Γράφει η Παναγιώτα Κοζομπόλη – Αμανατίδη*
Η οικονομική κρίση δεν κάνει διακρίσεις. Όπως δεν κάνουν διακρίσεις οι εφαρμοζόμενες πολιτικές λιτότητας για την αντιμετώπισή της. Πλήττονται εξ’ ίσου οι άνδρες, οι γυναίκες, τα παιδιά, η οικογένεια. Επομένως έχει νόημα, στη δύσκολη οικονομική και συνακόλουθη κοινωνική κρίση που βιώνει η χώρα μας, να συζητάμε για διακρίσεις σε βάρος των γυναικών και να αναφερόμαστε στην ημέρα της γυναίκας; Πολύ περισσότερο που μελέτες καταδεικνύουν, ότι στα χρόνια της κρίσης, οι ανισότητες των δύο φύλων σε σχέση με την εργασία και την απασχόληση, έχουν μειωθεί.
Δυστυχώς η ημέρα της γυναίκας έχει ακόμη νόημα. Τόσο στην παρούσα δύσκολη οικονομική συγκυρία σε εθνικό επίπεδο, όσο και σε διεθνές επίπεδο. Η παραπάνω διαπίστωση περί άμβλυνσης των ανισοτήτων ακυρώνεται, από τη διαπίστωση που ακολουθεί στις συγκεκριμένες μελέτες, ότι οι έμφυλες ανισότητες δεν μειώθηκαν λόγω της βελτίωσης της θέσης των γυναικών, αλλά λόγω της χειροτέρευσης της θέσης των ανδρών.
Σε περίοδο οικονομικής κρίσης, οι δομές που θίγονται πρώτα, από τα προγράμματα λιτότητας, είναι οι κοινωνικές δομές. Αυτές οι δομές είναι παραδοσιακά υποστηρικτικές προς τη γυναίκα. Είτε άμεσα, ως καταφυγή (σε περίπτωση βίας, κακοποίησης, ανάγκης), είτε έμμεσα, ως ανάληψη φροντίδας ατόμων που προνομιακά αναλαμβάνει η γυναίκα (φροντίδα παιδιών, ηλικιωμένων, Αμέα κλπ), όταν δεν υπάρχει η αντίστοιχη δημόσια κοινωνική δομή. Φροντίδα που πρέπει να αναλάβει η γυναίκα πέρα από την αμειβόμενη εργασία. Δηλαδή οι γυναίκες, πλήττονται με διπλό τρόπο. Και με την έννοια της απασχόλησης, εφόσον παραδοσιακά στις δομές του κοινωνικού κράτους απασχολείται μεγαλύτερος αριθμός γυναικών, αλλά και από την παραπέρα φροντίδα στο οικογενειακό τους περιβάλλον.
Σήμερα δεν αμφισβητείται σχεδόν από κανέναν θεωρητικά και επί της αρχής, το θέμα της ισότητας των φύλων. Αυτό κερδήθηκε με πολλές θυσίες και με πρωτοστάτη την Αριστερά και το προοδευτικό κίνημα. Ωστόσο η έρευνα του παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ, που αφορά σε 145 χώρες κατά τη δεκαετία 2006-2015, καταλήγει στο συμπέρασμα, ότι ο ρυθμός βελτίωσης της θέσης της γυναίκας προχωρά πολύ αργά. Τη δεκαετία της έρευνας, η Ελλάδα έχει σημειώσει οπισθοχώρηση ως προς τα ζητήματα της ισότητας των γυναικών, ενώ αντίστοιχη υποχώρηση καταγράφεται και στον δείκτη που συναρτά την ισότητα με την οικονομία. Επίσης δυσμενέστερη είναι η μεταβολή στους δείκτες πρόσβασης στην υγεία και την παιδεία, ενώ τέλος οπισθοχώρηση καταγράφεται και στην πολιτική εκπροσώπηση των ελληνίδων. Είναι προφανές, ότι οι πολιτικές σκληρής και παρατεταμένης λιτότητας, επιδείνωσαν το βιοτικό επίπεδο και των δύο φύλων, με μεγαλύτερο αρνητικό αντίκτυπο στη θέση των γυναικών.
Η παρούσα κυβέρνηση επιχειρεί να ισορροπήσει ανάμεσα στα μεγάλα προβλήματα από την διάλυση, κατά κυριολεξία, κάθε κοινωνικής δομής, τη μεγάλη ανεργία, το τεράστιο χρέος και την εξ’ αυτού επιτροπεία και την εκ νέου οικοδόμηση της χώρας. Στην πορεία για την ανασυγκρότηση της χώρας, έχουν ήδη προωθηθεί, αλλά και κυρίως επιδιώκονται περαιτέρω νομοθετικές και θεσμικές πρωτοβουλίες, που θα βελτιώνουν τις κοινωνικές δομές, θα διευκολύνουν την πρόσβαση των γυναικών στην εργασία, θα ενθαρρύνουν την συμμετοχή της στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Πρωτοβουλίες που θα διευρύνουν, ποιοτικά και ποσοτικά τις ευκαιρίες των γυναικών, θέτοντας το θέμα της απασχόλησής τους, ως βασικό άξονα της ανάπτυξης της κοινωνικής οικονομίας, των συνεταιρισμών και άλλων μορφών παραγωγικών δομών. Πρωτοβουλίες που θα στοχεύουν στην εξάλειψη της έμφυλης βίας, στην επιδίωξη της ισότητας των φύλων σ’ όλους τους τομείς. Για να μην αντιμετωπίζονται τα θέματα αυτά σαν μια πολυτέλεια που μπορεί να επιδιωχθεί, όταν έχει επανακάμψει η ανάπτυξη.
Έτσι μπορεί να έρθει κοντά ο χρόνος, που η ημέρα της γυναίκας, θα είναι μόνο ημέρα μνήμης και τιμής, εκείνων που αγωνίστηκαν και θυσίασαν κάτι από τη ζωή τους ή και την ίδια τους τη ζωή, για να μπορεί η γυναίκα να υπάρχει ως αυτοτελής και αυτεξούσια προσωπικότητα, να δρα ως πολιτικό όν, να έχει το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και γενικά να μην υπάρχουν διακρίσεις σε βάρος της.
*Δικηγόρος – Βουλευτής Μεσσηνίας ΣΥ.ΡΙΖ.Α
