Η ανεπαρκής αξιοποίηση των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας για δράσεις πολιτικής προστασίας και η ανετοιμότητα της κυβέρνησης ως προς την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπιση των καταστροφικών πυρκαγιών που κατακαίουν τις τελευταίες ημέρες πολλές περιοχές της χώρας, ήταν το αντικείμενο κοινοβουλευτικής ερώτησης που κατέθεσε ο Βουλευτής Μεσσηνίας, Αλέξης Χαρίτσης, προς τους Υπουργούς Οικονομικών, Περιβάλλοντος και Ενέργειας και Κλιματικής Κρίσης & Πολιτικής Προστασίας. Την ερώτηση συνυπογράφουν 31 ακόμη Βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ.
Οι Βουλευτές υπογραμμίζουν ότι «η κλιματική αλλαγή και οι καταστροφικές συνέπειές της είναι η σκληρή πραγματικότητα αλλά η επίκλησή της δεν μπορεί να αποτελεί κάποιου είδους άλλοθι για την ανεπάρκεια των κυβερνητικών πολιτικών» και επισημαίνουν ότι «η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τέτοιας κλίμακας κρίσεων απαιτεί την ύπαρξη ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου πρόληψης, θωράκισης και δημιουργίας συνθηκών ανθεκτικότητας στις τοπικές κοινωνίες».
«Στο πλαίσιο αυτό», τονίζουν οι Βουλευτές, «είναι κρίσιμο οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να αξιοποιηθούν για την χάραξη σοβαρού στρατηγικού σχεδιασμού και την υλοποίηση δημόσιων πολιτικών που αφορούν επενδύσεις σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό για την κατεπείγουσα θωράκιση της κοινωνίας απέναντι στις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζουμε».
«Δυστυχώς, η κυβέρνηση κατασπαταλά αυτή τη μεγάλη ευρωπαϊκή ευκαιρία. Η μέχρι σήμερα πολιτική της στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν αποτυπώνει απλώς διαχειριστική ανεπάρκεια αλλά πολιτικές επιλογές που εξυπηρετούν αποκλειστικά το νεοφιλελεύθερο δόγμα της. Ακόμα χειρότερα όμως, αναδεικνύει την πλήρη απουσία ενός συνεκτικού σχεδίου για την θωράκιση της κοινωνίας. Από το κυβερνητικό σχέδιο απουσιάζουν σοβαρές παρεμβάσεις για την περιφερειακή ανάπτυξη, την δίκαιη πράσινη μετάβαση και την συμπεριληπτική ανάπτυξη» σημειώνουν χαρακτηριστικά. Και προσθέτουν ότι «την ίδια στιγμή, η πορεία υλοποίησης των έργων του πυλώνα της Πράσινης Μετάβασης του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» που αφορούν στην πολιτική προστασία είναι πολύ κατώτερη των αναγκών».
Ο Αλ. Χαρίτσης και οι 31 συνυπογράφοντες Βουλευτές καταλήγουν τονίζοντας ότι «η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει ακόμα και το κρίσιμο ζήτημα των φυσικών καταστροφών με επικοινωνιακούς όρους» και ερωτούν τους αρμόδιους Υπουργούς:
1. Πόσες και ποιες δράσεις/έργα πολιτικής προστασίας και πρόληψης υλοποιούνται στο πλαίσιο του Πυλώνα 1. Πράσινη Μετάβαση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με στόχο την έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών, την αποκατάσταση των ζημιών και την αποζημίωση των περιουσιών των πολιτών και ποιος ο προϋπολογισμός τους;
2. Ποια έργα υλοποιούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος ΑΙΓΙΣ του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027, που χρηματοδοτείται και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, και ποια τα στοιχεία χρηματοδότησης των έργων;
3. Ποια η πορεία υλοποίησης των έργων που αφορούν την αντιπυρική προστασία και χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ΕΣΠΑ 2021-2027 ή άλλες πηγές (ένταξη, προκήρυξη, συμβασιοποίηση, πρόοδος υλοποίησης φυσικού και οικονομικού αντικειμένου) και ειδικότερα πόσες και ποιες πραγματικές δαπάνες (πληρωμές) έχουν καταχωρηθεί για κάθε έργο μέχρι σήμερα;
4. Ποια έργα έχουν ενταχθεί για χρηματοδότηση από το ΤΑΑ και το ΕΣΠΑ με αντικείμενο την παροχή τεχνικής βοήθειας από τη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ, με τι προϋπολογισμό και ποια η πρόοδος υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου;
Αναλυτικά κ Ερώτηση:
ΕΡΩΤΗΣΗ
ΠΡΟΣ
- Τον κ. Υπουργό Οικονομικών.
- Τον κ. Υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Τον κ. Υπουργό Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.
