Ερώτηση κατέθεσε ο βουλευτής Μεσσηνίας της Ν.Δ. Δημήτρης Σαμπαζιώτης προς τον Υπουργό Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Πρόνοιας   Ιωάννη Βρούτση για την παρακράτηση της ενιαίας αγροτικής ενίσχυσης έναντι οφειλών προς τον ΟΓΑ.

Ακολουθεί η Ερώτηση του κ. Σαμπαζιώτη:

«Σύμφωνα με υπηρεσιακούς παράγοντες, αλλά και δημοσιεύματα που κυκλοφόρησαν τις τελευταίες ημέρες, ο ΟΠΕΚΕΠΕ εξακολουθεί να λαμβάνει εντολές από το Υπουργείο σας για να προσκομίσει στοιχεία αγροτών, προκειμένου να συμψηφιστούν οι ευρωπαϊκές ενισχύσεις που δικαιούνται με τις οφειλές που έχουν προς τον ΟΓΑ.

Οι εντολές υποτίθεται ότι βασίζονται στην παράγραφο 1Α 2 του νόμου 4254 περί ενδυνάμωσης των εισπρακτικών μηχανισμών των φορέων κοινωνικής ασφάλισης. Σύμφωνα με την εν λόγω διάταξη «οι παρακρατήσεις για εξόφληση οφειλών προς τα ταμεία, αφορούν πληρωμές, επιδοτήσεις, αποζημιώσεις, επιχορηγήσεις, δανειοδοτήσεις που καταβάλλονται από το Δημόσιο, τους φορείς του Δημοσίου, τα ΝΠΔΔ, τα ΝΠΙΔ και Α.Ε. του Δημοσίου».

Η διαπίστωση ότι πουθενά δεν αναφέρονται οι λέξεις «ενιαία ενίσχυση» ή ενισχύσεις από το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο είναι προφανής. Πέραν όμως αυτού, ακόμα και εάν με την λέξη «επιδοτήσεις» υπονοείται και η παρακράτηση της ενιαίας ενίσχυσης, ο νόμος ορίζει ξεκάθαρα ότι οι παρακρατήσεις αφορούν πληρωμές που καταβάλλονται από το δημόσιο και φορείς του. Όπως σας είχε επισημανθεί και σε προηγούμενη ερώτησή μας, οι ευρωπαϊκές επιδοτήσεις σε καμία περίπτωση δεν καταβάλλονται από το ελληνικό δημόσιο. Το ελληνικό δημόσιο, δια μέσου του ΟΠΕΚΕΠΕ, διαχειρίζεται, μεσολαβεί, κατανέμει τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σας επισημαίνουμε ότι σύμφωνα με τον ιδρυτικό νόμο τον 2637/1998 του ΟΠΕΚΕΠΕ, «… σκοπός του ΟΠΕΚΕΠΕ είναι: η διαχείριση των πιστώσεων του ευρωπαϊκού γεωργικού ταμείου αγροτικής ανάπτυξης …», καθώς και «η πρόληψη και η πάταξη κάθε ατασθαλίας σε βάρος των παραπάνω πιστώσεων». Αυτή η «πρόληψη και πάταξη κάθε ατασθαλίας» δεν αφορά μόνο το σκέλος των αγροτών, αλλά και της πολιτείας. Ο ΟΠΕΚΕΠΕ έχει χρέος να προστατεύσει τους αγρότες. Σε αντίθετη περίπτωση υπάρχει κίνδυνος άρσης της διαπίστευσης του ΟΠΕΚΕΠΕ ως οργανισμού πληρωμών και ανάκλησης των κοινοτικών κονδυλίων.

Επιπλέον, σύμφωνα με τον Κανονισμό 1782 του 2003 (άρθρο 28), τον Κανονισμό 73/2009 (άρθρο 29), αλλά και τον νέο κανονισμό 1306/2013 (άρθρο 11 με τίτλο ‘Πληρωμή των δικαιούχων στο ακέραιο’),  «οι ενισχύσεις στα πλαίσια των καθεστώτων στήριξης καταβάλλονται στο ακέραιο στους δικαιούχους». Γι’ αυτό λέγονται «άμεσες ενισχύσεις». Το Υπουργείο Εργασίας επικαλείται την υπόθεση C-132/95, κατά την οποία το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων έκρινε ότι νομίμως παρακρατήθηκε από την Δανική Κυβέρνηση ευρωπαϊκή επιδότηση προς εξόφληση χρεών του δικαιούχου προς το Δημόσιο.

