Πιθανό ένα νέο ρεκόρ εξωστρέφειας, χωρίς τα πετρελαιοειδή, ως το τέλους του έτους

Βελτίωση των μεγεθών των εξαγωγών, αλλά και αύξηση των εισαγωγών και του εμπορικού ελλείμματος καταγράφεται σε επίπεδο 9μήνου 2016, χάρη κυρίως στην αναθέρμανση του εξωτερικού εμπορίου κατά τον περασμένο Σεπτέμβριο, καταγράφει ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ) και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ).

Συγκεκριμένα, η μεγάλη αύξηση των εξαγωγών κατά το μήνα Σεπτέμβριο είχε ως αποτέλεσμα να περιοριστούν στο -3,7% οι απώλειες που καταγράφονται στη συνολική αξία των εξαγωγών από τις αρχές του έτους (στα 18,31 δις ευρώ, από 19,02 δις ευρώ του 9μήνου του 2015). Αξίζει να σημειωθεί ότι στο 8μηνο του 2016 η συνολική αξία των εξαγωγών υποχωρούσε κατά -6,3% σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Ακόμα καλύτερη είναι η εικόνα σε επίπεδο εξαγωγών χωρίς πετρελαιοειδή, καθώς στο 9μηνο του έτους καταγράφεται πλέον αύξηση κατά 1,2% (ή κατά 157,9 εκατ. ευρώ, στα 13,4 δις ευρώ), σε σχέση με πέρυσι. Στο 8μηνο του έτους η αξία των εξαγωγών χωρίς πετρελαιοειδή υποχωρούσε κατά -0,3%.

Σύμφωνα με την Πρόεδρο του ΠΣΕ, κυρία Χριστίνα Σακελλαρίδη «αν και τα στοιχεία των εξαγωγών (χωρίς πετρελαιοειδή) προοιωνίζουν για νέο ιστορικό ρεκόρ σε επίπεδο αξίας κατά δεύτερο συνεχόμενο έτος και άνω των 18 δις ευρώ, θα πρέπει να σημειωθεί ότι οι μέχρι σήμερα επιδόσεις περιλαμβάνουν συγκρίσεις με περυσινές περιόδους μη κανονικότητας στο εξωτερικό εμπόριο της χώρας, όπως ήταν ειδικά το τρίμηνο Ιούλιος-Αύγουστος-Σεπτέμβριος του 2015, λόγω της επιβολής κεφαλαιακών ελέγχων στο τραπεζικό σύστημα.

Αντίστοιχα, η εικόνα του εξωτερικού εμπορίου της χώρας εξακολουθεί να επηρεάζεται ακόμη από τις διακυμάνσεις των τιμών του πετρελαίου, τις εκτιμήσεις για την πορεία της ισοτιμίας ευρώ-δολαρίου, σε συνάρτηση και με τις πολιτικές εξελίξεις στις ΗΠΑ, καθώς και με επιμέρους συνθήκες σε κρίσιμες αγορές-στόχους για τα ελληνικά προϊόντα (Βρετανία, ευρωζώνη, Μέση Ανατολή κτλ.).

Σε κάθε περίπτωση, Διεθνείς Οργανισμοί και η Κομισιόν ενισχύουν την εκτίμηση ότι οι εξαγωγές θα αποτελέσουν τον βασικό πυλώνα ανάκαμψης της ελληνικής οικονομίας την προσεχή διετία. Ευελπιστώντας στην επιβεβαίωση των προβλέψεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αύξηση των εσόδων από εξαγωγές αγαθών, ο ΠΣΕ εκτιμά ότι μπορεί να μεταφραστεί σε αύξηση του ΑΕΠ κατά τουλάχιστον 1,5% το 2017.

Αν μάλιστα οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις της χώρας υποστηριχθούν ανάλογα από την Επίσημη Πολιτεία, με την επιτάχυνση καταβολής των οφειλών του Δημοσίου και της ουσιαστικής ενεργοποίησης χρηματοδοτικών εργαλείων, όπως το ΕΣΠΑ, ο Αναπτυξιακός Νόμος και το πακέτο Γιούνκερ, αλλά και από το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας, από προγράμματα παροχής ρευστότητας, οι επιδόσεις θα είναι σημαντικά καλύτερες με σωρευτικό μέρισμα για την ελληνική οικονομία και τη δημιουργία θέσεων εργασίας».

