Σε απάντηση σχετικής Ερώτησης, που κατέθεσε ο Βουλευτής κ. Ι. Λαμπρόπουλος, με θέμα «Εργάτες γης» και κατά το μέρος αυτής που αφορά σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου, το αρμόδιος υπουργός απαντάει τα εξής:
Στον ν. 4251/2014 (Α’ 80) περιλαμβάνονται διατάξεις αναφορικά με τη προσωρινή διαμονή και απασχόληση εποχιακά εργαζομένων. Ειδικότερα, στο άρθρο 18Α προβλέπεται η δυνατότητα εισδοχής πολιτών τρίτων στη χώρα με σκοπό την εποχική εργασία δυνάμει της εθνικής θεώρησης και της υποβολής του αιτήματος για χορήγηση άδειας διαμονής εποχικής εργασίας στην αρμόδια υπηρεσία μιας στάσης του τόπου κατοικίας και απασχόλησης. Κατά συνέπεια, ο πολίτης τρίτης χώρας αφού εισέλθει με εθνική θεώρηση ως εποχικός εργαζόμενος έχει τη δυνατότητα, πριν λήξουν οι εννέα μήνες και εφόσον πληροί τις προϋποθέσεις, να αιτηθεί για την πενταετία. Η περίοδος διαμονής και απασχόλησης είναι συνολικής διάρκειας εννέα (9) μηνών για κάθε περίοδο δώδεκα (12) μηνών, με δυνατότητα ανανέωσης μέχρι και πέντε (5) έτη, εφόσον συντρέχει το σύνολο των προβλεπόμενων προϋποθέσεων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου επεξεργάζεται τη δυνατότητα υποβολής ηλεκτρονικών αιτήσεων μέσω πλατφόρμας από πλευράς εργοδοτών, ώστε ο εργοδότης, ο οποίος επιθυμεί να προσλάβει πολίτη τρίτης χώρας για εποχική εργασία, να έχει τη δυνατότητα να υποβάλει το αίτημά του ηλεκτρονικά, με στόχο την επίσπευση των σχετικών διαδικασιών.
Στο πλαίσιο υλοποίησης της ολιστικής προσέγγισης διαχείρισης της μετανάστευσης και σε συνέχεια πληθώρας αιτημάτων φορέων και αγροτικών συνεταιρισμών σχετικά με τις αυξημένες ανάγκες για απασχόληση αλλοδαπών εργατών γης, υπεγράφη το Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Μπανγκλαντές για τη μετανάστευση και την κινητικότητα [9 Φεβρουαρίου 2022, Dhaka (Bangladesh)]. Οι Στόχοι του Μνημονίου Κατανόησης είναι, αφενός η κάλυψη των αναγκών της ελληνικής αγοράς εργασίας σε προσωρινό εργατικό δυναμικό επί τη βάση των σχετικών ρυθμίσεων της ελληνικής νομοθεσίας για την εποχική εργασία και η βελτίωση της συνεργασίας των δύο χωρών στα ζητήματα της επιστροφής με γνώμονα την απαρέγκλιτη τήρηση της Συμφωνίας ΕΕ – Μπαγκλαντές σχετικά με την εφαρμογή Τυποποιημένων Διαδικασιών Λειτουργίας της επιστροφής πολιτών Μπαγκλαντές που δεν έχουν ή δεν έχουν πλέον δικαίωμα νόμιμης διαμονής στη χώρα.
