Η αλήθεια για το ΠΟΠ ελιά Καλαμάτας

Απάντηση του  υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης Κώστα Σκανδαλίδη το 2010,  σε σχετική ερώτηση βουλευτή της Αιτωλοακαρνανίας, φαίνεται να βάζει τα πράγματα στην θέση τους όσον αφορά στο θέμα με το ΠΟΠ ελιά Καλαμάτας. Την απάντηση  έφερε στο φως της δημοσιότητας η Ένωση Μεσσηνίας με ανάρτησή της στη σελίδα της στο Facebook.

Αναλυτικά η απάντηση του κ. Σκανδαλίδη: “Οσον αφορά τη χρήση της ονομασίας «Ελιά Καλαμάτας», το Κοινοτικό καθεστώς των ΠΟΠ και ΠΓΕ (που διέπεται από τους Καν. (ΕΚ) 510/2006 και 1989/2006) δεν κατοχυρώνει ονομασίες φυτικών ποικιλιών, αλλά ονομασίες περιοχών που χρησιμοποιούνται για την περιγραφή γεωργικών προϊόντων ή τροφίμων, τα οποία: α) κατάγονται από τις συγκεκριμένες περιοχές και β) διαθέτουν ιδιαίτερη ποιότητα ή χαρακτηριστικά που οφείλονται ουσιαστικά ή αποκλειστικά στο ιδιαίτερο γεωγραφικό περιβάλλον της συγκεκριμένης περιοχής. Η ονομασία που έχει καταχωρηθεί στο Κοινοτικό Μητρώο ΠΟΠ και ΠΓΕ ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (Καν. (ΕΚ) 1107/96) είναι «Ελιά Καλαμάτας» και αφορά την οριοθετημένη γεωγραφική ζώνη εντός της οποίας παράγεται το προϊόν. Επισημαίνεται ότι η Κοινοτική προστασία δεν παρέχεται στην ονομασία της ποικιλίας. Συνεπώς, η ονομασία «Ελιά Καλαμάτας» δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ελιές ποικιλίας Καλαμών που παράγονται εκτός της οριοθετημένης γεωγραφικής ζώνης.

Επιπλέον, αναφέρεται ότι σύμφωνα με την Κοινοτική και εθνική μας νομοθεσία, οι τροποποιήσεις των προδιαγραφών των προϊόντων ΠOΠ και ΠΓΕ είναι δυνατό να εγκριθούν μόνο κατόπιν τεκμηριωμένων αιτήσεων από ομάδες παραγωγών που έχουν έννομο συμφέρον. Συγκεκριμένα, για την τροποποίηση  της οριοθετημένης γεωγραφικής ζώνης της «Ελιάς Καλαμάτας», δεν έχει υποβληθεί στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Διεύθυνση Βιολογικής Γεωργίας) καμία αίτηση.

Επισημαίνεται, ωστόσο, ότι κρίνεται εξαιρετικά δύσκολο να λάβει τελική έγκριση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενδεχόμενο αίτημα της χώρας μας για επέκταση της οριοθετημένης γεωγραφικής ζώνης της «Ελιάς Καλαμάτας», ώστε να συμπεριληφθεί και ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας. Καταρχήν, μια επέκταση που θα υπερδιπλασίαζε την οριοθετημένη γεωγραφική ζώνη, θα χρειαζόταν ισχυρή τεκμηρίωση, προκειμένου να αποδειχθεί ότι πληρούνται οι όροι των Κοινοτικών κανονισμών και το αίτημα δεν αποσκοπεί αποκλειστικά στην αύξηση της εμπορικότητας των ελληνικών ελιών. Οι Κοινοτικοί κανονισμοί, στην προκειμένη περίπτωση, απαιτούν ομοιογένεια της γεωγραφικής ζώνης ως προς τα ιδιαίτερα εκείνα χαρακτηριστικά του φυσικού και ανθρώπινου περιβάλλοντος που καθορίζουν την ιδιαίτερη ποιότητα του τελικού προϊόντος, κάτι που δεν φαίνεται να ισχύει για περιοχές όπως η Μεσσηνία και η Αιτωλοακαρνανία. Η χρήση και μόνον της ποικιλίας Καλαμών δεν μπορεί να αποτελέσει επιχείρημα για την επέκταση της ζώνης, εκτός των άλλων και για το λόγο ότι η ίδια ποικιλία καλλιεργείται ευρέως και σε άλλες περιοχές και μάλιστα εκτός Ελλάδας.

Όσον αφορά τη χρήση του όρου «Ελιά Καλαμών», η προβολή του ως κυρίαρχου στοιχείου της ετικέτας ενός προϊόντος που παράγεται εκτός της οριοθετημένης γεωγραφικής ζώνης, αποτελεί υπαινιγμό της ΠΟΠ και εκμετάλλευση της φήμης της και αντιβαίνει στη νομοθεσία. Παρόλα αυτά, δεν μπορεί να παρεμποδιστεί μία συμπληρωματική ένδειξη που πληροφορεί τον καταναλωτή ότι το προϊόν του προέρχεται από την «ποικιλία Καλαμών», δεδομένου ότι στον εθνικό μας κατάλογο ποικιλιών η ονομασία της συγκεκριμένης ποικιλίας είναι «Καλαμών». Σε κάθε περίπτωση, η ένδειξη «ποικιλίας Καλαμών» στην επισήμανση ενός προϊόντος που δεν πληροί τις προδιαγραφές της «Ελιάς Καλαμάτας» ΠΟΠ, θα πρέπει να χρησιμοποιείται με τέτοιο τρόπο, ώστε και σε συνδυασμό με τις υπόλοιπες ενδείξεις της ετικέτας να μην παραπλανάται ο καταναλωτής ως προς την καταγωγή του προϊόντος και να μην επιχειρείται εκμετάλλευση της φήμης της καταχωρισμένης ονομασίας.

Όσον αφορά τη χρήση της ένδειξης ΠΟΠ, εάν οι παραγωγοί του νομού Αιτωλοακαρνανίας ενδιαφέρονται για τη χρήση των ενδείξεων ΠOΠ ή Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης και για όλα τα οφέλη που μπορούν να αποκομίσουν από την ένταξη στο καθεστώς των ΠΟΠ, οι παραγωγικοί φορείς του Νομού Αιτωλοακαρνανίας μπορούν να υποβάλουν αίτημα αναγνώρισης ως ΠΟΠ για τις ελιές που παράγουν από την ποικιλία Καλαμών, χρησιμοποιώντας, βεβαίως, τοπωνύμια της περιοχής παραγωγής και επεξεργασίας των ελιών. Ήδη, έχει υποβληθεί στην αρμόδια υπηρεσία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (Διεύθυνση Βιολογικής Γεωργίας) από την ΕΑΣ Αγρινίου αίτημα καταχώρισης της ονομασίας «Ελιά Αγρινίου» ως ΠΟΠ, για ελιές της ποικιλίας Κονσερβολιά, που καλλιεργούνται στις πρώην επαρχίες Βάλτου, Ξηρόμερου και Τριχωνίδας του Νομού Αιτωλοακαρνανίας. Παρόμοιο αίτημα για τις ελιές ποικιλίας Καλαμών δεν έχει υποβληθεί στην ως άνω αρμόδια υπηρεσία από ομάδα παραγωγών της Αιτωλοακαρνανίας”.