Γράφει ο Βασίλης Τζαμουράνης
Εισαγωγικά και διαδικαστικά θέλω να σημειώσω τα εξής:
- Το master plan του λιμανιού κατά την γνώμη μας έπρεπε να έλθει για εμπεριστατωμένη συζήτηση στο Δ.Σ πριν την ολοκλήρωσή του, δηλ. πριν την γνωμοδότηση επί της Μ.Π.Ε , ώστε να γίνει κριτική επί των προτάσεων των μελετητών , να κατατεθούν νέες προτάσεις από τα μέλη του ή από την διαβούλευση με τους φορείς και να γίνει η τελική διατύπωσή του.
- Στην προηγούμενη συζήτηση που επικεντρώθηκε σ τους όρους δόμησης στη χερσαία ζώνη του λιμανιού θυμίζω ότι πάλι με διαδικασία fast track έγινε η συζήτηση . Εδώ μάλιστα θέλω να υπογραμμίσω ότι στην παρούσα ΜΠΕ δεν αναφέρεται πουθενά εκείνη η απόφασή μας , που έβαζε ένα τουλάχιστον φρένο στις προτάσεις των μελετητών σχετικά με την μέγιστη επιτρεπόμενη δόμηση εντός της χερσαίας ζώνης του λιμανιού( που μέχρι και στο πάρκο του λιμενικού πρότειναν αύξηση της δόμησης)! Γιατί άραγε? Μήπως τελικά έστω και οι μικροί σχετικά περιορισμοί της δόμησης στο λιμάνι που αποφάσισε Το ΔΣ (υπ’ αριθμ. 60/2020 απόφαση) δεν έγιναν αποδεκτοί από το Υπουργείο και κάποια στιγμή θα τρίβουμε τα μάτια μας?
- Αξιοπερίεργο είναι ακόμη το γεγονός ότι για αυτό το σοβαρό ζήτημα δεν υπάρχει , ως είθισται και επιβάλλεται κατά την γνώμη μου, εισήγηση των υπηρεσιών του Δήμου που έχουν αρμοδιότητα και λόγο όπως η Δνση Προγρ/σμού, η Πολεοδομία, η ΔΤΥ/κυκλοφοριακό.
Το master plan όπως ορθά αναφέρει η σχετική τεχνική έκθεση «αποσκοπεί να διαγνώσει τις ανάγκες και δυνατότητες του λιμανιού ,να καθορίσει τους όρους ανάπτυξής του, να υποδείξει τα απαραίτητα έργα υποδομής, να καθορίσει τα στοιχεία της βέλτιστης λειτουργικότητας του δηλαδή τις χρήσεις γής , την απαραίτητη δόμηση, τις κυκλοφοριακές υποδομές κ.α.»
Αναρωτιέμαι πότε έγινε οργανωμένη και αναλυτική συζήτηση γι’ αυτά στο σημερινό Δ.Σ.?
Η παρούσα ΜΠΕ , αποτελεί μια αυστηρά τεχνοκρατικά συντεταγμένη μελέτη που περιορίζεται εντός των προκαθορισμένων ορίων της χερσαίας ζώνης του λιμανιού σαν το λιμάνι μας να ήταν σε μια θέση έξω από την πόλη ,χωρίς επιρροές και επηρεασμούς απ’ αυτήν.
Δεν φαίνεται να εξετάζει σχολαστικά την σχέση λιμανιού –πόλης, πως αυτή η συνύπαρξη μπορεί να αποδώσει περισσότερα, πως οι χώροι του λιμανιού μπορούν να αποτελέσουν επέκταση των κοινόχρηστων χώρων της πόλης , πως το λιμάνι επηρεάζει και επηρεάζεται από την γύρω περιοχή, όπως από την λειτουργία της Μαρίνας, από την οδό Ναυαρίνου ,από το συγκρότημα των κτιρίων του Τελωνείου, από τους παλιούς Μύλους , από την περιοχή του Πανελληνίου κ.α.
Ακόμα πως εντάσσεται το λιμάνι στην πολεοδομική εξέλιξη της πόλης ,στο ΣΒΑΚ (σχέδιο βιώσιμης κινητικότητας )που βρίσκεται σε εξέλιξη , στο πρόγραμμα τουριστικής ανάπτυξης ,στο πρόγραμμα για την διεκδίκηση της ένταξης της Καλαμάτας στις 100 ουδέτερες κλιματικά πόλεις.
Εμείς προσεγγίζουμε την λειτουργία του λιμανιού μας και την ανάπτυξή του κάτω από το πρίσμα 4 κυρίως προϋποθέσεων:
1η προϋπόθεση: Προστασία του Περιβάλλοντος και της φυσικής ομορφιάς της παραλίας μας μοναδικής μέσα σε αστικό χώρο
2η προϋπόθεση ¨Διατήρηση της καθαρότητας των νερών του Μεσσηνιακού κόλπου
3η προϋπόθεση : Ανάπτυξη που θα στοχεύει στην δημιουργία νέων επιχειρήσεων και νέων θέσεων εργασίας ,παράγοντας πλούτο για τους πολλούς
4η προϋπόθεση: Οι λειτουργίες του λιμανιού να εντάσσονται αρμονικά στον γενικό σχεδιασμό της πόλης και να μην επιφέρουν δυσμενείς επιπτώσεις.
Α) ποιός πρέπει να είναι ο χαρακτήρας του λιμανιού ? Στην απόφαση του ΔΣ του 2018 που έδωσε τις κατευθύνσεις στους μελετητές για την επικαιροποίηση του master plan είχε υπερτονισθεί ο τουριστικός προσανατολισμός του λιμανιού. Είναι γνωστό ότι το λιμάνι μας βρίσκεται σχετικά έξω από την ζώνη διέλευσης «την ρότα» των θαλάσσιων μεταφορών και σε συνδυασμό με την τεράστια έλλειψη χερσαίων χώρων δεν μπορεί να προσδοκά μεγάλη εμπορευματική κίνηση. Καμία μελέτη απ’ όσες έχουν συνταχθεί στο παρελθόν δεν υποστηρίζει αυτή την προοπτική. Το δείχνουν άλλωστε και τα στοιχεία της εμπορικής κίνησης των τελευταίων χρόνων. Όμως σε κάθε περίπτωση θεωρούμε ότι πρέπει να μπορεί να διεκπεραιώσει τις όποιες εμπορικές ανάγκες της ευρύτερες περιοχής της νότιας Πελ/σου.
Αντίστοιχα η θέση του λιμανιού στο βάθος του Μεσσηνιακού κόλπου δηλ. σχετικά μακριά από άλλους ταξιδιωτικούς προορισμούς κυρίως νησιά και ασφαλή αγκυροβόλια , δεν ευνοεί και πολύ την μεγάλη επισκεψιμότητα από διερχόμενα τουριστικά σκάφη. Γι’ αυτό θεωρώ ότι πρέπει να έχει ένα πιό ευέλικτο χαρακτήρα, που με κατάλληλο σχεδιασμό και υποδομές ,να μπορεί να καλύψει όσο γίνεται περισσότερες ανάγκες, ώστε να επιτυγχάνεται η μέγιστη δυνατή αξιοποίησή του..
Β) Παρατηρήσεις –σχόλια – προτάσεις επί της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων
1.η μελέτη δεν τεκμηριώνει επαρκώς την πρόταση για την μετατόπιση των θέσεων πρόσδεσης των μεγάλων πλοίων στην νέα θέση δηλ. στην αρχή του λιμενοβραχίονα (χιλιόμετρο) , πρόταση που απαιτεί μεγάλης κλίμακας και υψηλού κόστους λιμενικά έργα. Μήπως η μετατόπιση γίνεται για να χωρέσουν και τα mega yachts στο λιμάνι? Αν είναι έτσι , δεν θάπρεπε να προσδιορίζει πόσα μπορούν να ελλιμενισθούν, τι προσδοκούμε απ’ αυτά ( δηλ. από τα διερχόμενα ή εκείνα που ξεχειμωνιάζουν ), δεν θάπρεπε να υπάρχει μία εκτίμηση του αναμενόμενου οφέλους σε σχέση με το μεγάλο κόστος των νέων εγκαταστάσεων? Πιστεύω ότι μια τεχνοοικονομική εκτίμηση κόστους-οφέλους είναι αναγκαία για να φανεί η αποδοτικότητα των επενδύσεων που προτείνονται.
- δεν υπάρχει αναλυτικός προϋπολογισμός για κάθε υποέργο ούτε ο χρονικός προγραμματισμός και ιεράρχηση των φάσεων υλοποίησής τους.
Τα 41.888.000 € που εκτιμά η μελέτη ότι είναι απαραίτητα για την αναβάθμιση του λιμανιού είναι το άθροισμα του κόστους των επιμέρους έργων που δεν αναφέρονται στην μελέτη ,ούτε προτείνεται χρονικός προγραμματισμός και ιεράρχηση στην υλοποίηση. Είναι πάρα πολλά τα λεφτά και πρέπει με περίσκεψη ,σύνεση και διορατικότητα να ληφθούν οι σχετικές αποφάσεις.
