To Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Καλαμάτας για τις γυναικοκτονίες

To Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Καλαμάτας με αφορμή εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας, αναφέρει σε ανακοίνωσή του τα ακόλουθα:

Κατακλυζόμαστε όλες/οι καθημερινά με σωρεία ειδήσεων, που αφορούν σε εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας ή/και γυναικοκτονίας. Πρόσφατα η είδηση της 28χρονης Κυριακής στους Αγ. Αναργύρους, η οποία δολοφονήθηκε από τον πρώην σύντροφό της, την 01-04-2024, μπροστά στην είσοδο του Αστυνομικού Τμήματος της περιοχής, αφού πρώτα είχε αναζητήσει βοήθεια και προστασία, σόκαρε για ακόμη μία φορά τη κοινή γνώμη, προκαλώντας ερωτηματικά και καθιστώντας πιο επίκαιρη από ποτέ την ανάγκη να αλλάξουν οι συνθήκες προς το καλύτερο.

Κάθε γυναικοκτονία, ως η πιο επαίσχυντη μορφή βίας, μας φέρνει αντιμέτωπες/ους με τη βαθιά ριζωμένη πεποίθηση, ότι η γυναίκα αποτελεί αντικείμενο και «ανήκει» στον σύζυγο ή σύντροφο. Παράλληλα κάθε γυναικοκτονία, κραυγάζει την ανεπάρκεια της Πολιτείας και του Συστήματος, το οποίο για χρόνια αποσιωπά το πρόβλημα. Το παραπάνω συμβάν δεν αποτελεί «μεμονωμένο περιστατικό», όμως είναι το πρώτο που διαδραματίζεται μπροστά στην είσοδο της  Ελληνικής Αστυνομίας, κάνοντας περισσότερο ορατή από ποτέ την ανάγκη να σχεδιαστούν νέες πολιτικές, νέες στρατηγικές και πρακτικές διαχείρισης αυτού του πολύ σοβαρού ζητήματος, το οποίο τείνει να λαμβάνει ακραίες διαστάσεις και να γίνεται μάστιγα. Μετράμε ήδη 5 γυναικοκτονίες για το τρέχον έτος και η μαύρη λίστα μακραίνει. Πόσες θα πρέπει ακόμη να δολοφονηθούν για να αλλάξει η κατάσταση; Πόσες θα πρέπει να στερηθούν το αγαθό της ζωής, προκειμένου να τις πιστέψουν οι συγγενείς, οι φίλοι, οι ειδικοί,  οι Αρχές (κλπ) ; Πόσες οικογένειες θα πρέπει ακόμη να θρηνούν τον άδικο και βάναυσο χαμό της κόρης, της αδελφής, της μητέρας τους ;

Αξιοσημείωτο είναι, ότι το νομοθετικό πλαίσιο στην Ελλάδα, το οποίο υπάρχει από το 2005, με το Νόμο 3500/2005, δεν εφαρμόζεται στην πράξη, αφού μέχρι και σήμερα 18 χρόνια μετά, οι Αρχές ρωτούν το θύμα/ επιζώσα βίας, εάν θέλει να υποβάλει έγκληση, δηλαδή μήνυση. Ωστόσο, να σημειωθεί ότι βάσει της Νομοθεσίας, το έγκλημα της ενδοοικογενειακής/ενδοσυντροφικής βίας, διώκεται αυτεπαγγέλτως, γεγονός που σημαίνει ότι δεν απαιτείται μήνυση. Αντιθέτως οι Αρχές, είναι υποχρεωμένες να διερευνήσουν την υπόθεση και να σχηματίσουν δικογραφία όταν πέφτει στην αντίληψή τους ένα περιστατικό, όπως ακριβώς θα συνέβαινε σε μία περίπτωση δολοφονίας, όπου σε καμία περίπτωση δεν ρωτάται η  οικογένεια του θύματος, για παράδειγμα, εάν επιθυμεί να κάνει μήνυση. Για ποιο λόγο, σε αυτό το έγκλημα δεν υπάρχει η αντίστοιχη αντιμετώπιση; Γιατί είναι τόσο δύσκολο να εντάξουμε στην κουλτούρα μας ως Κοινωνία, την ευαισθητοποίηση και την ενημέρωση σχετικά με τα ζητήματα έμφυλης βίας;

Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονίσουμε την ύπαρξη του Δικτύου Δομών για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, του Υπουργείου Κοινωνική Συνοχής και Οικογένειας, στο πλαίσιο του οποίο λειτουργεί και το Συμβουλευτικό Κέντρο του Δήμου Καλαμάτας από τον Αύγουστο του 2013, εξυπηρετώντας περίπου 840 περιπτώσεις από τις αρχές της λειτουργίας του μέχρι σήμερα. Τα τελευταία χρόνια σε ετήσια βάση, πραγματοποιεί περίπου 100-120 υποδοχές και εστιάζει στην συμβουλευτική υποστήριξη των θυμάτων/επιζωσών βίας, μέσα από κύκλο πολλαπλών ατομικών συνεδριών, σε ψυχολογικό, κοινωνικό, εργασιακό και νομικό επίπεδο. Δυστυχώς μέχρι σήμερα έπειτα από μία περίπου δεκαετία και παραπάνω τα 44 Συμβουλευτικά Κέντρα, οι 20 Ξενώνες Φιλοξενίας, καθώς και η 24ωρη Γραμμή SOS 15900, δεν είναι γνωστά, ούτε στο ευρύ κοινό, αλλά ούτε και σε κάποιους εκπροσώπους Φορέων ή ακόμη και κάποιους/ες Φορείς/Υπηρεσίες. Παράλληλα, επικρατεί ακόμη άγνοια, σχετικά με το αντικείμενο και το έργο των Συμβουλευτικών Κέντρων και των Ξενώνων, τα οποία αποτελούν τις μοναδικές εξειδικευμένες Δημόσιες Υπηρεσίες, σχετικά με τα ζητήματα έμφυλης βίας. Ταυτόχρονα, γνωρίζουμε, ότι για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του φαινομένου της βίας και την πρόληψη των γυναικοκτονιών, απαιτείται , συντονισμένη, διϋπηρεσιακή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων και θεσμών, απαρέγκλιτη τήρηση της νομοθεσίας, συντονισμός και αυστηρό πλαίσιο κυρώσεων σε περίπτωση παράβασης καθήκοντος, το οποίο θα τηρείται ουσιωδώς, καθώς και ενεργοποίηση της ισχύουσας νομοθεσίας για την επείγουσα λήψη περιοριστικών όρων από τις εισαγγελικές αρχές, μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης, για την εξασφάλιση της προστασίας των επιζωσών και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης τους στις Αρχές.  Ωστόσο, επειδή σε περίπτωση υψηλής και ακραίας επικινδυνότητας, αντιλαμβανόμαστε όλες/οι, ότι ακόμη και η έκδοση περιοριστικών μέτρων, δεν επαρκεί να σταματήσει το δράστη, αποτελεί ευθύνη της Πολιτείας, η ασφάλεια κάθε ανθρώπου, μέσα από τη δημιουργία και τήρηση μέτρων για την πρόληψη και αντιμετώπιση του φαινομένου της έμφυλης βίας συνολικά, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (Ν. 4531/2018). Η αυστηροποίηση των ποινών απαιτείται, καθώς παρατηρούμε ότι η ατιμωρησία οξύνει το φαινόμενο και δημιουργεί πρόσφορο έδαφος για τέτοιου είδους εγκλήματα.

Στον άξονα της προβολής και της δημοσιοτήτας του Συμβουλευτικού Κέντρου, με απώτερο στόχο  την Ενημέρωση και την Ευαισθητοποίηση των πολιτών, η Ψυχολόγος του Συμβουλευτικού Κέντρου, Δήμητρα Μιχαλοπούλου, παραχώρησε τηλεοπτική συνέντευξη στο ΙΟΝΙΑΝ CHANNEL,  επισημαίνοντας τον καίριο ρόλο του Συστήματος,  το οποίο χρειάζεται αναδόμηση, τώρα που οι γυναίκες σπάνε πλέον τη σιωπή τους και αναφέρουν το πρόβλημα. Κάλεσε τα θύματα βίας να εμπιστευτούν την Υπηρεσία, καθώς υπάρχουν εναλλακτικές και η γνώση αποτελεί δύναμη και ασπίδα. Επιπλέον, κάλεσε τους Εκπροσώπων Φορέων (Αρχών, Θεσμών, Υπηρεσιών), να πιστέψουν τα θύματα, να μην αμφισβητούν τη σοβαρότητα των περιπτώσεων και να άρουν τα προσωπικά τους στερεότυπα και προκαταλήψεις, τα οποία εμποδίζουν την αποτελεσματική επικοινωνία με το θύμα, την κατάλληλη διερεύνηση και την ορθή εκτέλεση του καθήκοντος.

Είναι υπόθεση όλων μας να αντιδράσουμε, μας αφορά ως Κοινωνία! Δεν είναι ιδιωτικό πρόβλημα!

Τα Στελέχη του Συμβουλευτικού Κέντρου

Η Κοινωνιολόγος, Βασιλική – Σοφία Κατσίποδα,

Η Κοινωνική Λειτουργός, Μαρία Στρατάκου,

Η Ψυχολόγος, Δήμητρα Μιχαλοπούλου

Η πράξη με τίτλο: « Λειτουργία Κέντρου Συμβουλευτικής Υποστήριξης Γυναικών Θυμάτων Βίας σε τοπικό επίπεδο στο Δήμο Καλαμάτας» του Ε.Π. «Πελοπόννησος 2021-2027» συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο.