Του Ανδρέα Ζαμπούκα

Α­να­ρω­τι­έ­μαι αν η γρα­φι­κό­τη­τα εί­ναι, έ­τσι κι αλ­λι­ώς, δι­α­βα­τή­ριο για την ε­ξου­σί­α. Με α­φορ­μή το σό­ου Νι­κο­λό­που­λου (πε­ρί σε­ξου­α­λι­κό­τη­τας πρω­θυ­πουρ­γών…) μου ήρ­θαν στον νου πολ­λές άλ­λες πε­ρι­πτώ­σεις, εν­τός και ε­κτός δη­μό­σιου βί­ου. Σε κόμ­μα­τα, σε εκ­πομ­πές, σε σχο­λεί­α, σε δή­μους, σε συλ­λό­γους γο­νέ­ων και γε­νι­κό­τε­ρα σε αν­τι­προ­σω­πευ­τι­κές θέ­σεις ευ­θύ­νης και α­πο­φά­σε­ων.

Μπο­ρεί η Βου­λή σή­με­ρα να εί­ναι γε­μά­τη α­πό «ι­δι­αί­τε­ρες» πε­ρι­πτώ­σεις, αλ­λά μια προ­σε­κτι­κή μα­τιά θα δεί­ξει πως μια α­νά­λο­γη κα­τά­στα­ση συμ­βαί­νει και στην κα­θη­με­ρι­νό­τη­τά μας. Πριν α­πό λί­γο και­ρό, έ­νας δι­ευ­θυν­τής κλι­νι­κής, μου α­πήγ­γει­λε Ό­μη­ρο, για να μου δεί­ξει την α­γά­πη του για τους Αρ­χαί­ους.­.. μια δι­ευ­θύν­τρια σχο­λεί­ου έμ­παι­νε σε τά­ξεις και ε­ξη­γού­σε στους μα­θη­τές πώς εμ­φα­νί­στη­κε στο γρα­φεί­ο της η Α­γί­α Φι­λο­θέ­η, μί­α πρό­ε­δρος γο­νέ­ων και κη­δε­μό­νων εί­χε εμ­μο­νές κα­τα­δί­ω­ξης και μι­λού­σε, συ­νε­χώς, στο τη­λέ­φω­νο με υ­πουρ­γούς… Και, τέ­λος, έ­νας Δή­μαρ­χος, κά­θε φο­ρά που εί­χε ε­πί­σκε­ψη στο γρα­φεί­ο του, προ­σποι­ούν­ταν ό­τι του τη­λε­φω­νού­σε ο Μη­τρο­πο­λί­της της πε­ρι­ο­χής!­.­..

Αλ­λά τι εί­ναι α­κρι­βώς η γρα­φι­κό­τη­τα και για­τί α­πο­λαμ­βά­νει τό­ση α­νο­χή στο κοι­νω­νι­κό πε­ρι­βάλ­λον; Και, το χει­ρό­τε­ρο, πώς γί­νε­ται γρα­φι­κοί άν­θρω­ποι να τρε­λαί­νον­ται τό­σο πο­λύ για την ε­ξου­σί­α; Ο γρα­φι­κός εί­ναι βέ­βαι­ο ό­τι δεν έ­χει ση­μει­ο­λο­γι­κή ε­πα­φή με το πε­ρι­βάλ­λον. Στη συ­νεί­δη­σή του υ­πάρ­χει έ­νας α­ξια­κός κώ­δι­κας που θέ­λει, με θρά­σος, να ε­πι­βά­λει στους άλ­λους, ά­σχε­τα αν τον α­πο­δέ­χον­ται ή ό­χι. Α­δι­α­φο­ρεί εν­τε­λώς για τη δι­α­φο­ρε­τι­κό­τη­τα που ε­πι­κρα­τεί στον χώ­ρο του και, λό­γω μει­ω­μέ­νης αν­τί­λη­ψης, δεν τον α­πα­σχο­λούν οι συ­νέ­πει­ες για την κρι­τι­κή που θα υ­πο­στεί.

Το με­γα­λύ­τε­ρο, ό­μως, ό­πλο του εί­ναι ο λα­ϊ­κι­σμός. Ε­πει­δή ξέ­ρει πως μια ση­μαν­τι­κή μει­ο­ψη­φί­α, μπο­ρεί να δε­χτεί την «ι­δι­ορ­ρυθ­μί­α» του ε­πι­μέ­νει να προ­τάσ­σει το προ­φίλ του που α­πο­τε­λεί βέ­βαι­α, τη μό­νι­μη ταυ­τό­τη­τά του. Αν, για πα­ρά­δειγ­μα, οι γρα­φι­κοί της Εκ­κλη­σί­ας, δεν εί­χαν τη φα­να­τι­κή θρη­σκευ­ό­με­νη μά­ζα, δεν θα τολ­μού­σαν δη­μό­σια να εκ­στο­μί­ζουν ό,τι τους κα­τέ­βει στο αρ­ρω­στη­μέ­νο μυα­λό τους (θυ­μί­ζω το τρι­φα­σι­κό ρά­σο Μη­τρο­πο­λί­τη…­).