- η απαίτηση του προηγούμενου Δ.Σ. «να μην αλλοιωθούν τα χαρακτηριστικά της περιοχής του προλιμένα και να παραμείνει η αμμώδης παραλία» ,μερικώς τηρήθηκε, αφού προτείνεται η επίχωση 6 περίπου στρεμμάτων μπροστά από τον ΝΟΚ και κατασκευή κρηπιδώματος μήκους 150 μέτρων περίπου. Οι επεμβάσεις της περιοχής ανατολικά του Πανελλήνιου θα πρέπει να έχουν ένα ήπιο χαρακτήρα με υλικά φιλικά στο περιβάλλον ,όπως προβλέπονται σε υπάρχουσα στο Δήμο εγκεκριμένη μελέτη (Κυριακόπουλου), ώστε η περιοχή αυτή με πύκνωση της φύτευσης και κοινωνικές υποδομές, να αποτελέσει πόλο έλξης για τους κατοίκους και τους επισκέπτες.
4.ζητήθηκε από το ΔΣ «ο αποχαρακτηρισμός ορισμένων χώρων της χερσαίας ζώνης που δεν είναι απαραίτητοι για λιμενικές εγκαταστάσεις και η απόδοσή τους στο Δήμο».
Αναρωτιέμαι γιατί δεν ζητήθηκε και ο χώρος ανατολικά του Πανελληνίου που είναι κρισιμότερης σημασίας κατά την γνώμη μου για την λειτουργία της πόλης και της περιοχής ? Προτείνω λοιπόν και την συμπερίληψη της περιοχής αυτής στο αίτημα για αποχαρακτηρισμό από Χ.Ζ .και απόδοσή της στον Δήμο.
- Ναυταθλητικές εγκαταστάσεις
Δεν μπορώ να κατανοήσω την πρόταση των μελετητών να επιχωθεί έκταση περίπου 6 περ.στρεμμάτων νότια του Πανελληνίου και ακόμα περισσότερο γιατί πρέπει να κατασκευασθούν 2 μεγάλα κτίρια για τους 2 συλλόγους του ναυταθλητισμού στην θέση αυτή, με 60 μέτρα πρόσοψη στην θάλασσα. Δηλ. αν υπήρχαν 3 ή 4 σύλλογοι θα κτίζαμε αντίστοιχα κτίρια?
Η συγκέντρωση νέων ή ενίσχυση υπαρχουσών δραστηριοτήτων σε αυτή την μικρή περιοχή θεωρώ πως είναι λάθος. Δύο μεγάλα διόροφα κτίρια το ένα δίπλα στο άλλο, με 60 μέτρα πρόσοψη στην θάλασσα, με κάτοψη 450 τ.μ το καθένα περίπου , με ταράτσες κλπ είναι μεγάλη επιβάρυνση στην περιοχή. ¨Αραγε υπάρχει κάποιο κτιριολογικό πρόγραμμα που δείχνει τις ανάγκες αυτές? Πέραν των άλλων έχουμε αξιολογήσει τα προβλήματα με την κυκλοφορία στην Ναυαρίνου ή το γεγονός ότι το τμήμα από Φαρών –Ακρίτα στο πολεοδομικό σχέδιο προβλέπεται να γίνει πεζόδρομος?
Η υποστήριξη της δραστηριότητας των ναυταθλητικών συλλόγων της πόλης μας είναι σε κάθε περίπτωση υποχρέωσή μας διότι επιτελούν αξιόλογο αθλητικό έργο και προβάλλουν την πόλη μας. Στην θέση αυτή όμως θεωρώ ότι ασφυκτιούν(Ούτε τις απαραίτητες θέσεις στάθμευσης δεν θα έχουν).
Γι΄αυτό έχω προτείνει και άλλες φορές ότι στην δυτική παραλία ,στην δημοτική γη που απέκτησε τα τελευταία χρόνια ό δήμος από το Δημόσιο , μπορεί να αναπτυχθεί ένα σύγχρονο και άνετο κέντρο ναυταθλητισμού που μαζί με άλλες αθλητικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες θα αποτελέσουν στολίδι και μοχλό ανάπτυξης της δυτικής παραλίας και της πόλης. Δυστυχώς και εδώ η μελέτη δεν παραθέτει καμία αιτιολόγηση ούτε φαίνεται να διερεύνησε τυχόν άλλες εναλλακτικές λύσεις.
Πιστεύω λοιπόν ότι πρέπει να επανεξεταστούν τα 2 παραπάνω θέματα (επίχωση και κτίρια) διότι φοβάμαι ότι αν υπάρξουν προσφυγές το plan και η ΜΠΕ μπορεί να μπούν σε περιπέτειες.
Αν επιμείνετε τουλάχιστον δεσμευτείτε για την κατασκευή ενός μικρότερου κτιρίου ,κατά προτίμηση ισογείου ύστερα από ένα σφιχτό κτιριολογικό πρόγραμμα αναγκών , με τέτοιο σχεδιασμό και υλικά που να εντάσσεται αρμονικά στην περιοχή που εκτός των άλλων περιλαμβάνει μία συστάδα αξιόλογων διατηρητέων κτιρίων, και δεύτερον αποφύγετε εκτεταμένες επιχώσεις και κρηπιδώματα.
