Η Ν.Ε. του Κινήματος Αλλαγής Μεσσηνίας με ανακοίνωσή της για την προστασία της Π.Ο.Π. Ελιάς Καλαμάτας προτείνει:

• Την κατάργηση των υπουργικών αποφάσεων που προσθέτουν ως συνώνυμα της ένδειξης “Kalamon” τις ενδείξεις “Kalamatiani” και “Kalamata” και την ανάληψη όλων των ενεργειών για την αποκατάσταση του ορθού θεσμικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
• Την διατήρηση του περιορισμού της παραγωγής της Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας, στο νομό Μεσσηνίας, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 1993.
• Την προσθήκη ένδειξης σχετικής με την Μεσσηνία, ως συμπληρωματικής στην ένδειξη Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας, με αντίστοιχη τροποποίηση της ως άνω υπουργικής απόφασης και καταχώρισης στην νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Τέλος στην ανακοίνωση επισημαίνεται ότι:

«Σε κάθε περίπτωση συντασσόμαστε με τα αιτήματα των φορέων που εκπροσωπούν παραγωγούς και σχετίζονται με το ΠΟΠ, μιας και τα συστήματα γεωγραφικής ένδειξης έχουν θεσπιστεί για να προασπίζουν τα συμφέροντα των παραγωγών που εντάσσονται σε αυτά.»

Ακολουθεί η πλήρης ανακοίνωση:

Πολλές οι συζητήσεις τους τελευταίους μήνες για την χρήση της ένδειξης Π.Ο.Π. (Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης) Ελιά Καλαμάτας. Η ένδειξη αυτή κατοχυρώνει την πιστοποιημένη ποιότητα της ελιάς ποικιλίας Καλαμών που παράγεται αποκλειστικά στην Μεσσηνία, με συγκεκριμένες αυστηρές προδιαγραφές, με διεθνείς βραβεύσεις για τα χαρακτηριστικά της, και έχει άμεση σχέση με το εισόδημα των παραγωγών και την οικονομία του νομού μας.

Η συζήτηση εστιάζεται σε δύο ζητήματα που σχετίζονται μεταξύ τους, αλλά δεν ταυτίζονται.

Το πρώτο θέμα αφορά τις υπουργικές αποφάσεις, με τις οποίες στην ποικιλία ελιά Καλαμών,  καταχωρίστηκε, ως συνώνυμο της ένδειξης “Kalamon”, η ένδειξη “Kalamata”. Κατ’ αρχάς καταχωρίστηκαν οι ενδείξεις “Kalamatiani”, “Tsigkeli”, “Aetonychi” και “Kalamata” (το 2016, με την Απόφαση Υπουργού και Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων 3247/137259/6-12-2016-ΦΕΚ4044/Β’/16-12-2016).  Εν συνεχεία,  αφαιρέθηκε από συνώνυμο η ένδειξη “Kalamata”, ενώ παρέμεινε η ένδειξη “Kalamatiani” (το 2016, με την Απόφαση Υπουργού και Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων 3401/144590/22-12-2016-ΦΕΚ 4460/Β’/30-12-2016).

Η αφαίρεση αυτή κράτησε περίπου ένα χρόνο, διότι επανήλθε η ένδειξη “Kalamata”, ως συνώνυμο της ένδειξης “Kalamon”. (το 2018, με την Απόφαση Υπουργού και Υφυπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων 331/20735/7-2-2018-ΦΕΚ 648/Β’/7-2-2018).

Σημειώνεται αφ’ ενός ότι στο σκεπτικό των αποφάσεων αυτών δεν αναφέρεται κάποια αιτιολογία για αυτές τις προσθαφαιρέσεις και αφ’ ετέρου στις θέσεις του Υπουργού και του Υφυπουργού παραμένουν τα ίδια πρόσωπα (Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ).

Η συνωνυμία αυτή, είναι προφανές ότι προκαλεί σύγχυση με την Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας με πολύ αρνητικές συνέπειες για αυτήν την γεωγραφική ένδειξη, καθώς καθιστά σχεδόν βέβαιη την παραπλάνηση του καταναλωτή και την σύγχυση των δύο διαφορετικών προϊόντων, της Π.Ο.Π. Ελιάς Καλαμάτας και της ποικιλίας Ελιάς Καλαμών.

Η σύγχυση αυτή δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή, καθώς η Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας έχει κατοχυρωθεί σε εθνικό επίπεδο από το 1993 από την κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ (με την Απόφαση Υπουργού Γεωργίας 44304/11-11-93-ΦΕΚ Β’) και εν συνεχεία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, στον κανονισμό 1107/96 (Ε.Ε. L 148/21-6-1996). Στη νομοθεσία αυτή καταγράφονται οι προδιαγραφές της Π.Ο.Π. Ελιάς Καλαμάτας, μεταξύ των οποίων αναφέρεται ρητώς ότι η Π.Ο.Π. αφορά  την ποικιλία Ελιά Καλαμών που παράγεται σε περιοχές του Νομού Μεσσηνίας (παράγραφος 1 της σχετικής απόφασης).

Η ισχύς της απόφασης της 11-11-93 επιβεβαιώνεται το 2015, όταν σε κοινοβουλευτική ερώτηση , ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κ. Hogan δίνει την παρακάτω απάντηση, η οποία δεν αφήνει καμία αμφιβολία για την διάκριση μεταξύ της Π.Ο.Π. Ελιάς Καλαμάτας και της ποικιλίας Ελιά Καλαμών:

«Η ονομασία «Ελιά Καλαμάτας» καταχωρίστηκε ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ) στις 21 Ιουνίου 1996 κατόπιν αιτήματος της ελληνικής κυβέρνησης με τον κανονισμό (ΕΚ) αριθ. 1107/96 της Επιτροπής. Σύμφωνα με το άρθρο 13 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων, οι καταχωρισμένες ονομασίες προστατεύονται, μεταξύ άλλων, από κάθε άμεση ή έμμεση εμπορική χρήση για προϊόντα που δεν καλύπτονται από την καταχώριση, εφόσον τα προϊόντα αυτά είναι συγκρίσιμα με τα προϊόντα που έχουν καταχωρισθεί με την ονομασία αυτή. Τούτο περιλαμβάνει την περίπτωση κατά την οποία η καταχωρισμένη ονομασία είναι μεταφρασμένη. Η προστασία αυτή ισχύει σε ολόκληρη την ΕΕ. Οι επιχειρηματίες που δεν τηρούν τις προδιαγραφές για την εν λόγω ΠΟΠ, συμπεριλαμβανομένης της περιοχής παραγωγής, δεν έχουν το δικαίωμα να χρησιμοποιούν την ονομασία «Kalamata olives» στην ΕΕ. Εξάλλου, η σωστή αναφορά στην ποικιλία φαίνεται να είναι «Ελιές Καλαμών», που δεν είναι συνώνυμη με την καταχωρισμένη ονομασία. Κατά συνέπεια, σύμφωνα με τη νομοθεσία της ΕΕ, οι επιχειρηματίες που χρησιμοποιούν για εμπορικούς σκοπούς ονομασίες όπως «Kalamata olives» για ελιές που παράγονται εκτός της οριοθετημένης περιοχής της ΠΟΠ, υφίστανται τις συνέπειες της μη τήρησης των κανόνων της ΕΕ, όπως περιγράφει ο κ. βουλευτής»

Εγείρονται σοβαρά ζητήματα για τους λόγους που οδήγησαν στην έκδοση των υπουργικών αποφάσεων του 2016 και  του 2018 και φέρει μεγάλη ευθύνη η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ, η οποία μετά την προσωρινή, όπως αποδείχτηκε, αφαίρεση της συνωνυμίας “Kalamata”, το 2016,  την προσέθεσε εκ νέου το 2018 και παρά τις αντιδράσεις σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.

Ως αποτέλεσμα αυτής της πολιτικής, σήμερα, ο όρος “ελιά Καλαμάτας” τείνει να αντικαταστήσει τον όρο “ελιά Καλαμών” και στην ελληνική γλώσσα, αλλά και στην αγγλική γλώσσα, όπου χρησιμοποιείται κατά κόρον και στις εξαγωγές, αλλά και στις εισαγωγές η ένδειξη “Kalamata Olives”.

Είναι προφανές, λοιπόν, ότι πρέπει η ελληνική κυβέρνηση να προχωρήσει σε όλες εκείνες τις ενέργειες που απαιτούνται σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε να καταργηθεί η συνωνυμία της ένδειξης “Kalamon” και με τις δύο ενδείξεις, “Kalamatiani” και  “Kalamata”.

Ωστόσο, μέχρι να επιτευχθεί αυτός ο στόχος, υπάρχει μόνο μια λύση, να συμπληρωθεί η ένδειξη Π.Ο.Π. Ελιά  Καλαμάτας με την ένδειξη “Μεσσηνίας” ή “Μεσσηνιακή” (και στην αγγλική “Messinian Kalamata Olives”), ώστε να καθίσταται σαφής η ταυτότητα του προϊόντος και η διάκρισή του από την ποικιλία Ελιά Καλαμών ή Ελιά Καλαμάτας. Η προσθήκη αυτή είναι εφικτή, διότι έρχεται σε απόλυτη συμφωνία με τις προδιαγραφές της Π.Ο.Π. Ελιάς Καλαμάτας και καθίσταται σήμερα απαραίτητη, προκειμένου να αρθεί αυτή η απαράδεκτη σύγχυση, η οποία εξομοιώνει ένα προϊόν που έχει πολύ αυστηρές προδιαγραφές, όπως η Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας, με την απλή ποικιλία Ελιά Καλαμών, για την οποία δεν υφίστανται προδιαγραφές. Με μεγαλη οικονομική ζημιά για τους παραγωγούς και την Μεσσηνία.

Και σαν να μην έφτανε αυτό το πρόβλημα, εμφανίζονται και προτάσεις που αφορούν την τροποποίηση της γεωγραφικής περιοχής για την Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας και την συμπερίληψη των νομών της Ηλείας, της Λακωνίας και της Αρκαδίας, εν μέρει ή εν όλω,  προτάσεις που πέφτουν στο τραπέζι από πολλές υπεύθυνες πλευρές!

Η προτεινόμενη διεύρυνση είναι προκλητική και άστοχη, ανατρέπει ένα θεσμικό πλαίσιο σχεδόν 30 ετών, χωρίς καμία πραγματική τεκμηρίωση. Μάλιστα, είναι απίστευτα αντιφατικό το ότι οι ίδιοι άνθρωποι που ορθώς δεν δέχονται την ταύτιση της Π.Ο.Π. Ελιάς Καλαμάτας με την ποικιλία Ελιά  Καλαμών, προτείνουν μια νέα σύγχυση, όπου η ένδειξη “Καλαμάτας” δεν θα αντιπροσωπεύει το νομό  Μεσσηνίας, του οποίου είναι η πρωτεύουσα, αλλά και 3 ακόμη νομούς. Υπάρχει κανείς που όταν δει την ένδειξη Καλαμάτας, θα θεωρήσει ότι αυτή αντιστοιχεί σε άλλες περιοχές εκτός Μεσσηνίας; Ομολογουμένως, πρωτάκουστο. Και προκαλεί ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη το γεγονός ότι την πρόταση αυτοί συμμερίζονται και προωθούν πολιτικά πρόσωπα της Μεσσηνίας, σε πλήρη αντίθεση με την απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαμάτας (579/15-11-2017), η οποία ελήφθη κατόπιν προτάσεως του επικεφαλής της παράταξης “Αλλαγή για το Δήμο της Καλαμάτας” κ. Θεόδωρου Μπρεδήμα.

Κατόπιν αυτών, με βασικό στόχο την αληθινή προστασία της Π.Ο.Π. Ελιάς Καλαμάτας, η Ν.Ε. Κινήματος Αλλαγής Μεσσηνίας προτείνει:

• Την κατάργηση των υπουργικών αποφάσεων που προσθέτουν ως συνώνυμα της ένδειξης “Kalamon” τις ενδείξεις “Kalamatiani” και “Kalamata” και την ανάληψη όλων των ενεργειών για την αποκατάσταση του ορθού θεσμικού πλαισίου σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
• Την διατήρηση του περιορισμού της παραγωγής της Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας, στο νομό Μεσσηνίας, σύμφωνα με την υπουργική απόφαση του 1993.
• Την προσθήκη ένδειξης σχετικής με την Μεσσηνία, ως συμπληρωματικής στην ένδειξη Π.Ο.Π. Ελιά Καλαμάτας, με αντίστοιχη τροποποίηση της ως άνω υπουργικής απόφασης και καταχώρισης στην νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σε κάθε περίπτωση συντασσόμαστε με τα αιτήματα των φορέων που εκπροσωπούν παραγωγούς και σχετίζονται με το ΠΟΠ, μιας και τα συστήματα γεωγραφικής ένδειξης έχουν θεσπιστεί για να προασπίζουν τα συμφέροντα των παραγωγών που εντάσσονται σε αυτά.