Κι ο μοναχός κι ο βασιλεύς ελπίζουν στην προστασία της Παναγίας την ακαταίσχυντο, είναι σίγουροι πως θα προστατεύσει κάθε χριστιανό, άνδρα ή γυναίκα, μοναχό ή βασιλέα, υγιή ή ασθενή.
Αγαπημένοι ύμνοι πονεμένων καρδιών και προσευχητικών χειλέων, ύμνοι ιδιαίτερα αγαπημένοι στις γυναίκες που τους γνωρίζουν από στήθους και σχεδόν σε όλες τις εκκλησιές τις σιγοψάλλουν μαζί με τους ψάλτες ή και χωρίς αυτούς. Εδώ μάλιστα στη Μεσσηνία ψάλουν τους ύμνους στεντορεία τη φωνή , αφού τους έχουν μάθει ενώ συνοδεύουν τις ιερές εικόνες πεζές και ψάλλοντας: τη Βουλκανιώτισσα και τη Δημιοβίτισσα που τον Αύγουστο τιμώνται , αλλά το Σεπτέμβριο λιτανεύονται πανδήμως για δεκάδες χιλιόμετρα και οι γυναίκες ψάλλουν την Παράκληση, τη μικρή φυσικά, το Αγνή Παρθένε Δέσποινα, ύμνο του Αγίου Νεκταρίου κι άλλους αγαπημένους ύμνους
Η Βουλκανιώτισσα και η Δημιοβίτισσα και φυσικά η Υπαπαντή είναι οι τρεις «περίπυστες», δηλαδή περιβόητες, ξακουστές, θαυματουργές, αρχαίες εικόνες της Μεσσηνίας. Οι υπόλοιπες θαυματουργές εικόνες ή προσκυνήματα οπωσδήποτε υπολείπονται σε βαρύτητα και αίγλη των μεγάλων αυτών προσκυνημάτων. Βελανιδιά (χωρίς τη θαυματουργή εικόνα που έκλεψαν οι Γερμανοί το 1940), Χρυσοκελαριά, Μαρδάκι, Ελληνικά, Ελεήστρια , Σγράππα, , Ανδρουμπεβίτσα, Γιάτρισσα, Κατσιμικάδα κι άλλα προσκυνήματα χωριών όπως τα Λεΐκα , ο Άρις, το Πλατύ, η Καρδαμύλη, η Πλάτσα, η Μηλιά, η Καστάνια , το κοιμητήριο της Καλαμάτας και εκατοντάδες ναοί και προσκυνήματα που μου διαφεύγουν, κάνουν τη Μεσσηνία μας Παναγιοσκέπαστη και τη γιορτή της το «Πάσχα του καλοκαιριού». Η Παναγιά μας, φυσικά είναι μία , ότι επίθετο κι αν της δίνουμε, ανάλογα με τον τόπο ή το θαύμα που επιτέλεσε, όμως ανθρωπίνως συχνά αμιλλώμεθα ποια Παναγία , δηλαδή ποιο προσκύνημα είναι καλύτερο. Η μισή Καλαμάτα πηγαίνει φανατικά στο Βουλκάνο και η άλλη μισή στη Δήμιοβα και το Δεκαπενταυγουστο ,σπάνια οι «Βουλκανιώτες» ανηφορίζουν προς τη Δήμιοβα ή οι «Δημιοβίτες» προς το Βουλκάνο. Τέτοια διλλήματα φυσικά δεν υπάρχουν εκτός Καλαμάτας, σύσσωμη η επαρχία Καλαμάτας και Μεσσήνης κατευθύνεται στο Βουλκάνο, σύσσωμα τα χωριά του Ταϋγέτου ανηφορίζουν στο Μαρδάκι και δυστυχώς σύσσωμοι όλοι προεορτάζουν την Παναγία με γουρνοπούλα και σουβλάκια,καταλύοντας μια μέρα νωρίτερα την ευλογημένη νηστεία.
Κι η Παναγιά μας, η μάνα και προστάτις μας , η φύλακας και η βοηθός μας οδεύει προς το προικιό της, την ιδιοκτησία της, τη Γεθσημανή για να εκπληρώσει το κοινόν χρέος, για να κοιμηθεί ως άνθρωπος, και ο Υιός και Θεός της να παραλάβει την αγία ψυχή της, να μεταστήσει το άχραντο σώμα της. Οδεύει προς τον Υιό της βαρυφορτωμένη με τα αιτήματα των παιδιών της , πρέσβυς και μεσίτρια, μην ελέγξει ο Υιός της τας πράξεις των παιδιών της ενώπιον των Αγγέλων κατά την ημέρα της κρίσεως ή κατά την ώρα του θανάτου, μα να γίνει «ιλεως», εύσπλαχνος, στον πονεμένο λαό. «Χρυσοπλοκώτατε πύργε, ηλιοστάλακτε θρόνε, ακατανόητο θαύμα», μάνα, Παναγία μας ελέησε μας.
*Θεολόγος – Πρωτοψάλτης, Χοράρχης της Βυζαντινής χορωδίας «Αινούντες»