ΘΕΜΑ: «Για άλλη μια χρονιά ανέτοιμη η κυβέρνηση να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τις καταστροφικές πυρκαγιές – Πώς έχουν αξιοποιηθεί οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης & Ανθεκτικότητας για δράσεις πολιτικής προστασίας;»
Με τις καταστροφικές πυρκαγιές που πλήττουν τις τελευταίες ημέρες την Αττική, την Κορινθία, την Βοιωτία, τη Ρόδο και άλλες περιοχές της χώρας, ανακύπτουν για άλλη μια φορά ερωτήματα σχετικά με την ετοιμότητα, την πρόληψη και την αποτελεσματική αντιμετώπισή τους. Είναι προφανές ότι σε τέτοιου είδους και έντασης φυσικές καταστροφές προέχει το αυτονόητο, δηλαδή η προστασία και η ασφάλεια των κατοίκων και όσων επιχειρούν στην πυρόσβεση, καθώς και των φυσικών οικοσυστημάτων αλλά και η διάσωση της περιουσίας των πολιτών, που σε πλείστες περιπτώσεις αφορά την πρώτη κατοικία τους, την πολύτιμη οικογενειακή στέγη.
Η κλιματική αλλαγή και οι καταστροφικές συνέπειές της είναι η σκληρή πραγματικότητα αλλά η επίκλησή της δεν μπορεί να αποτελεί κάποιου είδους άλλοθι για την ανεπάρκεια των κυβερνητικών πολιτικών. Αντιθέτως, πρέπει να αποτελεί τον κρίσιμο παράγοντα για τις απαραίτητες αλλαγές και την χάραξη νέων πολιτικών. Έχουμε επανειλημμένως επισημάνει ότι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και τέτοιας κλίμακας κρίσεων απαιτεί την ύπαρξη ενός Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου πρόληψης, θωράκισης και δημιουργίας συνθηκών ανθεκτικότητας στις τοπικές κοινωνίες.
Στις 30 Απριλίου 2023, ο Υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας κ. Στυλιανίδης δήλωνε ότι ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας είναι σε πλήρη ετοιμότητα για την φετινή αντιπυρική περίοδο, επισημαίνοντας ότι «ο στρατηγικός σχεδιασμός για τη φετινή αντιπυρική περίοδο βασίζεται στο νέο δόγμα Πρόληψη, Προετοιμασία/Ετοιμότητα σε συνδυασμό με την άμεση απόκριση στα έκτακτα συμβάντα». Ο ίδιος ο πρωθυπουργός δήλωνε στις 7 Ιουλίου, κατά την επίσκεψή του στο Υπουργείο Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, ότι “έχουμε προχωρήσει και έχουμε υλοποιήσει έναν πολύ μεθοδικό σχεδιασμό για την αντιπυρική περίοδο την οποία ήδη διανύουμε, με περισσότερα εναέρια μέσα, με περισσότερες δράσεις πρόληψης”.
Δυστυχώς, όμως, με τις πρώτες πυρκαγιές και σύμφωνα με τα στοιχεία της υπηρεσίας Copernicus/Emergency Management Service – Mapping της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις τελευταίες επτά ημέρες κάηκαν περί τα 386.000 στρέμματα. Η τεράστια οικολογική καταστροφή κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και δείχνει ότι ο σχεδιασμός και το «νέο δόγμα» δεν μπορούν να υπηρετήσουν αποτελεσματικά τον στόχο τους. Η προστασία της ανθρώπινης ζωής είναι το αυτονόητο. Αυτονόητη, όμως, θα πρέπει να είναι και η προστασία των φυσικών οικοσυστημάτων, τα οποία αποτελούν θεμέλιο της υγείας, της οικονομίας, της ασφάλειας των τροφίμων, της ίδιας της ζωής.
Στο μεταξύ πληθαίνουν τα δημοσιεύματα για καταγγελίες αυτοδιοικητικών στελεχών και πολιτών για έλλειψη επίγειων και εναέριων μέσων στην μάχη για την κατάσβεση των πυρκαγιών.
Στο πλαίσιο αυτό, είναι κρίσιμο οι πόροι του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να αξιοποιηθούν για την χάραξη σοβαρού στρατηγικού σχεδιασμού και την υλοποίηση δημόσιων πολιτικών που αφορούν επενδύσεις σε υποδομές και ανθρώπινο δυναμικό για την κατεπείγουσα θωράκιση της κοινωνίας απέναντι στις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζουμε.
