Έχετε επισημάνει επανειλημμένα πως οι δύο πυλώνες στους οποίους βασίζεται το νέο ΕΣΠΑ είναι ο αναπτυξιακός και ο κοινωνικός. Πώς αποτυπώνεται αυτό στα προγράμματα για την ενίσχυση του αγροτικού χώρου;

Οι δύο πυλώνες του νέου ΕΣΠΑ, ο αναπτυξιακός και ο κοινωνικός, αποτυπώνονται σε όλες τις δράσεις και φυσικά σε αυτές που αφορούν στον αγροτικό χώρο, τόσο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία» (ΕΠΑνΕΚ) του Υπουργείου μας, όσο και στα Προγράμματα που διαχειρίζεται το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (ΠΑΑ) και το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Αλιεία και Θάλασσα (ΕΠΑλΘ).

Οι βασικοί στρατηγικοί στόχοι των προγραμμάτων σε σχέση με τον πρωτογενή τομέα είναι δύο: πρώτον, η μετάβαση της ελληνικής αγροτικής οικονομίας σε ένα βιώσιμο και ανταγωνιστικό αγροδιατροφικό μοντέλο και δεύτερον η συνολικότερη ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών της χώρας ώστε να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες για την οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική αναβάθμιση της ελληνικής υπαίθρου.

Η αγροδιατροφή αποτελεί τομέα προτεραιότητας σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο όπου αναδεικνύονται συνθήκες συγκριτικού πλεονεκτήματος της χώρας και μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη και στη δημιουργία βιώσιμων και ποιοτικών θέσεων απασχόλησης. Κεντρικός στόχος μας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, είναι η άμβλυνση των επιπτώσεων της μακροχρόνιας ύφεσης στον αγροδιατροφικό τομέα, λόγω της οικονομικής κρίσης, η βιώσιμη διαχείριση των φυσικών πόρων και ταυτόχρονα η ισόρροπη εδαφική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, η στήριξη και ενίσχυση της απασχόλησης και η κοινωνική συνοχή.

Σκοπός μας είναι ο αγροδιατροφικός τομέας να αποτελέσει μοχλό τόνωσης για κάθε περιοχή. Να αναδείξουμε, μέσα από στοχευμένα προγράμματα, τα συγκριτικά πλεονεκτήματα κάθε τόπου στον πρωτογενή τομέα για την παραγωγή παραδοσιακών δυναμικών προϊόντων και να ενισχύσουμε καινοτόμα εγχειρήματα που μπορούν να συνδυάσουν για παράδειγμα σε μια περιοχή ένα πιστοποιημένο καλάθι αγροτικών αγαθών με την τοπική γαστρονομία και τον τουρισμό, παράγοντας πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα για την τοπική οικονομία και κοινωνία.

• Η κυβέρνηση αναφέρεται με έμφαση στην προσαρμογή των προγραμμάτων στις τοπικές ανάγκες της περιφέρειας. Στη χώρα η ανισοκατανομή στην ανάπτυξη μεταξύ των περιφερειών ήταν και παραμένει ανοιχτό ζήτημα. Πώς σχεδιάζετε να αναστρέψετε αυτή την εικόνα;

Η ανάγκη της ισόρροπης ανάπτυξης των περιφερειών στη νέα προγραμματική περίοδο 2014-2020 αποτυπώνεται μέσα από τη στρατηγική πολιτική επιλογή για διεύρυνση της συνεργασίας και την αποκέντρωση πόρων και αρμοδιοτήτων στις περιφέρειες για μια σειρά δράσεων. Με τον τρόπο αυτό επιδιώκουμε να καταστούν οι περιφέρειες άμεσοι ωφελούμενοι των πολιτικών που τις αφορούν, διασφαλίζοντας τη συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στην υλοποίηση σημαντικών αναπτυξιακών παρεμβάσεων, ταυτόχρονα με την μείωση της γραφειοκρατίας, την απλούστευση και επιτάχυνση των διαδικασιών προς όφελος των δικαιούχων και των πολιτών.

