Του Νίκου Πατσαρίνου*
Στο Περιφερειακό Συμβούλιο στις 20/10/2014 η πλειοψηφία έφερε σαν θέμα, με τη διαδικασία του κατεπείγοντος, την πρόσκληση για υποβολή πρότασης από πλευράς Πελοποννήσου ύψους 1.500.000 ευρώ με θέμα την «ψηφιακή σύγκλιση».
Αιφνιδιασμένη δήθεν η Περιφερειακή αρχή, λόγω του ότι ή πρόσκληση βγήκε πριν από ένα μήνα, ζήτησε από το Περιφερειακό Συμβούλιο χωρίς πολλές συζητήσεις να εκχωρηθεί η αρμοδιότητα και η δυνατότητα στην αναπτυξιακή εταιρεία «Πελοπόννησος Α.Ε.» να υποβάλλει πρόταση που ν’ αφορά την ψηφιακή σύγκλιση.
Κατ’ αρχάς, όπως αποδείχθηκε, μας απέκρυψαν 3 σημαντικά στοιχεία: α) ότι δυνητικός ανάδοχος της πρόκλησης είναι και η Περιφέρεια με τις Υπηρεσίες της και όχι μόνο η «Πελοπόννησος Α.Ε.», β) ότι οι Υπηρεσίες της Περιφέρειας έχουν πιστωτική διαχείριση και μάλιστα ότι, παρά την έλλειψη υπαλλήλων, έχουν πρόσφατα διαχειριστεί προγράμματα της ψηφιακής σύγκλισης και γ) δεν μας απάντησαν αν έχει κατατεθεί ήδη η πρόταση.
Ας δούμε όμως, ήταν πράγματι επείγουσα η πρόσκληση και μας βρήκε απροετοίμαστους:
– Υπάρχουν προγράμματα χρηματοδότησης που αφορούν την Ψηφιακή Σύγκλιση και «τρέχουν» στο τωρινό ΕΣΠΑ. Αρκετά από αυτά έχει υλοποιήσει η ίδια η Περιφέρεια, αλλά και οι Δήμοι.
– Από το 2010 και συγκεκριμένα στις 3.3.2010 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέδωσε Ανακοίνωση για την «Ευρώπη 2020, στρατηγική για έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη», όπου τίθενται οι πρωταρχικοί στόχοι της Ευρώπης για την έξυπνη ανάπτυξη (καινοτομία, εκπαίδευση, ψηφιακή κοινωνία) και καθορίζονται οι εμβληματικές πρωτοβουλίες για την Ευρώπη 2020, όπου αναφέρεται το «ψηφιακό θεματολόγιο για την Ευρώπη» για μια ψηφιακή ενιαία αγορά για νοικοκυριά και επιχειρήσεις.
– Τον Σεπτέμβριο του 2012 βγαίνει η Περιφερειακή Διάσταση του Σχεδιασμού για την έρευνα, τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία ΕΤΑΚ 2014-2020.
– Τον Νοέμβριο του 2012 εκδίδεται η θέση των υπηρεσιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, σχετικά με το Σύμφωνο Εταιρικής Συνεργασίας (ΣΕΣ – νέο ΕΣΠΑ) στην Ελλάδα για την περίοδο 2014-2020 όπου καθορίζεται ο θεματικός στόχος «Ενίσχυση της πρόσβασης, χρησιμοποίησης και ποιότητας των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνίας με συγκεκριμένες προτάσεις που θα συμβάλλουν στην ψηφιακή σύγκλιση».
– Τον Απρίλιο του 2012 εκδίδεται η 1η εγκύκλιος από το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων (ΥπΑνΥπ) για τον σχεδιασμό του συνολικού στρατηγικού σχεδίου ανάπτυξης της χώρας 2014-2020 του λεγόμενου ΣΕΣ. Στόχο είχε την ενημέρωση των αρμόδιων φορέων σχεδιασμού για τη διαμόρφωση προτάσεων σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Σ’ αυτή την εγκύκλιο αναφέρεται η εμβληματική πρωτοβουλία για ψηφιακό θεματολόγιο.
– Τον Μάρτιο του 2013 εκδίδεται η 2η εγκύκλιος «Σχεδιασμού και κατάρτισης Αναπτυξιακού Προγραμματισμού περιόδου 2014-2020». Στην εγκύκλιο αυτή αναφέρεται συγκεκριμένα το Αναπτυξιακό Πρόγραμμα για την νέα Προγραμματική περίοδο, οι κύριοι άξονες αναπτυξιακής στρατηγικής, όπου στο κεφάλαιο 3.3.1.2 αναφέρεται στην ψηφιακή σύγκλιση.
Συγκεκριμένα τονίζεται ότι «κομβικό ρόλο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων θα διαδραματίσει η ένταξη εργαλείων, τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών. Θα προωθηθεί η παροχή ηλεκτρονικών υπηρεσιών από το κράτος προς τις επιχειρήσεις».
Στα πλαίσια ενίσχυσης της ψηφιακής σύγκλισης επιβάλλεται:
– Η εξάπλωση και χρήση ευρυζωνικότητας, μέσω επιλογών που συνδράμουν στη δημιουργία υποδομής δικτύου οπτικών ινών ανοικτής πρόσβασης μέχρι το σπίτι, στην κάλυψη περιοχών όπου δεν υπάρχει πρόσβαση σήμερα (αγροτικές περιοχές), στην ασύρματη ευρυζωνική πρόσβαση, σε ερευνητικά δίκτυα.
– Η ενίσχυση υφιστάμενων κεντρικών υποδομών (π.χ. government cloud) με τυποποίηση υπηρεσιών όλων των φορέων.
– Η προάσπιση κοινωνικής συνοχής μέσω παρεμβάσεων που αξιοποιούν τις δυνατότητες που παρέχουν οι Τηλεπικοινωνίες (Τ.Π.Ε.), όπως περιορισμός ψηφιακού χάσματος, πιστοποίηση σε βασικές δεξιότητες, πρόσβαση σε προηγμένες υπηρεσίες υγείας, πρόνοιας.
Ακολούθησαν σειρά από ημερίδες, συσκέψεις, υποτιθέμενες διαβουλεύσεις με την τοπική κοινωνία για τις οποίες σπαταλήθηκαν αρκετά κονδύλια. Έχει γίνει σαφές και από καθέναν που οφείλει να παρακολουθεί ότι η ψηφιακή σύγκλιση είναι μία από τις επιλέξιμες δράσεις για χρηματοδότηση από το νέο ΕΣΠΑ.
Πώς είναι λοιπόν δυνατόν η Διοίκηση της Περιφέρειας να δηλώνει ανίκανη και απροετοίμαστη να υποβάλλει μία πρόταση για την ψηφιακή σύγκλιση στην Πελοπόννησο; Γιατί δεν είχε ήδη έτοιμες τις προτάσεις και τα σχέδια και απλά να περιμένουν τη χρηματοδότηση μέσω της πρόσκλησης; Γιατί δεν έχει φροντίσει να στελεχώσει τις υπηρεσίες της ώστε να μπορούν να ανταποκριθούν στις προκλήσεις του νέου «ΕΣΠΑ»;
Είναι δυνατόν να περιμένουν πρώτα την πρόσκληση και μετά να ετοιμάζουν τις μελέτες; Η πρόσκληση ήταν γενική και έπρεπε να είναι αναμενόμενη από κάθε φορέα ή οργανισμό, πολύ δε περισσότερο από την Περιφέρεια.
Δύο πράγματα συμβαίνουν. Ή υπάρχει μεγάλη ανικανότητα και έλλειψη στοιχειώδους προγραμματισμού ή υπάρχει πρόθεση να εκχωρούνται σοβαρά θέματα χειρισμού και αρμοδιότητας της Περιφέρειας σε «Αναπτυξιακές» και ιδιαίτερα στην «Πελοπόννησος Α.Ε.».
Άγνοια όμως, αιφνιδιασμός και επίκληση του επείγοντος δεν επιτρέπεται και προσβάλλουν τον κοινό νου, την δημοκρατία και την ορθή και συνετή διαχείριση του δημόσιου χρήματος.
Σε τέτοιους δύσκολους καιρούς πρέπει επιτέλους να καταλάβει η Διοίκηση της Περιφέρειας ότι για την αντιμετώπιση των ήδη οξυμμένων προβλημάτων απαιτείται αξιοπιστία, διαφάνεια, πληροφόρηση, οργάνωση, έγκαιρος προγραμματισμός, δημοκρατία και συμμετοχή.
*Περιφερειακός Σύμβουλος του Συνδυασμού «Πελοπόννησος Πρώτα» – Μέλος της Οικονομικής Επιτροπής
