Του Παναγιώτη Γεωργόπουλου*

Αυτό που έχουμε διαπιστώσει τα τελευταία χρόνια και ειδικότερα στα χρόνια της οικονομικής κρίσης είναι η αύξηση της ανεργίας (25,8% το 2014). Το ανησυχητικό είναι ότι αυξήθηκε η ανεργία των νέων και ειδικότερα η ανεργία στους πτυχιούχους αυξήθηκε κατά 189% (!)  από το 2008 έως το 2012, (από 6,3% έφθασε στο 18,2% με τάση ανοδική) σύμφωνα με τα στοιχεία πανευρωπαϊκής έρευνας (ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ).

Η Ελλάδα έχει μεγάλη παραγωγή πτυχιούχων τους οποίους δεν μπόρεσε και δε μπορεί να απορροφήσει η εσωτερική αγορά, με αποτέλεσμα η Ελλάδα να είναι πρώτη σε εξαγωγή πτυχιούχων οι οποίοι αναζητούν εργασία σε χώρες της Ε.Ε. αλλά και σε τρίτες χώρες.

Αυτό σημαίνει ότι τα άλλα κράτη εκμεταλλεύονται πτυχιούχους που έχουν σπουδάσει με χρήματα των Ελλήνων φορολογουμένων και έχουμε επενδύσει πάνω σε αυτούς. Για ποιο λόγο λοιπόν η Γερμανία ή η Φιλανδία θα αυξήσουν τον αριθμό των εισακτέων της π.χ. στις Ιατρικές τους Σχολές όταν γνωρίζουν ότι θα τους πάρουν έτοιμους από την Ελλάδα??

Αυτό συνέβη γιατί:

Το εκπαιδευτικό σύστημα «σπρώχνει» τους μαθητές να φθάσουν μέχρι τις εξετάσεις για την εισαγωγή τους στις Πανεπιστημιακές Σχολές, χωρίς ενδιάμεσα να υπάρχει αξιολόγηση ή ανακοπή αυτών που δεν πληρούν τα κριτήρια με αποτέλεσμα τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ να γεμίζουν με σπουδαστές οι οποίοι συνήθως ακολουθούν μια κατεύθυνση που δεν τους ενδιαφέρει γιατί απλά μπήκαν και την παραγωγή πολλών πτυχιούχων που δεν μπορούν να απορροφηθούν.

Εδώ και πολλά χρόνια το Κράτος ίδρυσε άναρχα σε όλη την επικράτεια Πανεπιστήμια και ΤΕΙ, που πολλές φορές το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών τους, δεν αντιστοιχεί στις ανάγκες και τις προοπτικές της αγοράς εργασίας, προκειμένου να εξυπηρετηθεί αφενός το καθηγητικό κατεστημένο (δημιουργώντας καινούργιες έδρες) και η εξυπηρέτηση της εκλογικής περιφέρειας πολιτικών και αφετέρου να δημιουργήσει μια φαινομενική αλλά χωρίς βάσεις ανάπτυξη, βασισμένη στην παροχή υπηρεσιών στους φοιτητές (φαγητό, διασκέδαση, ενοίκια).

Δεν υπάρχει ουσιαστικός επαγγελματικός προσανατολισμός, με αποτέλεσμα οι μαθητές να κάνουν επιλογές, όχι με βάση τα δεδομένα (δηλαδή τις τρέχουσες ανάγκες της κοινωνίας και οικονομίας) και τις προοπτικές που έχει η χώρα στο διεθνοποιημένο περιβάλλον (δηλαδή τη βιωσιμότητα των διαφόρων επαγγελμάτων). Οι επιλογές των νέων γίνονται με βάση κατεστημένες (αλλά ξεπερασμένες) αντιλήψεις.

Έρευνα που έγινε σε αποφοίτους-πτυχιούχους Σχολών, δήλωσαν μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους σε ποσοστό 90% ότι επέλεξαν λάθος Σχολή και ότι αν ξανασυμπλήρωναν τώρα το μηχανογραφικό τους δελτίο δεν θα δήλωναν τη Σχολή που μόλις αποφοίτησαν!!!!.

Η Τεχνική και Επαγγελματική εκπαίδευση έχει υποβαθμιστεί και έχει γίνει αντικείμενο συνεχών πειραματισμών, χωρίς ουσιαστική μελέτη για τις ζητούμενες ειδικότητες και χωρίς το αναγκαίο διδακτικό προσωπικό και την απαραίτητη σύγχρονη υλικοτεχνική υποδομή.

Οι υπουργοί Παιδείας καθορίζουν αριθμό εισακτέων σε πολλά από τα Τμήματα των ΑΕΙ – ΤΕΙ πολύ μεγαλύτερο από τον αριθμό που προτείνουν τα Ιδρύματα. Η τακτική αυτή προκαλεί πληθώρα σπουδαστών και στη συνέχεια αποφοίτων σε κλάδους, οι οποίοι είναι κορεσμένοι, γεγονός που τροφοδοτεί την ανεργία ή την ετεροαπασχόληση.

Οι παραπάνω αιτίες εκτός του ότι έχουν δημιουργήσει υπερβολικά μεγάλο αριθμό πτυχιούχων, έχουν δημιουργήσει και πτυχιούχους που μπήκαν τυχαία σε μια Σχολή χωρίς να τους αρέσει το αντικείμενο που σπούδασαν και δεν έχουν ιδιαίτερη επιθυμία να σταδιοδρομήσουν καθώς και πάρα πολλούς που δεν τελειώνουν και προστίθενται στις δεκάδες χιλιάδες των «αιωνίων» φοιτητών

Το θέμα είναι ότι έτσι χάνεται εργατικό δυναμικό από την Περιφέρεια γιατί ένα παιδί που θα φύγει από την περιοχή του για να σπουδάσει σε μεγάλες πόλεις πολύ δύσκολα γυρίζει πίσω, άσχετα με το αποτέλεσμα των σπουδών του. Λέμε καμιά φορά ότι οι λαθρομετανάστες πήραν τις δουλειές, οι λαθρομετανάστες δεν πήραν δουλειές δικές μας πήραν απλά δουλειές που έχουμε απαξιώσει εμείς

Για το γεγονός αυτό ευθύνη φέρει η ελληνική κοινωνία πού έχει δημιουργήσει την αντίληψη ότι υπάρχουν κοινωνικά αποδεκτά και μη αποδεκτά επαγγέλματα. Έτσι έχουν υπερτιμηθεί τα «πνευματικά» επαγγέλματα έναντι των χειρονακτικών. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη συγκέντρωση μεγάλου αριθμού εργασιακού δυναμικού σε ορισμένους εργασιακούς κλάδους, οι οποίοι υπόσχονται κοινωνική αναγνώριση και μεγάλες αμοιβές. Φυσικό επακόλουθο είναι να μην εξασφαλίζονται θέσεις εργασίας για όλους.

Επειδή βρισκόμαστε στα χρόνια της οικονομικής κρίσης η οποία θα ταλανίζει για πολλά χρόνια ακόμα την ελληνική κοινωνία θα πρέπει να αποδεχτούμε ότι η Ελλάδα δεν χρειάζεται άλλους πτυχιούχους, αλλά εξειδικευμένους εργαζόμενους οι οποίοι θα ασχοληθούν με την παραγωγή και η παραγωγή για την Ελλάδα περιλαμβάνει την αγροτική παραγωγή, την κτηνοτροφία και τον τουρισμό όλα αυτά όμως αλληλένδετα μεταξύ τους. Να επανεκκινήσει η οικονομία.

Άρα το εκπαιδευτικό σύστημα θα πρέπει να αλλάξει, την στιγμή που η υποχρεωτική εκπαίδευση είναι εννεαετής θα πρέπει να υπάρχουν εξετάσεις για την εισαγωγή μαθητών στο Λύκειο, έτσι οι μαθητές οι οποίοι αποτυγχάνουν ή αυτοί που δε θα θέλουν να συνεχίσουν να έχουν την εναλλακτική λύση των Τεχνικών και Επαγγελματικών Σχολών (οι οποίες πρέπει να ξαναϊδρυθούν και να αναβαθμιστούν) όπου θα μπορούν οι νέοι να εκπαιδεύονται ως, αγρότες, κτηνοτρόφοι, ιχθυοκαλλιεργητές (ώστε να γίνουν πιο αποδοτικοί και γνώστες της δουλειάς τους και όχι απλά εμπειρικοί) ή ως υπάλληλοι σε τουριστικά επαγγέλματα ή ακόμα και στις λοιπές τεχνικές ειδικότητες (ηλεκτρολόγοι κλπ) που απαιτούνται για την λειτουργία των ξενοδοχειακών μονάδων καθώς και των τυποποιητικών και μεταποιητικών επιχειρήσεων, να μην χάνουν χρόνια σπουδάζοντας κάτι μη αποδοτικό και κυρίως να μένουν στον τόπο τους.

Το Υπουργείο (Εθνικής) Παιδείας θα πρέπει να επαναξιολογήσει και να μειώσει των αριθμό των εισακτέων, έχοντας λιγότερους απόφοιτους από το Λύκειο, σε συνάρτηση με τις ανάγκες της κοινωνίας (π.χ. πόσους γιατρούς χρειαζόμαστε (ανεργία 30%), πόσους εκπαιδευτικούς (ανεργία 30%), πόσους δικηγόρους (ανεργία 40%) και τέλος αφού κλείσει Σχολές που το γνωστικό τους αντικείμενο δεν έχει ανταπόκριση στην αγορά εργασίας.

Πρέπει να ληφθούν αποφάσεις δεν είναι δυνατόν να σωρεύονται πτυχιούχοι χωρίς την δυνατότητα επαγγελματικής απασχόλησης και να μην υπάρχουν εξειδικευμένοι εργαζόμενοι ώστε να αρχίσει πάλι η παραγωγή στην Ελλάδα. Απαιτούνται γενναίες αποφάσεις κι όχι χάιδεμα αυτιών έστω και την ύστατη στιγμή.

*Ταξίαρχος πολεμικής αεροπορίας ε.α.