Η φιλανθρωπία της εξουσίας

Γράφει ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης

Η απόφαση της Π.τ.Δ και του πρωθυπουργού να βοηθήσουν στη διανομή φαγητού σε  άπορους ανθρώπους σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως. Άλλοι το χαρακτήρισαν ως μια συμβολική κίνηση που ήθελε να τονίσει την αξία της φιλανθρωπίας, άλλοι ως θεσμικό παράδοξο, ως συμπόνοια προς όσους υποφέρουν κ.λπ. Πράγματι μια ενέργεια  ασυνήθιστη, η οποία προβλήθηκε  πολύ από τα φιλικά προς την κυβέρνηση Μ.Μ.Ε.

Η κίνηση αυτή έχει δύο σημαντικές παραδοχές από την πλευρά της πολιτειακής και της πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Η πρώτη είναι ότι υπάρχει ακραία φτώχεια, η οποία δεν είναι θεόσταλτη, αλλά αποτέλεσμα πολιτικών αποφάσεων που πήραν οι κυβερνήσεις τα τελευταία 10, τουλάχιστον, χρόνια, οι οποίες οδήγησαν σε εξαθλίωση ευρύτερα στρώματα της ελληνικής κοινωνίας. Κάτι θα ξέρει, ασφαλώς, και η Π.τ.Δ και ο πρωθυπουργός από τις θέσεις που κατείχαν εκείνη την περίοδο. Η δεύτερη ότι απουσιάζει το κοινωνικό κράτος, το οποίο θα υποστήριζε τους πιο αδύναμους. Ξηλώθηκε κι αυτό μαζί με άλλα δικαιώματα των πολιτών. Στα σχέδια μάλιστα του κ Μητσοτάκη είναι η ισοπέδωση των ελάχιστων κοινωνικών αγαθών που έχουν απομείνει, αφού θα υιοθετήσει το σχέδιο Πισσαρίδη, το οποίο θα οδηγήσει σε διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων.

Η παρουσία τους εκεί ήταν υποκριτική και αποτελεί μια προσπάθεια και των δύο να προβάλλουν ένα φιλολαϊκό προφίλ. Να δείξουν ότι είναι κοντά στη δοκιμαζόμενη κοινωνία.  Πήραν μέρος σε εορταστική επίδειξη πονοψυχιάς (ούτε συνεννοημένοι να ήταν!!), τράβηξαν φωτογραφίες και φρόντισαν να δημοσιοποιήσουν το γεγονός. Αυτό από μόνο του λέει πολλά. Ειδικά ο πρωθυπουργός το έχει μεγάλη ανάγκη. Κάνει απέλπιδες προσπάθειες να διορθώσει την εικόνα του, η οποία τσαλακώθηκε από τη διαχείριση του δεύτερου κύματος της πανδημίας.  Δεν του βγαίνει  ούτε η υπόθεση του εμβολιασμού πάνω στην οποία  στήριζε πολλά για να αντιστρέψει το πολιτικό κλίμα. Οι ελπίδες που καλλιέργησε ότι ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού θα εμβολιαστεί μέχρι τον Μάρτιο και ότι στις αρχές Ιουνίου θα υπάρχει ένα ασφαλές ποσοστό με ανοσία δε φαίνεται να επαληθεύεται.  Έτσι η ελεημοσύνη αποτελεί μια διέξοδο, για να περάσει στον κόσμο η εικόνα καταδεκτικών  και απλών ανθρώπων, οι οποίοι νοιάζονται για τα προβλήματά του.

Και δεν είναι οι μόνοι. Και άλλοι επώνυμοι, βιομήχανοι, εκδότες, διαπλεκόμενοι,  κάνουν  αγαθοεργίες τέτοιες μέρες, τις οποίες μάλιστα παρουσιάζουν καταλλήλως για να δείξουν ότι πράττουν σύμφωνα με το χριστιανικό πνεύμα. Την άλλη μέρα,  βέβαια, αφήνουν στην άκρη τον ανθρωπισμό και την ευσπλαχνία και συνεχίζουν να ξεζουμίζουν τους φτωχούς και να μην υπολογίζουν ούτε τη φύση, ούτε την ανθρώπινη ζωή μπροστά στο κέρδος.  Η απουσία κοινωνικού κράτους, ωστόσο, και η εξάλειψη της ανέχειας και των ανισοτήτων δε λύνονται με τη φιλανθρωπία της εξουσίας, η οποία μπαλώνει πρόσκαιρα προβλήματα, αλλά δεν θεραπεύει τις αιτίες που τα γεννούν.  Η ελεητική διάθεση  δεν ενοχλεί, γιατί δε θίγει την κοινωνική πυραμίδα και τις ανώτερες τάξεις στο ελάχιστο, επειδή η πορεία της είναι κάθετη: ο πλούσιος προσφέρει ψίχουλα στον κατώτερο κοινωνικά και οικονομικά, δηλαδή στον φτωχό. Αυτό που τρέμει η πολιτική και οικονομική ελίτ είναι η εκδήλωση αλληλεγγύης, η οποία έχει οριζόντια λειτουργία, αφού στοχεύει στην κοινωνική ισότητα και την ανακατανομή του πλούτου και προσπαθεί να χτυπήσει τη ρίζα των προβλημάτων και να δημιουργήσει μια κοινωνία περισσότερο δίκαιη. Αυτή η λέξη δεν ακούγεται, όμως, από το στόμα των εχόντων και κατεχόντων.

Ίσως οι επικοινωνιολόγοι της Π.τ.Δ και του πρωθυπουργού, ως ειδικοί, ξέρουν που απευθύνονται και σε ποιους θα περάσουν τα μηνύματα που θέλουν. Γνωρίζουν ότι σ’ ένα μεγάλο μέρος της ελληνικής κοινωνίας αρέσουν τέτοιες εικόνες και μπορεί να τους προκαλούν και θαυμασμό. Έτσι είδαμε την κ. Σακελλαροπούλου καθήμενη σε ένα σωρό πέτρες να φωτογραφίζεται σαν γυναίκα του λαού μαζί με τη κ. Ειρήνη της Κινάρου. Να περιμένουμε, άραγε, ότι εν όψει της Πρωτοχρονιάς ο κ. Μητσοτάκης ντυμένος Άι-Βασίλης θα μοιράσει δώρα στη  λασπουριά  του Καρά Τεπέ στη Λέσβο; Ή μήπως η φιλανθρωπία του δε φτάνει ως εκεί;


Ο Γιάννης Ανδρουλιδάκης είναι εκπαιδευτικός στο 1ο Γυμνάσιο Καλαμάτας