Σε απάντηση της σχετικής Αναφοράς, που αφορούσε την Τεράστια έλλειψη εργατικού δυναμικού στον πρωτογενή τομέα που είχε καταθέσει ο Βουλευτής Γιάννης Λαμπρόπουλος, ο Υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής αναφέρει τα εξής:
Με τις διατάξεις του ν. 4825/2021 (Α΄157), υιοθετήθηκαν ρυθμίσεις που αναμορφώνουν το θεσμικό πλαίσιο, το οποίο διέπει την εποχική εργασία με στόχο την ταχεία και ευέλικτη εισδοχή εργατών γης, τη διευκόλυνση των εργοδοτών, αλλά και την πλήρη τήρηση των υποχρεώσεων της χώρας, όπως αυτές απορρέουν από την Οδηγία 2014/36/ΕΚ.
Ειδικότερα, με το άρθρο 47 εισήχθησαν οι ακόλουθες καινοτομίες: α) η περίοδος της εποχικής εργασίας εκτείνεται πλέον, κατ’ ανώτατο όριο, στους εννέα μήνες (αντί των έξι που ίσχυε πριν) ανά περίοδο δώδεκα μηνών, β) ο εργοδότης έχει τη δυνατότητα να υποβάλει αίτηση μετάκλησης εποχικών εργαζομένων για περισσότερες της μίας περιόδου απασχόλησης διάρκειας εκάστης έως και εννέα μήνες για κάθε περίοδο δώδεκα (12) μηνών, καταβάλλοντας το αντίστοιχο παράβολο και γ) οι εγκριτικές πράξεις που εκδίδονται από τις υπηρεσίες αλλοδαπών και μετανάστευσης, κοινοποιούνται αμελλητί στις συναρμόδιες υπηρεσίες με γνώμονα την ταχεία εφαρμογή των απαιτούμενων ελέγχων, ιδίως αναφορικώς με την εκπλήρωση των υποχρεώσεων από πλευράς του μετακαλούντος εργοδότη.
Παράλληλα, με το άρθρο 72 (παρ. 4) του ν.4825/2021 καταργήθηκε η ρύθμιση του άρθρου 13 Α του ν. 4251/2014 (Α΄80), η οποία προέβλεπε την κατ’ εξαίρεση απασχόληση παράτυπα διαμενόντων πολιτών τρίτων χωρών στην αγροτική οικονομία, κατάργηση η οποία εφαρμόζεται από την 1η Ιουλίου 2022. Η συγκεκριμένη ρύθμιση, κρίθηκε ως μη συμβατή με το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο και προς τούτο καταργήθηκε, παρέχοντας τη δυνατότητα στους εργοδότες να κάνουν χρήση αυτής έως την 31η Ιουνίου 2022, υποβάλλοντας σχετικές αιτήσεις απασχόλησης.
Με τις διατάξεις των άρθρων 94 – 96 του ν. 4915/2022 (Α΄63) και με γνώμονα τη διευκόλυνση της απασχόλησης πολιτών τρίτων στην αγροτική οικονομία, σύμφωνα με τις σχετικές ανάγκες των Ελλήνων παραγωγών, υιοθετήθηκαν οι ακόλουθες ρυθμίσεις:
α) παρατάθηκε έως την 30η Σεπτεμβρίου 2022, η εφαρμογή της κατά παρέκκλιση διαδικασίας μετάκλησης για εισδοχή και προσωρινή απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών, οι οποίοι εξαιρούνται της υποχρέωσης ομοιόμορφης θεώρησης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 16ου του ν. 4783/2021 (Α΄38).
β) εισήχθη καινοτόμος ρύθμιση για τη θέσπιση πενταετούς άδειας διαμονής για εποχική εργασία στον αγροτικό τομέα, η οποία θα παρέχει στον κάτοχο, δικαίωμα διαμονής και εργασίας για περίοδο έως εννέα μήνες ανά περίοδο δώδεκα μηνών, ρύθμιση που υποχρεώνει τον πολίτη τρίτης χώρας να αναχωρεί από την χώρα για την τρίμηνη περίοδο και να επανέρχεται μετά το πέρας αυτής.
