Της Δήμητρας Λυμπεροπούλου*
Tα Κτηνοτροφικά Πάρκα είναι ενδιαφέρουσα προσέγγιση που για χρόνια δεν προχώρησαν για πολλούς λόγους. Τα κρίσιμα σημεία για εμάς νομίζω πως είναι:
– Το ειδικό βάρος της κτηνοτροφίας (και σε σχέση με τη γεωργία), το μέγεθος και το είδος που εμείς θέλουμε.
– Αν τα κτηνοτροφικά πάρκα αναφέρονται σε εκτατικές εκτροφές ή εντατικές, άρα έμφαση στην ποσότητα, συχνά ξενικές φυλές υψηλών αποδόσεων, πιεσμένα ζώα, σιτηρέσια πρωτεΐνης κλπ
– Το πως μπορούν να ανταποκριθούν οι παραδοσιακοί κτηνοτρόφοι στο κόστος της επένδυσης κλπ (για παράδειγμα είναι γνωστό πως στην συντριπτική πλειοψηφία η αιγοπροβατοτροφία παραμένει σε παράνομες εγκαταστάσεις, καθώς η νομαδική φύση της δεν είναι απαιτητική από πλευράς υποδομών, οπότε οι κτηνοτρόφοι διατήρησαν τις πρόχειρες υποδομές τους μιας και η νομοθεσία (ή η μή νομοθεσία) τους το επέτρεψε ως τώρα. Αυτή η λειτουργία στο “περιθώριο” δεν τους άφησε να αναπτυχθούν. Παράλληλα όμως αυτό δεν τους εξέθεσε σε οικονομικούς κινδύνους, που πολλοί από αυτούς που επένδυσαν σε υψηλού κόστους εγκαταστάσεις βίωσαν βαθιά και πολλοί αναγκάστηκαν να εξέλθουν της κτηνοτροφίας χρεωμένοι).
Το ζήτημα των κτηνοτροφικών πάρκων υπό προϋποθέσεις έχει ενδιαφέρον. Επίσης μιας και η ιστορία των κτηνοτροφικών πάρκων προϋποθέτει καθετοποίηση με τυροκομεία έχει ενδιαφέρον να δούμε την δημιουργία ενός νέου θεσμικού πλαισίου που να αναγνωρίζει τις ιδιαιτερότητες της δικής μας κτηνοτροφίας, την παραδοσιακή τυροκόμηση και να βάζει στο κέντρο τον κτηνοτρόφο. Δηλαδή:
– Μπορούμε να θεωρήσουμε ως αφετηρία πως η τυροκόμηση είναι μια διαδικασία που συνδέεται με τον κτηνοτρόφο και εντοπίζοντας τα κρίσιμα σημεία για την ασφάλεια του καταναλωτή να πιστοποιήσουμε μια διαδικασία παραδοσιακής τυροκόμησης (συνδέοντας την επιστημονική και την παραδοσιακή γνώση), δίνοντάς στον κτηνοτρόφο παράλληλα τη δυνατότητα να κάνει και την εμπορία του προϊόντος του;
Δυστυχώς το θεσμικό πλαίσιο σήμερα ευνοεί τη βιομηχανία.
– Μπορούμε να δώσουμε προτεραιότητα στις εκτατικές εκτροφές και τις εγχώριες φυλές που έχουν μειωμένες παραγωγές, έχουν όμως και μειωμένες εισροές και υψηλή ποιότητα.
– Μπορούμε πιστοποιήσουμε εγκαταστάσεις που να ταιριάζουν στο συγκεκριμένο προφίλ της κτηνοτροφίας και να μπορεί να το ακολουθήσει οικονομικά ο μέσος κτηνοτρόφος; – Μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα θεσμικό πλαίσιο για τον αγροτουρισμό που να έχει ως κέντρο τον κτηνοτρόφο και τον αγρότη. Γιατί η κουλτούρα της νομαδικής κτηνοτροφίας εμπεριέχει ένα σύνολο αξιών και πολιτιστικών στοιχείων που συνδέονται όχι μόνο με τον αγροτικό μας πολιτισμό, τις ιδιαιτερότητες της υπαίθρου, και την παραγωγή αλλά και με αρχέγονες αξίες και χαρακτηριστικά, τα οποία είναι τα μόνα που μπορούν να προσφέρουν βιωματικές εμπειρίες στους “Αγροτουρίστες”. Γιατί και εδώ το βάρος δίνεται στους επιχειρηματίες του τουρισμού και σε μεγάλες υψηλού κόστους εγκαταστάσεις. Αυτό που επείγει αλλά και περιμένουν άμεσα οι μικροί παραγωγοί είναι η έναρξη του Μητρώου Οικοτεχνίας για τις μικρές οικοτεχνίες ζωικής και φυτικής. Λέγανε (η ΝΔ) να ξεκινήσει το Μητρώο βγάζοντας εκτός τις Οικοτεχνίες ζωικής γιατί το Σύστημα HACCP έχει απαιτήσεις που δεν μπορούν να τις εκπληρώσουν κλπ αλλά παραμονές των εκλογών βγήκε μια ΚΥΑ που ρυθμίζει μια σειρά παρεκκλίσεις για να μπορούν να παίρνουν HACCP μικρά αγροκτήματα με τυροκομεία καθώς και λεπτομέρειες παραγωγής και διάθεσης παραδοσιακών γαλακτοκομικών. Με χρήση ιδιοπαραγόμενου γάλακτος που προέρχεται αποκλειστικά από την ίδια κτηνοτροφική εκμετάλλευση και δεν ξεπερνά τα 500 κιλά ημερησίως πρέπει να πραγματοποιείται η ιδιοπαραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων από τη μονάδα, σύμφωνα με σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση : ΚΥΑ 3724/162303 (ΦΕΚ 3438/Β/22-12-2014 )
Η εν λόγω ΚΥΑ ορίζει τις λεπτομέρειες παραγωγής και διάθεσης παραδοσιακών προϊόντων ζωικής προέλευσης και ιδιαίτερα γαλακτοκομικών από μικρές επιχειρήσεις, οι οποίες τα διαθέτουν απευθείας στον τελικό καταναλωτή μέσω της τοπικής αγοράς (λαϊκές αγορές και farmer’s market).
Να σημειωθεί ότι η απόφαση απλοποιεί επιπλέον τις προϋποθέσεις προϊόντων παραγωγής με βάση το γάλα εφόσον αυτά έχουν παραδοσιακά χαρακτηριστικά χωρίς να είναι απαραίτητη η συμμόρφωση με Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς.
Είναι ένα καυτό θέμα το Μητρώο Οικοτεχνίας το οποίο καθυστερεί παρά τις πιέσεις από τα νησιά κυρίως όπου τα νησιώτικα προϊόντα παράγονται στα όρια της νομιμότητας από τους μικρούς παραγωγούς. Αλλά οι πιέσεις από τους μεγαλέμπορους και τις μεγάλες μονάδες είναι μεγάλες και δεν θέλουν να λειτουργήσει το Μητρώο Οικοτεχνίας το οποίο συνδέεται άμεσα με τα κτηνοτροφικά πάρκα γιατί επιτρέπει να λειτουργούν εντός των αγροκτημάτων μικρά τυροκομεία με παρεκκλίσεις από το HACCP.
*Επικεφαλής Περιφερειακής Παράταξης «Πελοπόννησος Οικολογική»