 Σύμφωνα, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή οι ελληνικές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών θα αυξηθούν κατά 3,6% την επόμενη χρονιά (και κατά 4% το 2018). Μάλιστα, η Κομισιόν εκτιμά ότι συνολικά οι εισαγωγές της ΕΕ θα τρέξουν ταχύτερα από ότι οι ευρωπαϊκές εξαγωγές το 2017, με ότι αυτό συνεπάγεται για τα ελληνικά προϊόντα που κατευθύνονται σε ποσοστό άνω του 65% στις αγορές των κρατών-μελών (χωρίς τα πετρελαιοειδή).

Στο πλαίσιο αυτό, σημειώνεται ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο, για πρώτη φορά την τελευταία 2ετία, εμφάνισαν θετικά πρόσημα όλοι οι κλάδοι των προϊόντων, σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του προηγούμενου έτους, καταγράφοντας μάλιστα στην πλειοψηφία τους διψήφια ποσοστά ανόδου.

Ωστόσο, χαρακτηριστικό των πιέσεων που είχαν δεχθεί οι ελληνικές εξαγωγές από τις αρχές του έτους, είναι το γεγονός ότι με βάση τα στοιχεία σε επίπεδο 9μηνου, οι 6 στους 10 κλάδους καταγράφουν ακόμη απώλειες. Οι κλάδοι των τροφίμων και των ποτών-καπνού παραμένουν πρωταγωνιστές, ενώ διατηρείται δυναμική που έχουν αναπτύξει οι κλάδοι μηχανημάτων και διάφορων βιομηχανικών προϊόντων.

Από τις αρχές του έτους, οι συνολικές εξαγωγές της Ελλάδας καταγράφουν αύξηση κατά 1,5% προς τις χώρες της ΕΕ, ενώ υποχωρούν κατά -9,9% προς τον υπόλοιπο Κόσμο. Συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, το μερίδιο των χωρών της Ένωσης αυξάνεται στα επίπεδα του 57,1% έναντι ποσοστού 42,9% των Τρίτων Χωρών (από 54,1% και 45,9% το πρώτο 9μηνο του 2015 αντίστοιχα).

Ο χάρτης των εξαγωγών

Όπως προκύπτει από την ανάλυση του ΠΣΕ και του ΚΕΕΜ, επί των στοιχείων της ΕΛ-ΣΤΑΤ, σε επίπεδο 9μηνου 2016, η Ιταλία εξακολουθεί να αποτελεί το σημαντικότερο προορισμό των ελληνικών εξαγωγών ενώ στη 2η θέση παραμένει στη σχετική κατάταξη η Γερμανία. Ακολουθούν στην 3η θέση η Κύπρος και στην 4η η Βουλγαρία, οι οποίες από το αντίστοιχο περσινό 9μηνο αναρριχήθηκαν κατά μία θέση (ήταν σε 4η και 5η αντίστοιχα). Αντίθετα, η Τουρκία, ελέω πετρελαιοειδών υποχωρεί κατά 2 θέσεις και βρίσκεται 5η πλέον στην κατάταξη. Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν κατά σειρά το Ηνωμένο Βασίλειο (από 7η θέση), οι ΗΠΑ (από 6η), ο Λίβανος (από 9η), η Ρουμανία (από 11η) και η Αίγυπτος (από 8η).

Στη λίστα με τις 100 πρώτες χώρες, εμφανίζονται πλέον (σε σχέση με το 2015) και οι: Τουρκμενιστάν (65^η θέση), Κουρασάο (77^η θέση), Σενεγάλη (80^η), Κολομβία (87^η), Μαλαισία (93^η), Μπαχρέιν (96^η), Λουξεμβούργο (99^η) και Φιλιππίνες (100^η).

Οι 20 Κυριότερες Αγορές για τα ελληνικά προϊόντα – 9μηνο 2016 (εκατ. ευρώ)

Πηγή: ΠΣΕ-ΚΕΕΜ

Ως προς τους προορισμούς των ελληνικών εξαγωγών ανά οικονομική ένωση, πέραν της ήδη αναφερθείσας μικρής αύξησης προς την Ε.Ε. (1,5%), καταγράφεται μια οριακά μεγαλύτερη άνοδος προς τις 18 χώρες της Ευρωζώνης κατά 1,7%. Πτωτικά κινήθηκαν οι εξαγωγές προς τις χώρες του G7 (-3,5%), ενώ μεγάλες ποσοστιαίες μειώσεις παρατηρούνται στις εξαγωγές προς τις χώρες του Κόλπου (-27,9%), τις πετρελαιοπαραγωγικές χώρες του OPEC (-11,8% και, προς τις χώρες της Οικονομικής Συνεργασίας Μαύρης Θάλασσας-ΟΣΕΠ (-11,8%). Στην αντίθετη κατεύθυνση, πολύ μεγάλη αύξηση των εξαγωγών παρατηρείται προς τις αναδυόμενες BRICS (26,2%), κυρίως λόγω της ανόδου των εξαγωγικών επιδόσεων προς την Κίνα και τη Βραζιλία.

Τα προϊόντα

Ως προς τη σύνθεση των εξαγωγών κατά μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, η συνολική μείωση, οφείλεται στην συνεχιζόμενη πτωτική πορεία των εξαγωγών καυσίμων (κατά -15%). Σημαντικά μειωμένες εμφανίζονται και οι εξαγωγές πρώτων υλών (-8%) και οι χαμηλές σε αξία εξαγωγές της κατηγορίας Είδη & συναλλαγές μη ταξινομημένα (κατά -16,3%), ενώ οι εξαγωγές βιομηχανικών προϊόντων που αποτελούν πλέον το 44,9% των συνολικών εξαγωγών, παραμένουν ουσιαστικά αμετάβλητες σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό 9μηνο (0,1%). Στον αντίποδα, οι εξαγωγές αγροτικών προϊόντων εμφανίζονται σημαντικά αυξημένες κατά 7,2%,

Τα 20 Κυριότερα εξαγόμενα προϊόντα – 9μηνο 2016 (σε εκατ. ευρώ & τόνους)

Στις επιμέρους κατηγορίες, αν και δεν προκύπτουν σημαντικές διαφοροποιήσεις ξεχωρίζουν οι επιδόσεις προϊόντων όπως τα ψάρια, τα τυριά, τα πορτοκάλια, τα καπνά και τα τσιμέντα, που αναρριχήθηκαν στις θέσεις της κατάταξης, σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο.

Στο ίδιο πλαίσιο, ως νέες είσοδοι στη λίστα των 100 κυριότερων εξαγόμενων προϊόντων της χώρας καταγράφονται: οι ζωγραφικοί πίνακες, τα καπνιστά ψάρια, τα παγωτά, τα δίχτυα, το ρύζι, τα κοσμήματα και τα είδη υγιεινής.

Οι εισαγωγές

Όσον αφορά στις εισαγωγές, η αναθέρμανση της εμπορικής δραστηριότητας το Σεπτέμβριο, οδήγησε σε διακοπή της πτωτικής τους τάσης. Σε επίπεδο 9μήνου, οι συνολικές εισαγωγές της χώρας εμφανίζονται στα ίδια επίπεδα με την αντίστοιχη περσινή περίοδο (0,1%), στα 31,24 δις ευρώ έναντι 31,21 δις του 9μηνου του 2015. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εισαγωγές εμφανίζονται σημαντικά αυξημένες κατά 9,9% (ή κατά 2,2 δις περίπου), σε σχέση με την αντίστοιχη περυσινή περίοδο, λόγω κυρίως αυξημένων εισαγωγών πλοίων και μηχανημάτων τους προηγούμενους μήνες.

Το αποτέλεσμα όλων αυτών των κινήσεων ήταν να αυξηθεί το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου κατά 6,1%, στα 12,93 δις ευρώ (από 12,19 δις ευρώ στο 9μηνο του 2015). Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου αυξήθηκε κατά σχεδόν 18,2%.