Τα σημαντικότερα σημεία του Μνημονίου Κατανόησης είναι τα ακόλουθα: 1) δίδεται η δυνατότητα ρύθμισης του καθεστώτος διαμονής δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) πολιτών του Μπανγκλαντές, οι οποίοι ευρίσκονται και διαμένουν στην Ελλάδα ήδη πριν από την 9η Φεβρουαρίου 2022 και συνεχίζουν να διαμένουν σε αυτή, εφόσον το καθεστώς διαμονής τους δεν έχει ακόμα ρυθμιστεί, διαθέτουν δεσμευτική προσφορά εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα και στο πρόσωπό τους δεν συντρέχουν λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας, 2) δίδεται η δυνατότητα νόμιμης εισδοχής και προσωρινής διαμονής και εργασίας ετησίως σε 4.000 πολίτες Μπανγκλαντές, σύμφωνα με τις ανάγκες και τους περιορισμούς της Ελληνικής αγοράς εργασίας, 3) η διάρκεια των ως άνω αδειών διαμονής είναι πενταετής και προβλέπει τη δυνατότητα προσωρινής διαμονής και προσωρινής εργασίας για περίοδο εννέα (9) μηνών ανά δωδεκάμηνο, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας σχετικά με την εποχική εργασία, 4) η εν λόγω άδεια διαμονής, δεδομένου του προσωρινού χαρακτήρα της, δεν παρέχει δικαίωμα πρόσβασης στο καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, καθώς και στην οικογενειακή επανένωση και 5) περιλαμβάνεται στο μνημόνιο ρητή υποχρέωση από πλευράς του Μπαγκλαντές για την απαρέγκλιτη τήρηση των Τυποποιημένων Διαδικασιών Λειτουργίας επιστροφής των ατόμων που δεν έχουν δικαίωμα διαμονής στη χώρα, (EU – Bangladesh Standard Operating Procedures for the Identification and Return of Persons without an Authorisation to Stay).
Επιπρόσθετα, με τον ν. 5009/2023 (Α’ 7) ετέθη σε ισχύ, από 17/1/2023, η Διμερής Συμφωνία Ελλάδος
– Αιγύπτου, με στόχο τη διαμόρφωση μιας βιώσιμης πολιτικής νόμιμης μετανάστευσης, για την κάλυψη αναγκών εποχικής φύσεως της ελληνικής αγοράς εργασίας, στον τομέα της αγροτικής οικονομίας, στο πλαίσιο της ευρύτερης πολιτικής της αξιοποίησης της νόμιμης μετανάστευσης στον τομέα της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας.
Συγκεκριμένα, η εν λόγω Συμφωνία : α) εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της χώρας μας ως προς τις σχέσεις της με τρίτες χώρες, β) θέτει τους όρους και τις προϋποθέσεις εισόδου και προσωρινής διαμονής πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό την εποχική εργασία στον αγροτικό τομέα, γ) προβλέπει ευέλικτη διαδικασία διαβούλευσης, μέσω των προξενικών Αρχών, για τον προσδιορισμό, ανά έτος, του αριθμού των θέσεων εργασίας στην αγροτική οικονομία που μπορεί να καλυφθεί από πολίτες της Αιγύπτου, δ) επιτρέπει την ταχεία διαδικασία εισδοχής πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι θα απασχοληθούν στην αγροτική οικονομία, υπό τους περιορισμούς της ενωσιακής και εθνικής νομοθεσίας, σύμφωνα με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας μας, ε) προβλέπει τη δυνατότητα χορήγησης εθνικών θεωρήσεων συνολικής διάρκειας έως εννέα (9) μηνών ανά δωδεκάμηνη (12) περίοδο, στ) προβλέπει η διάρκεια απασχόλησης των εποχικά εργαζόμενων να μην είναι μικρότερη των ενενήντα (90) ημερών και μεγαλύτερη των εννέα (9) μηνών κατ’ ανώτατο όριο σε κάθε περίοδο δώδεκα (12) μηνών, ζ) προβλέπει τη δυνατότητα εντός της μέγιστης περιόδου της θεώρησης εισόδου του, ο πολίτης τρίτης χώρας να μπορεί να παρατείνει τη σύμβαση εργασίας του με τον ίδιο εργοδότη ή να εργαστεί σε έτερο εργοδότη με νέα σύμβαση εργασίας, η) προβλέπει μετά τη λήξη της εθνικής θεώρησης εισόδου ή την κατά οιονδήποτε τρόπο λύση της σύμβασης εργασίας, και εφόσον δεν έχει συναφθεί νέα σύμβαση με τον ίδιο ή έτερο εργοδότη, ο απασχολούμενος να υποχρεούται να αναχωρήσει άμεσα από την ελληνική επικράτεια, θ) δεν παρέχει το δικαίωμα οικογενειακής συνένωσης, ι) προβλέπει διαδικασία πιλοτικής φάσης (το πρώτο έτος) για την πρακτική αξιολόγηση των διαδικασιών και των όρων εισδοχής, διαμονής και προσωρινής απασχόλησης των πολιτών της Αιγύπτου.