Θεωρούμε άκυρο να μπαίνουμε σε διαδικασία ερμηνείας του κοινοτικού δικαίου, πλην όμως, επειδή αυτό επιχειρεί το Υπουργείο Εργασίας, οφείλουμε να καταθέσουμε ορισμένες επισημάνσεις:

Πρώτον, η εν λόγω απόφαση αφορά παλαιότερο καθεστώς της ΕΟΚ που δεν αφορούσε άμεσες ενισχύσεις, αλλά αντισταθμιστικές πληρωμές για την αναπλήρωση απώλειας εισοδήματος των παραγωγών, οι οποίοι στα πλαίσια αυτού καθεστώτος αναλαμβάνουν και συγκεκριμένες υποχρεώσεις.

Δεύτερον, στην απόφαση μνημονεύεται μεταξύ άλλων γνωμοδότηση της Νομικής Υπηρεσίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής του 1994, σύμφωνα με την οποία ο κοινοτικός κανονισμός υπερισχύει του εθνικού δικαίου και προβλέπει ότι οι διάφορες πληρωμές πρέπει να καταβάλλονται εξ ολοκλήρου στους παραγωγούς.

Τρίτον, η απόφαση αφορά συγκεκριμένη περίπτωση και όχι 250.000 αγρότες. Έτσι, στην απόφαση αναφέρεται ότι «Το κοινοτικό δίκαιο δεν απαγορεύει σε κράτος μέλος να προβαίνει σε συμψηφισμό» υπό την προϋπόθεση ότι η πρακτική αυτή δεν παρακωλύει την εύρυθμη λειτουργία των κοινών οργανώσεων των γεωργικών αγορών. Εκτιμώ ότι η παρακράτηση της ενιαίας ενίσχυσης σε 250.000 αγρότες δεν παρακωλύει απλώς, αλλά διαλύει την Κοινή Αγροτική Πολιτική. Αυτό να είστε βέβαιοι ότι τυχόν μελλοντικό δικαστήριο θα το λάβει υπόψη του, ώστε μην προδικάζετε ότι θα εκδοθεί απόφαση που θα θέτει τον Έλληνα αγρότη σε εξόχως δυσμενέστερη θέση από τους Ευρωπαίους συναδέλφους του.

Θα μπορούσαμε να μπούμε σε μία ατελείωτη επιχειρηματολογία και προσπάθεια ερμηνείας του κοινοτικού δικαίου, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν. Είναι γνωστές οι δηλώσεις του πρώην Επιτρόπου κ. Τσιόλος ότι οι ενισχύσεις είναι ενισχύσεις για τους γεωργούς και όχι για τον οποιονδήποτε δημόσιο φορέα, είτε συλλέγει φόρους, είτε συλλέγει οποιοδήποτε άλλο χρέος των αγροτών. Βεβαίως, έχουν διατυπωθεί και περί του αντιθέτου απόψεις, υπό την αίρεση πάντα ότι οποιαδήποτε απόφαση κράτους-μέλους για αυτό το ζήτημα πρέπει να γνωστοποιείται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Είναι επίσης γνωστή η θέση τόσο του πρώην Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Τσαυτάρη, όσο και του νυν Υπουργού κ. Καρασμάνη ότι οι ενισχύσεις δίνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση για κάθε δικαιούχο αγρότη προσωπικά και δεν έχει δικαίωμα καμία κρατική άλλη υπηρεσία να παρακρατήσει χρήματα για οποιαδήποτε χρέη.