Τα κονδύλια που αφορούν στις περιφέρειες ανέρχονται στο 37% των συνολικών πόρων του ΕΣΠΑ, ενώ στη κατανομή τους λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός ανάπτυξης των περιφερειών. Σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιφέρειες προβλέπονται μεγαλύτερα ποσοστά ενίσχυσης, ώστε να πραγματοποιηθούν περισσότερες επενδύσεις

Ιδιαίτερη έμφαση δίνουμε, επίσης, στο νέο εργαλείο της χωρικής συνοχής και των ολοκληρωμένων χωρικών επενδύσεων. Τα έργα θα ολοκληρώνονται εντός της προγραμματικής περιόδου, θα εξοικονομούν δημόσιους πόρους με επενδύσεις ολοκληρωμένου χαρακτήρα, βάζοντας τέλος στο σχεδιασμό που κυριαρχούσε στο παρελθόν με διάσπαρτα αποσπασματικά έργα χωρίς σύνδεση και συνέργιες μεταξύ τους.

• Από την αρχή της θητείας σας εστιάζετε στον αγροδιατροφικό τομέα, ως έναν από τους πρωταρχικούς στις στοχεύσεις της κυβέρνησης για το νέο αναπτυξιακό μοντέλο που επιδιώκει να προωθήσει. Με ποιο τρόπο εξειδικεύεται αυτό στα προγράμματα;

Υπάρχουν, ομολογουμένως, μεγάλες δυνατότητες ανάπτυξης του αγροδιατροφικού τομέα τόσο στην παραγωγή όσο και στη μεταποίηση ποιοτικών αγροτικών προϊόντων, τα οποία απευθύνονται είτε στην εσωτερική αγορά είτε σε διεθνείς αγορές. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παραγωγή που επιδιώκει να καλύψει τοπικές ανάγκες και να αυξήσει την τοπική απασχόληση.

Στη διπλή αυτή κατεύθυνση, οι δυνατότητες ανάπτυξης εξειδικεύονται λαμβάνοντας υπόψη την κάθε περιοχή και τα είδη των καλλιεργειών ή κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων, προχωρώντας παράλληλα στην επεξεργασία και υλοποίηση αναπτυξιακών πολιτικών σε στενή συνεργασία με τους τοπικούς θεσμούς.

Στην αντίληψη μας, ο αγροδιατροφικός τομέας, συνιστά μια αλυσίδα αξίας, δηλαδή ένα ευρύτερο σύνολο κλάδων και συνεργαζόμενων επιχειρήσεων που μπορούν να αποδώσουν πιο ποιοτικό, πιο καινοτόμο, πιο εξωστρεφές και με περισσότερη προστιθέμενη αξία, τελικό προϊόν, με στόχο την ανασυγκρότηση του παραγωγικού συστήματος που θα οδηγήσει σε περισσότερες και καλύτερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας. Στο επίκεντρο της πολιτικής μας είναι η υποστήριξη των νέων αγροτών και οι προσπάθειες δημιουργίας νέων συνεταιριστικών μονάδων και συνεργατικών σχημάτων κοινωνικής οικονομίας.

• Χώρες που έχουν υψηλούς ρυθμούς αγροτικής ανάπτυξης διοχετεύουν τους πόρους στοχευμένα σε συγκεκριμένους κλάδους και δράσεις. Επίσης, η πολιτική τους έχει μια διατομεακή πτυχή. Δηλαδή, διατρέχει όλη την αλυσίδα της αγοράς από την πρωτογενή παραγωγή, στη μεταποίηση και το λιανικό εμπόριο. Εμείς ως χώρα έχουμε καταλήξει στις προτεραιότητές μας και στα εργαλεία επίτευξης των ρυθμών ανάπτυξης που επιδιώκει η κυβέρνηση;

Η ελλιπέστατη μέχρι σήμερα διασύνδεση πρωτογενούς παραγωγής-βιομηχανίας τροφίμων-έρευνας υποδεικνύει την κατεύθυνση στην οποία οφείλουμε να κινηθούμε. Συνεργασίες στον ιδιωτικό τομέα μεταξύ των επιχειρήσεων καθώς και ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα και τους δημόσιους φορείς, όπως πανεπιστημιακά ιδρύματα, ερευνητικά κέντρα κ.λπ., επιδιώκουμε να αναπτυχθούν σε όλη την κλίμακα της εφοδιαστικής αλυσίδας, από τη συμβολαιακή γεωργία, τη συσκευασία και την τυποποίηση έως τα logistics, την έρευνα και την τεχνολογία.