Δυστυχώς, η κυβέρνηση κατασπαταλά αυτή τη μεγάλη ευρωπαϊκή ευκαιρία. Η μέχρι σήμερα πολιτική της στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας δεν αποτυπώνει απλώς διαχειριστική ανεπάρκεια αλλά πολιτικές επιλογές που εξυπηρετούν αποκλειστικά το νεοφιλελεύθερο δόγμα της. Μέχρι και το τέλος του 2022 οι πραγματικές πληρωμές μέσω του ΤΑΑ μόλις που αγγίζουν τα 1,25 δισ. ευρώ. Ποσό που αντιστοιχεί στο 4% των διαθέσιμων πόρων, ενώ η πρόσφατη αναφορά του Παρατηρητήριου του Ινστιτούτου ΈΝΑ για το Ταμείο Ανάκαμψης, δείχνει ότι το ύψος των πόρων που λιμνάζουν -πόροι που έχει στη διάθεσή της η χώρα και δεν έχουν ενεργοποιηθεί μέσω δράσεων και προγραμμάτων- αγγίζει τα 6,74 δισ. ευρώ. Ακόμα χειρότερα όμως, αναδεικνύει την πλήρη απουσία ενός συνεκτικού σχεδίου για την θωράκιση της κοινωνίας. Από το κυβερνητικό σχέδιο απουσιάζουν σοβαρές παρεμβάσεις για την περιφερειακή ανάπτυξη, την δίκαιη πράσινη μετάβαση και την συμπεριληπτική ανάπτυξη. Η κυβέρνηση ενδιαφέρεται μόνο για την προώθηση των μεγάλων επενδύσεων του ιδιωτικού τομέα, με το 93% των δανείων του Ταμείου που έχουν εγκριθεί να αφορούν μεγάλους επιχειρηματικούς ομίλους.
Την ίδια στιγμή όμως, η πορεία υλοποίησης των έργων του πυλώνα της Πράσινης Μετάβασης που αφορούν στην πολιτική προστασία είναι πολύ κατώτερη των αναγκών. Υπενθυμίζεται ότι στον πυλώνα της Πράσινης Μετάβασης, στον Άξονα 1.4: Αειφόρος χρήση των πόρων, ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή και διατήρηση της βιοποικιλότητας, του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης, περιέχονται επενδύσεις που αφορούν την πολιτική προστασία, μέσω της εφαρμογής συστημάτων για την παρακολούθηση και διαχείριση κρίσεων, την απόκτηση εξοπλισμού για την πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιών, την απόκτηση εναέριων μέσων για τη διαχείριση κρίσεων, τη δημιουργία στρατηγικού πλαισίου για τη διαχείριση κινδύνων φυσικών καταστροφών, καθώς και τη δημιουργία 13 Περιφερειακών Κέντρων Πολιτικής Προστασίας, με φορέα υλοποίησης τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, καθώς και το Εθνικό Σχέδιο Αναδάσωσης – Πρόγραμμα Προστασίας Δασών «Αntinero II», αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Επίσης, στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027 συμπεριλαμβάνεται το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ, που χρηματοδοτείται και από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επειδή, οι πολίτες απαιτούν να υπάρξει επιτέλους ένα αποτελεσματικό Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την αντιμετώπιση των ολοένα και εντεινόμενων κρίσεων που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή.
Επειδή, με την διαχειριστική ανεπάρκεια και την μεροληψία της κυβέρνησης υπέρ λίγων και ισχυρών οικονομικών συμφερόντων κινδυνεύουμε να χάσουμε μια ιστορική ευκαιρία όσο αφορά στους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Επειδή, η κυβέρνηση επιχειρεί να αντιμετωπίσει ακόμα και το κρίσιμο ζήτημα των φυσικών καταστροφών με επικοινωνιακούς όρους.
Ερωτώνται οι αρμόδιοι Υπουργοί:
- Πόσες και ποιες δράσεις/έργα πολιτικής προστασίας και πρόληψης υλοποιούνται στο πλαίσιο του Πυλώνα 1. Πράσινη Μετάβαση του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με στόχο την έγκαιρη πρόληψη και αντιμετώπιση των πυρκαγιών, την αποκατάσταση των ζημιών και την αποζημίωση των περιουσιών των πολιτών και ποιος ο προϋπολογισμός τους;
- Ποια έργα υλοποιούνται στο πλαίσιο του Προγράμματος ΑΙΓΙΣ και ποια τα στοιχεία χρηματοδότησης των έργων;
- Ποια η πορεία υλοποίησης των έργων που αφορούν την αντιπυρική προστασία και χρηματοδοτούνται από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το ΕΣΠΑ 2021-2027 ή άλλες πηγές (ένταξη, προκήρυξη, συμβασιοποίηση, πρόοδος υλοποίησης φυσικού και οικονομικού αντικειμένου) και ειδικότερα πόσες και ποιες πραγματικές δαπάνες (πληρωμές) έχουν καταχωρηθεί για κάθε έργο μέχρι σήμερα;
- Ποια έργα έχουν ενταχθεί για χρηματοδότηση από το ΤΑΑ και το ΕΣΠΑ με αντικείμενο την παροχή τεχνικής βοήθειας από τη Μονάδα Συμβάσεων Στρατηγικής Σημασίας του ΤΑΙΠΕΔ, με τι προϋπολογισμό και ποια η πρόοδος υλοποίησης του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου;
