Γράφει ο Παναγιώτης Αλούπης

 Η Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης εκφράζεται απόλυτα μέσω της λογικής  του νέου ΕΣΠΑ 2014-2020  όπου επιχειρείται πιο ολιστική και στοχευμένη προσέγγιση, προσδοκώντας ότι θα επιλύσει αποτελεσματικά τα προβλήματα και την πληθώρα προκλήσεων, που αντιμετωπίζουν στο σύνολο τους τα Κράτη – Μέλη της ΕΕ στα αστικά συγκροτήματα όπως:

• Αποβιομηχάνιση
•  Ανεργία και κοινωνικό αποκλεισμό
• Αυξημένες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και άλλα προβλήματα υποβάθμισης του περιβάλλοντος
• Αυθαίρετη δόμηση και αλλαγές χρήσεων γης
• Αυξημένες ροές προσφύγων

Η νέα λογική επιχειρείν που καθιερώνεται στο ΕΣΠΑ 2014-2020 και η προσέγγιση της “Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης” που εφαρμόζεται με τις αρχές της Ολοκληρωμένης Χωρικής Επένδυσης όπου τα προβλήματα της πόλης εντάσσονται σε ένα ολοκληρωμένο σχέδιο, μακροχρόνιου και στρατηγικού χαρακτήρα, που συναποτελείται από περισσότερα έργα και δράσεις, χρηματοδοτείται από πολλαπλές “πηγές” ή από περισσότερα του ενός Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία (ΕΔEΤ) και ενδεχομένως από περισσότερα του ενός επιχειρησιακά προγράμματα.

Από όλα τα ανωτέρω φαίνεται η απαίτηση ύπαρξης μίας ολοκληρωμένης αστικής στρατηγικής, η οποία απαρτίζεται από ένα σύστημα αλληλένδετων δράσεων, που επιδιώκουν την επίτευξη μακροχρόνιας βελτίωσης των οικονομικών, περιβαλλοντικών, κλιματικών, κοινωνικών και δημογραφικών συνθηκών μιας αστικής περιοχής και δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μια διοικητική διαδικασία για επιλέξιμη χρηματοδότηση. Στην διαχείριση αυτών των σχεδίων οι δημοτικές αρχές αποκτούν πρωτεύοντα και καθοριστικό ρόλο, ενώ επιδιώκεται η ενεργός συμμετοχή του συνόλου των παραγόντων της πόλης όπως φορείς επιχειρήσεων, εκπρόσωποι της κοινωνίας των πολιτών, η περιφερειακή διοίκηση , τα κέντρα γνώσης κ.λπ..

Η επιλογή περιοχών εφαρμογής δύναται να είναι τα όρια Δημοτικής Ενότητας ή όρια Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου ή Ρυθμιστικού Σχεδίου και ο πληθυσμός τους να ξεπερνά τους 10.000 κατοίκους.

Με απλά λόγια η Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης δεν αποτελείται από:   

• συρραφή έργων(ανεκπλήρωτες προεκλογικές δεσμεύσεις, ή νέες προεκλογικές εξαγγελίες, πλακοστρώσεις /τσιμεντοστρώσεις μέχρι τον καλοκαιρινό κυματισμό της θάλασσας κ.λπ.)
• έλλειψη σοβαρών μελετών συνολικής ανάπλασης περιοχών, μελετών πολεοδόμησης περιοχών(Ανατολική Παραλία, Κορδία Δυτικής Παραλίας, κ.λπ.)
• ή να καθίσταται σημείο αναφοράς η όποια μεμονωμένη μελέτη (κυκλοφοριακή) όταν είναι γνωστό ότι αντίστοιχη υφιστάμενη με σημαντικό κόστος για τον δημότη της Καλαμάτας δεν εφαρμόζεται ή επιχειρούνται σημαντικές επεμβάσεις αντίθετες με τα προβλεπόμενα από αυτήν.

Αλλά η Στρατηγική Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης είναι η απαίτηση ύπαρξης μίας ολοκληρωμένης αστικής στρατηγικής με επιδίωξη μακροχρονίων θεματικών στόχων.