Η ενίσχυση των τομέων της οικονομίας που στηρίζονται και αξιοποιούν περαιτέρω τα προϊόντα της πρωτογενούς παραγωγής με υποδομές και κίνητρα τα οποία ενισχύουν την υγιή επιχειρηματικότητα, αποτελούν για μας ενέργειες προτεραιότητας. Εστιάζουμε σε πέντε βασικές επιχειρησιακές προτεραιότητες: στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας και της παραγωγικότητας του πρωτογενή τομέα, στην αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού, στην ενίσχυση των αλυσίδων αξίας των εγχώριων αγροτικών προϊόντων, στην προστασία του περιβάλλοντος και των φυσικών πόρων και στην ενδυνάμωση του κοινωνικού ιστού στις αγροτικές περιοχές.

Στον πυρήνα της στρατηγικής μας βρίσκεται η ανάδειξη αγροδιατροφικών αλυσίδων ποιότητας και αξίας, οι οποίες είναι σε θέση να αναδείξουν και να αξιοποιήσουν τα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα του τομέα, από το «χωράφι στο ράφι», δηλαδή από τον παραγωγό στον τελικό καταναλωτή. Στο πλαίσιο αυτό ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη οικονομιών κλίμακας μέσω της δικτύωσης, της δημιουργίας δηλαδή συστάδων επιχειρήσεων (clusters) σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο ενισχύοντας δίκτυα παραγωγών.

Αξιοποιούμε επίσης ευρωπαϊκές συμπράξεις καινοτομίας οι οποίες επιτρέπουν την ανάληψη νέων επιχειρηματικών πρωτοβουλιών και την κινητοποίηση των εθνικών και ευρωπαϊκών πόρων με τρόπο που διευκολύνει την ανάδειξη πετυχημένων εταιρικών σχημάτων.

• Μαθαίνουμε ότι ο κλάδος της οινοποιίας δεν περιλαμβάνεται στους επιλέξιμους Κωδικούς Δραστηριότητας σε κανένα από τα προγράμματα ΕΠΑΝΕΚ που αφορούν την αγροδιατροφή. Με ποιο κριτήριο εξαιρέθηκε ένας από τους κλάδους στους οποίους το υπουργείο Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού έχει εκφράσει ενδιαφέρον να «επενδύσει» για την ενίσχυση της εξωστρέφειας;

Η εξαίρεση συγκεκριμένων Κωδικών Δραστηριότητας και μάλιστα υψηλής προστιθέμενης αξίας όπως ο οίνος, καθώς και παράγωγα αυτού, είναι απόρροια κανονιστικών περιορισμών στο πλαίσιο της κοινής γεωργικής πολιτικής και προκύπτει από το Παράρτημα Ι της ιδρυτικής Συνθήκη της ΕΕ.

Για το λόγο αυτό, λόγω δηλαδή των κανονιστικών περιορισμών και όχι κατόπιν δικής μας επιλογής, στη δράση «Αναβάθμιση των ΜΜΕ» δεν περιλαμβάνονται στη λίστα των επιλέξιμων κωδικών δραστηριότητες όπως αυτή που αναφέρατε.