Παράλληλα, το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου έχει υπογράψει δήλωση προθέσεων με το Πακιστάν, ώστε να ξεκινήσουν σχετικές διερευνητικές συζητήσεις, αφενός για τη συνεργασία σε όλους τους τομείς της μετανάστευσης, αφετέρου για τη διερεύνηση του ενδεχομένου να υπογραφεί συμφωνία για τη μετανάστευση και την κινητικότητα. Επιπλέον, διερευνάται η δυνατότητα σύναψης διμερούς
συμφωνίας με την Ινδία, καθώς και με άλλες τρίτες χώρες μεταναστευτικού ενδιαφέροντος για την Ελλάδα.
Ο ανώτατος αριθμός των αδειών διαμονής για εργασία πολιτών τρίτων χωρών για τα έτη 2023- 2024, καθορίστηκε ανά Περιφέρεια, με την υπ’ αριθμ. 35400/2023 (Β’ 2189) κοινή υπουργική απόφαση. Τονίζεται ότι, με την εν λόγω απόφαση, ο καθορισμός του ανώτατου αριθμού αδειών διαμονής για εργασία πολιτών τρίτων χωρών διαμορφώνεται πλέον ανά Περιφέρεια και όχι ανά Περιφερειακή ενότητα. Σκοπός της ρύθμισης αυτής είναι η παροχή της αναγκαίας ευελιξίας, ώστε να υπάρχει δυνατότητα κάλυψης των πραγματικών αναγκών στο σύνολο της Περιφέρειας, χωρίς να απαιτείται κατά τη περίοδο ισχύος της ανωτέρω απόφασης τυχόν μεταφορά θέσεων από περιφερειακή ενότητα σε άλλη περιφερειακή ενότητα, λόγω αυξημένων αναγκών νέων αιτημάτων.
Σε κάθε περίπτωση, εφόσον υπάρξουν νέες ανάγκες στο πλαίσιο της εποχικής εργασίας στον πρωτογενή τομέα και το τομέα του τουρισμού, σε συνεργασία με το επισπεύδον Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, θα εξεταστεί η κάλυψη των αναγκών νέων αιτημάτων.
Τέλος, σημειώνεται ότι με τον ν.5038/2023 (ΦΕΚ Β’ 81/01.04.2023) κυρώθηκε ο νέος Κώδικας Μετανάστευσης, με έναρξη ισχύος την 1η Ιανουαρίου 2024. Ο νέος Κώδικας, παράλληλα με τη χρήση των νέων τεχνολογικών παρεμβάσεων που έχει ήδη προγραμματίσει το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (αναβάθμιση του ΟΠΣ Μετανάστευση), αναμένεται να απλοποιήσει και να εκσυγχρονίσει τη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων χορήγησης και ανανέωσης των τίτλων διαμονής των πολιτών τρίτων χωρών στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτό το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με γνώμονα την περαιτέρω βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών τρίτων χωρών, έχει ξεκινήσει σε συνεργασία με την Κοινωνία της Πληροφορίας (Κ.τ.Π. Α.Ε.), την υλοποίηση έργου για την αξιοποίηση εξωτερικού παρόχου αναφορικά με υπηρεσίες λήψης βιομετρικών δεδομένων και επίδοσης των τίτλων διαμονής.