Επομένως τοποθετούμαι προτείνοντας έναν σχεδιασμό στον Τομέα Υποδομών που αφορά τις εξής περιοχές με ολοκληρωμένη συνολική στρατηγική και συγκεκριμένα κατ΄ αρχήν έργα:

• Α ΠΕΡΙΟΧΗ. Την  ξεχασμένη υποβαθμισμένη περιοχή με σημείο αναφοράς τον χείμαρρο Νέδοντα, που ορίζεται ανάντη από το σημείο όπου απαιτείται η πρόβλεψη κατασκευής φράγματος που με την λεκάνη του (έργο με στοιχεία αντιπλημμυρικά, άρδευσης, πυρόσβεσης κ.λπ. της Καλαμάτας και της ευρύτερης περιοχής). Καταλήγει κατάντη μέχρι τις εκβολές του Νέδοντα επεκτεινόμενη ανατολικά μέχρι την περιοχή που μελετάται το Master plane του λιμανιού και δυτικά μέχρι την περιοχή του Άρι ποταμού και του Ιερού του Ποσειδώνα με ανάδειξη του μνημείου. Η ανωτέρω περιοχή(Βορινό τμήμα) θεωρώ ότι πρέπει να διευρυνθεί Ανατολικά και να αντιμετωπιστεί από κοινού με το γειτνιάζον  Ιστορικό Κέντρο Καλαμάτας. Με κομβικά έργα για την εν λόγω περιοχή:

1. Κατασκευή φράγματος στον χείμαρρο Νέδοντα.
2. Συνολική μελέτη Ανάπλασης της ανωτέρω προσδιορισμένης περιοχής(της εντός σχεδίου περιοχής) διαχωρίζοντας την σε επί μέρους περιοχές προς ανάπλαση κατά προτεραιότητα, μετά από την συνολική αντιμετώπιση.
3. Ανάδειξη Κάστρου Καλαμάτας (φωτισμός, περιβάλλων χώρος, λειτουργία, κ.λπ.).
4. Βιοκλιματική ανάπλαση του Ιστορικού Κέντρου του Δήμου Καλαμάτας.
5. Εκπόνηση Πολεοδομικής μελέτης και πράξης εφαρμογής περιοχής Κορδία Δυτικής Παραλίας.
6. Ανάπλαση του ποταμού Άρι από τις εκβολές μέχρι το Ιερό του Ποσειδώνα  και των Πρωτοελλαδικών Μεγάρων με ανάδειξη του μνημείου.
7. Επισκευή(αναπαλαίωση) του πρώην Γαλλικού Ινστιτούτου και ένταξη του κτηρίου στο Πολιτιστικό Απόθεμα της πόλης της Καλαμάτας
8. Εγκατάσταση συστήματος ηλεκτρονικής πληροφόρησης πολιτών και επισκεπτών και δημιουργία συστήματος ψηφιακής ανάδειξης του πολιτιστικού αποθέματος της Καλαμάτας

• Β ΠΕΡΙΟΧΗ. Την ανατολική παραλία του Δήμου Καλαμάτας όπου οφείλεται να αντιμετωπισθεί η κυκλοφοριακή λειτουργία της Ναυαρίνου, η διάνοιξη της οδού Κρήτης, η χωροθέτηση της οδού που θα μεταφέρει το φορτίο της Εθνικής Οδού πέραν του κόμβου όπου αυτή συνάντησε την Λακωνική μέχρι της ανατολικής εισόδου της πόλης(1ης Επαρχιακής Οδού – Κόμβος Ξενοδοχείου Φωτεινή). Την Πολεοδόμηση της περιοχής που περιλαμβάνεται από την ανωτέρω χωροθέτηση, την οδό Ναυαρίνου και το υφιστάμενο σχέδιο της Ανατολικής Παραλίας. Με κομβικά έργα για την εν λόγω περιοχή:

1. Εκπόνηση Πολεοδομικής μελέτης και πράξης εφαρμογής περιοχής επέκτασης Ανατολικής Παραλίας όπως ανωτέρω ευκρινώς οριοθετείται.
2. Συνολική μελέτη Ανάπλασης της εντός σχεδίου περιοχής που ορίζεται από τις οδούς Κρήτης, Ναυαρίνου και δυτικά μέχρι την περιοχή που μελετάται Master plane του λιμανιού και του Πάρκου του Λιμενικού, γραμμικά την οδό Ναυαρίνου(εκτός σχεδίου τμήμα) μέχρι της ανατολικής εισόδου της πόλης(1ης Επαρχιακής Οδού – Κόμβος Ξενοδοχείου Φωτεινή) και με ιδιαίτερη αναφορά στις ναυταθλητικές εγκαταστάσεις, διαχωρίζοντας την σε επί μέρους περιοχές προς ανάπλαση κατά προτεραιότητα, μετά από την συνολική αντιμετώπιση.
3. Διάνοιξη οδών της ανωτέρω περιοχής προσδιορίζοντας προτεραιότητα που θα προκύψει μέσα από Κυκλοφοριακή Μελέτη.
4. Διαμόρφωση εφαρμόσιμων κανόνων για τον αιγιαλό και σεβασμό αυτών από τους χρήστες σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.

Ο Παναγιώτης Αλούπης είναι πολίτικος μηχανικός του Ε.Μ.Π. – Δημοτικός Σύμβουλος της μείζονος μειοψηφίας του Δήμου Καλαμάτας