Πάντως, εδώ χρειάζεται να σημειώσω ότι τα διαρθρωτικά ταμεία, τόσο το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΕΤΠΑ) το οποίο συγχρηματοδοτεί την τρέχουσα δράση όσο και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), δρουν συμπληρωματικά χωρίς να επικαλύπτονται. Επομένως ο οίνος δεν περιελήφθη μεν στις προκηρύξεις του ΕΤΠΑ, περιλαμβάνεται όμως στις βασικές προτεραιότητες που καλύπτονται από το ΕΓΤΑΑ στο πλαίσιο της δράσης «Μεταποίηση και Εμπορία Γεωργικών Προϊόντων». Στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ το νέο ΠΑΑ διαθέτει πολυτομεακή καθώς και πολυταμειακή διάσταση, γεγονός που αποτυπώνεται και στη συμπληρωματικότητα και στις συνέργειες που έχει εξασφαλίσει με άλλα ταμεία.

• Τι κεφάλαια εκτιμάτε πως θα κινητοποιήσει το ΕΣΠΑ σε επίπεδο πραγματικής οικονομίας στον τομέα της αγροδιατροφής;

Στην τρέχουσα προγραμματική περίοδο 2014-2020, με 4,7 δισ. ευρώ ευρωπαϊκή συνδρομή από το ΠΑΑ αναμένεται να κινητοποιηθούν για τον αγροδιατροφικό τομέα συνολικά πόροι της τάξης των 7 δισ. ευρώ περίπου μαζί με την ιδιωτική και την εθνική συμμετοχή.

Επιπρόσθετα, με δεδομένο ότι η αγροδιατροφή αποτελεί έναν από τους πιο σημαντικούς από τους οκτώ τομείς προτεραιότητας της στρατηγικής «έξυπνης εξειδίκευσης», οι πόροι αυτοί αναμένεται να προσαυξηθούν με κονδύλια από τους θεματικούς στόχους των προγραμμάτων του νέου ΕΣΠΑ, κυρίως του ΕΠΑνΕκ που έχει συνολικό προϋπολογισμό 4,2 δισ. ευρώ, και των περιφερειακών επιχειρησιακών προγραμμάτων.

Επιπλέον, για τη μεγαλύτερη δυνατή μόχλευση των διαθέσιμων αυτών πόρων, σχεδιάζουμε την αξιοποίηση νέων χρηματοδοτικών εργαλείων τα οποία θα διευκολύνουν την ανάπτυξη δραστηριοτήτων για την παραγωγή ανταγωνιστικών και ποιοτικών προϊόντων.

• Ποια είναι τα προγράμματα που περιμένουμε το επόμενο διάστημα; Υπάρχουν επόμενες δράσεις που θα «ακουμπούν» σε δραστηριότητες που αφορούν στην αγροδιατροφή; Αν ναι, ποιες είναι αυτές;

Σε στενή συνεργασία με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης προβλέπεται η υλοποίηση προγραμμάτων που αφορούν δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς. Ήδη έχουν ξεκινήσει δράσεις ενίσχυσης της επιχειρηματικότητας στον τομέα της αγροδιατροφής για ανέργους, νέους επιστήμονες και αυταπασχολούμενους από το ΕΠΑνΕΚ.

Προγραμματίζονται επίσης και νέες δράσεις από το ΠΑΑ για επενδύσεις σε γεωργικές εκμεταλλεύσεις, νέους γεωργούς, στη μεταποίηση και τυποποίηση, στην αγροτική και δασική οδοποιία, σε μικρά εγγειοβελτιωτικά έργα, σε βραχείες αλυσίδες εφοδιασμού, σε τοπικές αγορές παραγωγών, καθώς και στην παροχή κινήτρων για την πιστοποίηση της ποιότητας, την προβολή και προώθηση αγροτικών προϊόντων.

Εργαζόμαστε εντατικά για τη διαμόρφωση ενός σύγχρονου παραγωγικού αγροδιατροφικού τομέα με έμφαση στη βιομηχανία τροφίμων και την μεταποίηση, ικανού να συμβάλει στην οικονομική ευημερία και την ποιότητα ζωής των πολιτών, μέσω της παραγωγής ανταγωνιστικών, ποιοτικών και ασφαλών τροφίμων, με υψηλή προστιθέμενη και διατροφική αξία.

left.gr