Η ρύθμιση αυτή είναι συμβατή με την Οδηγία 2014/36/ΕΚ για την εισδοχή πολιτών τρίτων χωρών για εποχική εργασία, ενώ παρέχει τη δυνατότητα σε έναν εποχικό εργαζόμενο να εισέλθει με εθνική θεώρηση στην Ελλάδα και να εκδώσει άδεια διαμονής πενταετούς διάρκειας, η οποία θα του επιτρέπει τη διαμονή και εργασία για περίοδο 9 μηνών ανά περίοδο 12 μηνών. Ως εκ τούτου, δεν θα απαιτείται πλέον η έκδοση ετήσιας εθνικής θεώρησης εισόδου κάθε φορά που ο εργαζόμενος θα εισέρχεται στην Ελλάδα για εργασία, αλλά θα δύναται να εισέρχεται με την πενταετή άδεια διαμονής, τηρώντας τους χρονικούς περιορισμούς διαμονής και εργασίας.
Περαιτέρω, με τις ρυθμίσεις του άρθρου 62 του ν. 4950/2022 (Α΄128), το οποίο ψηφίστηκε και τέθηκε σε ισχύ στις 2 Ιουλίου 2022, εισήχθησαν περαιτέρω βελτιώσεις στο θεσμικό πλαίσιο που διέπει την προσωρινή απασχόληση πολιτών τρίτων χωρών στην αγροτική οικονομία κατά παρέκκλιση της κείμενης νομοθεσίας. Ειδικότερα, η διαδικασία της κατά παρέκκλιση μετάκλησης αλλοδαπών – απαλλασσόμενων από την υποχρέωση θεώρησης εισόδου – προκειμένου να εργαστούν στην εποχιακή αγροτική οικονομία, δύναται πλέον να αφορά και πολίτες τρίτων χωρών, οι οποίοι βρίσκονται στη χώρα, χωρίς να έχει ρυθμιστεί το καθεστώς διαμονής τους, ανεξαρτήτως της χώρας καταγωγής τους.
Επισημαίνεται ότι σύμφωνα με το άρθρο 80 του ν. 4997/2022 (Α΄219), η προθεσμία για την υποβολή από πλευράς του εργοδότη αίτησης για τη μετάκληση πολίτη τρίτης χώρας για προσωρινή απασχόληση στην αγροτική οικονομία, σύμφωνα με τις διατάξεις του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου δέκατου έκτου του ν. 4783/2021, παρατάθηκε έως την 30ή Ιουνίου 2023.
Επισημαίνεται σχετικά, ότι από την 22α Δεκεμβρίου 2022 είναι διαθέσιμη στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου η δυνατότητα υποβολής αιτήσεων άδειας διαμονής σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 18Α του ν. 4251/2014, εφόσον οι εν λόγω εποχικοί εργαζόμενοι έχουν εισέλθει με την αντίστοιχη εθνική θεώρηση εισόδου σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 13 κι 18 του ν. 4251/2014.
Επιπροσθέτως, στο πλαίσιο υλοποίησης της ολιστικής προσέγγισης διαχείρισης της μετανάστευσης και σε συνέχεια πληθώρας αιτημάτων φορέων και αγροτικών συνεταιρισμών σχετικά με τις αυξημένες ανάγκες για απασχόληση αλλοδαπών εργατών γης, υπεγράφη το Μνημόνιο Κατανόησης μεταξύ της Ελληνικής Δημοκρατίας και του Μπανγκλαντές για τη μετανάστευση και την κινητικότητα [9 Φεβρουαρίου 2022, Dhaka (Bangladesh)], το οποίο κυρώθηκε στις 22 Ιουλίου από το Ελληνικό Κοινοβούλιο με τον ν. 4959/2022 (Α΄144).