Ο λα­ϊ­κι­στής γρα­φι­κός, ό­ταν δι­α­θέ­τει ε­ξου­σί­α, ξε­φεύ­γει εν­τε­λώς. Ου­σι­α­στι­κά, βι­ώ­νει μια «μέ­θε­ξη» α­λα­ζο­νεί­ας και κομ­πα­σμού. Συ­νή­θως, δι­α­νο­η­τι­κά, εί­ναι α­νε­παρ­κής. Μπο­ρεί ό­μως και δι­α­κρί­νει ό,τι τα­πει­νό και ευ­τε­λές δι­α­θέ­τει το «κοι­νό» του (και οι πο­λι­τι­κοί και οι σταρ της τη­λε­ό­ρα­σης το κά­νουν αυ­τό). Σε­ξι­σμός, γυ­φτιά, δι­ά­θε­ση ε­παι­τεί­ας, και­ρο­σκο­πι­σμός, κου­το­πο­νη­ριά, ε­θνι­κι­σμός, πα­τρι­δο­λα­γνεί­α, α­δι­α­φο­ρί­α για πνευ­μα­τι­κή καλ­λι­έρ­γεια, θρη­σκο­λη­ψί­α και πολ­λά άλ­λα κα­τώ­τε­ρα έν­στι­κτα του μέ­σου αν­θρώ­που συν­θέ­τουν την «ι­δε­ο­λο­γί­α» που α­πο­θε­ώ­νει η «γρα­φι­κή» ε­ξου­σί­α.

Το κα­κό ό­μως εί­ναι πως η α­νο­χή που ε­πι­δει­κνύ­ε­ται στους γρα­φι­κούς εί­ναι α­πί­στευ­τη. Λες και α­πο­λαμ­βά­νουν μια ι­δι­ό­τυ­πη α­συ­λί­α α­πό παν­τού. Τις τε­λευ­ταί­ες δύ­ο δε­κα­ε­τί­ες ο τη­λε­ο­πτι­κός «φα­σι­σμός» (πα­λι­ό­τε­ρα, αρ­κού­σε το πε­λα­τεια­κό δί­κτυ­ο…) νο­μι­μο­ποί­η­σε τη γρα­φι­κό­τη­τα. Πάν­τα υ­πήρ­χαν γρα­φι­κοί αλ­λά τώ­ρα εί­ναι «νό­μι­μοι» και, κυ­ρί­ως, α­να­γνω­ρί­σι­μοι! Γι΄ αυ­τό ε­κλέ­γον­ται πρώ­τοι στα ψη­φο­δέλ­τια. Η ξε­φτί­λα δεν α­πο­τε­λεί πια εμ­πό­διο, α­κό­μα και για αυ­τούς που α­ναγ­κά­ζον­ται να υ­πο­δυ­θούν τους γρα­φι­κούς, ε­νώ δεν εί­ναι (ό,τι «πο­λύ­χρω­μο» εμ­φα­νί­ζε­ται στην τη­λε­ό­ρα­ση ε­κλέ­γε­ται, ο­πό­τε…­).

Έ­νας φί­λος, ψυ­χο­λό­γος στον Κα­να­δά με τε­ρά­στια εμ­πει­ρί­α σε έ­ρευ­νες, μου έ­λε­γε πρό­σφα­τα για έ­να κοι­νω­νι­κό πεί­ρα­μα που θα μπο­ρού­σε να γί­νει. Αν υ­πήρ­χε η δυ­να­τό­τη­τα να συμ­πε­ρι­λη­φθεί σε ψη­φο­δέλ­τιο, ο Σή­φης ο κρο­κό­δει­λος (α­πό τα πιο c­e­l­e­b­r­i­t­i­es ζώ­α των τε­λευ­ταί­ων ε­τών…­), πό­σες ψή­φους θα έ­παιρ­νε; Έ­στω αν έμ­παι­νε σε μια δη­μο­σκό­πη­ση, βρε α­δερ­φέ..

Δυ­στυ­χώς, η κα­τά­στα­ση δεί­χνει ό­τι ξε­φεύ­γει τε­λεί­ως. Αυ­τό δεν εί­ναι δη­μο­κρα­τί­α που ζού­με αλ­λά έ­να φαν­τε­ζί τσίρ­κο γε­λω­το­ποι­ών. Αυ­τοί εί­ναι που α­πο­τε­λούν πλέ­ον, πρό­τυ­πα και πολ­λα­πλα­σιά­ζουν τα κρού­σμα­τα. Μου εί­ναι δύ­σκο­λο να δε­χτώ ό­τι, α­πό τον πρό­ε­δρο ε­νός δε­κα­πεν­τα­με­λούς, μέ­χρι τον υ­πουρ­γό, θα πρέ­πει να θε­ω­ρώ φυ­σι­ο­λο­γι­κή πλέ­ον, τη γρα­φι­κό­τη­τα της ταυ­τό­τη­τάς του.

Μου εί­ναι ε­πί­σης α­δι­α­νό­η­το να δε­χτώ ό­τι ο κά­θε α­ξι­ο­λύ­πη­τος «αν­θρω­πά­κος» της τη­λε­ό­ρα­σης θα συ­νε­χί­ζει να εί­ναι ο «πορ­τι­έ­ρης» της ε­ξου­σί­ας κι ο «νταβατζής» του κάθε ραμολιμέντου.

protagon.gr