Μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς τα φράγματα του Νέδοντα

Γράφει η Δήμητρα Λυμπεροπούλου 

Ο Νέδοντας είναι χείμαρρος που πηγάζει από τις Δυτικές πλαγιές του Ταϋγέτου και μετά από την συμβολή μικρών ρεμάτων διαμορφώνεται η κεντρική κοίτη η οποία κατέρχεται μέσω του ομώνυμου φαραγγιού άνωθεν και Βόρεια της πόλης της Καλαμάτας, διασχίζει την Πόλη και εκβάλλει στον Μεσσηνιακό κόλπο πλησίον του κεντρικού Λιμένα αυτής. Ιστορικά αναφέρεται ως καταστρεπτικός χείμαρρος ιδιαίτερα για την πόλη της Καλαμάτας και αποτελεί έναν από τους πρώτους που διευθετήθηκαν στη Χώρα από την Δασική Υπηρεσία (Υπηρεσίες Ο.Υ.Ε.) από τη δεκαετία του 1930. Τα τελευταία έργα διευθέτησης περατώθηκαν δε στο κλάδο Δαφνόρεμα την δεκαετία του 1970. Πριν την διευθέτηση του ο χείμαρρος προκαλούσε συχνά πλημμύρες, σχεδόν κάθε χρόνο, με εκτεταμένες καταστροφές στην πόλη της Καλαμάτας και στις υποδομές του εμπορικού της λιμανιού. Μεγάλο μέρος της λεκάνης απορροής του χειμάρρου βρίσκεται εντός του δάσους και όπως είναι φυσικό μια σημαντική κατηγορία έργων αφορούσε στην εκτεταμένη αναδάσωση γυμνών, επικλινών και ευδιάβρωτων εδαφών, ώστε να μειωθεί στο ελάχιστο το χειμαρρικό στερεό και υδατικό φορτίο.

Η Δασική Υπηρεσία, με την Δ/νση Ορεινών Υδρονομικών Έργων (Ο.Υ.Ε.), έχει επέμβει στην περιοχή Ταϋγέτου κατά την περίοδο 1930-1970 με την κατασκευή τεχνικών και φυτοκομικών έργων στα μεγάλα ρέματα που καταλήγουν στο χείμαρρο Νέδοντα, ο οποίος διέρχεται της πόλης της Καλαμάτας.

Συνοπτικά στην κύρια κοίτη αλλά και σε δευτερεύοντες κλάδους του Χειμάρρου έχουν κατασκευαστεί 135 λιθόδμητα και 558 ξηρολίθινα φράγματα και έχουν ολοκληρωθεί τα φυτοκομικά έργα υποστήριξης αυτών.

Αποτέλεσμα της επέμβασης αυτής μαζί με την ανάπτυξη των δασών, είτε με φυσική είτε με τεχνητή αναγέννηση, είναι να έχουν εξαλειφτεί τα σοβαρά φαινόμενα χειμαρρικότητας που υπήρχαν.

Μετά την πυρκαγιά του 1998 κατασκευάστηκε πλήθος αντιπλημμυρικών και αντιδιαβρωτικών έργων. Το ίδιο συνέβη και κατά την πυρκαγιά του 2007.

Η λεκάνη απορροής του Νέδοντα καταλαμβάνει έκταση συνολικού εμβαδού 146.000,00 στρεμμάτων εκ των οποίων η πυρκαγιά του 2007 κατέκαψε επιφάνεια 50.000 στρ. περίπου, δηλαδή πάνω από το 1/3 αυτής.

Γενική άποψη της Λεκάνης του χειμάρρου διακρίνεται στο παρακάτω απόσπασμα:

Καθαρισμός, συντήρηση και ανάδειξη των πέτρινων φραγμάτων που αποτελούν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς είναι ΜΟΝΟΔΡΟΜΟΣ.

 

Υ.Γ.1 το παρόν κείμενο αποτελεί και επερώτηση μας στο Περιφερειακό Συμβούλιο Πελοποννήσου

Υ.Γ.2 τα συγκεκριμένα φράγματα συμβάλουν σημαντικά στην αντιπλημμυρική θωράκιση της πόλης της Καλαμάτας

Επισυνάπτουμε και μια σπάνια φωτογραφία ντοκουμέντο για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι πως γίνονταν τα έργα προστασίας «μια φορά και έναν καιρό»!!!

Η Δήμητρα Λυμπεροπούλου είναι Περιφερειακή Σύμβουλος, Επικεφαλής Περιφερειακής Παράταξης «Πράσινη Πελοπόννησος»