Τα σημαντικότερα σημεία του Μνημονίου Κατανόησης είναι τα ακόλουθα:
1) δίδεται η δυνατότητα ρύθμισης του καθεστώτος διαμονής δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) πολιτών του Μπανγκλαντές, οι οποίοι ευρίσκονται και διαμένουν στην Ελλάδα ήδη πριν από την 9η Φεβρουαρίου 2022 και συνεχίζουν να διαμένουν σε αυτή, εφόσον το καθεστώς διαμονής τους δεν έχει ακόμα ρυθμιστεί, διαθέτουν δεσμευτική προσφορά εργασίας από εργοδότη στην Ελλάδα και στο πρόσωπό τους δεν συντρέχουν λόγοι δημόσιας τάξης και ασφάλειας,
2) δίδεται η δυνατότητα νόμιμης εισδοχής και προσωρινής διαμονής και εργασίας ετησίως σε 4.000 πολίτες Μπανγκλαντές, σύμφωνα με τις ανάγκες και τους περιορισμούς της Ελληνικής αγοράς εργασίας,
3) η διάρκεια των ως άνω αδειών διαμονής είναι πενταετής και προβλέπει τη δυνατότητα προσωρινής διαμονής και προσωρινής εργασίας για περίοδο εννέα (9) μηνών ανά δωδεκάμηνο, σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις της ελληνικής νομοθεσίας σχετικά με την εποχική εργασία,
4) η εν λόγω άδεια διαμονής, δεδομένου του προσωρινού χαρακτήρα της, δεν παρέχει δικαίωμα πρόσβασης στο καθεστώς επί μακρόν διαμένοντος, καθώς και στην οικογενειακή επανένωση και 5) περιλαμβάνεται στο μνημόνιο ρητή υποχρέωση από πλευράς του Μπαγκλαντές για την απαρέγκλιτη τήρηση των Τυποποιημένων Διαδικασιών Λειτουργίας επιστροφής των ατόμων που δεν έχουν δικαίωμα διαμονής στη χώρα, (EU – Bangladesh Standard Operating Procedures for the Identification and Return of Persons without an Authorisation to Stay).
Σημειώνεται ότι σε εφαρμογή της συμφωνίας έχει ήδη εκδοθεί η με αριθμό 716659/29.11.2022 (Β΄ 6271) Απόφαση των Υπουργών Εξωτερικών, Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Προστασίας του Πολίτη και Μετανάστευσης και Ασύλου με αντικείμενο την εφαρμογή του ως άνω Μνημονίου. Παράλληλα, από την Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2023 είναι διαθέσιμη στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες η δυνατότητα υποβολής αιτήματος για άδεια διαμονής πολιτών Μπανγκλαντές, που διέμεναν στη χώρα πριν την υπογραφή της συμφωνίας και συνεχίζουν να διαμένουν σε αυτήν σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 της ανωτέρω απόφασης.
Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου, στο πλαίσιο της περαιτέρω βελτίωσης της πολιτικής νόμιμης μετανάστευσης, προχωρά τις διαδικασίες για την αναμόρφωση του Κώδικα Μετανάστευσης και Κοινωνικής Ένταξης (ν. 4251/2014). Ο νέος Κώδικας, παράλληλα με τη χρήση των νέων τεχνολογικών παρεμβάσεων που έχει ήδη προγραμματίσει το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου (αναβάθμιση του ΟΠΣ Μετανάστευση), αναμένεται να απλοποιήσει και να εκσυγχρονίσει τη διαδικασία εξέτασης αιτήσεων χορήγησης και ανανέωσης των τίτλων διαμονής των πολιτών τρίτων χωρών στην Ελλάδα.
Αξίζει ακόμη, να αναφερθεί ότι το Υπουργείο Μετανάστευσης και Ασύλου με γνώμονα την περαιτέρω βελτίωση της εξυπηρέτησης των πολιτών τρίτων χωρών, έχει ξεκινήσει σε συνεργασία με την Κοινωνία της Πληροφορίας (Κ.τ.Π. Α.Ε.), την υλοποίηση έργου για την αξιοποίηση εξωτερικού παρόχου αναφορικά με υπηρεσίες λήψης βιομετρικών δεδομένων και επίδοσης των τίτλων διαμονής.
Τέλος σας γνωρίζω ότι στο πλαίσιο των μέτρων που λαμβάνονται για τη διευκόλυνση της εισδοχής πολιτών τρίτων χωρών με σκοπό την εργασία, με την υπ’ αριθμ. 4877/2023 (Β΄ 184) παρατάθηκε, μέχρι τις 5 Φεβρουαρίου 2023 η υπ’ αριθμ. 5269/139/05.02.2021 (Β’ 430) κοινή υπουργική απόφαση για τον καθορισμό του ανώτατου αριθμού αδειών διαμονής για εργασία πολιτών τρίτων χωρών για τα έτη 2021 και 2022.
Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΜΗΤΑΡΑΚΗΣ
