Τα γυαλιά ηλίου συνήθως θεωρούνται αξεσουάρ μόδας, αλλά στην πραγματικότητα το στυλ τους είναι πολύ λιγότερο σημαντικό από την ικανότητά τους να προστατεύουν τα μάτια από την επιβλαβή υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου. Γι’ αυτό τον λόγο πρέπει να είμαστε εξαιρετικά προσεκτικοί στα κριτήρια που χρησιμοποιούμε κατά την επιλογή τους.

«Η χρήση γυαλιών ηλίου τα οποία δεν παρέχουν 100% προστασία από την UV, συνιστά μια σοβαρή απειλή για την υγεία των ματιών», λέει ο Χειρουργός-Οφθαλμίατρος δρ Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, MD, ιδρυτής και επιστημονικός διευθυντής του Ινστιτούτου Οφθαλμολογίας LaserVision και καθηγητής Οφθαλμολογίας του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης (NYUMedicalSchool). «Ανεξάρτητα από την εποχή του χρόνου, η έκθεση των ματιών στην UV αυξάνει τον κίνδυνο αναπτύξεως μορφωμάτων στα μάτια, καταρράκτη και πολλών οφθαλμοπαθειών. Δυστυχώς, παρότι όλοι -ή σχεδόν όλοι- γνωρίζουν πόσο σημαντικά είναι τα καλά γυαλιά ηλίου για τα μάτια τους, πολλοί δεν ελέγχουν ποτέ την ποιότητά τους».

Πρόσφατη έρευνα που έδωσε στη δημοσιότητα η Αμερικανική Ακαδημία Οφθαλμολογίας (AAO) δείχνει ότι το 47% όσων φορούν γυαλιά ηλίου δεν ελέγχουν ποτέ την απορροφητικότητά τους. «Δεν θα έπρεπε όμως να προμηθεύονται γυαλιά ηλίου που δεν αναγράφουν 100% προστασία UV400 ή 100% προστασία UVA/UVB», εξηγεί ο καθηγητής.

Σημαντικά ελλείμματα υπάρχουν και στις γνώσεις που έχουμε για την φωτοευαισθησία, δηλαδή για την ευαισθησία μας στην UV. Η ΑΑΟ τονίζει πως μερικά φάρμακα και ιατρικές παθήσεις αυξάνουν την επιρρέπεια του οργανισμού στις βλάβες που προκαλεί η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλίου. Ωστόσο περισσότεροι από επτά στους δέκα συμμετέχοντες στην ίδια έρευνα δεν ήξεραν ότι η λήψη λ.χ. ορισμένων αντιβιοτικών ή φαρμάκων για την ακμή και το ιστορικό καταρράκτη ενέχουν τον κίνδυνο αυτό. Ούτε γνώριζαν ότι τα ανοικτόχρωμα μάτια (γαλάζια, πράσινα, ανοικτά καστανά) είναι πιο ευάλωτα στην UV. Μάλιστα την ίδια άγνοια επέδειξε και το 68% όσων είχαν ανοικτόχρωμα μάτια!

«Δυστυχώς, η άγνοια αυτή ωθεί πολύ κόσμο να αφήνει τα μάτια του απροστάτευτα στον ήλιο, με συνέπεια να βλέπουμε ολοένα περισσότερους ασθενείς με προβλήματα όπως η φωτοκερατίτιδα και το πτερύγιο ή, μακροπρόθεσμα, με καταρράκτη ή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Όλες αυτές οι παθήσεις σχετίζονται με την υπερβολική έκθεση στον UV», τονίζει ο κ. Κανελλόπουλος.

Δυστυχώς, η ελλιπής προστασία των ματιών από τον ήλιο αρχίζει στην παιδική ηλικία. Η ίδια έρευνα της ΑΑΟ έδειξε ότι μολονότι το 74% των γονέων φροντίζουν πάντοτε το καλοκαίρι να φορούν τα παιδιά τους αντηλιακό υψηλής προστασίας (SPF 50), μόλις το 32% φροντίζουν να φορούν πάντοτε τα παιδιά τους και καλής ποιότητας γυαλιά ηλίου.

«Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευαίσθητα στις βλάβες από τον ήλιο. Οι περισσότεροι γονείς θυμούνται το αντηλιακό για το δέρμα, αλλά ξεχνούν τα προστατευτικά γυαλιά ηλίου, παρότι είναι εξίσου σημαντικά για την μακροπρόθεσμη υγεία των παιδιών τους», συμπληρώνει ο ειδικός.

Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός πως μολονότι οι περισσότεροι (πάνω από οκτώ στους δέκα) γνωρίζουμε ότι η υπεριώδης ακτινοβολία του ηλίου διαπερνά τα σύννεφα, λιγότεροι από δύο στους δέκα φορούν γυαλιά ηλίου όταν έχει συννεφιά!

Ένα άλλο λάθος που υπονομεύει την υγεία των ματιών, είναι το γεγονός πως πάνω από τους μισούς ενήλικες πιστεύουν πως όσο πιο σκούρα είναι τα γυαλιά ηλίου, τόσο καλύτερα προστατεύουν από την UV. «Η απορροφητικότητα των γυαλιών ηλίου δεν εξαρτάται από το χρώμα τους, αλλά από την ποιότητά τους. Η ποιότητά τους δεν είναι θέμα χρώματος, αλλά ούτε και τιμής ή μάρκας», υπογραμμίζει ο καθηγητής.

Για να διαλέξετε, λοιπόν, ένα καλό ζευγάρι γυαλιά ηλίου, πρέπει κατ’ αρχάς να προσέξετε από πού θα τα προμηθευθείτε. Η ασφαλέστερη επιλογή είναι τα καταστήματα οπτικών, όπου θα μπορείτε να ενημερωθείτε για όλα τα χαρακτηριστικά τους (πόσο απορροφητικά είναι, τι είδους φακούς έχουν, τι φίλτρα περιέχουν κ.λπ.).

Δεύτερο κριτήριο είναι, όπως προαναφέρθηκε, να αναγράφουν ότι παρέχουν 100% προστασία UVA/UVB ή 100% προστασία UV400. Αν δεν ξέρετε πόσο απορροφητικά είναι τα γυαλιά ηλίου που ήδη έχετε, ελέγξτε τα σε ένα κατάστημα οπτικών. Πολλά διαθέτουν ειδικές συσκευές που αξιολογούν την ποιότητα των φακών.

Για πληρέστερη προστασία από την υπεριώδη ακτινοβολία του ηλίου να προτιμάτε τα μεγάλα γυαλιά ηλίου, κι ας μην είναι πια στη μόδα. Όσο μεγαλύτερο τμήμα του προσώπου καλύπτουν, τόσο πιο προστατευμένα είναι τα μάτια. Αν μάλιστα τα καλύπτουν και από τα πλάγια, τόσο το καλύτερο, δεδομένου ότι η UV αντανακλάται γύρω μας και φτάνει στα μάτια υπό διάφορες γωνίες.

Όσον αφορά το χρώμα των φακών, οι σκουρόχρωμοι φακοί και οι πολωμένοι δεν απορροφούν περισσότερη UV. Αυτό που κάνουν οι πολωμένοι φακοί είναι να μειώνουν τη λάμψη από το φως που αντανακλάται στις λείες επιφάνειες γύρω μας (π.χ.στα τζάμι, στην άμμο, στο νερό κ.λπ.). Με αυτό τον τρόπο διευκολύνουν δραστηριότητες όπως η οδήγηση και τα θαλάσσια σπορ.

Το χρώμα των γυαλιών ηλίου, εξάλλου, δεν έχει καμία σημασία. Ούτε και η τιμή τους. Εφ’ όσον φέρουν ένδειξη για 100% προστασία και τα έχετε προμηθευτεί από κατάστημα οπτικών, προστατεύουν τα μάτια κι ας είναι γκρι, μπλε, πράσινα, κεχριμπαρένια ή οποιασδήποτε άλλης απόχρωσης.

«Μην ξεχνάτε, τέλος, να συνοδεύετε τα γυαλιά ηλίου με ένα καπέλο με φαρδύ γείσο, ώστε να έχουν τα μάτια πρόσθετη προστασία από τη σκιά που θα τους προσφέρει», συνιστά ο κ. Κανελλόπουλος. «Ο συνδυασμός γυαλιών-καπέλου είναι σωτήριος για τα μάτια σε όλες τις ηλικίες και ανεξαρτήτως ιατρικού ιστορικού».