Εφημερίδες και ιστότοποι αναφέρονται σε ένα έγγραφο του πρώην Επιτρόπου Γεωργίας, σύμφωνα με το οποίο όχι μόνο επιτρέπεται η ελληνική κυβέρνηση να οικειοποιείται ευρωπαϊκές επιχορηγήσεις και επιδοτήσεις, αλλά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις μπορούν και οι τράπεζες να κάνουν το ίδιο. Αυτό το έγγραφο δεν το έχει δει κανείς, αλλά αντιθέτως καταγγέλλεται ότι είναι προϊόν διαρροής αντίθετης σε κάθε θεσμική αρχή. Επίσης, γίνονται αναφορές σε άγνωστη σε εμάς αλληλογραφία μεταξύ των Υπουργείων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το εάν επιτρέπεται ή όχι η παρακράτηση της ενιαίας ενίσχυσης.

Τέλος, παρ’ολίγον θα μας ήταν άγνωστες και οι εγκύκλιοι του Υπουργείου Εργασίας προς τον ΟΠΕΚΕΠΕ, με τις οποίες ερμηνεύεται αυθαίρετα η βούληση των Ελλήνων Βουλευτών – ορίζεται, δηλαδή, αντίθετα στη δική μας πρόθεση, ότι η επίμαχη διάταξη του 4254 βρίσκει εφαρμογή και στις πληρωμές που καταβάλλονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Σε κάθε περίπτωση, η επιβίωση του Έλληνα αγρότη δεν μπορεί να εναπόκειται σε ερμηνείες του εθνικού ή του κοινοτικού δικαίου, ούτε βεβαίως στη φημολογία που αναπτύσσεται το τελευταίο διάστημα στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Η αναμφισβήτητη πραγματικότητα είναι ότι:

Α) Πουθενά στον νόμο 4254 δεν αναφέρεται παρακράτηση της ενιαίας αγροτικής ενίσχυσης.

Β) Το κοινοτικό δίκαιο προβλέπει ρητά καταβολή της άμεσης ενίσχυσης απευθείας και στο ακέραιο στους παραγωγούς.

Γ) Τυχόν παρακράτηση της ενιαίας ενίσχυσης από το κράτος θα ανοίξει το δρόμο για διεκδικήσεις οφειλών και από ιδιώτες.

Δ) Ήδη οι αγρότες καλύπτουν αναγκαστικά τις οφειλές τους μέσω  παρακρατήσεων ποσών από τις δικαιούμενες αποζημιώσεις και επιστροφές ΦΠΑ και ειδικού φόρου πετρελαίου.

Ε) Ήδη προωθείται νέα ευνοϊκή ρύθμιση για αποπληρωμή ληξιπρόθεσμων χρεών προς εφορίες και Ταμεία σε έως και 100 μηνιαίες δόσεις με μείωση των προσαυξήσεων. Αυτό σημαίνει ότι πολύ σύντομα η συντριπτική πλειοψηφία των οφειλετών αγροτών θα μπορέσει να ενταχθεί σε αυτή τη ρύθμιση, να εξασφαλίσει ασφαλιστική ενημερότητα και να μην στερηθεί την ενιαία ενίσχυση. Ως εκ τούτου, η σπουδή του Υπουργείου σας να κατασχέσει την ενιαία ενίσχυση, τη στιγμή που δρομολογούνται προσφορότερες ρυθμίσεις, είναι περιττή.

Κύριε Υπουργέ,

Επειδή εντέλει το ερώτημα είναι εάν έχουμε τη βούληση να κρατήσουμε ζωντανό τον αγροτικό κόσμο και την αγροτική παραγωγή, ερωτάσθε εκ νέου:

Προτίθεστε να αποσύρετε τις εγκυκλίους, σύμφωνα με τις οποίες το δημόσιο μπορεί να παρακρατά τις άμεσες ενισχύσεις;

Σε περίπτωση που επιμείνετε σε διασταλτική ερμηνεία του νόμου 4254, προτίθεστε να αναστείλετε την εφαρμογή της υποπαραγράφου ΙΑ2, σε ό,τι αφορά τις οφειλές ασφαλισμένων προς τον ΟΓΑ, μέχρι την ολοκλήρωση της ψήφισης και την ενεργοποίηση όλων των νομοθετικών ρυθμίσεων που αφορούν συνολικά την τακτοποίηση των ληξιπρόθεσμων οφειλών των αγροτών προς το δημόσιο;»