- Υπήνεμος μόλος : στην μελέτη προτείνεται η ανακατασκευή του μόλου .Είναι γνωστό ότι πίσω από τον υπήνεμο μόλο δηλ. μπροστά στου «ΚΟΙΛΑΚΟΥ» εξελίσσεται προϊούσα διάβρωση που έχει ως αποτέλεσμα την εξαφάνιση της ακτής. Ήδη έχει φθάσει μέχρι το κτίριο η διάβρωση! Δεν φαίνεται να έχει μελετηθεί το φαινόμενο ,ούτε προτείνονται μέτρα για την αντιμετώπισή του με κίνδυνο την περαιτέρω επέκταση της και δυτικότερα. Ακόμη στην μελέτη δεν αναφέρεται αν στον υπήνεμο μόλο που θα ανακατασκευασθεί περιλαμβάνεται η κατασκευή δικτύων φωτισμού, ύδρευσης, πυρόσβεσης κλπ.
5)Αποθήκες : προτείνεται η κατεδάφιση των σημερινών αποθηκών εκτός του υποσταθμού της ηλεκτρικής ενέργειας και η αντικατάστασή τους με νέες στην δυτική πλευρά της χερσαίας ζώνης. Ακόμη προβλέπεται κατασκευή νέου κτιρίου 300 μ2 περίπου στο κάτω άκρο τους για τις ανάγκες των τουριστικών σκαφών.
Είχα παλιότερα υποστηρίξει την άποψη ότι έπρεπε να διερευνηθεί η περίπτωση να κρατηθεί το κέλυφος των αποθηκών ,με απομάκρυνση ασφαλώς της στέγης από ΕΛΛΕΝΙΤ , που με κατάλληλη αρχιτεκτονική επεξεργασία μπορούσε να μετατραπεί σε ένα σύγχρονο ,μοντέρνο και πολυλειτουργικό κτίριο ικανό να καλύψει τις ανάγκες του λιμανιού σε αποθηκευτικούς χώρους και να δώσει και αρκετούς άλλους χώρους για πολιτιστικές χρήσεις( π.χ αίθουσα εκθέσεων , μικρό ναυτικό μουσείο ,και μόνιμη έκθεση των έργων του συμπολίτη μας Π. Σοφικίτη ,που είχε προσφερθεί να δωρίσει στο Δήμο αρκεί να βρεθεί μόνιμος χώρος έκθεσή τους κ.α.
Προτείνω λοιπόν έστω και με την προτεινόμενη ανάπτυξη των κτιρίων στο λιμάνι ,να προβλεφθούν στο κτίριο εξυπηρέτησης τουριστικών σκαφών μικροί χώροι για τις παραπάνω χρήσεις που τις θεωρώ πολύ σημαντικές και χρήσιμες για τους επισκέπτες αλλά και τους Καλαματιανούς.
6) Πλωτές προβλήτες: Δεν αναφέρεται αν μπορούν να αναπτυχθούν πλωτές προβλήτες στο κρηπίδωμα του Πανελλήνιου (που υπάρχει εγκεκριμένη μελέτη από παλιά στο Λιμενικό Ταμείο), ούτε τι σκοπό έχει η πύλη εισόδου στον ΝΟΚ. Θα είναι χώρος ελεγχόμενης εισόδου?
Ωστόσο το master plan και η ΜΠΕ είναι απαραίτητο να προχωρήσουν και να εγκριθούν αφού αποτελούν εργαλείο και προϋπόθεση για να γίνει οτιδήποτε στο λιμάνι και στην χερσαία ζώνη του.
Επειδή δε οι διαδικασίες της τροποποίησης του είναι αρκετά χρονοβόρες και επίπονες, πρέπει να ληφθούν υπόψη όλες οι παρατηρήσεις, να γίνει η απαραίτητη σύνθεση έστω και με κάποιες υποχωρήσεις ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συναίνεση και οι αναγκαίες συγκλίσεις για το συμφέρον του λιμανιού και της πόλης.
Εμείς ,ως δημοτική παράταξη θέλουμε και υποστηρίζουμε ένα λιμάνι ενεργό ,σύγχρονο , δυναμικό , και κερδοφόρο που θα υπακούει ταυτόχρονα στις επιταγές της αειφορίας , της κλιματικής αλλαγής και του σεβασμού στο περιβάλλον .
Ο Βασίλης Τζαμουράνης είναι Δημοτικός Σύμβουλος – Επικεφαλής της παράταξης «ΠΡΟΤΥΠΟΣ ΔΗΜΟΣ»
